30/12/08

Το αίνιγμα των υπερκαινοφανών αστέρων

Όπως όλες οι επιστήμες, έτσι και η Αστρονομία βαδίζει από ανακάλυψη σε ανακάλυψη. Από την εποχή της θρυλημένης πτώσης του μήλου, που έδωσε στον Ισαάκ Νεύτωνα την ιδέα της παγκόσμιας έλξης, μέχρι τα μεγάλα ραδιοτηλεσκόπιά μας, τα γιγάντια ραντάρ που μας επιτρέπουν να ακούμε τους παλμούς του σύμπαντος, έχει διανυθεί ένας τεράστιος δρόμος.
Κάποια φαινόμενα, που άλλοτε ήταν ακατανόητα, σήμερα εξηγούνται. Τέτοια είναι η περίπτωση της ξαφνικής εμφάνισης στο στερέωμα, αυτών που έχουν ονομαστεί καινοφανείς ή υπερκαινοφανείς αστέρες.
Καινοφανής είναι ένα άστρο που η λάμψη του αυξάνει απότομα. Σε μια περιοχή του ουρανού που φαίνεται έρημη από αστέρια, εμφανίζεται μια ξαφνική αναλαμπή. Είναι ένα νέο ουράνιο σώμα, που γεννήθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια, αλλά το φως του τώρα φτάνει σε μας.
Μερικοί αστρονόμοι υποθέτουν ότι το άστρο της Βηθλεέμ, ίσως να ήταν ένα από αυτά τα άστρα. Στη περίπτωση αυτή, οι Μάγοι, οι Χαλδαίοι μελετητές των άστρων, αυτό το μυστηριώδες ουράνιο αντικείμενο θα ήταν που παρατήρησαν και που τους οδήγησε έως τη Βηθλεέμ.
Η εμφάνιση στον ουρανό ενός καινοφανούς ή «nova» (νέου), δεν είναι αναγκαίο να σημαίνει τη γέννηση καινούργιου άστρου, αλλά να πρόκειται για αμυδρό άστρο που αναλάμπει ξαφνικά.
Υπάρχει και μια πολύ σπουδαία μορφή έκρηξης, στον οποίον οφείλεται η εμφάνιση των υπερκαινοφανών. Είναι ένα από τα πιο μεγαλειώδη φαινόμενα που μπορούμε να παρατηρήσουμε μέσα στο κοσμικό σύμπαν.
Το 1054, ύστερα το 1572 και το 1604, οι αστρονόμοι πρόσεξαν μέσα στο Γαλαξία, την παρουσία ενός άστρου με πολύ έντονη λάμψη, που όμως δεν έμενε σταθερή. Με την πάροδο των ετών, το άστρο άλλαζε μέγεθος (λαμπρότητα), σε σημείο που ήδη τώρα μπορούμε να το παρατηρήσουμε με τη μορφή νεφελώματος. Αυτό είναι το νεφέλωμα του Καρκίνου, στον αστερισμό του Ταύρου. Πρόκειται για ένα μεγάλο αερώδες νέφος με διάμετρο πέντε ετών φωτός και το οποίο είναι υπόλειμμα ενός άστρου που εξερράγη. Ήδη είναι γνωστοί εκατό καινοφανείς και υπερκαινοφανείς μέσα στο Γαλαξία μας.
Όπως δέχονται πολλοί αστρονόμοι, δεν αποκλείεται ο Ήλιος μας να πάψει κάποτε να έχει τη σημερινή του μορφή και να μετασχηματιστεί σε υπερκαινοφανή άστρο ή καινοφανή γίγαντα, όπως τα παρακάτω άστρα που άφησαν εποχή: το νεφέλωμα του Καρκίνου (1054), ο καινοφανής γίγαντας της Κασσιόπης (1572) και αυτός του Οφιούχου (1604).
Όταν το υδρογόνο του Ήλιου μας, που μετατρέπεται συνεχώς στο στοιχείο ήλιο με πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης, ελαττωθεί πολύ, τότε θα συντελεστούν δυναμικοί μετασχηματισμοί που θα κάνουν τον Ήλιο πιο θερμό και πιο λαμπρό. Θα αρχίσει να διογκώνεται, στην αρχή σιγά-σιγά, μετά όλο και πιο γρήγορα, για να καταλήξει σ’ αυτό που οι αστρονόμοι αποκαλούν «ερυθρό γίγαντα», κάτι όπως τα λαμπερά άστρα Βετελγέζης (το α του αστερισμού του Ωρίωνα) και Αντάρης (το α του αστερισμού του Σκορπιού), που είναι τόσο διάχυτα κι αραιά, ώστε αν ένα από αυτά πάρει τη θέση του Ήλιο θα κάλυπτε όλο το χώρο που περικλείει η τροχιά της Γης.
Όταν ο Ήλιος φτάσει σ’ αυτό τον τελικό παροξυσμό, θα εκραγεί σε υπερκαινοφανή που θα εκμηδενίσει τη Γη μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας. Σχετικά με το ενδεχόμενο αυτό, ένας σύγχρονος αστρονόμος γράφει τα εξής: «Όταν έρθει η μοιραία αυτή ώρα, ο Ήλιος θα εκτοξεύσει τα εξωτερικά στρώματα της διάπυρης ατμόσφαιράς του, αναδίνοντας τρομερές λευκές φλόγες από τον πυρήνα του. Η πρώτη φωτεινή και θερμική αναλαμπή θα περιλούσει τη Γη με τις θανάσιμες ακτινοβολίες της, 8 ακριβώς λεπτά μετά την έναρξη της έκρηξης. Μετά δύο μέρες, τα ατμοσφαιρικά αέρια, εξωθούμενα από την ηλιακή επιφάνεια και εκτινασσόμενα μακριά προς κάθε κατεύθυνση με ταχύτητα μεγαλύτερη από 3 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα, θα καλύψουν τον πλανήτη μας με το φλογερό πέπλο τους, λειώνοντας τα πετρώματα και ανάβοντας τον αέρα που περιβάλλει τη Γη».
Η περιγραφή θυμίζει σκηνές Αποκάλυψης: «Και ο τέταρτος (άγγελος) εξέχεε τη φιάλη του πάνω στον ήλιο. και του δόθηκε να κάνει καύματα στους ανθρώπους με φωτιά... και οι πόλεις των εθνών έπεσαν... και κάθε νησί έφυγε και τα βουνά δεν βρέθηκαν» (16:8,19-20).
Κατά τις σημερινές γνώσεις σχετικά με το Σύμπαν, το παρελθόν της Γης φαίνεται να αντιστοιχεί με την αφήγηση που μας δίνει το βιβλίο της Γένεσης. Ένα Σύμπαν που το κατευθύνει η τύχη, χωρίς να έχει κάποια προσχεδιασμένη προέλευση και συγκεκριμένη κατάληξη, δεν έχει νόημα για τον άνθρωπο, που ζει μέσα στο χρόνο. Η Αγία Γραφή μας αποκαλύπτει ότι: «Στην αρχή δημιούργησε ο Θεός τον ουρανό και τη γη. Και η γη ήταν άμορφη κι έρημη και σκοτάδι υπήρχε πάνω στο πρόσωπο της αβύσσου».
Άλλοτε οι αστρονόμοι νόμιζαν ότι ο Ήλιος σιγά-σιγά θα εξασθενούσε, σαν μαγκάλι που σβήνει, με αποτέλεσμα η επίγεια ζωή να υποκύψει στο αφόρητο κρύο, όταν οι ωκεανοί θα καταντούσαν συμπαγής ογκόπαγος και οι ήπειροι θα στέγνωναν, χωρίς να δέχονται ούτε ίχνος βροχής. Σήμερα, όμως, έχουμε πολύ περισσότερες γνώσεις σχετικά με την ακτινοβολία των άστρων και πιστεύεται ότι δεν πεθαίνουν ειρηνικά, αλλά όταν φτάνουν στο τέλος της ύπαρξής τους, γίνονται υπερκαινοφανείς. Αν υποτεθεί ότι τα επίγεια όντα θα επιβιώσουν για μακρό χρονικό διάστημα, τότε θα προορίζονται να εκλείψουν όχι από το κρύο, αλλά από τη φωτιά.
Η Γη που κατά τα δεδομένα, δημιουργήθηκε από στροβιλισμό κοσμικής σκόνης και σφυρηλατήθηκε μέσα στην αρχέγονη φωτιά, άμορφη αρχικά κι ακατοίκητη, για να γίνει τέλεια κατοικητήριο του ανθρώπου, ίσως σπεύδει προς μια καταστροφή, που δράστης της θα είναι ο ζωογόνος Ήλιος.
Βέβαια, κατά τις επιστημονικές προβλέψεις η πιθανότητα μιας τέτοιας καταστροφής δε προβλέπεται πριν περάσουν δισεκατομμύρια χρόνια. Όμως ο προφητικός λόγος της Βίβλου περιέχει στοιχεία για τη λήξη της παρούσας οικονομίας του κόσμου που φαίνεται να συντομεύουν πολύ το παραπάνω χρονικό διάστημα.
Θα ήταν αδύνατο στον Κύριο του Σύμπαντος να συντμήσει τα δισεκατομμύρια των ετών, επισπεύδοντας την ημέρα κατά την οποία «ολόκληρη η στρατιά του ουρανού θα λειώσει κι οι ουρανοί θα περιτυλιχθούν σαν βιβλίο και ολόκληρη η στρατιά τους θα πέσει, όπως πέφτει το φύλλο από την άμπελο και όπως πέφτουν τα φύλλα από τη συκιά» (Ησα.34:4); Θα αρκούσε, ο Θεός, στον Οποίον τα πάντα είναι δυνατά, να απελευθερώσει την ενέργεια που περιέχεται στο Σύμπαν, ώστε η πιο αφάνταστη ατομική έκρηξη να εκμηδενίσει τα άστρα του στερεώματος στην έκταση που Αυτός θελήσει.
Στη Β' επιστολή του, ο απόστολος Πέτρος περιγράφει τα γεγονότα αυτά με τρόπο συναρπαστικό, συνδέοντάς τα με αυτό που ονομάζει «Ημέρα του Κυρίου», δηλαδή την αναμενόμενη Β’ έλευση του Ιησού Χριστού: «Θα έρθει, όμως, η ημέρα του Κυρίου σαν κλέφτης μέσα στη νύχτα. κατά την οποία οι ουρανοί θα παρέλθουν με ορμητικό συριστικό ήχο και τα στοιχεία, καθώς θα καίγονται, θα διαλυθούν και η γη και τα έργα που βρίσκονται σ’ αυτήν, θα κατακαούν» (3:10). Η πυρπόληση για την οποία μιλάει ο απόστολος έχει μια εντυπωσιακή αντιστοιχία με την τελική τύχη της Γης και του Ήλιου της, που προβλέπει η σύγχρονη επιστήμη.
Εξάλλου, ατομικοί επιστήμονες βλέπουν μες στη προφητεία του αποστόλου Πέτρου την προεικόνιση μιας πυρηνικής έκρηξης πλανητικών διαστάσεων, μ’ εμπρηστή τον ίδιο τον άνθρωπο. Επειδή, ο μαθητευόμενος μάγος, που επιμένει να παίζει με τη φωτιά, είναι σήμερα πολύ ικανός να εξαπολύσει έναν τέτοιο όλεθρο.
Όπως και να έχει το πράγμα, είτε από το χέρι του Θεού είτε του ανθρώπου, η προφητεία θα εκπληρωθεί οπωσδήποτε, όπως εκπληρώθηκαν ήδη πολλές βιβλικές προφητείες και όπως θα εκπληρωθούν μελλοντικά και οι υπόλοιπες προρρήσεις.
Η Γη μας μολυσμένη από την αμαρτία του ανθρώπου κι από την οποία ανεβαίνουν ακατάπαυστα τόσες βλασφημίες, τόσες κραυγές μίσους, τόσοι στεναγμοί, τόσες οιμωγές, θα χαθεί μαζί με τον Ήλιο της.
«Οι δε σημερινοί ουρανοί και η γη... φυλάγονται για τη φωτιά κατά την ημέρα της κρίσης και της απώλειας των ασεβών ανθρώπων» (Β' Πέτρ.3:7).
«Οι ουρανοί θα διαλυθούν σαν καπνός και η γη θα παλαιωθεί σαν ιμάτιο» (Ησα.51:6).
«Εσύ, Κύριε, καταρχάς, θεμελίωσες τη γη κι οι ουρανοί είναι έργα των χεριών σου. Αυτοί θα απολεστούν, εσύ όμως παραμένεις. και όλοι θα παλιώσουν σαν ιμάτιο, και θα τους τυλίξεις σαν περικάλυμμα και θα αλλαχτούν. εσύ όμως είσαι ο ίδιος και τα χρόνια σου δεν θα εκλείψουν» (Εβρ.1:10-12).
Όμως ο Θεός μαζί με την καταστροφή μάς υπόσχεται νέους ουρανούς και νέα γη, όπου δικαιοσύνη θα κατοικεί.
«Κι είδα έναν καινούργιο ουρανό και μια καινούργια γη. επειδή, ο πρώτος ουρανός και η πρώτη γη παρήλθε κι η θάλασσα δεν υπάρχει πλέον... Κι άκουσα μια δυνατή φωνή από τον ουρανό που έλεγε: Να, η σκηνή του Θεού μαζί με τους ανθρώπους και θα σκηνώσει μαζί τους κι αυτοί θα είναι λαοί του κι αυτός ο Θεός θα είναι μαζί τους. Και ο Θεός θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πλέον. ούτε πένθος, ούτε κραυγή, ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πλέον επειδή, τα πρώτα παρήλθαν» (Αποκ.21:1-4).
Μέσα στη γαλήνια λάμψη της παρουσίας του Θεού, όσοι πάνω στη Γη αυτή έχουν δεχθεί το Λόγο Του, όσοι θα έχουν την εμπιστοσύνη τους σ’ Αυτόν και θα έχουν πιστέψει στη λύτρωση που έχει γίνει από τον Υιό Του, Ιησού Χριστό, «θα λάμψουν όπως η λαμπρότητα του στερεώματος... στους αιώνες των αιώνων» (Δαν.12:3).
«Επειδή, με τέτοιο τρόπο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έδωσε τον Υιό Του τον μονογενή, για να μη χαθεί καθένας που πιστεύει σ’ αυτόν, αλλά να έχει αιώνια ζωή» (Ιωάν.3:16).
P. GADINAT

Δεν υπάρχουν σχόλια: