Ορισμός
Το δείπνο του Κυρίου (Α' Κορ.11:20) είναι μια διάταξη, που θεσπίστηκε από τον Κύριό μας τον Ιησού Χριστό τις ημέρες του Πάσχα, λίγο πριν από το θάνατό Του, για να τηρείται από τους οπαδούς Του, από την Εκκλησία. Καλείται «Δείπνο», γιατί γινόταν κατά την ώρα του δείπνου. Συνώνυμες είναι οι εκφράσεις «η Τράπεζα του Κυρίου» (Α' Κορ.10:21), όπου βρίσκουμε την έκφραση «το ποτήρι του Κυρίου». Καλείται, επίσης, «κοινωνία του αίματος και κοινωνία του σώματος του Χριστού» (Α' Κορ.10:16), καθώς και «κλάση του άρτου» (Πράξ.2:42, 20:7).
Πότε καθιερώθηκε
Για την καθιέρωση του Δείπνου του Κυρίου, μας πληροφορούν τα 3 πρώτα Ευαγγέλια (Ματθ.26:26-29, Μάρκ.14:22-25, Λουκ.22:19-20) και ο Παύλος (Α' Κορ.11:24-26). Η μόνη διαφορά μεταξύ τους είναι ότι οι δυο πρώτοι παραλείπουν τη φράση «τούτο κάντε το στη δική Μου ανάμνηση», την οποία αναφέρουν οι 2 τελευταίοι. Ο Παύλος αναφέρει, ότι την τελετή αυτή την πήρε από τον Κύριο (Α' Κορ.11:23).
Από τι αποτελείται το Δείπνο του Κυρίου
Αποτελείται από την αφιέρωση του άρτου και του οίνου με τα σχετικά λόγια και μετά ο πιστός μεταλαμβάνει των δύο αυτών στοιχείων.
Η θέσπιση του Δείπνου είναι προσθήκη του ίδιου του Κυρίου στην πορεία του Πασχαλινού δείπνου, σε δυο ζωτικά σημεία: Πριν και μετά του κυρίου δείπνου. Με τα λόγια Του και τον προφητικό τους συμβολισμό λέει στους μαθητές Του, ότι η πρωταρχική έννοια της Πασχαλινής τελετής πήρε μια ανώτερη σημασία, επειδή Αυτός είναι ο Πασχαλινός Αμνός, που εκπληρώνει τον τύπο της Μωσαϊκής Διαθήκης (Α' Κορ.5:7). Τα λόγια Του κι η πράξη τού να πάρει το ψωμί και το ποτήρι είναι συμβολικά, και δηλώνουν μια νέα σημασία.
Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην τελετή
Ο μεν άρτος, που είναι βασικό στοιχείο της ζωής και τρωγόταν με το αρνί στο Πασχαλινό δείπνο, αφιερώθηκε σε μια νέα χρήση, καθώς και το κρασί, «το ποτήρι της ευλογίας». Ο άρτος, που κόβεται, αντιπαραβάλλεται με το σώμα Του, που παραχωρήθηκε στην υπηρεσία του λυτρωτικού σκοπού του Θεού (Εβρ.10:5-10). Συμβολίζει το σώμα του Κυρίου, που θα κοβόταν στο Σταυρό χάριν των αμαρτιών μας (Ιωάν.6:35, 41, 48, 50-51, 58). Το αίμα Του, που χύθηκε πεθαίνοντας, θυμίζοντας τις θυσίες της Μωσαϊκής Διαθήκης, αντιπροσωπεύεται στο «ποτήρι της ευλογίας». Αυτό το ποτήρι περιβάλλεται, λοιπόν, με μια καινούργια σημασία, σαν η ανάμνηση της καινούργιας εξόδου, που έγινε στην Ιερουσαλήμ (Λουκ.9:31). Και τα δυο μαζί στοιχεία συμβολίζουν τη θυσία της ζωής του Ιησού Χριστού.
Η λειτουργία των στοιχείων αυτών είναι παράλληλη με εκείνη των πιάτων του Πασχαλινού δείπνου. Στην ετήσια γιορτή του Πάσχα, ο Ισραηλίτης συνδέεται με ένα ρεαλιστικό και δυναμικό τρόπο, με τους προγόνους του, που ο Κύριος ελευθέρωσε από την Αίγυπτο. Το ψωμί στο τραπέζι θεωρείται σαν «το ψωμί της θλίψης», που έτρωγαν παλιά οι Ισραηλίτες (Δευτ.16:3). Θεωρούσε τον εαυτό του σαν ο ίδιος προσωπικά να ελευθερωνόταν από την αιγυπτιακή σκλαβιά, όπως εκείνη η πρώτη γενιά του έθνους του, πριν χρόνια. Στο Δείπνο του Κυρίου η Εκκλησία, ο νέος Ισραήλ, συγκεντρώνεται σαν ο λαός της Καινής Διαθήκης (Ιερ.31:31 κλπ.). Και ξαναζεί αυτήν την εμπειρία, με την οποία βγήκε από την Αίγυπτο της αμαρτίας και εξαγοράστηκε από τον Θεό δια του θανάτου του Πασχαλινού αμνού του Θεού.
Η φυσική βρώση και πόση των στοιχείων αυτών υποδεικνύει μια πνευματι-κή ιδιοποίηση των καρπών της θυσίας του Χριστού, και η όλη τελετή είναι μια συνεχής ενθύμηση του απολυτρωτικού Του θανάτου.
Τι διακηρύττουμε με το Δείπνο του Κυρίου
Το Δείπνο του Κυρίου συμβολίζει:
1) Τον εξιλαστήριο θάνατο του Ιησού Χριστού για τις αμαρτίες μας και το θάνατο των αμαρτιών μετά του Χριστού (Α' Κορ.11:26, Ρωμ.6:1-13).
2) Τον καθαρισμό μας από την παλαιά ζύμη, γιατί «το Πάσχα ημών θυσιάστηκε υπέρ ημών, ο Χριστός» (Α' Κορ.5:7).
3) Τη συμμετοχή μας στο θάνατο του Χριστού (Α' Κορ.10:16).
4) Την κοινωνία του πιστού με τον Χριστό (Α' Κορ.12:27, 6:15)
5) Την ενότητα όλων των Χριστιανών με τον Χριστό δια του θανάτου Του (Ρωμ.6:4, Α' Κορ.10:17).
6) Την ελπίδα της νέας Έλευσης του Κυρίου μας (Α' Κορ.11:26).
Το Δείπνο σαν σημείο
Όπως και κάθε άλλη τελετή, το Δείπνο είναι κατ’ αρχήν ένα σημείο. Το σημείο δεν περιλαμβάνει μόνον τα ορατά στοιχεία του άρτου και του οίνου, αλλά και τη βρώση και την πόση τους. Είναι μια συμβολική αντιπροσώπευση του θανάτου του Κυρίου (Α' Κορ.11:26) και συμβολίζει τη συμμετοχή του πιστού στον σταυρωμένο Χριστό και στη ζωή και τη δύναμη του αναστημένου Κυρίου.
Πέρα απ’ αυτό, είναι και μια πράξη ομολογίας από αυτούς που συμμετέχουν σ’ αυτό: Ομολογούν πίστη στον Χριστό σαν Σωτήρα τους και υποταγή σ’ Αυτόν σαν Βασιλιά τους.
Το Δείπνο σαν σφραγίδα
Στους πιστούς, που παίρνουν τα στοιχεία, δίνει την ασφάλεια ότι είναι τα αντικείμενα της μεγάλης αγάπης του Χριστού, που αποκαλύφθηκε στην εκούσια παράδοσή Του σ’ ένα πικρό κι ατιμωτικό θάνατο. Ότι όλες οι υποσχέσεις της διαθήκης και όλα τα πλούτη του Ευαγγελίου τους ανήκουν, και ότι αυτοί πραγματικά κατέχουν τις ευλογίες της σωτηρίας. [1]
Η παρουσία του Κυρίου στο Δείπνο
Η ερώτηση σχετικά με τη φύση της παρουσίας του Χριστού στο Δείπνο και στα στοιχεία, έχει συζητηθεί για πολύ και υπάρχουν ακόμα σημαντικές διαφορές απόψεων γι’ αυτήν.
Θα εξετάσουμε τις 4 κύριες απόψεις για το Δείπνο μεταξύ των Χριστιανών:
1) Η άποψη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας
Αντιλαμβάνεται την παρουσία του Χριστού στο Δείπνο με φυσική έννοια. Πιστεύει στη μετουσίωση, ότι δηλαδή κατά την Ευχαριστία, δια των ευχών του ιερέα, μεταβάλλονται τα δυο αυτά στοιχεία, ο άρτος κι ο οίνος, με μια μυστηριώδη ενέργεια, σε πραγματικό σώμα και αίμα του Χριστού (παρόλο που εξακολουθούν να φαίνονται και να έχουν τη γεύση του άρτου και του οίνου). Έτσι, αυτός που κοινωνεί, λαμβάνει τον Χριστό σωματικά δια του στόματος, τελείως έξω από την πνευματική έννοια αυτού, δια της πίστεως, και ότι η μετάληψη από αυτά συνεπάγεται την άφεση των αμαρτιών σ’ αυτόν που μεταλαμβάνει. Προσφέρει μόνον τον άρτο στους λαϊκούς και τον οίνο στο ιερατείο. Πιστεύει, επίσης, ότι η Ευχαριστία είναι μια θυσία (αναίμακτη μεν, αλλά πραγματική θυσία), κατά την οποία ο Χριστός προσφέρεται (θυσιάζεται) πραγματικά και πάλι πάνω στους βωμούς των Ναών τους, θυσία που δεν διαφέρει στην ουσία από εκείνη που έγινε στο Γολγοθά.
Όμως, καμιά εκκλησία, Βιβλικής πίστης, δεν μπορεί να δεχθεί την άποψη αυτή, που είναι ανοικτή σε αρκετές αμφισβητήσεις:
α) Ο Ιησούς, όταν στεκόταν σωματικά μπροστά στους μαθητές Του, δεν θα μπορούσε να πει ότι κρατάει το σώμα Του στο χέρι Του. Όταν είπε τα λόγια αυτά, ζούσε ακόμα και διατηρούσε το σώμα Του και το αίμα Του έτρεχε στις φλέβες Του. Δεν εννοούσε, λοιπόν, ότι το ψωμί ήταν το πραγματικό Του σώμα και το κρασί το πραγματικό Του αίμα, αλλά ότι το ψωμί και το κρασί απλώς συμβόλιζαν το σώμα και το αίμα Του. Κι η εκτέλεση της εντολής αυτής, απ’ την Εκκλησία Του, θα έφερνε στην ανάμνησή τους το θάνατο και τη θυσία του Χριστού για τις αμαρτίες τους. Είναι τελετή δοξολογίας και λατρείας.
β) Η Γραφή μιλάει για τον άρτο, σαν άρτο, ακόμα και μετά την υποτιθέμενη αλλαγή, που έχει λάβει χώρα (Α' Κορ.10:17, 11:26-28).
γ) Είναι αντίθετο με την κοινή λογική, το να πιστέψει κανείς ότι αυτό, που φαίνεται και μυρίζει κι έχει τη γεύση του άρτου και του οίνου, είναι πράγματι σώμα και αίμα.
δ) Δεν είναι επαναλαμβανόμενη θυσία (Ρωμ.6:10, Εβρ.7:27, 9:12, 26, 28, 10:10) και ούτε χρειάζεται να επαναλαμβάνεται (Εβρ.10:14, 18).
2) Η άποψη της Λουθηριανής Εκκλησίας
Οι Λουθηρανοί πιστεύουν ότι ο Χριστός, σαν πανταχού παρών, είναι συνεπώς και πραγματικά παρών την ώρα της κοινωνίας. Μολονότι ο άρτος παραμένει άρτος και ο οίνος παραμένει οίνος, δηλαδή δεν μεταβάλλονται, όμως, κατά κάποιον τρόπο, ο Ιησούς είναι πραγματικά και προσωπικά Παρών. Το πρόσωπο του Χριστού, σώμα και αίμα, είναι παρόν μέσα, κάτω και μαζί με τα στοιχεία και όποιος λαμβάνει τον άρτο λαμβάνει και το σώμα Του, είτε είναι πιστός είτε όχι. Υπάρχει, δηλαδή, μια πραγματική μυστηριώδης μετάληψη του Χριστού δια του στόματος. Τούτο, βέβαια, γίνεται δια της πίστεως, αλλά είναι μυστήριο και δεν μπορεί να εξηγηθεί. Η άποψη αυτή δεν απέχει πολύ από αυτήν της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αποδίδει στα λόγια του Ιησού το αφύσικο νόημα «τούτο συνοδεύει το σώμα μου». Δηλαδή, όταν ο Ιησούς είχε τον άρτο στα χέρια Του, κρατούσε μαζί με αυτόν το σώμα Του κι έτσι μπορούσε να πει «τούτο είναι το σώμα Μου».
Επίσης, συνεπάγεται την απαράδεκτη αντίληψη, ότι το σώμα του Χριστού είναι πανταχού παρόν.
3) Η άποψη του Ζβίγγλιου (άποψη των Βαπτιστών)
Ο Ζβίγγλιος αρνήθηκε τη σωματική παρουσία του Χριστού στο Δείπνο, ενώ δέχτηκε τη συμβολική παρουσία Του εκεί. Ο Χριστός είπε ότι βρίσκεται εκεί, όπως βρίσκεται και σε κάθε άλλη μορφή λατρείας. Ο Χριστός είναι πνευματικά Παρών στη πίστη των πιστών. Γι’ αυτό και το Δείπνο ήταν κυρίως ένα απλό σημείο ή σύμβολο, μια ανάμνηση του προσώπου Του και της θυσίας Του και μια πράξη ομολογίας εκ μέρους των πιστών. Το Δείπνο του Κυρίου είναι απλά μια αναμνηστική τελετή. Ο Κύριος δεν είναι παρών για να κινήσει αίσθημα ευλαβείας ή να δοθεί πνευματική έννοια, αλλά όπως θυμόμαστε τα αγαπητά μας πρόσωπα που έφυγαν, τις αρετές τους και τα καλά τους έργα, έτσι θυμόμαστε και τον Κύριο.
Ορισμένες από τις δηλώσεις του, όμως, φαίνεται να δείχνουν, ότι ο Ζβίγγλιος θεωρούσε το Δείπνο και σαν μια σφραγίδα ή εγγύηση για το έργο του Θεού στον πιστό εν Χριστώ.
4) Η άποψη του Καλβίνου
Είναι η γενικά παραδεδεγμένη ευαγγελική άποψη της Διαμαρτυρόμενης Εκ-κλησίας. Ο Καλβίνος πήρε μια ενδιάμεση θέση. Αντίθετα με την άποψη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, υποστήριξε ότι δεν μετατρέπονται τα δύο αυτά στοιχεία σε πραγματική παρουσία του Χριστού, κι αντίθετα με τη Λουθηρανική άποψη, δεν λαμβάνεται σωματικά ο Χριστός δια του στόματος. Αντί, λοιπόν, για φυσική και τοπική παρουσία, δίδαξε την πνευματική παρουσία του Χριστού στα στοιχεία, ότι δηλαδή, Αυτός είναι εκεί υπό πνευματική έννοια.
Διαφοροποιήθηκε και από τον Ζβίγγλιο και τόνισε τη βαθύτερη σημασία της τελετής. Υποστήριξε ότι το Δείπνο του Κυρίου είναι κάτι περισσότερο από τελετή ανάμνησης. Οι αρετές και τα αποτελέσματα της θυσίας του Χριστού στο σταυρό είναι παρόντα και μεταδίδονται πραγματικά στους πιστούς δια της δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος. Υποστήριξε ότι και μετά τη καθιέρωσή τους τα δυο αυτά στοιχεία μένουν αμετάβλητα και ότι χωρίς ευλάβεια και πνευματικό δέος, το Δείπνο δεν έχει ουδεμία αξία. Υποστήριξε ότι δια των στοιχείων αυτών και δια της χάριτος του Θεού, ο πιστός έρχεται σε ζωντανή σχέση με τον Χριστό και δια πίστεως μπορεί να φάει τη σάρκα Του και να πιει το αίμα Του και μένει έτσι εν Αυτώ.
Ποιοι παίρνουν μέρος στο Δείπνο (Α' Κορ.11:28, 1:2, Β' Κορ.13:5)
Το Δείπνο θεσπίστηκε για όλους αδιακρίτως, αλλά μόνο για πιστούς, που εννοούν την πνευματική του σημασία. [2]
Τα παιδιά, που δεν μπορούν ακόμα να κάνουν διάκριση, δεν είναι κατάλληλα για να συμμετέχουν σ’ αυτό. Ακόμα και οι πραγματικοί πιστοί μπορεί να είναι σε τέτοια πνευματική κατάσταση, ώστε να μη μπορούν επάξια να πάρουν μέρος στην τράπεζα του Κυρίου, και γι’ αυτό θα πρέπει να εξετάζουν τον εαυτό τους προσεκτικά (Α' Κορ.11:28-32). Κανείς πιστός, που ζει μια σκανδαλώδη ζωή, δεν θα πρέπει να συμμετέχει στο Δείπνο. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να επεμβαίνει η εκκλησία και να μη του επιτρέπει συμμετοχή, μέχρις ότου αυτός μετανοήσει για τις αμαρτίες του και αποκαταστήσει τη σχέση του με τον Θεό. Βέβαια, σε περίπτωση μυστικής κατάστασης αμαρτίας, η εκκλησία δεν μπορεί να επέμβει. Όταν, όμως, η αμαρτία έρθει στο φως, τότε θα είναι τρομερό πταίσμα της και μια αντιγραφική στάση, το να ανέχεται τη συμμετοχή του πιστού που αμαρτάνει, στο Δείπνο. Ίσως αυτή να είναι μια από τις κύριες αιτίες, που οι εκκλησίες έχασαν την πνευματική τους δύναμη.
Οι άπιστοι αποκλείονται, φυσικά, από το Δείπνο.
Η ευλογία του Δείπνου εξαρτάται από τον Θεό (Α' Κορ.3:6-7). [3]
Τι πρέπει να κάνουμε πριν πάρουμε μέρος στο Δείπνο
1) Καθαρισμό και συγχώρηση αμαρτιών, εξομολόγηση (Ησ.1:15-17)
2) Συμφιλίωση με τον αδελφό μας (Ματθ.5:23-24)
3) Προσευχή (Α' Τιμ.2:8)
Σε ποιον να εξομολογούμαστε
Στον Κύριο (Ψαλμ.32:5, 51:4, Παρ.28:13)
Τι συμβαίνει σε μας, αν πάρουμε Δείπνο ανάξια
1) Είμαστε ένοχοι (Α' Κορ.11:27)
2) Έρχεται κατάκριση (Α' Κορ.11:29)
3) Έρχεται αρρώστια, ακόμα και θάνατος (Α' Κορ.11:30)
Γιατί γίνεται το Δείπνο
1) Για την ανάμνηση του Κυρίου (Α' Κορ.11:24-25)
2) Για τον αγιασμό μας (Εβρ.10:10)
3) Για τη σύσφιξη των εν Χριστώ αδελφών (Β' Κορ.5:14)
Πότε πρέπει να γίνεται
Όλοι οι Χριστιανοί δέχονται, ότι το Δείπνο είναι ένα αναπόσπαστο, αν όχι τα βασικό μέρος της λατρείας της Εκκλησίας της Καινής Διαθήκης και επιμένουν σ’ αυτό, θεωρώντας το σαν Βιβλικό και αναγκαίο. Όλοι συμφωνούν στο ότι αυτό πρέπει να γίνεται απαραίτητα, γιατί έχει σχέση με την όλη κοινωνία του Χριστιανού με τον Κύριό του.
Οι αντιλήψεις διαφέρουν ως προς τη συχνότητα που αυτό πρέπει να γίνεται (δηλαδή κάθε τρίμηνο, κάθε μήνα, κάθε εβδομάδα). Την ανάμνηση του Δείπνου οι πιστοί την επαναλάμβαναν κάθε φορά που είχαν συνάθροιση, σαν αναπόσπαστο μέρος της λατρείας τους (Πράξ.2:42, 46). Με τον τρόπο αυτό, όλες οι μετέπειτα αποστολικές εκκλησίες είχαν το Δείπνο σε κάθε τους συνάθροιση (Α' Κορ.11:18-26). Αργότερα φαίνεται ότι η ανάμνηση του Δείπνου γινόταν μόνο κάθε Κυριακή (Πράξ.20:7) και όχι σε κάθε συνάθροιση (Α' Κορ.11:20, δες και χωρία 26, 33).
Η σημασία του Δείπνου
Μερικοί Χριστιανοί πιστεύουν ότι δια αυτού μεταβιβάζεται χάρη και πνευματική τροφή στον πιστό. Άλλοι δέχονται ότι είναι καθαρά μια συμβολική τελετή κι ότι δεν γίνεται καμιά επιχορήγηση χάριτος, περισσότερη από εκείνη που μπορεί να δώσει το απλό κήρυγμα του Λόγου. Όλοι, όμως, πιστεύουν, ότι αυτό αποβαίνει σε πνευματική ωφέλεια αυτού που συμμετέχει.
Άλλοι πάλι επιμένουν, ότι αυτό συντελεί στην πνευματική διατροφή και διατήρηση αυτού που μετέχει, ενώ άλλοι το θεωρούν κυρίως σαν μια ανάμνηση της σκηνής του Δείπνου του Κυρίου με τους μαθητές Του και σαν μια πράξη λατρείας, που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μέχρι τη Β' Έλευσή Του.
Αλλά όλοι συμφωνούν στο ότι φέρνει τον πιστό αντιμέτωπο με το γεγονός του θανάτου και της λυτρωτικής θυσίας του Κυρίου και στο ότι δίνει την πολύτιμη ευκαιρία στον πιστό να εξετάζει τον εαυτό του πριν ακόμα συμμετάσχει σ’ αυτό.
Η ευχαριστία κατά τον Παύλο
Τα κοινά γεύματα της διακονίας στη Γαλιλαία βρίσκουν την εκπλήρωσή τους στις «αγάπες» ή τα κοινά γεύματα αγάπης της εκκλησίας στην Κόρινθο (Α' Κορ.11:20-34). Στην Κόρινθο υπήρχαν 2 τμήματα στη λατρευτική τάξη: Ένα κοινό γεύμα, δηλαδή, η συνεστίαση, η λεγόμενη «αγάπη», που την ακολουθούσε το Δείπνο. Υπήρχαν σοβαρές υπερβολές στη συνάθροιση της Κορίνθου, όπως απληστία, εγωισμός, μεθύσι, λαιμαργία. Επειδή, λοιπόν, στη διάρκεια του Δείπνου του Κυρίου γίνονταν μερικές ασχήμιες, ο Παύλος θέλησε να επαναφέρει την τάξη στη εκκλησία (Α' Κορ.11:17-34).
Εδώ αναφέρονται 3 πράγματα:
1) Το δείπνο του Κυρίου γινόταν στην ανάμνηση της θυσίας του Χριστού για τον πιστό (Α' Κορ.11:24).
2) Ο πιστός, που παίρνει μέρος στην τράπεζα της ανάμνησης, καταγγέλλει δημόσια το έργο της θυσίας του σταυρού μέχρι την Έλευση του Χριστού (Α' Κορ.11:26).
3) Ο πιστός, πριν πάρει μέρος, πρέπει να εξετάσει τον εαυτό του για να δει αν η σχέση του είναι αρμονική με τον Κύριο, η ζωή του προσαρμοσμένη με τον Λόγο του Θεού και οι σχέσεις του με τους συνανθρώπους του και ιδιαίτερα με τους πιστούς είναι σύμφωνες με το θέλημα του Θεού (Α' Κορ.11:28-32, Β' Κορ.13:5). Αν δεν υπάρχουν αυτά, θα υπάρξει κατάκριση από τον Κύριο.
Ο Παύλος, λοιπόν, δίνει μια σοβαρή προειδοποίηση και η εντύπωση που αποκομίζουμε είναι ότι επιθυμία του είναι, τα δυο αυτά τμήματα να κρατηθούν ξεχωριστά, όπως συνέβη στη μετέπειτα εκκλησία: «Ας τρώει ο πεινασμένος στο σπίτι, κι ας έρχεται με σεβασμό και αυτοεξέταση στην τράπεζα» (Α' Κορ.11:22, 30-34). Η διδασκαλία του Παύλου για το Δείπνο εξυψώνει τη σημασία του Δείπνου και το τοποθετεί στο λυτρωτικό σκοπό του Θεού. Έτσι, το Δείπνο διακηρύττει το θάνατο του Κυρίου (Α' Κορ.11:26), όπως η ιεροτελεστία του Πάσχα διακήρυττε τη λυτρωτική χάρη του Θεού στην Π. Διαθήκη. Επίσης, ερμηνεύει την εσωτερική έννοια της τράπεζας, σαν μια κοινωνία με τον Κύριο στο θάνατό Του και στην αναστημένη Του ζωή, που δηλώνεται στον άρτο και τον οίνο (Α' Κορ.10:16). Σ’ αυτό ανακαλύπτει την ενότητα της Εκκλησίας, γιατί, όπως τα μέλη μοιράζονται μαζί τον έναν άρτο, κάθονται κάτω σαν το ένα σώμα του Χριστού. Επίσης, υπάρχουν εσχατολογικές αρμονίες με το βλέμμα στραμμένο προς την Έλευσή Του με δόξα. Το «Μαράν αθά» (Α’ Κορ.16:22) μπορεί να τοποθετηθεί στο Δείπνο κι έτσι το γράμμα τελειώνει με την επίκληση: «Ο Κύριός μας έρχεται» και προετοιμάζει τη σκηνή για τον εορτασμό του γεύματος, αφού το γράμμα διαβάστηκε στη συνάθροιση.
Για μελέτη
1) Τα λόγια του Χριστού (Ιωάν.6:48-58) αποκαλύπτουν την αλήθεια που συμβολίζεται στο Δείπνο;
Απάντηση
Όταν οι μαθητές του άκουσαν, ότι πρέπει να φάνε τη σάρκα Του και να πιουν το αίμα Του, σκανδαλίστηκαν και γόγγυζαν για τα λόγια του Χριστού. Μάλιστα, άρχισαν ένας – ένας να Τον εγκαταλείπουν. Ο Χριστός, όμως, δεν εννοούσε να φάνε το πραγματικό Του σώμα και να πιουν το πραγματικό Του αίμα, αλλά τα λόγια Του, που δίνουν ζωή: «Τα λόγια που Εγώ σας μιλάω , είναι Πνεύμα και ζωή. Διότι το Πνεύμα είναι εκείνο που ζωοποιεί, η σάρκα δεν ωφελεί τίποτα».
2) Αναφέρεται αναγκαία στο Δείπνο του Κυρίου η έκφραση «η κλάση του άρτου»; (Πράξ.2:42,46, 20:7, 11, 27:35, Α' Κορ.10:16)
Απάντηση
Στις Πράξεις 20:7 (αλλά όχι στις Πράξεις 27:35, όπου αναφέρεται ένα κανονικό, μη λατρευτικό γεύμα) υπάρχει μια αναφορά για ένα γεύμα κοινωνίας και χρησιμοποιεί τη φράση «κλάση του άρτου». Το γεγονός ότι στις Πράξεις δεν αναφέρεται καθόλου το ποτήρι, οδηγεί μερικούς στο να λένε ότι αυτή η κοινωνία στην Ιερουσαλήμ είναι η αρχαιότερη και πιο αρχική μορφή του Δείπνου. Ήταν εξ υποθέσεως ένα γεύμα κοινωνίας, που άρχιζε με τη γνωστή ιουδαϊκή συνήθεια της κλάσης του άρτου. Το κίνητρο της τελετής στην Ιερουσαλήμ δεν ήταν ο θάνατος του Χριστού, αλλά η αόρατη παρουσία του ένδοξου Κυρίου ανάμεσά τους. Το Δείπνο του Κυρίου (Α' Κορ.11), με την έμφασή του στην εξιλαστήρια σημασία του θανάτου του Χριστού, ήταν η νέα συνεισφορά του ίδιου του Παύλου, που έλαβε δια ειδικής αποκαλύψεως από τον ένδοξο Κύριο.
Αυτό που είναι το σημαντικό σχετικά με την αρχική μορφή του Δείπνου, είναι η σημείωση της χαράς που έχει τη ρίζα της απ’ ευθείας από τις εμφανίσεις μετά την ανάσταση, πολλές από τις οποίες σχετίζονταν με ένα γεύμα μεταξύ του ένδοξου Κυρίου και των δικών Του (Λουκ.24:30-35, 36-48, Ιωάν.21:9 κλπ., Πράξ.1:4, 10:41, Αποκ.3:20).
3) Μπορείς να πεις άλλες περιπτώσεις, όπου το ρήμα «ειμί» δεν λαμβάνεται κατά γράμμα;
Απάντηση
Ιωάν.10:7, 11:25, 14:6, 15:1 (δες και Δευτ.41:26, Δαν.7:17, Λουκ.8:11, Γαλ.4:24, Αποκ.1:20).
Στα Αραμαϊκά το ρήμα «ειμί» παραλείπεται (Γέν.40:12, Δαν.2:36, 4:22).
Σημειώσεις:
[1] Υπάρχουν μερικοί που έχουν αντίρρηση σ’ αυτήν τη συμβολική άποψη, ότι δηλαδή οι λέξεις «σώμα» και «αίμα» αναφέρονται στον επικείμενο θάνατο του Ιησού στο σταυρό, όταν το σώμα Του κόπηκε (αλλά δες Ιωάν.19:31-37) και το αίμα Του χύθηκε. Λένε, λοιπόν, ότι η λέξη για το ψωμί δεν ειπώθηκε, όταν αυτό κόπηκε, αλλά όταν αυτό μοιράστηκε, και το κρασί είχε εκχυθεί σε μια προηγούμενη στιγμή του Πασχαλινού δείπνου. Επίσης, δεν υπάρχει τίποτα το ασυνήθιστο ή το μοναδικό στο γεγονός ότι ο άρτος κόπηκε. Η «κλάση του άρτου» ήταν μια κοινή ιουδαϊκή έκφραση για το μοίρασμα ενός φαγητού.
[2] Μερικές εκκλησίες δέχονται, ότι μόνο τα μέλη της κάθε επιμέρους εκκλησίας έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στο Δείπνο. Κατέχονται από ένα στενό πνεύμα, ως προς το σημείο αυτό, αποκλείοντας από την κοινωνία όποιον δεν είναι οργανικό μέλος τους. Υπάρχουν, όμως, άλλες εκκλησίες, που μάλιστα είναι οι περισσότερες, που δέχονται κάθε πιστό να συμμετάσχει στην τελετή του Δείπνου, ανεξάρτητα σε ποια δογματική απόχρωση ανήκει.
[3] Η χάρη που λαμβάνεται στη τελετή δεν διαφέρει σε είδος από αυτήν που λαμβάνεται δια της ενεργείας του Λόγου. Η τελετή απλώς ενισχύει την αποτελεσματικότητα του Λόγου και το μέτρο της χάριτος που λαμβάνεται. Η απόλαυση των πνευματικών της ευλογιών εξαρτάται από την πίστη αυτού που συμμετέχει.
Το δείπνο του Κυρίου (Α' Κορ.11:20) είναι μια διάταξη, που θεσπίστηκε από τον Κύριό μας τον Ιησού Χριστό τις ημέρες του Πάσχα, λίγο πριν από το θάνατό Του, για να τηρείται από τους οπαδούς Του, από την Εκκλησία. Καλείται «Δείπνο», γιατί γινόταν κατά την ώρα του δείπνου. Συνώνυμες είναι οι εκφράσεις «η Τράπεζα του Κυρίου» (Α' Κορ.10:21), όπου βρίσκουμε την έκφραση «το ποτήρι του Κυρίου». Καλείται, επίσης, «κοινωνία του αίματος και κοινωνία του σώματος του Χριστού» (Α' Κορ.10:16), καθώς και «κλάση του άρτου» (Πράξ.2:42, 20:7).
Πότε καθιερώθηκε
Για την καθιέρωση του Δείπνου του Κυρίου, μας πληροφορούν τα 3 πρώτα Ευαγγέλια (Ματθ.26:26-29, Μάρκ.14:22-25, Λουκ.22:19-20) και ο Παύλος (Α' Κορ.11:24-26). Η μόνη διαφορά μεταξύ τους είναι ότι οι δυο πρώτοι παραλείπουν τη φράση «τούτο κάντε το στη δική Μου ανάμνηση», την οποία αναφέρουν οι 2 τελευταίοι. Ο Παύλος αναφέρει, ότι την τελετή αυτή την πήρε από τον Κύριο (Α' Κορ.11:23).
Από τι αποτελείται το Δείπνο του Κυρίου
Αποτελείται από την αφιέρωση του άρτου και του οίνου με τα σχετικά λόγια και μετά ο πιστός μεταλαμβάνει των δύο αυτών στοιχείων.
Η θέσπιση του Δείπνου είναι προσθήκη του ίδιου του Κυρίου στην πορεία του Πασχαλινού δείπνου, σε δυο ζωτικά σημεία: Πριν και μετά του κυρίου δείπνου. Με τα λόγια Του και τον προφητικό τους συμβολισμό λέει στους μαθητές Του, ότι η πρωταρχική έννοια της Πασχαλινής τελετής πήρε μια ανώτερη σημασία, επειδή Αυτός είναι ο Πασχαλινός Αμνός, που εκπληρώνει τον τύπο της Μωσαϊκής Διαθήκης (Α' Κορ.5:7). Τα λόγια Του κι η πράξη τού να πάρει το ψωμί και το ποτήρι είναι συμβολικά, και δηλώνουν μια νέα σημασία.
Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην τελετή
Ο μεν άρτος, που είναι βασικό στοιχείο της ζωής και τρωγόταν με το αρνί στο Πασχαλινό δείπνο, αφιερώθηκε σε μια νέα χρήση, καθώς και το κρασί, «το ποτήρι της ευλογίας». Ο άρτος, που κόβεται, αντιπαραβάλλεται με το σώμα Του, που παραχωρήθηκε στην υπηρεσία του λυτρωτικού σκοπού του Θεού (Εβρ.10:5-10). Συμβολίζει το σώμα του Κυρίου, που θα κοβόταν στο Σταυρό χάριν των αμαρτιών μας (Ιωάν.6:35, 41, 48, 50-51, 58). Το αίμα Του, που χύθηκε πεθαίνοντας, θυμίζοντας τις θυσίες της Μωσαϊκής Διαθήκης, αντιπροσωπεύεται στο «ποτήρι της ευλογίας». Αυτό το ποτήρι περιβάλλεται, λοιπόν, με μια καινούργια σημασία, σαν η ανάμνηση της καινούργιας εξόδου, που έγινε στην Ιερουσαλήμ (Λουκ.9:31). Και τα δυο μαζί στοιχεία συμβολίζουν τη θυσία της ζωής του Ιησού Χριστού.
Η λειτουργία των στοιχείων αυτών είναι παράλληλη με εκείνη των πιάτων του Πασχαλινού δείπνου. Στην ετήσια γιορτή του Πάσχα, ο Ισραηλίτης συνδέεται με ένα ρεαλιστικό και δυναμικό τρόπο, με τους προγόνους του, που ο Κύριος ελευθέρωσε από την Αίγυπτο. Το ψωμί στο τραπέζι θεωρείται σαν «το ψωμί της θλίψης», που έτρωγαν παλιά οι Ισραηλίτες (Δευτ.16:3). Θεωρούσε τον εαυτό του σαν ο ίδιος προσωπικά να ελευθερωνόταν από την αιγυπτιακή σκλαβιά, όπως εκείνη η πρώτη γενιά του έθνους του, πριν χρόνια. Στο Δείπνο του Κυρίου η Εκκλησία, ο νέος Ισραήλ, συγκεντρώνεται σαν ο λαός της Καινής Διαθήκης (Ιερ.31:31 κλπ.). Και ξαναζεί αυτήν την εμπειρία, με την οποία βγήκε από την Αίγυπτο της αμαρτίας και εξαγοράστηκε από τον Θεό δια του θανάτου του Πασχαλινού αμνού του Θεού.
Η φυσική βρώση και πόση των στοιχείων αυτών υποδεικνύει μια πνευματι-κή ιδιοποίηση των καρπών της θυσίας του Χριστού, και η όλη τελετή είναι μια συνεχής ενθύμηση του απολυτρωτικού Του θανάτου.
Τι διακηρύττουμε με το Δείπνο του Κυρίου
Το Δείπνο του Κυρίου συμβολίζει:
1) Τον εξιλαστήριο θάνατο του Ιησού Χριστού για τις αμαρτίες μας και το θάνατο των αμαρτιών μετά του Χριστού (Α' Κορ.11:26, Ρωμ.6:1-13).
2) Τον καθαρισμό μας από την παλαιά ζύμη, γιατί «το Πάσχα ημών θυσιάστηκε υπέρ ημών, ο Χριστός» (Α' Κορ.5:7).
3) Τη συμμετοχή μας στο θάνατο του Χριστού (Α' Κορ.10:16).
4) Την κοινωνία του πιστού με τον Χριστό (Α' Κορ.12:27, 6:15)
5) Την ενότητα όλων των Χριστιανών με τον Χριστό δια του θανάτου Του (Ρωμ.6:4, Α' Κορ.10:17).
6) Την ελπίδα της νέας Έλευσης του Κυρίου μας (Α' Κορ.11:26).
Το Δείπνο σαν σημείο
Όπως και κάθε άλλη τελετή, το Δείπνο είναι κατ’ αρχήν ένα σημείο. Το σημείο δεν περιλαμβάνει μόνον τα ορατά στοιχεία του άρτου και του οίνου, αλλά και τη βρώση και την πόση τους. Είναι μια συμβολική αντιπροσώπευση του θανάτου του Κυρίου (Α' Κορ.11:26) και συμβολίζει τη συμμετοχή του πιστού στον σταυρωμένο Χριστό και στη ζωή και τη δύναμη του αναστημένου Κυρίου.
Πέρα απ’ αυτό, είναι και μια πράξη ομολογίας από αυτούς που συμμετέχουν σ’ αυτό: Ομολογούν πίστη στον Χριστό σαν Σωτήρα τους και υποταγή σ’ Αυτόν σαν Βασιλιά τους.
Το Δείπνο σαν σφραγίδα
Στους πιστούς, που παίρνουν τα στοιχεία, δίνει την ασφάλεια ότι είναι τα αντικείμενα της μεγάλης αγάπης του Χριστού, που αποκαλύφθηκε στην εκούσια παράδοσή Του σ’ ένα πικρό κι ατιμωτικό θάνατο. Ότι όλες οι υποσχέσεις της διαθήκης και όλα τα πλούτη του Ευαγγελίου τους ανήκουν, και ότι αυτοί πραγματικά κατέχουν τις ευλογίες της σωτηρίας. [1]
Η παρουσία του Κυρίου στο Δείπνο
Η ερώτηση σχετικά με τη φύση της παρουσίας του Χριστού στο Δείπνο και στα στοιχεία, έχει συζητηθεί για πολύ και υπάρχουν ακόμα σημαντικές διαφορές απόψεων γι’ αυτήν.
Θα εξετάσουμε τις 4 κύριες απόψεις για το Δείπνο μεταξύ των Χριστιανών:
1) Η άποψη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας
Αντιλαμβάνεται την παρουσία του Χριστού στο Δείπνο με φυσική έννοια. Πιστεύει στη μετουσίωση, ότι δηλαδή κατά την Ευχαριστία, δια των ευχών του ιερέα, μεταβάλλονται τα δυο αυτά στοιχεία, ο άρτος κι ο οίνος, με μια μυστηριώδη ενέργεια, σε πραγματικό σώμα και αίμα του Χριστού (παρόλο που εξακολουθούν να φαίνονται και να έχουν τη γεύση του άρτου και του οίνου). Έτσι, αυτός που κοινωνεί, λαμβάνει τον Χριστό σωματικά δια του στόματος, τελείως έξω από την πνευματική έννοια αυτού, δια της πίστεως, και ότι η μετάληψη από αυτά συνεπάγεται την άφεση των αμαρτιών σ’ αυτόν που μεταλαμβάνει. Προσφέρει μόνον τον άρτο στους λαϊκούς και τον οίνο στο ιερατείο. Πιστεύει, επίσης, ότι η Ευχαριστία είναι μια θυσία (αναίμακτη μεν, αλλά πραγματική θυσία), κατά την οποία ο Χριστός προσφέρεται (θυσιάζεται) πραγματικά και πάλι πάνω στους βωμούς των Ναών τους, θυσία που δεν διαφέρει στην ουσία από εκείνη που έγινε στο Γολγοθά.
Όμως, καμιά εκκλησία, Βιβλικής πίστης, δεν μπορεί να δεχθεί την άποψη αυτή, που είναι ανοικτή σε αρκετές αμφισβητήσεις:
α) Ο Ιησούς, όταν στεκόταν σωματικά μπροστά στους μαθητές Του, δεν θα μπορούσε να πει ότι κρατάει το σώμα Του στο χέρι Του. Όταν είπε τα λόγια αυτά, ζούσε ακόμα και διατηρούσε το σώμα Του και το αίμα Του έτρεχε στις φλέβες Του. Δεν εννοούσε, λοιπόν, ότι το ψωμί ήταν το πραγματικό Του σώμα και το κρασί το πραγματικό Του αίμα, αλλά ότι το ψωμί και το κρασί απλώς συμβόλιζαν το σώμα και το αίμα Του. Κι η εκτέλεση της εντολής αυτής, απ’ την Εκκλησία Του, θα έφερνε στην ανάμνησή τους το θάνατο και τη θυσία του Χριστού για τις αμαρτίες τους. Είναι τελετή δοξολογίας και λατρείας.
β) Η Γραφή μιλάει για τον άρτο, σαν άρτο, ακόμα και μετά την υποτιθέμενη αλλαγή, που έχει λάβει χώρα (Α' Κορ.10:17, 11:26-28).
γ) Είναι αντίθετο με την κοινή λογική, το να πιστέψει κανείς ότι αυτό, που φαίνεται και μυρίζει κι έχει τη γεύση του άρτου και του οίνου, είναι πράγματι σώμα και αίμα.
δ) Δεν είναι επαναλαμβανόμενη θυσία (Ρωμ.6:10, Εβρ.7:27, 9:12, 26, 28, 10:10) και ούτε χρειάζεται να επαναλαμβάνεται (Εβρ.10:14, 18).
2) Η άποψη της Λουθηριανής Εκκλησίας
Οι Λουθηρανοί πιστεύουν ότι ο Χριστός, σαν πανταχού παρών, είναι συνεπώς και πραγματικά παρών την ώρα της κοινωνίας. Μολονότι ο άρτος παραμένει άρτος και ο οίνος παραμένει οίνος, δηλαδή δεν μεταβάλλονται, όμως, κατά κάποιον τρόπο, ο Ιησούς είναι πραγματικά και προσωπικά Παρών. Το πρόσωπο του Χριστού, σώμα και αίμα, είναι παρόν μέσα, κάτω και μαζί με τα στοιχεία και όποιος λαμβάνει τον άρτο λαμβάνει και το σώμα Του, είτε είναι πιστός είτε όχι. Υπάρχει, δηλαδή, μια πραγματική μυστηριώδης μετάληψη του Χριστού δια του στόματος. Τούτο, βέβαια, γίνεται δια της πίστεως, αλλά είναι μυστήριο και δεν μπορεί να εξηγηθεί. Η άποψη αυτή δεν απέχει πολύ από αυτήν της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αποδίδει στα λόγια του Ιησού το αφύσικο νόημα «τούτο συνοδεύει το σώμα μου». Δηλαδή, όταν ο Ιησούς είχε τον άρτο στα χέρια Του, κρατούσε μαζί με αυτόν το σώμα Του κι έτσι μπορούσε να πει «τούτο είναι το σώμα Μου».
Επίσης, συνεπάγεται την απαράδεκτη αντίληψη, ότι το σώμα του Χριστού είναι πανταχού παρόν.
3) Η άποψη του Ζβίγγλιου (άποψη των Βαπτιστών)
Ο Ζβίγγλιος αρνήθηκε τη σωματική παρουσία του Χριστού στο Δείπνο, ενώ δέχτηκε τη συμβολική παρουσία Του εκεί. Ο Χριστός είπε ότι βρίσκεται εκεί, όπως βρίσκεται και σε κάθε άλλη μορφή λατρείας. Ο Χριστός είναι πνευματικά Παρών στη πίστη των πιστών. Γι’ αυτό και το Δείπνο ήταν κυρίως ένα απλό σημείο ή σύμβολο, μια ανάμνηση του προσώπου Του και της θυσίας Του και μια πράξη ομολογίας εκ μέρους των πιστών. Το Δείπνο του Κυρίου είναι απλά μια αναμνηστική τελετή. Ο Κύριος δεν είναι παρών για να κινήσει αίσθημα ευλαβείας ή να δοθεί πνευματική έννοια, αλλά όπως θυμόμαστε τα αγαπητά μας πρόσωπα που έφυγαν, τις αρετές τους και τα καλά τους έργα, έτσι θυμόμαστε και τον Κύριο.
Ορισμένες από τις δηλώσεις του, όμως, φαίνεται να δείχνουν, ότι ο Ζβίγγλιος θεωρούσε το Δείπνο και σαν μια σφραγίδα ή εγγύηση για το έργο του Θεού στον πιστό εν Χριστώ.
4) Η άποψη του Καλβίνου
Είναι η γενικά παραδεδεγμένη ευαγγελική άποψη της Διαμαρτυρόμενης Εκ-κλησίας. Ο Καλβίνος πήρε μια ενδιάμεση θέση. Αντίθετα με την άποψη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, υποστήριξε ότι δεν μετατρέπονται τα δύο αυτά στοιχεία σε πραγματική παρουσία του Χριστού, κι αντίθετα με τη Λουθηρανική άποψη, δεν λαμβάνεται σωματικά ο Χριστός δια του στόματος. Αντί, λοιπόν, για φυσική και τοπική παρουσία, δίδαξε την πνευματική παρουσία του Χριστού στα στοιχεία, ότι δηλαδή, Αυτός είναι εκεί υπό πνευματική έννοια.
Διαφοροποιήθηκε και από τον Ζβίγγλιο και τόνισε τη βαθύτερη σημασία της τελετής. Υποστήριξε ότι το Δείπνο του Κυρίου είναι κάτι περισσότερο από τελετή ανάμνησης. Οι αρετές και τα αποτελέσματα της θυσίας του Χριστού στο σταυρό είναι παρόντα και μεταδίδονται πραγματικά στους πιστούς δια της δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος. Υποστήριξε ότι και μετά τη καθιέρωσή τους τα δυο αυτά στοιχεία μένουν αμετάβλητα και ότι χωρίς ευλάβεια και πνευματικό δέος, το Δείπνο δεν έχει ουδεμία αξία. Υποστήριξε ότι δια των στοιχείων αυτών και δια της χάριτος του Θεού, ο πιστός έρχεται σε ζωντανή σχέση με τον Χριστό και δια πίστεως μπορεί να φάει τη σάρκα Του και να πιει το αίμα Του και μένει έτσι εν Αυτώ.
Ποιοι παίρνουν μέρος στο Δείπνο (Α' Κορ.11:28, 1:2, Β' Κορ.13:5)
Το Δείπνο θεσπίστηκε για όλους αδιακρίτως, αλλά μόνο για πιστούς, που εννοούν την πνευματική του σημασία. [2]
Τα παιδιά, που δεν μπορούν ακόμα να κάνουν διάκριση, δεν είναι κατάλληλα για να συμμετέχουν σ’ αυτό. Ακόμα και οι πραγματικοί πιστοί μπορεί να είναι σε τέτοια πνευματική κατάσταση, ώστε να μη μπορούν επάξια να πάρουν μέρος στην τράπεζα του Κυρίου, και γι’ αυτό θα πρέπει να εξετάζουν τον εαυτό τους προσεκτικά (Α' Κορ.11:28-32). Κανείς πιστός, που ζει μια σκανδαλώδη ζωή, δεν θα πρέπει να συμμετέχει στο Δείπνο. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να επεμβαίνει η εκκλησία και να μη του επιτρέπει συμμετοχή, μέχρις ότου αυτός μετανοήσει για τις αμαρτίες του και αποκαταστήσει τη σχέση του με τον Θεό. Βέβαια, σε περίπτωση μυστικής κατάστασης αμαρτίας, η εκκλησία δεν μπορεί να επέμβει. Όταν, όμως, η αμαρτία έρθει στο φως, τότε θα είναι τρομερό πταίσμα της και μια αντιγραφική στάση, το να ανέχεται τη συμμετοχή του πιστού που αμαρτάνει, στο Δείπνο. Ίσως αυτή να είναι μια από τις κύριες αιτίες, που οι εκκλησίες έχασαν την πνευματική τους δύναμη.
Οι άπιστοι αποκλείονται, φυσικά, από το Δείπνο.
Η ευλογία του Δείπνου εξαρτάται από τον Θεό (Α' Κορ.3:6-7). [3]
Τι πρέπει να κάνουμε πριν πάρουμε μέρος στο Δείπνο
1) Καθαρισμό και συγχώρηση αμαρτιών, εξομολόγηση (Ησ.1:15-17)
2) Συμφιλίωση με τον αδελφό μας (Ματθ.5:23-24)
3) Προσευχή (Α' Τιμ.2:8)
Σε ποιον να εξομολογούμαστε
Στον Κύριο (Ψαλμ.32:5, 51:4, Παρ.28:13)
Τι συμβαίνει σε μας, αν πάρουμε Δείπνο ανάξια
1) Είμαστε ένοχοι (Α' Κορ.11:27)
2) Έρχεται κατάκριση (Α' Κορ.11:29)
3) Έρχεται αρρώστια, ακόμα και θάνατος (Α' Κορ.11:30)
Γιατί γίνεται το Δείπνο
1) Για την ανάμνηση του Κυρίου (Α' Κορ.11:24-25)
2) Για τον αγιασμό μας (Εβρ.10:10)
3) Για τη σύσφιξη των εν Χριστώ αδελφών (Β' Κορ.5:14)
Πότε πρέπει να γίνεται
Όλοι οι Χριστιανοί δέχονται, ότι το Δείπνο είναι ένα αναπόσπαστο, αν όχι τα βασικό μέρος της λατρείας της Εκκλησίας της Καινής Διαθήκης και επιμένουν σ’ αυτό, θεωρώντας το σαν Βιβλικό και αναγκαίο. Όλοι συμφωνούν στο ότι αυτό πρέπει να γίνεται απαραίτητα, γιατί έχει σχέση με την όλη κοινωνία του Χριστιανού με τον Κύριό του.
Οι αντιλήψεις διαφέρουν ως προς τη συχνότητα που αυτό πρέπει να γίνεται (δηλαδή κάθε τρίμηνο, κάθε μήνα, κάθε εβδομάδα). Την ανάμνηση του Δείπνου οι πιστοί την επαναλάμβαναν κάθε φορά που είχαν συνάθροιση, σαν αναπόσπαστο μέρος της λατρείας τους (Πράξ.2:42, 46). Με τον τρόπο αυτό, όλες οι μετέπειτα αποστολικές εκκλησίες είχαν το Δείπνο σε κάθε τους συνάθροιση (Α' Κορ.11:18-26). Αργότερα φαίνεται ότι η ανάμνηση του Δείπνου γινόταν μόνο κάθε Κυριακή (Πράξ.20:7) και όχι σε κάθε συνάθροιση (Α' Κορ.11:20, δες και χωρία 26, 33).
Η σημασία του Δείπνου
Μερικοί Χριστιανοί πιστεύουν ότι δια αυτού μεταβιβάζεται χάρη και πνευματική τροφή στον πιστό. Άλλοι δέχονται ότι είναι καθαρά μια συμβολική τελετή κι ότι δεν γίνεται καμιά επιχορήγηση χάριτος, περισσότερη από εκείνη που μπορεί να δώσει το απλό κήρυγμα του Λόγου. Όλοι, όμως, πιστεύουν, ότι αυτό αποβαίνει σε πνευματική ωφέλεια αυτού που συμμετέχει.
Άλλοι πάλι επιμένουν, ότι αυτό συντελεί στην πνευματική διατροφή και διατήρηση αυτού που μετέχει, ενώ άλλοι το θεωρούν κυρίως σαν μια ανάμνηση της σκηνής του Δείπνου του Κυρίου με τους μαθητές Του και σαν μια πράξη λατρείας, που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μέχρι τη Β' Έλευσή Του.
Αλλά όλοι συμφωνούν στο ότι φέρνει τον πιστό αντιμέτωπο με το γεγονός του θανάτου και της λυτρωτικής θυσίας του Κυρίου και στο ότι δίνει την πολύτιμη ευκαιρία στον πιστό να εξετάζει τον εαυτό του πριν ακόμα συμμετάσχει σ’ αυτό.
Η ευχαριστία κατά τον Παύλο
Τα κοινά γεύματα της διακονίας στη Γαλιλαία βρίσκουν την εκπλήρωσή τους στις «αγάπες» ή τα κοινά γεύματα αγάπης της εκκλησίας στην Κόρινθο (Α' Κορ.11:20-34). Στην Κόρινθο υπήρχαν 2 τμήματα στη λατρευτική τάξη: Ένα κοινό γεύμα, δηλαδή, η συνεστίαση, η λεγόμενη «αγάπη», που την ακολουθούσε το Δείπνο. Υπήρχαν σοβαρές υπερβολές στη συνάθροιση της Κορίνθου, όπως απληστία, εγωισμός, μεθύσι, λαιμαργία. Επειδή, λοιπόν, στη διάρκεια του Δείπνου του Κυρίου γίνονταν μερικές ασχήμιες, ο Παύλος θέλησε να επαναφέρει την τάξη στη εκκλησία (Α' Κορ.11:17-34).
Εδώ αναφέρονται 3 πράγματα:
1) Το δείπνο του Κυρίου γινόταν στην ανάμνηση της θυσίας του Χριστού για τον πιστό (Α' Κορ.11:24).
2) Ο πιστός, που παίρνει μέρος στην τράπεζα της ανάμνησης, καταγγέλλει δημόσια το έργο της θυσίας του σταυρού μέχρι την Έλευση του Χριστού (Α' Κορ.11:26).
3) Ο πιστός, πριν πάρει μέρος, πρέπει να εξετάσει τον εαυτό του για να δει αν η σχέση του είναι αρμονική με τον Κύριο, η ζωή του προσαρμοσμένη με τον Λόγο του Θεού και οι σχέσεις του με τους συνανθρώπους του και ιδιαίτερα με τους πιστούς είναι σύμφωνες με το θέλημα του Θεού (Α' Κορ.11:28-32, Β' Κορ.13:5). Αν δεν υπάρχουν αυτά, θα υπάρξει κατάκριση από τον Κύριο.
Ο Παύλος, λοιπόν, δίνει μια σοβαρή προειδοποίηση και η εντύπωση που αποκομίζουμε είναι ότι επιθυμία του είναι, τα δυο αυτά τμήματα να κρατηθούν ξεχωριστά, όπως συνέβη στη μετέπειτα εκκλησία: «Ας τρώει ο πεινασμένος στο σπίτι, κι ας έρχεται με σεβασμό και αυτοεξέταση στην τράπεζα» (Α' Κορ.11:22, 30-34). Η διδασκαλία του Παύλου για το Δείπνο εξυψώνει τη σημασία του Δείπνου και το τοποθετεί στο λυτρωτικό σκοπό του Θεού. Έτσι, το Δείπνο διακηρύττει το θάνατο του Κυρίου (Α' Κορ.11:26), όπως η ιεροτελεστία του Πάσχα διακήρυττε τη λυτρωτική χάρη του Θεού στην Π. Διαθήκη. Επίσης, ερμηνεύει την εσωτερική έννοια της τράπεζας, σαν μια κοινωνία με τον Κύριο στο θάνατό Του και στην αναστημένη Του ζωή, που δηλώνεται στον άρτο και τον οίνο (Α' Κορ.10:16). Σ’ αυτό ανακαλύπτει την ενότητα της Εκκλησίας, γιατί, όπως τα μέλη μοιράζονται μαζί τον έναν άρτο, κάθονται κάτω σαν το ένα σώμα του Χριστού. Επίσης, υπάρχουν εσχατολογικές αρμονίες με το βλέμμα στραμμένο προς την Έλευσή Του με δόξα. Το «Μαράν αθά» (Α’ Κορ.16:22) μπορεί να τοποθετηθεί στο Δείπνο κι έτσι το γράμμα τελειώνει με την επίκληση: «Ο Κύριός μας έρχεται» και προετοιμάζει τη σκηνή για τον εορτασμό του γεύματος, αφού το γράμμα διαβάστηκε στη συνάθροιση.
Για μελέτη
1) Τα λόγια του Χριστού (Ιωάν.6:48-58) αποκαλύπτουν την αλήθεια που συμβολίζεται στο Δείπνο;
Απάντηση
Όταν οι μαθητές του άκουσαν, ότι πρέπει να φάνε τη σάρκα Του και να πιουν το αίμα Του, σκανδαλίστηκαν και γόγγυζαν για τα λόγια του Χριστού. Μάλιστα, άρχισαν ένας – ένας να Τον εγκαταλείπουν. Ο Χριστός, όμως, δεν εννοούσε να φάνε το πραγματικό Του σώμα και να πιουν το πραγματικό Του αίμα, αλλά τα λόγια Του, που δίνουν ζωή: «Τα λόγια που Εγώ σας μιλάω , είναι Πνεύμα και ζωή. Διότι το Πνεύμα είναι εκείνο που ζωοποιεί, η σάρκα δεν ωφελεί τίποτα».
2) Αναφέρεται αναγκαία στο Δείπνο του Κυρίου η έκφραση «η κλάση του άρτου»; (Πράξ.2:42,46, 20:7, 11, 27:35, Α' Κορ.10:16)
Απάντηση
Στις Πράξεις 20:7 (αλλά όχι στις Πράξεις 27:35, όπου αναφέρεται ένα κανονικό, μη λατρευτικό γεύμα) υπάρχει μια αναφορά για ένα γεύμα κοινωνίας και χρησιμοποιεί τη φράση «κλάση του άρτου». Το γεγονός ότι στις Πράξεις δεν αναφέρεται καθόλου το ποτήρι, οδηγεί μερικούς στο να λένε ότι αυτή η κοινωνία στην Ιερουσαλήμ είναι η αρχαιότερη και πιο αρχική μορφή του Δείπνου. Ήταν εξ υποθέσεως ένα γεύμα κοινωνίας, που άρχιζε με τη γνωστή ιουδαϊκή συνήθεια της κλάσης του άρτου. Το κίνητρο της τελετής στην Ιερουσαλήμ δεν ήταν ο θάνατος του Χριστού, αλλά η αόρατη παρουσία του ένδοξου Κυρίου ανάμεσά τους. Το Δείπνο του Κυρίου (Α' Κορ.11), με την έμφασή του στην εξιλαστήρια σημασία του θανάτου του Χριστού, ήταν η νέα συνεισφορά του ίδιου του Παύλου, που έλαβε δια ειδικής αποκαλύψεως από τον ένδοξο Κύριο.
Αυτό που είναι το σημαντικό σχετικά με την αρχική μορφή του Δείπνου, είναι η σημείωση της χαράς που έχει τη ρίζα της απ’ ευθείας από τις εμφανίσεις μετά την ανάσταση, πολλές από τις οποίες σχετίζονταν με ένα γεύμα μεταξύ του ένδοξου Κυρίου και των δικών Του (Λουκ.24:30-35, 36-48, Ιωάν.21:9 κλπ., Πράξ.1:4, 10:41, Αποκ.3:20).
3) Μπορείς να πεις άλλες περιπτώσεις, όπου το ρήμα «ειμί» δεν λαμβάνεται κατά γράμμα;
Απάντηση
Ιωάν.10:7, 11:25, 14:6, 15:1 (δες και Δευτ.41:26, Δαν.7:17, Λουκ.8:11, Γαλ.4:24, Αποκ.1:20).
Στα Αραμαϊκά το ρήμα «ειμί» παραλείπεται (Γέν.40:12, Δαν.2:36, 4:22).
Σημειώσεις:
[1] Υπάρχουν μερικοί που έχουν αντίρρηση σ’ αυτήν τη συμβολική άποψη, ότι δηλαδή οι λέξεις «σώμα» και «αίμα» αναφέρονται στον επικείμενο θάνατο του Ιησού στο σταυρό, όταν το σώμα Του κόπηκε (αλλά δες Ιωάν.19:31-37) και το αίμα Του χύθηκε. Λένε, λοιπόν, ότι η λέξη για το ψωμί δεν ειπώθηκε, όταν αυτό κόπηκε, αλλά όταν αυτό μοιράστηκε, και το κρασί είχε εκχυθεί σε μια προηγούμενη στιγμή του Πασχαλινού δείπνου. Επίσης, δεν υπάρχει τίποτα το ασυνήθιστο ή το μοναδικό στο γεγονός ότι ο άρτος κόπηκε. Η «κλάση του άρτου» ήταν μια κοινή ιουδαϊκή έκφραση για το μοίρασμα ενός φαγητού.
[2] Μερικές εκκλησίες δέχονται, ότι μόνο τα μέλη της κάθε επιμέρους εκκλησίας έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στο Δείπνο. Κατέχονται από ένα στενό πνεύμα, ως προς το σημείο αυτό, αποκλείοντας από την κοινωνία όποιον δεν είναι οργανικό μέλος τους. Υπάρχουν, όμως, άλλες εκκλησίες, που μάλιστα είναι οι περισσότερες, που δέχονται κάθε πιστό να συμμετάσχει στην τελετή του Δείπνου, ανεξάρτητα σε ποια δογματική απόχρωση ανήκει.
[3] Η χάρη που λαμβάνεται στη τελετή δεν διαφέρει σε είδος από αυτήν που λαμβάνεται δια της ενεργείας του Λόγου. Η τελετή απλώς ενισχύει την αποτελεσματικότητα του Λόγου και το μέτρο της χάριτος που λαμβάνεται. Η απόλαυση των πνευματικών της ευλογιών εξαρτάται από την πίστη αυτού που συμμετέχει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου