Ασσυριακές αρχαιολογικές ανασκαφές

Κάποτε ήταν της μόδας για τους κριτικούς της Βίβλου να απορρίπτουν ως ιστορικούς μύθους, τις ιστορίες που αναγράφονται στα βιβλιά των Βασιλέων. Οι αφηγήσεις για την κακομεταχείρηση των Ιουδαίων από την Ασσυριακή Αυτοκρατορία θεωρήθηκαν θρησκευτικές φαντασιώσεις. Η σύγχρονη αρχαιολογία όμως έχει ανατρέψει πλήρως αυτές τις κριτικές.
Από το 1845 και μετά, έγινε μια σειρά ανακαλύψεων από το νεαρό Άγγλο Χέντρυ Λάιαρτ στη Νινευή, τη πρωτεύουσα της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας. Το 1845 ο Λάιαρτ ανακάλυψε κάτι που επρόκειτο να είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη της ζωής του: τον περίφημο Μαύρο Οβελίσκο της Νινευή. Ο οβελίσκος αυτός ήταν ένα μνημείο νίκης του Ασσύριου βασιλιά Σαλμανασάρ Γ', που βασίλεψε από το 858 μέχρι το 824 π.Χ., ήταν δηλαδή σύγχρονος του βασιλιά Αχαάβ. Η επιγραφή πάνω στον οβελίσκο απαριθμεί τις μάχες του Σαλμανασάρ, και μεταξύ άλλων, εναντίον του βασιλιά Αζαήλ της Δαμασκού, ο οποίος αναφέρεται στο βιβλίο Β' Βασιλέων 13:24.
Ακόμα πιο βαρυσήμαντο όμως είναι το γεγονός ότι ο οβελίσκος απεικονίζει ανθρώπους που αποδίδουν φόρο υποτελείας στον Ασσύριο μονάρχη με τα ακόλουθα λόγια:
«Απόδοση φόρου υποτελείας από τον Ιαούα, του Μπιτ-Χαμρί: Ασήμι, χρυσάφι, ένα χρυσό κύπελλο, χρυσές κούπες, ένας χρυσός κύανθος, στάμνες από χρυσό, μόλυβδο, σκήπτρα για το βασιλιά και βαλσαμόξυλο που έλαβα από αυτόν».
«Ιαούα του Μπιτ-Χαμρί» είναι απλά η ασσυριακή μετάφραση του ονόματος του βασιλιά του Ισραήλ Ιηού (Β' Βασ. κεφ.9). Ήταν η πρώτη μνεία ενός βιβλικού βασιλιά από μη βιβλική πηγή. Δε θα ήταν όμως η τελευταία.
Τελικά ήρθε στο φως η μεγάλη βιβλιοθήκη του παλατιού του βασιλιά Ασσουρμπανιπάλ στις ανασκαφές της Νινευή. Η εντυπωσιακή αυτή ανακάλυψη, που άρχισε από τον Λάιαρτ και συνεχίστηκε από Βρετανούς και Γάλλους αρχαιολόγους, έφερε στο φως, με καταπληκτικές λεπτομέρειες, χιλιάδες γεγονότα της ασσυριακής ιστορίας, πολλά από τα οποία έχουν επιβεβαιώσει τις βιβλικές αφηγήσεις για την ήττα των Ισραηλιτών από την Ασσυριακή Αυτοκρατορία. Ανάμεσα στο πλήθος των πήλινων πλακών που βρέθηκαν, υπήρχαν τα χρονικά του μεγαλύτερου κατακτητή βασιλιά των Ασσυρίων, του Θεγλάθ-Φελασάρ Γ'. Οι κομπαστικές αφηγήσεις των στρατιωτικών του επιτυχιών ταιριάζουν απόλυτα με τις αφηγήσεις των βιβλίων των Βασιλέων:
«Έλαβα φόρο υποτελείας από τον Μοναήμ της Σαμάρειας».
«Κι ο Φουλ (Θεγλάθ-Φελασάρ), ο βασιλιάς της Ασσυρίας, ήρθε εναντίον της γης. κι έδωσε ο Μαναήμ στον Φουλ 1.000 τάλαντα ασημιού, για να έχει την υποστήριξή του, ώστε να ενισχύσει τη βασιλεία του» (Β' Βασ.15:19).
«Έλαβα φόρο υποτελείας από τον Ιαουχαζί (Άχαζ) του Ιούδα».
«Τότε ο Άχαζ έστειλε μηνυτές στο Θεγλάθ-Φελασάρ, τον βασιλιά της Ασσυρίας... κι ο Άχαζ πήρε το ασήμι και το χρυσάφι, που βρέθηκε στον Οίκο του Κυρίου και στους θησαυρούς του παλατιού του βασιλιά και το έστειλε ως δώρο στο βασιλιά της Ασσυρίας» (Β' Βασ.16:7-8).
«Πολιόρκησα και κατέλαβα την πόλη του Ρησόν (Ρεσίν) της Δαμασκού. Εκτόπισα 800 ανθρώπους μαζί με τα υπάρχοντά τους. Τις πόλεις 16 περιοχών της Δαμασκού τις ισοπέδωσα, όπως ισοπεδώνει η πλημμύρα ένα σωρό από σκουπίδια».
«Και δέχτηκε την παράκλησή του ο βασιλιάς της Ασσυρίας και ανέβηκε ο βασιλιάς της Ασσυρίας εναντίον της Δαμασκού και την κυρίευσε και μετατόπισε το λαό της στη Κιρ και τον Ρεσίν τον σκότωσε» (Β' Βασ.16:9).
«Ανέτρεψαν το Φεκά, το βασιλιά τους κι εγώ διόρισα βασιλιά τους τον Ωσηέ».
«Και ο Ωσηέ, ο γιος του Ηλά, έκανε συνωμοσία κατά του Φεκά, το γιο του Ρεμαλία και τον ανέτρεψε και τον σκότωσε και βασίλεψε ο ίδιος στη θέση εκείνου, στον 20ο χρόνο του Ιωθάμ, του γιου του Οζία» (Β' Βασ.15:30).
«Όλες οι πόλεις του Μπετ-Ορμί (Ισραήλ) τις προσάρτησα στη δική μου επικράτεια, σε προηγούμενες εκστρατείες μου, εκτός από την πόλη της Σαμάρειας... Ολόκληρη τη χώρα του Νεφθαλί την προσάρτησα στην Ασσυρία. Διόρισα δικούς μου κυβερνήτες να τις κυβερνούν. Το λαό του Μπετ-Ορμί, με όλα τα υπάρχοντά τους, τους εκτόπισα στην Ασσυρία».
«Στις μέρες του Φεκά, του βασιλιά του Ισραήλ, ήρθε ο Θεγλάθ-Φελασάρ, ο βασιλιάς της Ασσυρίας, και κυρίεψε την Ιιών και την Αβέλ-βαιθ-μααχά και την Ιανώχ και την Κεδές και την Ασώρ και τη Γαλαάδ και τη Γαλιλαία, ολόκληρη τη γη του Νεφθαλί και τους μετοίκησε στην Ασσυρία» (Β' Βασ.15:29).
Ένας μεταγενέστερος Ασσύριος βασιλιάς, ο Σαργών Β' (722-705 π.Χ), άφησε επίσης χρονικά που επιβεβαιώνουν την ιστορική ακρίβεια της Βίβλου. Το εδάφιο Β' Βασ.17:24 μας πληροφορεί ότι ο Ασσύριος βασιλιάς έφερε εποίκους από τους υπηκόους της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας και τους εγκατέστησε στην κατακτημένη χώρα του Ισραήλ. Μια από τις περιγραφές του Σαργών γεμάτη κομπασμό λέει: «Μετέφερα ανθρώπους άλλων χωρών, αιχμαλώτους που εγώ τους αιχμαλώτισα και τους εγκατάστησα εκεί. Διόρισα δικούς μου άρχοντες για να κυβερνούν».
Με το Ισραήλ αφανισμένο, η μόνη εβραϊκή βασιλεία που παρέμεινε ήταν εκείνη του Ιούδα. Σύμφωνα με την αφήγηση του Β' Βασ.18:7, ο Εζεκίας, βασιλιάς του Ιούδα, συμμάχισε με γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Φιλισταίων και των Αιγυπτίων, για να πολεμήσουν κατά της Ασσυρίας. Ο Σαργών στις ιστορικές του αφηγήσεις το επιβεβαιώνει: «Οι Φιλισταίοι, ο Ιούδας, ο Εδώμ και ο Μωάβ, που σχεδίασαν εχθροπραξίες εναντίον μου με ατιμίες αναρίθμητες... οι οποίοι, με σκοπό να τον προδιαθέσουν εναντίον μου και να τον κάνουν εχθρό μου, έφεραν δώρα με πλήρη υποταγή στο Φαραώ, βασιλιά της Αιγύπτου... και τον ικέτευσαν να συνάψει μαζί τους συμμαχία...». Η αντι-ασσυριακή συμμαχία το θεώρησε σαν ευκαιρία για δράση, όταν επαναστάτες γέμισαν ξαφνικά την πόλη Άζωτο των Φιλισταίων, αλλά η άμεση και σκληρή καταστολή της επανάστασης από τον ασσυριακό στρατό εμπόδισε τη συμμαχία να προβεί σε οποιαδήποτε αξιόλογη δράση. Η Π. Διαθήκη αφηγείται την πράξη αυτή στον Ησαΐα 20:1:
«...ο Ταρτάν (ένας τοπικός στρατιωτικός διοικητής) ήρθε στην Άζωτο, όταν τον έστειλε ο Σαργών, ο βασιλιάς της Ασσυρίας και πολέμησε εναντίον της Αζώτου και την κυρίευσε».
Ο Σαργών, συνεπής στη συνήθειά του, εξιστορεί τον άθλο: «Την Άζωτο την πολιόρκησα και την κυρίεψα... Τους θεούς της, τις γυναίκες της, τους γιους της, τις κόρες της, τις προσωπικές τους περιουσίες, τους θησαυρούς του παλατιού και όλο το λαό της περιοχής της, τα θεώρησα όλα ως λάφυρα».
Τελικά, ο Εζεκίας αποφάσισε να κηρύξει ένοπλη επανάσταση. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο διάδοχος του Σαργών, ο Σενναχειρείμ, επιτέθηκε στο βασίλειο του Ιούδα και πολιόρκησε την πρωτεύουσά του, όπως ιστορείται στο Β' Βασ.18:17, αφού πρώτα κατέστρεψε τις οχυρωμένες πόλεις του Ιούδα, όπως καταγράφεται στο Β' Βασ.18:13. Ο Σενναχειρείμ, όπως και ο προκάτοχός του, με κομπασμό κατέγραψε πάνω σε πέτρες τις επιτυχίες του εναντίον των Ιουδαίων:
«Και τον Εζεκία του Ιούδα, που δεν υποτάχθηκε στο ζυγό μου... αυτοόν τον απέκλεισα στην Ιερουσαλήμ, στη βασιλική του πόλη, σαν πουλί μέσα στο κλουβί. Έφτιαξα προχώματα εναντίον του, και όποιος βγει αέξω από την πύλη της πόλης του θα τον κάνω να πληρώσει για το έγκλημά του. Τις πόλεις του, που τις λαφυραγώγησα, τις απέκοψα από τη χώρα του...».
Ο Εζεκίας παραδόθηκε και πλήρωσε φόρο υποτελείας, ασήμι και χρυσό, στο Σενναχειρείμ σύμφωνα με το Β' Βασ.18:14-15. Πράγματι, ο ίδιος ο Σενναχειρείμ γράφει:
«Όσο για τον Εζεκία, η δόξα της μεγαλειότητάς μου τον κατέπληξε μέχρι συντριβής... Διέταξε να μου φέρουν στη Νινευή 30 τάλαντα χρυσού... πολύτιμους θησαυρούς, καθώς και τις κόρερς τους, τις γυναίκες του χαρεμιού του και τους αοιδούς άνδρες και γυναίκες. Μουέστειλε απεσταλμένους του για να πληρώσουν φόρο υποτελείας και για να μου μεταφέρουν το σεβασμο του και την υποταγή του σε μένα».
Αργότερα, σύμφωνα με το Β' Βασ.19:37, ο Σενναχειρείμ δολοφονήθηκε από δυο από τους γιους του, την ώρα που προσκυνούσε το θεό Νισρώκ στο ναό του:
«Κι ενώ προσκυνούσε στο ναό του θεού του, του Νισρώκ, ο Αδραμμέλεχ και ο Σαρασάρ, οι γιοι του, τον σκότωσαν με μαχαίρι και οι ίδιοι έφυγαν στη γη της Αρμενίας. Και αντ’ αυτού βασίλεψε ο γιος του ο Εσαραδδών».
Ο Εσαραδδών, ο νέος βασιλιάς, κατέγραψε το ακόλουθο γεγονός, επιβεβαιώνοντας πάλι την ιστορική αυθεντία της Βίβλου:
«Προδοτικές σκέψεις παρακίνησαν τα αδέλφια μου... Στασίασαν. Για να σφετεριστούν και να ασκήσουν οι ίδιοι τη βασιλική εξουσία, σκότωσαν το Σενναχειρείμ. Έγινα σαν εξαγριωμένο λιοντάρι, με κυρίεψε μανία εκδίκησης». Αυτές οι καταπληκτικές επιβεβαιώσεις των ιστορικών αφηγήσεων της Π. Διαθήκης από τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις, σχετικά με την ήττα του Ισραήλ από τους Ασσύριους και την υποταγή του σ’ αυτούς, δείχνουν ξεκάθαρα ότι η αρνητική βιβλική κριτική έχει χτίσει τα θεμέλιά της πάνω στην άμμο, ενώ η πίστη στην αυθεντία και το κύρος των Γραφών αποτελεί στέρεο θεμέλιο για την αληθινή και ορθή πίστη.