Κύρος ο Μέγας

Η έκφραση «εις τύπον και τόπον Χριστού» αναφέρεται από τον Ιγνάτιο, Επίσκοπο Αντιόχειας, που μαρτύρησε στις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ. και αφορά τον θεσμό του Επισκόπου της τοπικής εκκλησίας, ότι δηλαδή ο Επίσκοπος βρίσκεται στη θέση του Χριστού στην τοπική εκκλησία (τόπος) και αντιπροσωπεύει τον Χριστό (τύπος). Στο κείμενο που ακολουθεί, ανιχνεύουμε όχι έναν θεσμό, όπως τους Επισκόπου, αλλά ένα συγκεκριμένο τύπο Χριστού, μια συγκεκριμένη ιστορική προσωπικότητα, άγνωστη στην πλειοψηφία των πιστών Χριστιανών (ακόμα και στους κληρικούς και στους θεολόγους). Ο Πέρσης βασιλιάς Κύρος, αποτέλεσε τύπο του βασιλιά Ιησού Χριστού και έδρασε στην ίδια περιοχή (τόπο) με τον Ιησού Χριστό (τη Μέση Ανατολή). Ο Κύρος επονομάστηκε «Μέγας» από τους ανθρώπους, αλλά από τον Θεό αποκλήθηκε με τίτλους όπως:

- δίκαιος: «Ποιος σήκωσε τον δίκαιο από την ανατολή [τον Κύρο από την Περσία], τον προσκάλεσε κατά πόδας του, του παρέδωσε τα έθνη, και τον έκανε κύριο επάνω στους βασιλιάδες;» (Ησαΐας 41:1-5),

«Σήκωσα έναν... από την ανατολή του ηλίου [την Περσία] θα επικαλείται το όνομά μου... Αυτός είναι ο δίκαιος...» (Ησαΐας 41:25-26).

- χρισμένος: «Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ προς τον χρισμένο του, τον Κύρο, του οποίου κράτησα το δεξί χέρι, για να υποτάξω μπροστά του τα έθνη...» (Ησαΐας 45:1-6).

- αγαπημένος: «Ο ΚΥΡΙΟΣ τον αγάπησε [τον Κύρο], γι’ αυτό θα εκπληρώσει το θέλημά του επάνω στη Βαβυλώνα και ο βραχίονάς του θα είναι ενάντια στους Χαλδαίους» (Ησαΐας 48:14-15).

Γιατί θα έπρεπε ο Κύρος να είναι πολύ γνωστός και μάλιστα δημοφιλής ανάμεσα στους Χριστιανούς, αλλά και στους Εβραίους πιστούς; Πρώτον, επειδή ο προφήτης Ησαΐας αναφέρει σημαντικές προφητείες γι’ αυτόν, οι οποίες αφορούν ιστορικά γεγονότα τα οποία συνέβηκαν, και αυτό βέβαια επιβεβαιώνει την αξία και τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής, ιδιαίτερα της Παλαιάς Διαθήκης, κάτι που αμφισβητείται στις μέρες μας. Δεύτερον, και πιο σημαντικό, επειδή οι προφητείες, που δεν είναι απλά προβλέψεις αλλά διδασκαλία του Θεού για τους ανθρώπους (στα εβραϊκά η Πεντάτευχος ονομάζεται Τορά, που σημαίνει διδασκαλία), δείχνουν χαρακτηριστικά αυτού του ηγέτη, που είναι χαρακτηριστικά του Ιησού Χριστού και θα εκδηλωθούν πλήρως στην επερχόμενη βασιλεία Του.

Γι’ αυτό, στους λόγους που είπε ο Θεός μέσω του προφήτη Ησαΐα, ο Κύρος ονομάστηκε Χριστός (εβραϊκά «μεσιάχ», δηλαδή Μεσσίας), που σημαίνει «χρισμένος» από τον Θεό για να βασιλεύσει. Η μοναδικότητα της περίπτωσης του Κύρου είναι ότι ενώ χρισμένοι ήταν και ο Δαβίδ και ο Σολομών και άλλοι βασιλείς τους λαού Ισραήλ, ο Κύρος ήταν ο μόνος μη Ισραηλίτης βασιλιάς ή και απλός άνθρωπος, που αποκλήθηκε «Χριστός του ΚΥΡΙΟΥ», δηλαδή χρίστηκε από τον ΚΥΡΙΟ τον Θεό, για να βασιλέψει πάνω στα έθνη με δικαιοσύνη και ειρήνη και ανθρωπιά, όπως θα αναφέρουμε συνοπτικά ιστορικά στοιχεία στη συνέχεια.

Αυτή η μοναδική εξαίρεση ενός μη Ισραηλίτη χρισμένου από τον ΚΥΡΙΟ, δεν έχει τονιστεί αρκετά, ώστε να συνειδητοποιήσουμε τη σπουδαιότητα των προφητειών του Ησαΐα. Βέβαια, σύσσωμη η χριστιανική, αλλά και η ιουδαϊκή παράδοση, από τους προς Χριστού ραβίνους μέχρι σήμερα, ερμηνεύουν τα εδάφια αυτά του Ησαΐα ως αναφερόμενα στον Μεσσία. Και έτσι είναι, αλλά επειδή μια προφητεία μπορεί να αναφέρεται ταυτόχρονα σε δύο ή και περισσότερα πρόσωπα ή καταστάσεις, δεν πρέπει να παραβλέψουμε την πρώτη και κυριολεκτική ιστορική εκπλήρωσή τους στον Κύρο τον Μέγα. Οι προφητείες πολλές φορές εκφράζουν την ίδια πνευματική αρχή του Θεού για διαφορετικά πρόσωπα και σε διαφορετικούς χρόνους. Όπως για παράδειγμα, η προφητεία του Ωσηέ «εξ Αιγύπτου κάλεσα τον Υιό Μου», που αναφέρεται σε μια πρώτη εκπλήρωση στην έξοδο του λαού Ισραήλ από την Αίγυπτο και μια δεύτερη φορά, από τον Ματθαίο, στην επιστροφή του παιδιού Ιησού από την Αίγυπτο στη γη Ισραήλ και η οποία εκφράζει την αρχή της εξόδου από την εξορία, όπου ο λαός Ισραήλ (γιος) του Θεού έχει βρεθεί κυνηγημένος από τους αδελφούς του (σύγκρινε Ιωσήφ και Ιησού) και της επιστροφής στην πατρική γη.

Αυτά τα διευκρινίζουμε για να μη σχηματιστεί η εντύπωση ότι μειώνεται η αξία των μεσσιανικών προφητειών του Ησαΐα σε σχέση με τον Χριστό Ιησού, εφόσον αυτές εκπληρώθηκαν στον Κύρο. Ίσα - ίσα, η ιστορική τους εκπλήρωση μια φορά, μας βεβαιώνει ότι θα εκπληρωθούν και δεύτερη φορά και μάλιστα στο πλήρες, σε τέλειο βαθμό, από τον σταλμένο από τον Ουρανό Μεσσία βασιλιά Ιησού. Η κοινή πνευματικά αρχή όμως που διέπει και τις δύο βασιλείες, εκείνη του Κύρου και αυτή του Ιησού Χριστού, είναι η δικαιοσύνη (και ο Κύρος και ο Ιησούς Χριστός αποκαλούνται «ο δίκαιος»), ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου, η αναγνώριση της δημιουργίας και κυριαρχίας του Θεού, με επακόλουθο την ειρήνη πάνω στη γη. Και αυτή η αρχή της δικαιοσύνης θα πρέπει να διέπει όχι μόνο τους ηγέτες, αλλά και την προσωπική μας ζωή.

Θα αναφέρουμε κάποια ιστορικά στοιχεία για τη ζωή του Κύρου, που σχετίζονται με την εκπλήρωση των προφητειών του Ησαΐα:

Ο Κύρος (εβραϊκά «Κορές») ήταν ο πρώτος ηγεμόνας της Περσικής αυτοκρατορίας, από το 558-528 π.Χ. Ήταν γιος του Καμβύση και της Μανδάνης, κόρης του βασιλιά της Μηδίας Αστυάγη.

Υπήρξε μεγάλος στρατιωτικός ηγέτης, που χρησιμοποίησε αρκετά πρωτότυπα μέσα και έξυπνους τρόπους για τις κατακτήσεις του, όπως π.χ. την εκτροπή της κοίτης του ποταμού Ευφράτη για να καταλάβει τη Βαβυλώνα, και κυβέρνησε με σοφία κατορθώνοντας έτσι να μην έχει αντιδράσεις από τους λαούς που είχε κυριέψει. Κυβέρνησε δημοκρατικά, γι’ αυτό και οι Πέρσες τον αποκαλούσαν «πατέρα του λαού» (Ηρόδοτος ΙΙΙ, 89).

Η συμπεριφορά του Κύρου απέναντι στους κατακτημένους λαούς ήταν τελείως διαφορετική από εκείνη των προηγούμενων Ασσυρίων και Βαβυλωνίων βασιλέων. Αντί να μετακινήσει πληθυσμούς και να καταστρέψει πολιτισμικά κέντρα, υποστήριξε την επανεγκατάσταση των λαών στον τόπο τους, την ελευθερία λατρείας τους και την ανοικοδόμηση των πόλεών τους.

Στον ελληνόφωνο χώρο, ο Ξενοφών περιγράφει τον Κύρο ως ιδανικό και ανεκτικό ηγεμόνα, ο οποίος έχαιρε εκτίμησης, όχι μόνο μεταξύ του λαού του, αλλά και των Ελλήνων. Η εξιδανικευμένη βιογραφία του από τον Έλληνα ιστορικό («Κύρου Παιδεία») γράφτηκε μάλλον με σκοπό την προβολή του ιδανικού μονάρχη για τη διάπλαση των Ελλήνων.

Ο Αριστοτέλης τον αποκαλεί ελευθερωτή και ευεργέτη των λαών και τον θεωρούσε επίσης υπόδειγμα ηγέτη.

Τα διατάγματα του Κύρου, που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ήταν χαραγμένα στην Ακκαδική γλώσσα σε κύλινδρο από ψημένο πηλό.

Το 539 π.Χ., τα στρατεύματα του Κύρου του Μεγάλου, του πρώτου βασιλιά της αρχαίας Περσίας, κατέκτησαν την πόλη της Βαβυλώνας. Αλλά οι επόμενες ενέργειές του ήταν αυτές που σήμαναν μια μεγάλη πρόοδο για τον άνθρωπο: Ελευθέρωσε τους σκλάβους, διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τη θρησκεία τους και εδραίωσε φυλετική ισότητα. Αυτές και άλλες αποφάσεις καταγράφηκαν σ’ ένα κύλινδρο από ψημένο πηλό στην Ακκαδική γλώσσα με σφηνοειδή γραφή. Το αρχαίο αυτό αρχείο, γνωστό σήμερα ως «Κύλινδρος του Κύρου», θεωρείται ως ο πρώτος χάρτης ανθρώπινων δικαιωμάτων στον κόσμο. Έχει μεταφραστεί και στις έξι επίσημες γλώσσες του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και οι διατάξεις του προσομοιάζουν με τα τέσσερα πρώτα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Από τη Βαβυλώνα, η ιδέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων γρήγορα εξαπλώθηκε στην Ινδία, στην Ελλάδα και τελικά στη Ρώμη.

Κατά το πρώτο έτος της βασιλείας του, διέταξε την ανοικοδόμηση του ναού του Θεού στην Ιερουσαλήμ, το 538 π.Χ. (Β' Χρονικών 36:22-23, Έσδρας 1:2, 4:3, 5:13) επέστρεψε τα σκεύη του Οίκου του Θεού, που ο Ναβουχοδονόσορ είχε πάρει και τα είχε τοποθετήσει στο ναό του θεού του (Έσδρας 1:7-11) και έδωσε άδεια για τη μεταφορά κέδρων από τον Λίβανο (Έσδρας 3:7). Το διάταγμα του Κύρου για την ανοικοδόμηση του Ναού βρέθηκε στα Εκβάτανα, μια οχυρωμένη πόλη της επαρχίας της Μηδίας, πάνω σ’ ένα κυλινδρικό βιβλίο (Έσδρας 6:2-3). Ο προφήτης Ησαΐας είχε προφητεύσει για την ανοικοδόμηση του Ναού: «που λέω στον Κύρο: Αυτός είναι ο ποιμένας μου, και θα εκπληρώσει όλα τα θελήματά μου, και λέω στην Ιερουσαλήμ: ‘Θα ξαναχτιστείς’, και στο ναό μου: ‘Θα μπουν τα θεμέλιά σου’» (Ησαΐας 44:28) κι ότι θα εκπληρώνονταν τα σχέδια του Θεού για το λαό Ισραήλ: «...Για τον Ιακώβ τον δούλο μου και τον Ισραήλ τον εκλεκτό μου, σε κάλεσα μάλιστα με το όνομά σου, σε επονόμασα, αν και δεν με γνώρισες...» (Ησαΐας 45:4). Ο Ησαΐας τον αναφέρει «βοσκό του ΚΥΡΙΟΥ»: «Αυτός είναι ο ποιμένας μου, και θα εκπληρώσει όλα τα θελήματά μου» (Ησαΐας 44:28) και «ο χρισμένος»: «Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ προς τον χρισμένο του, τον Κύρο...» (Ησαΐας 45:1).

Ο παππούς του, ο Αστυάγης, βασιλιάς των Μήδων, είχε ένα προφητικό όνειρο λίγο πριν γεννήσει η κόρη του τον Κύρο, στο οποίο είδε να βγαίνει από την κοιλιά της ένα δένδρο και να απλώνεται σε όλη την Ασία. Ένας σοφός του ερμήνευσε ότι το παιδί που θα γεννιόταν θα γινόταν ο ηγέτης μιας τεράστιας αυτοκρατορίας στην Ασία. Ο Αστυάγης νιώθοντας το θρόνο του να απειλείται, διέταξε ένα βασιλικό σύμβουλο να σκοτώσει το παιδί μόλις γεννηθεί, αλλά εκείνος το παρέδωσε σ’ ένα βοσκό που το έκρυψε και το μεγάλωσε, μέχρις ότου πέθανε ο παππούς του και μπόρεσε να επιστρέψει στο παλάτι. Το γεγονός αυτό, του καλέσματος από την κοιλιά της μητέρας του και της μετέπειτα διάσωσής του, διατυπώνεται στον Ησαΐα, όταν ο Θεός απευθύνεται στον Κύρο και του λέει ότι τον είχε καλέσει από αρχής και τον είχε λυτρώσει (ελευθερώσει από τον θάνατο που ήθελε ο παππούς του):
«Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ, που σε λύτρωσε, και σε έπλασε από την κοιλιά...» (Ησαΐας 44:24).

Αυτό που επιβεβαιώνει ξανά και ξανά ο προφητικός λόγος είναι ότι με την εύνοια του Θεού ο Κύρος διακρίθηκε για δύο πράγματα ως κατακτητής: για τη σοφία του να κερδίζει μάχες και για τη μεγαλοψυχία του απέναντι στους κατακτημένους με το να σέβεται τον πολιτισμό, τη θρησκεία τους, ακόμα και να διορίζει τοπικούς διοικητές (σατράπες) από τους ντόπιους, για να είναι πιο κοντά στη νοοτροπία των λαών τους.

Με τη δίκαιη και φιλάνθρωπη νομοθεσία που επέβαλλε στους κατακτημένους λαούς, ελευθερώνοντας τους δούλους και δίνοντας δικαιώματα στους δούλους ίσα με αυτά των μισθωτών (τα μεγαλοπρεπή παλάτια που οικοδόμησε στην Περσέπολη χτίστηκαν από μισθωτούς, μοναδική εξαίρεση στην αρχαιότητα) και ίσα δικαιώματα σε γυναίκες και άνδρες (που στην αρχαία περσική κοινωνία είχαν δικαίωμα διαζυγίου, μοναδική επίσης εξαίρεση στην αρχαιότητα), ο Κύρος επονομάστηκε επάξια Μέγας και κέρδιζε (εκτός από τις μάχες) και τον θαυμασμό και σεβασμό των υπηκόων της αχανούς αυτοκρατορίας του, που εκτεινόταν από την Αίγυπτο και την Ιωνία μέχρι το Αφγανιστάν. Όταν κατέκτησε τη Βαβυλώνα ελευθέρωσε όλους τους αιχμαλώτους και έγραψε ότι οι δούλοι έχουν ίσα δικαιώματα με τους ελεύθερους και ότι οι θρησκείες και οι πόλεις όλων των λαών πρέπει να γίνουν σεβαστές. Ο «Κύλινδρος του Κύρου», που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο κι από κάποιους ιστορικούς χαρακτηρίστηκε ως ο πρώτος χάρτης ανθρώπινων δικαιωμάτων, είναι η διακήρυξη που ονομάζεται από τον Θεό «η διαθήκη [του Κύρου] προς τους λαούς»:
«Εγώ ο ΚΥΡΙΟΣ σε κάλεσα με δικαιοσύνη και θα κρατάω το χέρι σου, και θα σε διαφυλάττω και θα σε κάνω διαθήκη του λαού» (Ησαΐας 42:6).

«Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ: ...θα σε δώσω για διαθήκη των λαών, για να ανορθώσεις τη γη, να κληροδοτήσεις ερημωμένες κληρονομιές, λέγοντας στους δέσμιους: ‘Βγείτε έξω’, σ’ αυτούς που είναι στο σκοτάδι: ‘Φανερωθείτε’» (Ησαΐας 49:5-9).

Επίσης, όσον αφορά τη θρησκεία του Ισραήλ, όχι μόνον αναγνώρισε το δικαίωμα των εξόριστων Εβραίων να επιστρέψουν στη γη τους, αλλά έδωσε και διαταγές να τους βοηθήσουν να ανοικοδομήσουν το Ναό στην Ιερουσαλήμ. Αυτό που είναι πολύ σημαντικό από πνευματική άποψη, όπως λέει η Βίβλος, είναι η αναγνώριση από τον Κύρο του Θεού ΓΙΑΧΒΕ και το ότι η ενέργειά του αυτή παρακινήθηκε από το Πνεύμα του Θεού:

«Και στον πρώτο χρόνο του Κύρου, του βασιλιά της Περσίας, για να εκπληρωθεί ο λόγος του ΚΥΡΙΟΥ, που δόθηκε με το στόμα του προφήτη Ιερεμία, ο ΚΥΡΙΟΣ διέγειρε το πνεύμα του Κύρου, του βασιλιά της Περσίας και διακήρυξε σε όλο το βασίλειό του και μάλιστα γραπτώς, τα εξής: Έτσι λέει ο Κύρος, ο βασιλιάς της Περσίας: Ο ΚΥΡΙΟΣ, ο Θεός του ουρανού, έδωσε σε μένα όλα τα βασίλεια της γης, και αυτός με πρόσταξε να του οικοδομήσω έναν οίκο στην Ιερουσαλήμ, που είναι στην Ιουδαία. Ποιος από σας είναι από όλο τον λαό του; Ο Θεός του ας είναι μαζί του και ας ανέβει στην Ιερουσαλήμ, που είναι στην Ιουδαία και ας οικοδομήσει τον οίκο του ΚΥΡΙΟΥ του Θεού του Ισραήλ, αυτός είναι ο Θεός στην Ιερουσαλήμ. Και καθέναν που απέμεινε, από όλους τους τόπους όπου παροικεί, ας τον βοηθήσουν οι άνδρες του τόπου του με ασήμι και με χρυσάφι και με αγαθά και με κτήνη, εκτός από την προαιρετική προσφορά για τον οίκο του Θεού, που είναι στην Ιερουσαλήμ» (Έσδρας 1:1-6).

Τέλος, ένα ιστορικό στοιχείο που είναι σημαντικό να προσθέσουμε, για να ολοκληρώσουμε την ιστορική εικόνα του Κύρου, είναι η θρησκεία των Περσών. Ήταν μια θρησκεία βασισμένη στη διδασκαλία του Ζαρατούστρα (Ζωροάστρη), ενός Πέρση προφήτη που έζησε περί τον 10ο έως τον 8ο αιώνα π.Χ. και διακήρυξε ότι υπάρχει ένας αγαθός θεός (Αχούρα Μάζντα = Κύριος της σοφίας), δημιουργός του υλικού κόσμου, που θέλει δικαιοσύνη, έλεος και αγνότητα από τον άνθρωπο, και ο οποίος εκφράζει τις δυνάμεις της ζωής, του φωτός, της αλήθειας και της δημιουργίας. Σε αντίθεση, υπάρχει μια οντότητα του κακού, ο Αχουριμάν, που εκφράζει το θάνατο, την καταστροφή, το σκότος, το ψεύδος και την αδικία. Ο άνθρωπος με αγαθές σκέψεις, αγαθούς λόγους, αγαθές πράξεις πολεμά το κακό κι εδραιώνει τη βασιλεία του αγαθού, μέχρι την ημέρα που θα έρθει ένας σωτήρας από τον ουρανό, ο οποίος θα αναστήσει τους νεκρούς και θα φέρει τη δικαιοσύνη και την ειρήνη στη γη αιώνια. Με το πέρασμα του χρόνου, η θρησκεία αυτή του Ζωροάστρη, που αρχικά δεν ήταν ειδωλολατρική, αναμίχθηκε με την προϋπάρχουσα ειδωλολατρική θρησκεία και έτσι την εποχή του Κύρου η θρησκεία των Περσών ήταν ένα μίγμα Ζωροαστρισμού, ειδωλολατρίας και μαγείας, αλλά διατηρούσε πάντα σε μεγάλη αξία την αρετή, το έλεος, τη δικαιοσύνη και την υποταγή στους νόμους της. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ανατράφηκε ο Κύρος και δεν είναι τόσο παράξενο που είχε ανεπτυγμένη αίσθηση δικαιοσύνης και σεβασμού προς τον Θεό. Η εκλογή λοιπόν του Κύρου από τον Θεό δεν ήταν τυχαία και αυθαίρετη, αλλά βασιζόταν στις υγιείς πνευματικές αρχές που είχαν οι Πέρσες και που πρέπει να τονίσουμε, ότι κανένας άλλος λαός (με εξαίρεση τους Ισραηλίτες) δεν διέθετε την εποχή εκείνη. Το πνευματικό έργο που είχε αρχίσει ο Ζωροάστρης ανάμεσα στο λαό των Περσών, συνεχίστηκε με την αναγνώριση του Θεού ΓΙΑΧΒΕ από τον Κύρο και στη συνέχεια από τον Δαρείο και φτάνει μέχρι τους Πέρσες μάγους που οδηγήθηκαν από το άστρο και από άγγελο στο να αναγνωρίσουν τον νεογέννητο Μεσσία, τον βασιλιά του Ισραήλ.

Ακολουθεί η παράθεση των προφητειών, των θεϊκών διακηρύξεων, σχετικά με τον Κύρο:

«Σιωπάτε μπροστά μου, ω νησιά, και οι λαοί ας ανανεώσουν δύναμη, ας πλησιάσουν, και τότε ας μιλήσουν, ας προσέλθουμε μαζί σε κρίση. Ποιος σήκωσε τον δίκαιο από την ανατολή [τον Κύρο από την Περσία], τον προσκάλεσε κατά πόδας του, του παρέδωσε τα έθνη, και τον έκανε κύριο επάνω στους βασιλιάδες; Ποιος τους παρέδωσε στη μάχαιρά του σαν χώμα, και στο τόξο σαν άχυρο που σπρώχνεται από τον άνεμο; Τους καταδίωξε, και πέρασε από μέσα με ασφάλεια, από τον δρόμο, που δεν είχε περπατήσει με τα πόδια του. Ποιος ενέργησε και τον έκανε, καλώντας τις γενεές εξαρχής; Εγώ ο ΚΥΡΙΟΣ, ο πρώτος και αυτός που είναι με τους έσχατους, εγώ, ο ίδιος. Τα νησιά είδαν και φοβήθηκαν, τα πέρατα της γης τρόμαξαν, πλησίασαν και ήρθαν» (Ησαΐας 41:1-5),

«Σήκωσα έναν από τον βορρά [ως προς τη γη Ισραήλ] και θα έρθει, από την ανατολή του ηλίου [την Περσία] θα επικαλείται το όνομά μου και θα πατήσει επάνω στους ηγεμόνες σαν επάνω σε πηλό, και όπως ο κεραμέας καταπατάει τον άργιλο. Ποιος τα ανήγγειλε αυτά εξαρχής, για να γνωρίσουμε; Και προ του καιρού τους, για να πούμε: Αυτός είναι ο δίκαιος;...» (Ησαΐας 41:25-26).

«Να, ο δούλος μου, που υποστήριξα, ο εκλεκτός μου, στον οποίο η ψυχή μου ευαρεστήθηκε. Έβαλα επάνω του το πνεύμα μου, θα εξαγγείλει κρίση στα έθνη. Δεν θα φωνάξει ούτε θα ανακράξει ούτε θα κάνει τη φωνή του να ακουστεί στους δρόμους. Καλάμι σπασμένο δεν θα το συντρίψει, και λινάρι που καπνίζει δεν θα το σβήσει [δηλαδή θα είναι ελεήμων και φιλεύσπλαχνος], θα εκφέρει κρίση με αλήθεια [θα κρίνει, θα δικάζει με βάση την αλήθεια]. Δεν θα παύσει ούτε θα μικροψυχήσει, μέχρις ότου βάλει κρίση επάνω στη γη, και τα νησιά θα προσμένουν τον νόμο του. Έτσι λέει ο Θεός ο Κύριος, αυτός που δημιούργησε τους ουρανούς, και τους άπλωσε, αυτός που στερέωσε τη γη, και όσα γεννιούνται από αυτή, αυτός που έδωσε πνοή στον λαό, που είναι επάνω σ’ αυτήν και πνεύμα σ’ αυτούς που περπατούν επάνω σ’ αυτήν. Εγώ ο ΚΥΡΙΟΣ σε κάλεσα με δικαιοσύνη και θα κρατάω το χέρι σου, και θα σε διαφυλάττω και θα σε κάνω διαθήκη του λαού [των ανθρώπων], φως των εθνών, για να ανοίξεις τα μάτια των τυφλών, και να βγάλεις τους δέσμιους από τα δεσμά, αυτούς που κάθονται σε σκοτάδι από το σπίτι της φυλακής [απελευθέρωση αιχμαλώτων]. Εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ, αυτό είναι το όνομά μου, και δεν θα δώσω τη δόξα μου σε άλλον ούτε την αίνεσή μου στα γλυπτά. Να, ήρθαν τα εξαρχής, κι εγώ αναγγέλλω νέα πράγματα, πριν ξεφυτρώσουν, σας μιλάω γι’ αυτά» (Ησαΐας 42:1-9).

«Ακούστε, ω κουφοί, κι ανοίξτε τα μάτια σας, ως τυφλοί, για να δείτε. Ποιος είναι τυφλός, παρά ο δούλος μου; Ή, κουφός, παρά ο μηνυτής μου, που εγώ έστειλα; Ποιος είναι τυφλός, παρά ο τέλειος; Και ποιος είναι τυφλός, παρά ο δούλος του ΚΥΡΙΟΥ; Βλέπεις πολλά, αλλά δεν παρατηρείς, ανοίγεις τα αυτιά, αλλά δεν ακούς [ο αμερόληπτος βασιλιάς]. Ο ΚΥΡΙΟΣ έδειξε σ’ αυτόν εύνοια ένεκα της δικαιοσύνης του, θα μεγαλύνει τον νόμο του, [1] και θα τον καταστήσει έντιμο» (Ησαΐας 42:18-21).

«Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ, που σε λύτρωσε, [2] και σε έπλασε από την κοιλιά: Εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ, που δημιούργησα τα πάντα, ο μόνος που άπλωσα τους ουρανούς, που στερέωσα τη γη από μόνος μου, που ματαιώνω τα σημάδια των ψευδολόγων, και κάνω τους μάντεις παράφρονες, που ανατρέπω τους σοφούς και μωραίνω την επιστήμη τους, που στερεώνω τον λόγο του δούλου μου και εκπληρώνω τη βουλή των μηνυτών μου, που λέω στην Ιερουσαλήμ: Θα κατοικηθείς, και στις πόλεις του Ιούδα: Θα ξαναχτιστείτε, και θα ανορθώσω τα ερείπιά του, που λέω στην άβυσσο: Γίνε ξηρά, και θα ξεράνω τους ποταμούς σου, που λέω στον Κύρο: Αυτός είναι ο ποιμένας μου, και θα εκπληρώσει όλα τα θελήματά μου, και λέω στην Ιερουσαλήμ: Θα ξαναχριστείς, και στο ναό μου: Θα μπουν τα θεμέλιά σου» (Ησαΐας 44:24-28).

«Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ προς τον χρισμένο του, τον Κύρο, του οποίου κράτησα το δεξί χέρι, για να υποτάξω μπροστά του τα έθνη, και να λύσω την οσφύ των βασιλιάδων, για να ανοίξω μπροστά του τα δίθυρα, και οι πύλες δεν θα κλειστούν. Εγώ θα πάω μπροστά σου, και θα εξομαλύνω τους στρεβλούς δρόμους, θα συντρίψω τις χάλκινες θύρες, και θα κόψω τους σιδερένιους μοχλούς. Και θα σου δώσω θησαυρούς που φυλάγονται σε σκοτάδι και πλούτη που είναι κρυμμένα σε απόκρυφα μέρη, για να γνωρίσεις ότι εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ, που σε καλώ κατ’ όνομα, ο Θεός του Ισραήλ. Για τον Ιακώβ τον δούλο μου και τον Ισραήλ τον εκλεκτό μου, σε κάλεσα μάλιστα με το όνομά σου, σε επονόμασα, αν και δεν με γνώρισες. Εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ, και δεν υπάρχει άλλος, Θεός εκτός από μένα δεν υπάρχει. Εγώ σε περίζωσα, αν και δεν με γνώρισες, για να γνωρίσουν από ανατολών του ήλιου μέχρι δυσμών, ότι εκτός από μένα δεν υπάρχει κανένας, εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ, και δεν υπάρχει άλλος» (Ησαΐας 45:1-6).

«Εγώ σήκωσα εκείνον [τον Κύρο] σε δικαιοσύνη, και θα διευθύνω όλους τους δρόμους του. Αυτός θα οικοδομήσει την πόλη μου [Ιερουσαλήμ] και θα επιστρέψει τους αιχμαλώτους μου, όχι με λύτρο ούτε με δώρα [αυτοπροαίρετα έστειλε πίσω ο Κύρος τους Ισραηλίτες], λέει ο ΚΥΡΙΟΣ των δυνάμεων. Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ: Ο κόπος της Αιγύπτου και το εμπόριο της Αιθιοπίας και των Σαβαίων, ανδρών μεγαλόσωμων, θα περάσουν σε σένα, και θα είναι δικοί σου... και θα σε προσκυνήσουν, θα σε ικετεύσουν, λέγοντας: Βέβαια, ο Θεός είναι σε σένα και δεν υπάρχει κανένας άλλος Θεός» (Ησαΐας 45:13-14).

«...ο οποίος εξαρχής αναγγέλλω το τέλος, και από προγενέστερα, αυτά που δεν συνέβηκαν, λέγοντας: Η βουλή μου θα σταθεί, και θα εκτελέσω ολόκληρο το θέλημά μου, ο οποίος κράζω στο αρπακτικό πουλί από ανατολάς, τον άνδρα της θέλησής μου [τον Κύρο] από γη μακρινή [την Περσία], ναι, μίλησα και θα κάνω να γίνει, βουλεύτηκα, και θα το εκτελέσω» (Ησαΐας 46:10-11).

«Όλοι εσείς, συγκεντρωθείτε, και ακούστε, ποιος από αυτούς τα ανήγγειλε αυτά; Ο ΚΥΡΙΟΣ τον αγάπησε [τον Κύρο], γι’ αυτό θα εκπληρώσει το θέλημά του επάνω στη Βαβυλώνα και ο βραχίονάς του θα είναι ενάντια στους Χαλδαίους [ο Κύρος κατέκτησε την πανίσχυρη Βαβυλώνα μέσα σε μια νύχτα]. Εγώ, εγώ μίλησα, ναι, τον κάλεσα, τον έφερα, κι εγώ θα ευοδώσω τον δρόμο του» (Ησαΐας 48:14-15). [3]

«Τώρα, λοιπόν, λέει ο ΚΥΡΙΟΣ, - αυτός που με έπλασε για δούλο του από την κοιλιά, για να επαναφέρω σ’ αυτόν τον Ιακώβ και για να συγκεντρωθεί σ’ αυτόν ο Ισραήλ [διακήρυξη - ομολογία του Κύρου] και θα δοξαστώ στα μάτια του ΚΥΡΙΟΥ και ο Θεός μου θα είναι η δύναμή μου - και είπε: Είναι μικρό πράγμα να είσαι δούλος μου για να ανορθώσεις τις φυλές του Ιακώβ και να επαναφέρεις το υπόλοιπο του Ισραήλ; Επιπλέον, θα σε δώσω φως στα έθνη, για να είσαι η σωτηρία μου μέχρις εσχάτου της γης. Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ, ο Λυτρωτής του Ισραήλ, ο Άγιός του...: Βασιλιάδες θα σε δουν και θα σηκωθούν, ηγεμόνες και θα σε προσκυνήσουν, ένεκα του ΚΥΡΙΟΥ, που είναι πιστός, του Αγίου του Ισραήλ, που σε έκλεξε. Έτσι λέει ο ΚΥΡΙΟΣ: Σε καιρό δεκτό σε εισάκουσα και σε ημέρα σωτηρίας σε βοήθησα, και θα σε διαφυλάξω και θα σε δώσω για διαθήκη των λαών, για να ανορθώσεις τη γη, να κληροδοτήσεις ερημωμένες κληρονομιές, λέγοντας στους δέσμιους: ‘Βγείτε έξω’, σ’ αυτούς που είναι στο σκοτάδι: ‘Φανερωθείτε’» (Ησαΐας 49:5-9).

«Πνεύμα ΚΥΡΙΟΥ του Θεού είναι επάνω μου, επειδή, ο ΚΥΡΙΟΣ με έχρισε για να ευαγγελίζομαι στους φτωχούς, με απέστειλε για να γιατρέψω τους συντριμμένους στην καρδιά, να κηρύξω ελευθερία στους αιχμαλώτους και άνοιγμα δεσμωτηρίου στους δέσμιους, για να κηρύξω χρόνο ευπρόσδεκτο στον ΚΥΡΙΟ και ημέρα εκδίκησης του Θεού μας, για να παρηγορήσω όλους αυτούς που πενθούν, για να καθορίσω σ’ αυτούς που πενθούν στη Σιών, να τους δώσω ωραιότητα, αντί στάχτης, λάδι ευφροσύνης, αντί για πένθος, στολή αίνεσης, αντί του πνεύματος της αδιαφορίας, για να ονομάζονται δέντρα δικαιοσύνης, φύτευμα του ΚΥΡΙΟΥ, για δική του δόξα. Και θα ανοικοδομήσουν τις παλιές ερημώσεις, θα ανεγείρουν τα αρχαία ερείπια και θα ανακαινίσουν τις έρημες πόλεις, αυτές που ήταν ερημωμένες από γενεές γενεών» (Ησαΐας 61:1-4).

Μπορεί από την Ιστορία ο Κύρος να αποκλήθηκε «Μέγας», αλλά από τον Θεό αποκλήθηκε, όπως είδαμε στις προφητείες, «δίκαιος». Αυτό που φανερώνεται σαν κύριο χαρακτηριστικό του Κύρου είναι ότι είναι δίκαιος και ελεήμων βασιλιάς, με αμερόληπτη κρίση και απονομή ισότητας και δικαιοσύνης, με σεβασμό στον άνθρωπο και πίστη στον Θεό και τους νόμους Του. Όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά του έσχατου και αιώνιου βασιλιά, του Ιησού Χριστού, και στα μεταξύ, μέχρις ότου έρθει Εκείνος, αυτά πρέπει να αποτελούν χαρακτηριστικά δικά μας, των μαθητών Του.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Πράγματι, ο νόμος (η νομοθεσία) του Κύρου έγινε ξακουστή και επηρέασε πολλούς νομοθέτες άλλων λαών.
[2] Η αναφορά αυτή αντιστοιχεί: α) στο όνειρο του Αστυάγη, όπου ο Κύρος, ενώ βρισκόταν ακόμα στην κοιλιά της μητέρας του, είχε πλαστεί από τον Θεό να γίνει ηγέτης της πρώτης μεγάλης αυτοκρατορίας της αρχαιότητας, και β) στη μετέπειτα σωτηρία του Κύρου ως βρέφους που γλύτωσε το θάνατο από τον Αστυάγη, και παραδόθηκε από ένα βασιλικό σύμβουλο σ’ ένα βοσκό που τον μεγάλωσε, μέχρις ότου πεθάνει ο Αστυάγης και επιστρέψει στο παλάτι.
[3] Η ανοικοδόμηση της Ιερουσαλήμ, του Ναού, και των πόλεων του Ισραήλ έγινε επί Κύρου - η τελική ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης ανθρωπότητας θα γίνει επί βασιλείας του Ιησού Χριστού.