Η Ενωτική Σχολή του Χριστιανισμού

Έτσι ονομάζεται μια αίρεση που απορρίπτει αρκετά από τα βασικά δόγματα του Χριστιανισμού και αδιαφορεί εντελώς για την αξία του αίματος του Χριστού, την ανάγκη της αναγέννησης και άλλων. Πιστεύει στη μετεμψύχωση σαν την ελπίδα των οπαδών της. Παρακάτω θα δείξουμε γιατί δεν μπορεί κανείς να είναι πιστός οπαδός της Σχολής αυτής και ταυτόχρονα ακόλουθος του Ιησού Χριστού.
Η θρησκευτική αυτή Σχολή εγγυάται σ’ εκείνους που την ακολουθούν, υγεία, ευτυχία κι εύκολη λύση για όλα τα προβλήματα της ζωής. Δεν έχει κηρύξει τον πόλεμο ενάντια σε άλλες Εκκλησίες, αλλά διατείνεται ότι βλέπει ότι κάτι καλό υπάρχει και στις άλλες θρησκείες κι ότι θέλει τον καθένα να νιώθει τον εαυτό του ελεύθερο για να βρει την Αλήθεια για τον εαυτό του, οπουδήποτε κι αν βρεθεί.[1]
Διαφορετική από πολλές αιρέσεις, η Σχολή αυτή δείχνει μια μεγαλοψυχία προς τις άλλες θρησκείες και καταδικάζει το φανατισμό. Χάρις στη μεγαλοψυχία της αυτή, η Ενωτική Σχολή του Χριστιανισμού έχει διεισδύσει σε πολλές χριστιανικές εκκλησίες. Πρέπει να τονιστεί ότι οι οπαδοί της αίρεσης αυτής είναι συνήθως πολύ καλοί κι εξαίσιοι φιλάνθρωποι. Δεν πρέπει όμως να εξαπατόμαστε από τη φιλανθρωπία ότι είναι αρκετή για τη σωτηρία του ανθρώπου και να αγνοήσουμε τις δογματικές παρεκτροπές του συστήματος αυτού. Πρέπει να εξετάσουμε τη Σχολή αυτή κάτω από το φως του Λόγου του Θεού.

Το ξεκίνημα της αίρεσης
Οι ιδρυτές του συστήματος αυτού ήταν ο Charles και η Myrtle Fillmore. Η ημερομηνία της ίδρυσης της Σχολής ήταν η 22η Αυγούστου 1854 και ο τόπος της δημιουργίας της, ένας οικισμός Ινδιάνων, κοντά στην πόλη του St. Cloud, της Μινεσότας στην Αμερική.
Όταν ο Charles ήταν μόλις 7 ετών, ο πατέρας του εγκατέλειψε το σπίτι του. Σαν νέος που ήταν έπεσε κι έβγαλε τον μηρό του σ’ ένα δυστύχημα, με αποτέλεσμα να ατροφήσει όλο το πόδι του. Έπασχε επίσης από κάποια ασθένεια της σπονδυλικής στήλης και έμεινε μερικώς κουφός από το ένα αυτί.
Το 1881 ο Charles νυμφεύτηκε τη Myrtle Page, που γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1845 και η οποία ήταν κόρη Μεθοδιστή ιεροκήρυκα.
Μετά το γάμο τους υπέφεραν οικονομικά, αλλά αργότερα ο Charles ανέπτυξε μια πολύ καλή εργασία ως μεσίτης αγοραπωλησιών οικημάτων. Σε μια περίοδο, όμως, οικονομικής κρίσης άρχισε να μελετά το Βουδισμό, το Βραχμανισμό, τη Θεοσοφία, το Ρωσικρουσιανισμό και το Χριστιανισμό. Και οι δυο τους επηρεάστηκαν από τη διδασκαλία της Χριστιανικής Επιστήμης και της Νέας Σκέψης. Η Myrtle προσβλήθηκε από φυματίωση κι ο Charles έπασχε από διάφορα άλλα νοσήματα. Στην κατάσταση αυτή πήγαν να ακούσουν κάποιον Dr. Weeks, που σχετιζόταν με τη Χριστιανική Επιστήμη και τη Νέα Σκέψη. Κάτι που είπε ο Dr. Weeks στην ομιλία του, τάραξε εκ θεμελίων τη Myrtle. Κι αυτό ήταν το εξής: «Είμαι παιδί του Θεού και συνεπώς δεν κληρονομώ την ασθένεια» (Freeman, σελ.44). Η Myrtle, μετά τη δήλωση αυτή, είπε το εξής: «Είπα στη ζωή, στο συκώτι μου, ότι δεν ήταν ναρκωμένη ή αδρανής, αλλά γεμάτη από ζωτικότητα και ενέργεια. Είπα στη ζωή, στο στομάχι μου, ότι δεν ήταν αδύνατη ή ανίκανη, αλλά ενεργητική, δυνατή και νοήμων» (Freeman, σελ.47).
Το 1889 ο Charles Fillmore εξέδωσε ένα περιοδικό με τίτλο «Η μοντέρνα σκέψη», που περιείχε άρθρα γραμμένα από οπαδούς της Χριστιανικής Επιστήμης, της Θεοσοφίας και του Πνευματισμού. Αργότερα όμως αποκήρυξε τον Πνευματισμό και το Μυστικισμό. Οπωσδήποτε, όμως, το 1889 γεννήθηκε μια νέα αίρεση, η αίρεση της «Ενωτικής Σχολής του Χριστιανισμού».
Μετά την ανακάλυψη που έκανε η Myrtle Fillmore, σχετικά με το ζήτημα της υγείας, φαίνεται ότι κάπως καλυτέρεψαν οι συνθήκες της υγείας της. Η φυματίωση θεραπεύτηκε και η κατάσταση του ποδιού του άντρα της καλυτέρευσε, αν και ποτέ του δεν αποθεραπεύτηκε πλήρως. Τα παιδιά τους άρχισαν επίσης να έχουν κάπως καλύτερη υγεία. Έτσι, η Myrtle νόμισε ότι απέκτησε την ικανότητα να βοηθά και άλλους ως προς την υγεία τους.
Το 1890 ο Charles Fillmore άλλαξε το όνομα του περιοδικού και το ονόμασε «Η σκέψη της Χριστιανικής Επιστήμης». Αυτό, όμως, συνάντησε αντιρρήσεις από την Mary Baker Eddy, της Χριστιανικής Επιστήμης. Έτσι ο Charles άλλαξε το όνομα του περιοδικού και το ονόμασε απλά «Σκέψη». Το 1891 οικειοποιήθηκε το όνομα ΕΝΟΤΗΤΑ. Το 1914 η αίρεση νομιμοποιήθηκε με το όνομα η «Ενωτική Σχολή του Χριστιανισμού».
Το 1893 η Myrtle άρχισε ένα περιοδικό για τα παιδιά, που είναι το αρχαιότερο παιδικό περιοδικό της Αμερικής. Ονομάζεται «Μικρή Σοφία» και σήμερα μπαίνει σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια. Ελκύοντας τα παιδιά μέσω του περιοδικού αυτού, χωρίς καν να το καταλάβουν οι ενήλικες, με τρόπο, η Σχολή διείσδυσε σε χιλιάδες χιλιάδων σπίτια.
Το 1890 γεννήθηκε η Εταιρία της Σιωπηλής Βοήθειας. Σήμερα είναι γνωστή ως Η Σιωπηλή Βοήθεια. Το 1910 άρχισε η Τράπεζα της Ευημερίας. Μια από τις βασικές αρχές της Τράπεζας αυτής είναι: «Το Πνεύμα του Κυρίου προχωρεί μπροστά μου κι η υγεία μου, η ευτυχία μου, η ευημερία μου, η επιτυχία μου είναι εξασφαλισμένες» (Freeman, σελ.127).
Σήμερα, η Ενωτική Σχολή εκδίδει τα εξής περιοδικά: «Η Ενότητα», «Ευημερία», «Μικρή Σοφία», «Εβδομαδιαία Ενότητα», «Καλή Επιχείρηση», «Ο Καθημερινός Λόγος» και Φυλλάδιο του Κατηχητικού σχολείου της Ενότητας. Ο βιογράφος των Fillmore το 1951, όταν τέλειωσε τη βιογραφία των ιδρυτών της Σχολής αυτής ανέφερε ότι 600 πρόσωπα εργάζονταν για την έκδοση και εκτύπωση του περιοδικού «Η Ενότητα». Εκατομμύρια αντίτυπα της φιλολογίας της Σχολής αυτής κυκλοφορούν κάθε χρόνο.
Οι Fillmore ήθελαν να ιδρύσουν μια ιδεώδη Κοινότητα και πραγματικά άρχισαν μια τέτοια στην Πολιτεία του Μισούρι, σ’ ένα μέρος που λέγεται Lee’s Summit. Εδώ η Σχολή στεγάζεται σε τεράστιες εγκαταστάσεις που αποδεικνύουν την υλική ευχέρεια του όλου κινήματος, το οποίο άρχισε πάμπτωχο και αδύναμο, αλλά που με επιτυχία εκμεταλλεύθηκε την φτώχια και την ασθένεια των άλλων.
Με το πέρασμα του χρόνου, υπήρξαν αρκετές μεταβολές, ακόμα και στις ιδέες του Charles Fillmore. Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να ιδρύσει μια καινούργια εκκλησία ή μια καινούργια αίρεση, αλλά κατά τα φαινόμενα, σήμερα είναι φανερό ότι η Ενωτική Σχολή εξελίσσεται μάλλον σε Εκκλησία, με τοπικές εκκλησίες σε διάφορα μέρη. Έχουν κανονικές λατρείες και Κατηχητικά σχολεία.

Οι δογματικές δοξασίες της Σχολής
Η Ενωτική Σχολή διαφέρει από πολλές άλλες αιρέσεις στο ότι παραγκωνίζει τα διάφορα βιβλικά δόγματα που, ή απορρίπτονται από άλλους, ή στα οποία εναντιώνονται οι άλλοι. Εκείνο, όμως, που η Ενωτική Σχολή δε θέλει να εξηγήσει, το αγνοεί ή το θεωρεί συμβολικό, είναι ότι δογματικά απέχει πολύ από τον Χριστιανισμό.

Η Αγία Γραφή
Η Ενωτική Σχολή πιστεύει ότι η Αποκάλυψη δεν τέλειωσε, όταν το τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής γράφτηκε, ούτε πιστεύει ότι η Αγία Γραφή είναι η μόνη πηγή πίστης. Ο Charles Fillmore είπε στην Παγκόσμια Κοινωνία των Ομολογιών, στη διάρκεια μιας συγκέντρωσης στο Σικάγο, το 1933: «Όταν ο Άγιος Αυγουστίνος διεκήρυξε ότι ‘τίποτε δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτό παρά μόνον όταν συμφωνεί με τις Γραφές’, ένα τείχος εκκλησιαστικής εξουσίας ενέκλεισε το Χριστιανισμό και οι σελίδες της εκκλησιαστικής ιστορίας μαρτυρούν για την εντοίχιση μέσα στον κλειστό αυτό χώρο εκατομμυρίων ακολούθων του Ιησού. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν καινούργιες αποκαλύψεις από το Θεό. Η αρχή των θρησκευτικών ηγετών ήταν: ‘Εκεί που μιλάνε οι Γραφές μιλάμε κι εμείς, εκεί που σωπαίνουν οι Γραφές σωπαίνουμε κι εμείς’. Μετά ακολούθησε ο διωγμός μέχρι θανάτου οποιουδήποτε τολμούσε να ανακαλύψει οτιδήποτε που θα συγκρουόταν με τις παραδεδεγμένες ερμηνείες της Βίβλου» («Οι οικείοι της πίστης», σελ.189). Έτσι η Ενωτική Σχολή μιλάει εκεί που η Γραφή σιωπά και αλλάζει τη σημασία της Γραφής για να πετύχει τους σκοπούς της.
Κατά δεύτερο λόγο, η Ενωτική Σχολή κάνει τη Γραφή σχεδόν άχρηστη αποδίδοντας σ’ αυτήν εξαιρετικά συμβολικό χαρακτήρα, εκεί που δεν θα έπρεπε να γίνει αυτό. Για παράδειγμα, λένε, όταν η Γραφή μιλάει για βουνό, ότι σημαίνει ψηλό επίπεδο συναίσθησης, ότι ο Φαραώ σημαίνει τον ήλιο, ο ημίονος σημαίνει την ανθρώπινη θέληση κλπ.

Η Αγία Τριάδα
Ο ορθόδοξος Χριστιανισμός πιστεύει ότι ο Θεός είναι αιώνιος Θεός που υπάρχει σε τρία πρόσωπα, αλλά είναι ομοούσιος. Η Ενωτική Σχολή διδάσκει ότι η Τριάδα μεταφυσικά εννοείται «να αναφέρεται στο νου, την ιδέα και την έκφραση ή αυτόν που νοεί, τη σκέψη και την πράξη» (Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό, σελ.664). Στο αναφερόμενο λεξικό δεν υπάρχουν οι λέξεις Θεός, Θεότητα, Γραφή ή Βίβλος.

Ο Ιησούς Χριστός
Η Ενωτική Σχολή λέει ότι ο Ιησούς είναι «το εγώ στον άνθρωπο, η διευθύνουσα δύναμη, η αναγόμενη στη θεία κατανόηση και δύναμη» (Freeman, σελ.345). Ο Χριστός είναι ο άνθρωπος της θείας ιδέας (σελ.150).
Στο λεξικό τους δεν υπάρχουν λέξεις που ανάγονται στα βασικά δόγματα της Βίβλου σχετικά με τον Ιησού Χριστό, όπως η εκ Παρθένου γέννηση ή η Β’ έλευση του Χριστού. Τη σταύρωση του Ιησού τη θεωρούν ως «την αφιέρωση ολόκληρης της προσωπικότητας» (σελ.159). Το σταυρό τον θεωρούν ως «την αποκρυστάλλωση δύο ρευμάτων σκέψης - την κατάσταση της συναίσθησης που ονομάζεται αισθανόμενος νους» (σελ.159). Ο Γολγοθάς δεν εμφανίζεται καθόλου.
Μας είναι βέβαια αδύνατο σ’ εμάς τους Χριστιανούς να καταλάβουμε από πού προέρχονται οι ιδέες αυτές. Ασφαλώς δεν προέρχονται από τη Βίβλο που τη θεωρούμε σαν τη μόνη βάση της πίστης και της διαγωγής μας. Συνεπώς οι ιδέες αυτές είναι απορριπτέες.

Το Άγιο Πνεύμα
Η Ενωτική Σχολή λέει: «Ο Πατέρας είναι η Αρχή. Ο Υιός είναι η Αρχή αυτή που αποκαλύπτεται σ’ ένα δημιουργικό σχέδιο. Το Άγιο Πνεύμα είναι η εκτελεστική δύναμη και του Πατέρα και του Υιού που εκτελούν το δημιουργικό σχέδιο... Το Άγιο Πνεύμα είναι ο Νόμος του Θεού εν ενεργεία» (Freeman,σελ.629). Βλέπουμε ότι η Σχολή δε διδάσκει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας ή ότι Αυτό κατοικεί στην καρδιά του πιστού κατά την αναγέννησή του.

Αμαρτία, ασθένεια, φτώχεια, θάνατος
Η Ενωτική Σχολή καταργεί τις ιδέες που οι άνθρωποι δεν αγάπησαν. Ο Freeman στο βιβλίο του «Οι οικείοι της πίστης» (σελ.174) λέει: «Οι αρνήσεις που δίδασκαν οι Fillmore είναι η άρνηση της θλίψης, η άρνηση των περιορισμών, η άρνηση της αμαρτίας, της ασθένειας, της φτώχειας, του θανάτου. Έκαναν τη διδαχή τους χαρούμενη επικύρωση της ζωής». Κάπως διαφορετικά εξετάζονται οι ιδέες αυτές στο Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό. Εδώ, η αμαρτία είναι «η απομάκρυνση από το νόμο της ύπαρξής μας» (σελ.620). Ο θάνατος «είναι το όνομα που δίνουμε σ’ εκείνη την κατάσταση της άρνησης στο συνειδητό του ανθρώπου, όπου δεν μπορεί πλέον να διατηρηθεί ως κτήμα του το σώμα» (σελ.178). Οι νεκροί στην Αγία Γραφή σημαίνουν εκείνους «που δεν έχουν συνείδηση της Αλήθειας» (σελ.167).
Ο Charles Fillmore «έφτασε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι ανάγκη κανείς να είναι ασθενής, ότι είναι περιττά τα γηρατειά και ότι ο θάνατος είναι περιττός» («Οι οικείοι της πίστης», σελ.198). Και όμως, ο ίδιος ήταν άρρωστος, γέρασε και τελικά πέθανε. Δεν μπόρεσε να εκπληρώσει στη ζωή του εκείνα που δίδασκε.

Ο ουρανός
«Οι διδάσκαλοι της μεταφυσικής βρίσκουν σαν το πιο δύσκολο έργο τους να πείσουν τους μαθητές τους να αναγνωρίσουν ότι ο Ουρανός είναι κατάσταση του νου... Η μεγάλη μάζα των Χριστιανών σήμερα διδάσκει ότι ο Ουρανός είναι τόπος, στον οποίον οι άνθρωποι που δέχονται τον Ιησού σαν σωτήρα τους θα πάνε, όταν πεθάνουν. Δεν υπάρχει στη Βίβλο βάση για ένα τέτοιο δόγμα» (Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό, σελ.266).
Ο Fillmore στο βιβλίο του με τίτλο «Μυστήρια του Ιωάννη» (σελ.130) ασχολείται με τα λόγια του Ιησού που λέει: «στο σπίτι του Πατέρα μου είναι πολλά οικήματα» (Ιωάν.14:2). Ο Fillmore αξιώνει ότι η ιδέα, ότι ο Ιησούς προηγείται των μαθητών Του στον Ουρανό, δεν υπάρχει στο κείμενο. Έτσι, βλέπουμε ότι γίνεται μια άλλη άρνηση ενός βασικού δόγματος της Αγίας Γραφής.

Κόλαση
Η Ενωτική Σχολή δεν πιστεύει στην πραγματικότητα της Κόλασης: «Δεν είναι ανάγκη να πεθάνει κανείς για να πάει στην κόλαση, όπως και δεν είναι ανάγκη να πεθάνει κανείς για να πάει στον παράδεισο. Και τα δυο είναι καταστάσεις του νου και όροι τους οποίους οι άνθρωποι βιώνουν ως την άμεση εξωτερίκευση των ιδεών τους, των πεποιθήσεών τους, των λέξεων και πράξεων» (Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό, σελ.271).
Έτσι, λοιπόν, η Ενωτική Σχολή αρνείται την ύπαρξη της κόλασης, στην οποία τελικά θα πάνε οι αμαρτωλοί, όπως διδάσκει η Αγία Γραφή στην Αποκάλυψη: «Και όποιος δε βρέθηκε γραμμένος στο βιβλίο της ζωής, ρίχτηκε στη λίμνη της φωτιάς» (20:15). Ότι υπάρχει τόπος κολάσεως δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι διδάσκεται στο Λόγο του Θεού (Ιούδας 7, Ματθ.18:8, 25:45-46)

Η αναγέννηση
Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι είναι ανάγκη ο άνθρωπος να αναγεννηθεί. Η Ενωτική Σχολή, όμως, παρουσιάζει μια εσφαλμένη ιδέα του νοήματος της αναγέννησης. Λέει: «Η αναγέννηση είναι μια αόριστη αβεβαιότητα για τον έξυπνο Χριστιανό, συνεπώς σιγά - σιγά εξελίχθηκε μια δημοφιλής πίστη στην αλλαγή που θα επέλθει στην ψυχή μετά το θάνατο για εκείνους που δέχτηκαν το Σύμβολο της Πίστης της Εκκλησίας τους και θεωρήθηκαν Χριστιανοί» (Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό, σελ.481).
Η Αγία Γραφή κι ο Χριστιανισμός, όμως, ποτέ δε διδάσκουν ότι η αναγέννηση είναι κάτι που λαμβάνει χώρα στη ψυχή του ανθρώπου μετά το θάνατο. Η αναγέννηση λαμβάνει χώρα εδώ και τη στιγμή κατά την οποίαν ο άνθρωπος δέχεται το Χριστό ως Σωτήρα του. Η Ενωτική Σχολή, όμως, δεν το παραδέχεται. Λέει ότι η αναγέννηση χαρίζει «ένα σώμα, όπως το σώμα της δόξας του Χριστού» (σελ.481). Η Αγία Γραφή, όμως, δε λέει τέτοιο πράγμα. Το ένδοξο σώμα δίνεται στον άνθρωπο μετά την ανάστασή του από τους νεκρούς ή σ’ εκείνους που απομένουν ζωντανοί κατά την παρουσία του Κυρίου (Α’ Κορ.15, Α’ Θεσ.4:13-18).

Η απολύτρωση
Η Ενωτική Σχολή αρνείται το βιβλικό δόγμα της απολύτρωσης. Λέει ότι «η απολύτρωση, όπως την έχουν καταλάβει οι Χριστιανοί του παρελθόντος, δεν έχει αφαιρέσει την αμαρτία, τη θλίψη και τον θάνατο από τον κόσμο. Συνεπώς, αποδεικνύεται ότι δεν έχουν καταλάβει κατάλληλα την Αλήθεια» (Μεταφυσικό Βιβλικό Λεξικό, σελ.79). Παρ’ όλες τις αξιώσεις της, ούτε η Σχολή αυτή έχει αφαιρέσει από τον κόσμο την αμαρτία, τη θλίψη και το θάνατο, ούτε υπάρχει κανείς που θα μπορέσει να το κάνει. Η απολύτρωση είναι πραγματικότητα για εκείνους που αποδέχονται με πίστη τον Χριστό σαν Λυτρωτή τους.
Η Ενωτική Σχολή βλέπει την απολύτρωση με κάποια διαφορετική μορφή. Λέει: «Σε αναλογία, καθώς οι άνθρωποι καταλαβαίνουν κι έχουν πίστη στον Ιησού Χριστό ως τον πραγματικό Σωτήρα τους από την αμαρτία, ελευθερώνονται από τις ορέξεις, τις επιθυμίες, τη ζηλοτυπία, την προκατάληψη και κάθε φιλαυτία. Το αποτέλεσμα είναι η υγεία του νου και του σώματος» (σελ.79). Κανείς λόγος δε γίνεται για το αίμα του Ιησού Χριστού που μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία (Α’ Ιωάν.1:7).

Η μετεμψύχωση
Η Ενωτική Σχολή πιστεύει στη μετεμψύχωση. «Οι Fillmore πίστευαν στη μετεμψύχωση. Νόμιζαν ότι είχαν ζήσει πολλές φορές προηγουμένως. Ο Charles νόμιζε, μάλιστα, ότι ήξερε ποιος ήταν κατά τις προηγούμενες μετεμψυχώσεις» («Οι οικείοι της πίστης», σελ.198). Ο Fillmore έκανε την εξής δήλωση: «Ο δυτικός κόσμος γενικά βλέπει τη μετεμψύχωση ως δόγμα ειδωλολατρικό... Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να προβάλλει τη διδαχή της Ενωτικής Σχολής σχετικά με τη μετεμψύχωση, να δείξει γιατί τη θεωρούμε λογική και να εξηγήσει τη σχέση της με το δόγμα του Χριστού και τη θέση της στο δόγμα του Χριστού» (Freeman, σελ.288).
Μερικές θρησκείες, όπως ο Ινδουισμός, διδάσκουν τη μετεμψύχωση. Αλλά η Αγία Γραφή δε διδάσκει τέτοιο πράγμα. Αυτό είναι ένα από τα δόγματα που οι Fillmore πήραν από μη χριστιανικές θρησκείες.

[1] Δες «Οικείοι της πίστης», υπό του James Freeman, σελίδα 42.