«Άρα, λοιπόν, όποιον θέλει ελεεί... Ή δεν έχει εξουσία ο κεραμέας επάνω στον πηλό, από το ίδιο μίγμα να κάνει το ένα μεν σκεύος για χρήση τιμητική, το άλλο δε για χρήση όχι τιμητική; Και τι, αν ο Θεός θέλοντας να δείξει την οργή του και να κάνει γνωστή τη δύναμή του, υπέφερε με πολλή μακροθυμία σκεύη οργής καταρτισμένα σε απώλεια; Και για να γνωστοποιήσει τον πλούτο της δόξας του σε σκεύη ελέους, που προετοίμασε για δόξα, εμάς, που μας κάλεσε...» (Ρωμαίους 9:18, 21-23).
Η σωτηρία είναι από τον Κύριο (Ιωνάς 2:9), αλλά ο Κύριος δεν σώζει τους πάντες. Γιατί; Σώζει κάποιους, αλλά γιατί δε σώζει και τους άλλους; Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι αυτοί είναι υπερβολικά αμαρτωλοί και διεφθαρμένοι; Όχι, γιατί ο Παύλος λέει ότι ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να σώσει αμαρτωλούς, «από τους οποίους πρώτος είμαι εγώ» (Α' Τιμόθεο 1:15). Άρα, αν ο Θεός έσωσε τον «πρώτο» των αμαρτωλών, κανείς δεν αποκλείεται λόγω της μεγάλης του αμαρτωλότητας. Γιατί λοιπόν ο Θεός δεν τους σώζει όλους; Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι η καρδιά τους είναι τόσο σκληρή, που δεν τους αφήνει να πιστέψουν; Κοιτάξτε την απάντηση στον Ιεζεκιήλ 11:19. Πράγματι, η καρδιά είναι τόσο σκληρή που δεν αφήνει κανέναν άνθρωπο να πιστέψει. Κι όμως, κάποιοι τελικά πιστεύουν και σώζονται! Ούτε λοιπόν η σκληρή καρδιά είναι η αιτία της διαφοράς στη σωτηρία. Για την απάντηση στα ερωτήματα αυτά, η Βίβλος κατευθύνει τη σκέψη μας πάντα προς τον Θεό και μας κάνει να αναφωνήσουμε «αλλά με τη χάρη του Θεού είμαι ό,τι είμαι» (Α' Κορινθίους 15:10).
Εσύ, πώς σώθηκες; Μήπως νομίζεις ότι η σωτηρία σου οφείλεται στο «να θέλεις»; Πολύ σωστά! Αλλά ήταν ο Κύριος που ενήργησε μέσα σου «το να θέλεις» (Φιλιππησίους 2:13, Ψαλμός 110:3). Γιατί λοιπόν δεν σώζονται όλοι όσοι ακούν το ευαγγέλιο; Μήπως πρέπει να πούμε ότι η αιτία είναι ότι αρνούνται να πιστέψουν; Αυτό είναι αλήθεια, αλλά όχι όλη η αλήθεια. Το λέμε αυτό επειδή, τι απαιτείται για να πιστέψει κάποιος; Για να πιστέψει κάποιος δεν χρειάζεται άραγε να έχει προηγουμένως γνώση και νόηση αυτού στον οποίον πρέπει να πιστέψει; Ασφαλώς! Αυτή όμως η νόηση μας δίνεται από τον Θεό, ο οποίος «μας έδωσε νόηση» (Α' Ιωάννου 5:20). Οι άνθρωποι χάνονται επειδή αρνούνται να πιστέψουν, ενώ άλλοι σώζονται επειδή πιστεύουν. Αλλά γιατί αυτοί πιστεύουν; Τι είναι αυτό που τους κάνει να πιστέψουν;
Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ
Τα Βιβλικά κείμενα που, περισσότερο από όλα τα άλλα, τονίζουν την κυριαρχία του Θεού στη σωτηρία του ανθρώπου, είναι το 9ο κεφάλαιο της επιστολής προς Ρωμαίους. Ιδιαίτερα τα λόγια της επικεφαλίδας μας φανερώνουν πνευματικά την κατάσταση του ξεπεσμένου ανθρώπινου γένους μας, σαν όντα που πνευματικά είναι τόσο ακίνητα και ανίκανα όσο ένα μίγμα άψυχου πηλού! Η Γραφή δείχνει ότι πνευματικά «δεν υπάρχει διαφορά» ανάμεσα στους ανθρώπους (Ρωμαίους 3:22). Αυτό συμφωνεί και με τα λόγια του Παύλου στην επιστολή προς Εφεσίους ότι ακόμα και οι πιστοί είμαστε «από τη φύση μας τέκνα οργής, όπως και οι υπόλοιποι» και ότι κάποτε ήμασταν «νεκροί». Τα εδάφια της επικεφαλίδας μας διδάσκουν ότι η τελική κατάληξη του κάθε προσώπου αποφασίζεται από το θέλημα του Θεού και ευτυχώς που γίνεται έτσι, επειδή διαφορετικά ο τελικός προορισμός όλων των ανθρώπων, χωρίς καμιά εξαίρεση, θα ήταν η λίμνη του πυρός, καθώς πνευματικά είμαστε ανήμποροι από μόνοι μας να πιστέψουμε στον Χριστό, όπως ανήμπορος είναι ο πηλός να διαμορφωθεί από μόνος του σε κάτι καλό και ωφέλιμο. Φαίνεται ότι ο ίδιος ο Θεός κάνει τη διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους, προετοιμάζοντας τον ένα «για χρήση τιμητική» και τον άλλον «για χρήση όχι τιμητική». Μερικοί είναι «σκεύη οργής καταρτισμένα σε απώλεια», άλλοι «σκεύη ελέους, που προετοίμασε για δόξα».
Φυσικά αυτό είναι ένα δόγμα που ταπεινώνει την υπερήφανη ανθρώπινη καρδιά και τέτοια είναι η καρδιά του κάθε ανθρώπου. Οι δηλώσεις όμως αυτές του Παύλου μας ωθούν να εξετάσουμε σοβαρά τη σκέψη ότι ο Θεός διεκδικεί για τον εαυτό Του το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα να ενεργήσει όπως ευαρεστείται με αυτά που ανήκουν σ’ Αυτόν. Ο Θεός έχει, όχι μόνο το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει με τα πλάσματα των χεριών Του, αλλά και ασκεί αυτό το δικαίωμα και πουθενά δεν φαίνεται αυτό τόσο καθαρά όσο στην εκλέγουσα χάρη Του.
Η ΥΠΑΡΞΗ ΠΙΣΤΩΝ ΚΑΙ Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ
Το ότι υπάρχουν πιστοί στον κόσμο αυτό οφείλεται όχι στους ίδιους, αλλά στον Θεό. Αυτό ισχύει σε κάθε εποχή. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε στην εποχή του Ηλία και του αποστόλου Παύλου. «Έτσι, λοιπόν, και στον τωρινό καιρό απέμεινε ένα υπόλειμμα, με εκλογή κατά χάρη» (Ρωμαίους 11:4-5). Ο ΓΧΒΧ στην Π. Διαθήκη, μιλώντας στον Ηλία, παρουσιάζει τον εαυτό Του σαν την αιτία που υπήρχαν ακόμα 7.000 πιστοί στον Ισραήλ. Ας προσέξουμε ιδιαίτερα τη λέξη «άφησα» (εδάφιο 4), η οποία αποδίδει την ενέργεια του Θεού. Αν ο Θεός δεν είχε αφήσει για τον εαυτό Του αυτές τις 7.000, δεν θα υπήρχε ούτε ένας πιστός. Η ύπαρξη αυτού του «υπολοίπου» συνδέεται με τον Θεό και αποδίδεται σ’ αυτόν. Αν ο Θεός δεν τους είχε φωτίσει πνευματικά και αν δεν τους είχε αποκαλύψει τον εαυτό Του, θα παρέμεναν και αυτοί ειδωλολάτρες, όπως και οι υπόλοιποι. Αυτή η διαφώτισή τους και η διατήρησή τους δεν προέρχονταν από τους ίδιους, αλλά από κάποια ειδική επιρροή του Θεού. Αυτοί ήταν οι αποδέκτες κάποιας ιδιαίτερης χάρης εκ μέρους του Θεού και γι’ αυτό το λόγο ο Παύλος αναφέρει τη φράση «με εκλογή κατά χάρη». Αυτήν την αλήθεια ο Παύλος την αναγνωρίζει να είναι σε δράση και στη δική του εποχή, γι’ αυτό λέει, «έτσι, λοιπόν, και στον τωρινό καιρό». Στη φράση «με εκλογή κατά χάρη» εκφράζεται η αιτία της εκλογής και ιχνηλατείται η πηγή της. Η αιτία φαίνεται να είναι, όχι κάποια αξία, ή κάποια προβλεπόμενη πίστη εκ μέρους του ανθρώπου, αλλά η χάρη του Θεού. Οποιαδήποτε αξία ή οτιδήποτε προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο που να αξίζει κάποια ανταπόκριση εκ μέρους του Θεού, αποκλείονται ως βάση ή αιτία αυτής της εκλογής, διότι τότε αυτή η εκλογή δεν θα ήταν «κατά χάρη».
ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Επειδή, αδελφοί, βλέπετε την πρόσκλησή σας, ότι είστε κατά σάρκα, όχι πολλοί σοφοί, όχι πολλοί δυνατοί, όχι πολλοί ευγενείς. Αλλά ο Θεός διάλεξε τα μωρά του κόσμου... και τα ασθενή του κόσμου διάλεξε ο Θεός... και τα εξουθενημένα διάλεξε ο Θεός... Για να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά του» (Α' Κορινθίους 1:26-29). Τρεις φορές στο κείμενο αυτό γίνεται αναφορά στην εκλογή του Θεού. Ορίζεται και ο αριθμός των εκλεγμένων - «όχι πολλοί σοφοί κατά σάρκα, όχι πολλοί δυνατοί, όχι πολλοί ευγενείς». Τα αντικείμενα της εκλογής Του είναι οι ασθενείς, οι μη σοφοί, οι περιφρονημένοι. Αλλά γιατί; Για να δείξει και να υψώσει τη χάρη Του. Οι τρόποι του Θεού, όπως και οι βουλές Του, είναι τελείως διαφορετικοί από τους δικούς μας. Το σαρκικό φρόνημα θα υπέθετε ότι η επιλογή θα γινόταν από τις τάξεις των ευκατάστατων και δυνατών, των αξιαγάπητων και καλλιεργημένων, ώστε ο Χριστιανισμός να κερδίσει την επιδοκιμασία και την επικρότηση του κόσμου με τη λαμπρότητά του και την εξωτερική του δόξα. Αλλά «εκείνο που είναι υψηλό μεταξύ των ανθρώπων, είναι βδέλυγμα μπροστά στον Θεό». Ο Θεός διαλέγει τα ασθενή του κόσμου. Ανάμεσα στους εκλεκτούς είναι βέβαια και πολλοί σοφοί και καλλιεργημένοι. Το ίδιο έκανε και στην Π. Διαθήκη. Το έθνος που ο Θεός ξεχώρισε να λάβει την αποκάλυψή του και το κανάλι μέσω του οποίου το υποσχημένο σπέρμα θα ερχόταν, δεν ήταν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι με όλη τους την επιστήμη, ούτε οι πολιτισμένοι Έλληνες. Εκείνοι στους οποίους ο ΓΧΒΧ έστρεψε την αγάπη του και τους θεώρησε σαν «την κόρη του οφθαλμού του» ήταν οι περιφρονημένοι Εβραίοι. Το ίδιο συνέβη και όταν ο Κύριος κατασκήνωσε ανάμεσα στους ανθρώπους. Εκείνους που προσέλαβε για να έχουν στενή κοινωνία μαζί Του και τους απέστειλε ως κήρυκες της βασιλείας, ήταν άνθρωποι κατά το πλείστον απλοί ψαράδες. Ο λόγος είναι για να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά του. Δεν υπάρχει τίποτα στα αντικείμενα της εκλογής του, με βάση το οποίο να τους παραχωρείται η ειδική εύνοια του Θεού. Όλη η δόξα πρέπει να αποδίδεται στον περισσεύοντα πλούτο της χάρης του.
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Ευλογητός ο Θεός... που μας ευλόγησε... καθώς μας έκλεξε διαμέσου αυτού πριν από τη δημιουργία του κόσμου... αφού μας προόρισε σε υιοθεσία... σύμφωνα με την ευδοκία του θελήματος αυτού... σ’ αυτό, στον οποίον και πήραμε κληρονομιά, καθώς προοριστήκαμε σύμφωνα με την πρόθεση εκείνου, που ενεργεί τα πάντα κατά τη βουλή του θελήματός του» (Εφεσίους 1:3-5,11). Προφανώς, εδώ ο Παύλος καταδεικνύει το χρονικό σημείο (αν μπορούμε να μιλάμε για χρόνο στα θέματα αυτά), στο οποίο έλαβε χώρα η θεία εκλογή, κατά το οποίο ο Θεός προέβη στην επιλογή εκείνων που επρόκειτο να είναι οι υιοί του δια του Ιησού Χριστού. Δεν έλαβε χώρα μετά την πτώση του Αδάμ, με την οποία ο γενάρχης βύθισε όλο το ανθρώπινο γένος στην αμαρτία, την ενοχή και την αθλιότητα, αλλά πολύ πριν ο Αδάμ δει το φως, ακόμα πριν θεμελιωθεί ο ίδιος ο κόσμος. Εδώ επίσης μαθαίνουμε το σκοπό που ο Θεός είχε θέσει μπροστά Του σε σχέση με τους εκλεκτούς του - ήταν για να είναι «άγιοι και χωρίς ψεγάδι μπροστά του». Επίσης, μια άλλη πληροφορία είναι ότι στην υπόθεση αυτή ο Θεός δεν εξαρτήθηκε από τη γνώμη άλλων, αλλά ότι μας προόρισε «σύμφωνα με την ευδοκία του θελήματός του».
ΣΩΤΗΡΙΑ - Ο ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Εμείς, όμως, οφείλουμε πάντοτε να ευχαριστούμε τον Θεό για σας, αδελφοί αγαπημένοι από τον Κύριο, ότι ο Θεός σας έκλεξε εξαρχής προς σωτηρία διαμέσου του αγιασμού του Πνεύματος και της πίστης της αλήθειας» (Β' Θεσσαλονικείς 2:13). Υπάρχουν εδώ τρία πράγματα που αξίζει να τα προσέξουμε:
Πρώτον, εκφράζεται ρητά ότι οι εκλεκτοί εκλέγονται προς σωτηρία. Λίγες εκφράσεις είναι πιο σαφείς από αυτήν. Φαίνεται ότι η εκλογή δεν έχει σαν σκοπό της απλά να μας δώσει πλουσιοπάροχα κάποια εξωτερικά προνόμια ή να μας διορίσει σε κάποια υπηρεσία στην υπόθεση του ευαγγελίου. Είναι προς αυτήν καθ’ αυτήν τη σωτηρία που ο Θεός σε έκλεξε.
Δεύτερον, η εκλογή προς σωτηρία δεν παραμερίζει και δεν καθιστά περιττά τα κατάλληλα μέσα που είναι αναγκαία προς εκπλήρωση αυτής της σωτηρίας, και είναι ο «αγιασμός του Πνεύματος και η πίστη στην αλήθεια». Ο ίδιος ο Θεός που καθόρισε το τέλος, καθόρισε και τα μέσα. Ο ίδιος ο Θεός που προσδιόρισε το τέλος (δηλαδή τη σωτηρία) προσδιόρισε ότι ο σκοπός Του θα εκπληρωθεί μέσω του έργου του Πνεύματος και της πίστης της αλήθειας.
Τρίτον, το ότι ο Θεός μας έκλεξε προς σωτηρία είναι λόγος ένθερμης δοξολογίας. Αξίζει κι εδώ να προσέξουμε το πώς το εκφράζει ο Παύλος: «οφείλουμε πάντοτε να ευχαριστούμε τον Θεό για σας». Ο λόγος της δοξολογίας και ευχαριστίας είναι «ότι ο Θεός σας έκλεξε». Αντί να βιαζόμαστε να αμφισβητήσουμε το δόγμα της εκλογής, εμείς οι πιστοί θα κάναμε καλά να δοξάσουμε τον Θεό γι’ αυτό. Δεν πρέπει να φοβόμαστε την αλήθεια, αλλά να ευχαριστούμε τον Θεό γι’ αυτήν. Η αλήθεια δεν έχει σαν σκοπό να σε κλονίσει, αλλά να σε στηρίξει. Όταν ο πιστός ανακαλύπτει αυτήν την αλήθεια στο θείο λόγο, ανακαλύπτει ένα θεμέλιο για ευγνωμοσύνη και ευχαριστία, που παρόμοιό του δεν θα βρει σε κανένα άλλο δόγμα, με μόνη εξαίρεση το δόγμα του ίδιου του Λυτρωτή του.
Συνοψίζοντας τη διδασκαλία αυτών των εδαφίων, μαθαίνουμε ότι:
α) Ο Θεός έκλεξε προς σωτηρία συγκεκριμένους ανθρώπους και σαν συνέπεια του προορισμού Του, αυτοί «πιστεύουν στην αλήθεια».
β) Η εκλογή του Θεού προς σωτηρία δεν οφείλεται σε οποιοδήποτε έργο ή καλό μέσα τους, ούτε σε οτιδήποτε που να αξίζει ο Θεός να τους ανταμείψει, αλλά μόνο στη δική Του χάρη.
γ) Ο Θεός έχει σκόπιμα εκλέξει αυτούς που φαίνονται ότι είναι οι λιγότερο πιθανοί για να γίνουν τα αντικείμενα της ειδικής χάρης Του, ώστε να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά Του.
δ) Ο Θεός διάλεξε το λαό Του «εν Χριστώ», προ καταβολής του κόσμου, όχι επειδή ήταν άγιοι, αλλά για να γίνουν άγιοι και άμωμοι μπροστά Του.
ε) Έχοντας εκλέξει μερικούς προς σωτηρία, επίσης προσδιόρισε τα μέσα δια των οποίων οι αιώνιες βουλές Του θα εκπληρώνονταν.
ς) Οι εκλεκτοί, πολύ πριν δημιουργηθούν, βρίσκονταν παρόντες στη σκέψη και την τρυφερή αγάπη του Θεού και ήταν αντικείμενα της ιδιαίτερης χάρης Του και της αιώνιας αγάπης Του.
Με ταπείνωση, ας δοξάσουμε τον Θεό γι’ αυτό που στην άπειρη αγάπη Του έκανε για μας, χωρίς το οποίο θα ήμασταν για πάντα χαμένοι.
Η σωτηρία είναι από τον Κύριο (Ιωνάς 2:9), αλλά ο Κύριος δεν σώζει τους πάντες. Γιατί; Σώζει κάποιους, αλλά γιατί δε σώζει και τους άλλους; Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι αυτοί είναι υπερβολικά αμαρτωλοί και διεφθαρμένοι; Όχι, γιατί ο Παύλος λέει ότι ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να σώσει αμαρτωλούς, «από τους οποίους πρώτος είμαι εγώ» (Α' Τιμόθεο 1:15). Άρα, αν ο Θεός έσωσε τον «πρώτο» των αμαρτωλών, κανείς δεν αποκλείεται λόγω της μεγάλης του αμαρτωλότητας. Γιατί λοιπόν ο Θεός δεν τους σώζει όλους; Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι η καρδιά τους είναι τόσο σκληρή, που δεν τους αφήνει να πιστέψουν; Κοιτάξτε την απάντηση στον Ιεζεκιήλ 11:19. Πράγματι, η καρδιά είναι τόσο σκληρή που δεν αφήνει κανέναν άνθρωπο να πιστέψει. Κι όμως, κάποιοι τελικά πιστεύουν και σώζονται! Ούτε λοιπόν η σκληρή καρδιά είναι η αιτία της διαφοράς στη σωτηρία. Για την απάντηση στα ερωτήματα αυτά, η Βίβλος κατευθύνει τη σκέψη μας πάντα προς τον Θεό και μας κάνει να αναφωνήσουμε «αλλά με τη χάρη του Θεού είμαι ό,τι είμαι» (Α' Κορινθίους 15:10).
Εσύ, πώς σώθηκες; Μήπως νομίζεις ότι η σωτηρία σου οφείλεται στο «να θέλεις»; Πολύ σωστά! Αλλά ήταν ο Κύριος που ενήργησε μέσα σου «το να θέλεις» (Φιλιππησίους 2:13, Ψαλμός 110:3). Γιατί λοιπόν δεν σώζονται όλοι όσοι ακούν το ευαγγέλιο; Μήπως πρέπει να πούμε ότι η αιτία είναι ότι αρνούνται να πιστέψουν; Αυτό είναι αλήθεια, αλλά όχι όλη η αλήθεια. Το λέμε αυτό επειδή, τι απαιτείται για να πιστέψει κάποιος; Για να πιστέψει κάποιος δεν χρειάζεται άραγε να έχει προηγουμένως γνώση και νόηση αυτού στον οποίον πρέπει να πιστέψει; Ασφαλώς! Αυτή όμως η νόηση μας δίνεται από τον Θεό, ο οποίος «μας έδωσε νόηση» (Α' Ιωάννου 5:20). Οι άνθρωποι χάνονται επειδή αρνούνται να πιστέψουν, ενώ άλλοι σώζονται επειδή πιστεύουν. Αλλά γιατί αυτοί πιστεύουν; Τι είναι αυτό που τους κάνει να πιστέψουν;
Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ
Τα Βιβλικά κείμενα που, περισσότερο από όλα τα άλλα, τονίζουν την κυριαρχία του Θεού στη σωτηρία του ανθρώπου, είναι το 9ο κεφάλαιο της επιστολής προς Ρωμαίους. Ιδιαίτερα τα λόγια της επικεφαλίδας μας φανερώνουν πνευματικά την κατάσταση του ξεπεσμένου ανθρώπινου γένους μας, σαν όντα που πνευματικά είναι τόσο ακίνητα και ανίκανα όσο ένα μίγμα άψυχου πηλού! Η Γραφή δείχνει ότι πνευματικά «δεν υπάρχει διαφορά» ανάμεσα στους ανθρώπους (Ρωμαίους 3:22). Αυτό συμφωνεί και με τα λόγια του Παύλου στην επιστολή προς Εφεσίους ότι ακόμα και οι πιστοί είμαστε «από τη φύση μας τέκνα οργής, όπως και οι υπόλοιποι» και ότι κάποτε ήμασταν «νεκροί». Τα εδάφια της επικεφαλίδας μας διδάσκουν ότι η τελική κατάληξη του κάθε προσώπου αποφασίζεται από το θέλημα του Θεού και ευτυχώς που γίνεται έτσι, επειδή διαφορετικά ο τελικός προορισμός όλων των ανθρώπων, χωρίς καμιά εξαίρεση, θα ήταν η λίμνη του πυρός, καθώς πνευματικά είμαστε ανήμποροι από μόνοι μας να πιστέψουμε στον Χριστό, όπως ανήμπορος είναι ο πηλός να διαμορφωθεί από μόνος του σε κάτι καλό και ωφέλιμο. Φαίνεται ότι ο ίδιος ο Θεός κάνει τη διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους, προετοιμάζοντας τον ένα «για χρήση τιμητική» και τον άλλον «για χρήση όχι τιμητική». Μερικοί είναι «σκεύη οργής καταρτισμένα σε απώλεια», άλλοι «σκεύη ελέους, που προετοίμασε για δόξα».
Φυσικά αυτό είναι ένα δόγμα που ταπεινώνει την υπερήφανη ανθρώπινη καρδιά και τέτοια είναι η καρδιά του κάθε ανθρώπου. Οι δηλώσεις όμως αυτές του Παύλου μας ωθούν να εξετάσουμε σοβαρά τη σκέψη ότι ο Θεός διεκδικεί για τον εαυτό Του το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα να ενεργήσει όπως ευαρεστείται με αυτά που ανήκουν σ’ Αυτόν. Ο Θεός έχει, όχι μόνο το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει με τα πλάσματα των χεριών Του, αλλά και ασκεί αυτό το δικαίωμα και πουθενά δεν φαίνεται αυτό τόσο καθαρά όσο στην εκλέγουσα χάρη Του.
Η ΥΠΑΡΞΗ ΠΙΣΤΩΝ ΚΑΙ Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ
Το ότι υπάρχουν πιστοί στον κόσμο αυτό οφείλεται όχι στους ίδιους, αλλά στον Θεό. Αυτό ισχύει σε κάθε εποχή. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε στην εποχή του Ηλία και του αποστόλου Παύλου. «Έτσι, λοιπόν, και στον τωρινό καιρό απέμεινε ένα υπόλειμμα, με εκλογή κατά χάρη» (Ρωμαίους 11:4-5). Ο ΓΧΒΧ στην Π. Διαθήκη, μιλώντας στον Ηλία, παρουσιάζει τον εαυτό Του σαν την αιτία που υπήρχαν ακόμα 7.000 πιστοί στον Ισραήλ. Ας προσέξουμε ιδιαίτερα τη λέξη «άφησα» (εδάφιο 4), η οποία αποδίδει την ενέργεια του Θεού. Αν ο Θεός δεν είχε αφήσει για τον εαυτό Του αυτές τις 7.000, δεν θα υπήρχε ούτε ένας πιστός. Η ύπαρξη αυτού του «υπολοίπου» συνδέεται με τον Θεό και αποδίδεται σ’ αυτόν. Αν ο Θεός δεν τους είχε φωτίσει πνευματικά και αν δεν τους είχε αποκαλύψει τον εαυτό Του, θα παρέμεναν και αυτοί ειδωλολάτρες, όπως και οι υπόλοιποι. Αυτή η διαφώτισή τους και η διατήρησή τους δεν προέρχονταν από τους ίδιους, αλλά από κάποια ειδική επιρροή του Θεού. Αυτοί ήταν οι αποδέκτες κάποιας ιδιαίτερης χάρης εκ μέρους του Θεού και γι’ αυτό το λόγο ο Παύλος αναφέρει τη φράση «με εκλογή κατά χάρη». Αυτήν την αλήθεια ο Παύλος την αναγνωρίζει να είναι σε δράση και στη δική του εποχή, γι’ αυτό λέει, «έτσι, λοιπόν, και στον τωρινό καιρό». Στη φράση «με εκλογή κατά χάρη» εκφράζεται η αιτία της εκλογής και ιχνηλατείται η πηγή της. Η αιτία φαίνεται να είναι, όχι κάποια αξία, ή κάποια προβλεπόμενη πίστη εκ μέρους του ανθρώπου, αλλά η χάρη του Θεού. Οποιαδήποτε αξία ή οτιδήποτε προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο που να αξίζει κάποια ανταπόκριση εκ μέρους του Θεού, αποκλείονται ως βάση ή αιτία αυτής της εκλογής, διότι τότε αυτή η εκλογή δεν θα ήταν «κατά χάρη».
ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Επειδή, αδελφοί, βλέπετε την πρόσκλησή σας, ότι είστε κατά σάρκα, όχι πολλοί σοφοί, όχι πολλοί δυνατοί, όχι πολλοί ευγενείς. Αλλά ο Θεός διάλεξε τα μωρά του κόσμου... και τα ασθενή του κόσμου διάλεξε ο Θεός... και τα εξουθενημένα διάλεξε ο Θεός... Για να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά του» (Α' Κορινθίους 1:26-29). Τρεις φορές στο κείμενο αυτό γίνεται αναφορά στην εκλογή του Θεού. Ορίζεται και ο αριθμός των εκλεγμένων - «όχι πολλοί σοφοί κατά σάρκα, όχι πολλοί δυνατοί, όχι πολλοί ευγενείς». Τα αντικείμενα της εκλογής Του είναι οι ασθενείς, οι μη σοφοί, οι περιφρονημένοι. Αλλά γιατί; Για να δείξει και να υψώσει τη χάρη Του. Οι τρόποι του Θεού, όπως και οι βουλές Του, είναι τελείως διαφορετικοί από τους δικούς μας. Το σαρκικό φρόνημα θα υπέθετε ότι η επιλογή θα γινόταν από τις τάξεις των ευκατάστατων και δυνατών, των αξιαγάπητων και καλλιεργημένων, ώστε ο Χριστιανισμός να κερδίσει την επιδοκιμασία και την επικρότηση του κόσμου με τη λαμπρότητά του και την εξωτερική του δόξα. Αλλά «εκείνο που είναι υψηλό μεταξύ των ανθρώπων, είναι βδέλυγμα μπροστά στον Θεό». Ο Θεός διαλέγει τα ασθενή του κόσμου. Ανάμεσα στους εκλεκτούς είναι βέβαια και πολλοί σοφοί και καλλιεργημένοι. Το ίδιο έκανε και στην Π. Διαθήκη. Το έθνος που ο Θεός ξεχώρισε να λάβει την αποκάλυψή του και το κανάλι μέσω του οποίου το υποσχημένο σπέρμα θα ερχόταν, δεν ήταν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι με όλη τους την επιστήμη, ούτε οι πολιτισμένοι Έλληνες. Εκείνοι στους οποίους ο ΓΧΒΧ έστρεψε την αγάπη του και τους θεώρησε σαν «την κόρη του οφθαλμού του» ήταν οι περιφρονημένοι Εβραίοι. Το ίδιο συνέβη και όταν ο Κύριος κατασκήνωσε ανάμεσα στους ανθρώπους. Εκείνους που προσέλαβε για να έχουν στενή κοινωνία μαζί Του και τους απέστειλε ως κήρυκες της βασιλείας, ήταν άνθρωποι κατά το πλείστον απλοί ψαράδες. Ο λόγος είναι για να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά του. Δεν υπάρχει τίποτα στα αντικείμενα της εκλογής του, με βάση το οποίο να τους παραχωρείται η ειδική εύνοια του Θεού. Όλη η δόξα πρέπει να αποδίδεται στον περισσεύοντα πλούτο της χάρης του.
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Ευλογητός ο Θεός... που μας ευλόγησε... καθώς μας έκλεξε διαμέσου αυτού πριν από τη δημιουργία του κόσμου... αφού μας προόρισε σε υιοθεσία... σύμφωνα με την ευδοκία του θελήματος αυτού... σ’ αυτό, στον οποίον και πήραμε κληρονομιά, καθώς προοριστήκαμε σύμφωνα με την πρόθεση εκείνου, που ενεργεί τα πάντα κατά τη βουλή του θελήματός του» (Εφεσίους 1:3-5,11). Προφανώς, εδώ ο Παύλος καταδεικνύει το χρονικό σημείο (αν μπορούμε να μιλάμε για χρόνο στα θέματα αυτά), στο οποίο έλαβε χώρα η θεία εκλογή, κατά το οποίο ο Θεός προέβη στην επιλογή εκείνων που επρόκειτο να είναι οι υιοί του δια του Ιησού Χριστού. Δεν έλαβε χώρα μετά την πτώση του Αδάμ, με την οποία ο γενάρχης βύθισε όλο το ανθρώπινο γένος στην αμαρτία, την ενοχή και την αθλιότητα, αλλά πολύ πριν ο Αδάμ δει το φως, ακόμα πριν θεμελιωθεί ο ίδιος ο κόσμος. Εδώ επίσης μαθαίνουμε το σκοπό που ο Θεός είχε θέσει μπροστά Του σε σχέση με τους εκλεκτούς του - ήταν για να είναι «άγιοι και χωρίς ψεγάδι μπροστά του». Επίσης, μια άλλη πληροφορία είναι ότι στην υπόθεση αυτή ο Θεός δεν εξαρτήθηκε από τη γνώμη άλλων, αλλά ότι μας προόρισε «σύμφωνα με την ευδοκία του θελήματός του».
ΣΩΤΗΡΙΑ - Ο ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
«Εμείς, όμως, οφείλουμε πάντοτε να ευχαριστούμε τον Θεό για σας, αδελφοί αγαπημένοι από τον Κύριο, ότι ο Θεός σας έκλεξε εξαρχής προς σωτηρία διαμέσου του αγιασμού του Πνεύματος και της πίστης της αλήθειας» (Β' Θεσσαλονικείς 2:13). Υπάρχουν εδώ τρία πράγματα που αξίζει να τα προσέξουμε:
Πρώτον, εκφράζεται ρητά ότι οι εκλεκτοί εκλέγονται προς σωτηρία. Λίγες εκφράσεις είναι πιο σαφείς από αυτήν. Φαίνεται ότι η εκλογή δεν έχει σαν σκοπό της απλά να μας δώσει πλουσιοπάροχα κάποια εξωτερικά προνόμια ή να μας διορίσει σε κάποια υπηρεσία στην υπόθεση του ευαγγελίου. Είναι προς αυτήν καθ’ αυτήν τη σωτηρία που ο Θεός σε έκλεξε.
Δεύτερον, η εκλογή προς σωτηρία δεν παραμερίζει και δεν καθιστά περιττά τα κατάλληλα μέσα που είναι αναγκαία προς εκπλήρωση αυτής της σωτηρίας, και είναι ο «αγιασμός του Πνεύματος και η πίστη στην αλήθεια». Ο ίδιος ο Θεός που καθόρισε το τέλος, καθόρισε και τα μέσα. Ο ίδιος ο Θεός που προσδιόρισε το τέλος (δηλαδή τη σωτηρία) προσδιόρισε ότι ο σκοπός Του θα εκπληρωθεί μέσω του έργου του Πνεύματος και της πίστης της αλήθειας.
Τρίτον, το ότι ο Θεός μας έκλεξε προς σωτηρία είναι λόγος ένθερμης δοξολογίας. Αξίζει κι εδώ να προσέξουμε το πώς το εκφράζει ο Παύλος: «οφείλουμε πάντοτε να ευχαριστούμε τον Θεό για σας». Ο λόγος της δοξολογίας και ευχαριστίας είναι «ότι ο Θεός σας έκλεξε». Αντί να βιαζόμαστε να αμφισβητήσουμε το δόγμα της εκλογής, εμείς οι πιστοί θα κάναμε καλά να δοξάσουμε τον Θεό γι’ αυτό. Δεν πρέπει να φοβόμαστε την αλήθεια, αλλά να ευχαριστούμε τον Θεό γι’ αυτήν. Η αλήθεια δεν έχει σαν σκοπό να σε κλονίσει, αλλά να σε στηρίξει. Όταν ο πιστός ανακαλύπτει αυτήν την αλήθεια στο θείο λόγο, ανακαλύπτει ένα θεμέλιο για ευγνωμοσύνη και ευχαριστία, που παρόμοιό του δεν θα βρει σε κανένα άλλο δόγμα, με μόνη εξαίρεση το δόγμα του ίδιου του Λυτρωτή του.
Συνοψίζοντας τη διδασκαλία αυτών των εδαφίων, μαθαίνουμε ότι:
α) Ο Θεός έκλεξε προς σωτηρία συγκεκριμένους ανθρώπους και σαν συνέπεια του προορισμού Του, αυτοί «πιστεύουν στην αλήθεια».
β) Η εκλογή του Θεού προς σωτηρία δεν οφείλεται σε οποιοδήποτε έργο ή καλό μέσα τους, ούτε σε οτιδήποτε που να αξίζει ο Θεός να τους ανταμείψει, αλλά μόνο στη δική Του χάρη.
γ) Ο Θεός έχει σκόπιμα εκλέξει αυτούς που φαίνονται ότι είναι οι λιγότερο πιθανοί για να γίνουν τα αντικείμενα της ειδικής χάρης Του, ώστε να μη καυχηθεί καμιά σάρκα μπροστά Του.
δ) Ο Θεός διάλεξε το λαό Του «εν Χριστώ», προ καταβολής του κόσμου, όχι επειδή ήταν άγιοι, αλλά για να γίνουν άγιοι και άμωμοι μπροστά Του.
ε) Έχοντας εκλέξει μερικούς προς σωτηρία, επίσης προσδιόρισε τα μέσα δια των οποίων οι αιώνιες βουλές Του θα εκπληρώνονταν.
ς) Οι εκλεκτοί, πολύ πριν δημιουργηθούν, βρίσκονταν παρόντες στη σκέψη και την τρυφερή αγάπη του Θεού και ήταν αντικείμενα της ιδιαίτερης χάρης Του και της αιώνιας αγάπης Του.
Με ταπείνωση, ας δοξάσουμε τον Θεό γι’ αυτό που στην άπειρη αγάπη Του έκανε για μας, χωρίς το οποίο θα ήμασταν για πάντα χαμένοι.
του Λεωνίδα Κολλάρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου