Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί γύρω από το Σιωνισμό, το ρόλο του παγκόσμιου Εβραϊσμού και τις συνωμοσίες που υφαίνονται σε βάρος της ανθρωπότητας. Πολλοί μάλιστα άνθρωποι έχουν μεγαλο ενδιαφέρον σχετικά με σχέδια συνωμοσιών για την ανάληψη της διακυβέρνησης του κόσμου. Η ταυτότητα των συνωμοτών ποικίλλει, αλλά η βασική ιδέα παραμένει ίδια. Μερικοί έχουν βρει τους συνωμότες στο Βατικανό, άλλοι μεταξύ των Εβραίων, άλλοι μεταξύ των Αποκρυφιστών ή των οπαδών της Νέας Εποχής. Πολλοί υποψιάζονται τους διεθνείς τραπεζίτες ή τους Μασώνους. Η ιδέα είναι ότι κάποιος πολύ δυναμικός όμιλος από ανθρώπους της ανώτερης τάξης έχουν σχεδιάσει την ίδρυση μιας παγκόσμιας κυβέρνησης που θα κυριαρχείται από αυτούς, και ότι αυτή η «νέα παγκόσμια τάξη» θα καταργήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα σκλαβώσει την ανθρωπότητα σε μια πλανητική δικτατορία.
Σιωνισμός
Ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα των «συνωμοσιολόγων» είναι ο Σιωνισμός και οι Εβραίοι. Άραγε τι είναι ο Σιωνισμός; Είναι κάποιο κίνημα που ίδρυσαν κάποιοι μοχθηροί Εβραίοι με στόχο την κατάληψη της παγκόσμιας εξουσίας; Ο Σιωνισμός φταίει για τον Κομμουνισμό, τον Φασισμό, τη Μασωνία, τη Νέα Εποχή, και για όλα τα κακά που βρίσκουν την ανθρωπότητα; Τι πραγματικά είναι ο Σιωνισμός;
Ο Σιωνισμός ήταν ένα εβραϊκό κίνημα που είχε ως μοναδικό στόχο του, τη δημιουργία και την υποστήριξη ενός εβραϊκού εθνικού κράτους στην Παλαιστίνη, την αρχαία πατρίδα των Εβραίων. Ο Σιωνισμός γεννήθηκε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη, ως συνέχεια της παραδοσιακής αγάπης των Εβραίων για την ιστορική περιοχή της Παλαιστίνης, όπου ο ένας από τους λόφους της Ιερουσαλήμ λεγόταν Σιών. Οι Εβραίοι της ανατολικής Ευρώπης αντιδρώντας στα πογκρόμ (διωγμούς) του Τσάρου σχημάτισαν την οργάνωση «Λάτρεις της Σιών» για να προωθήσουν την εγκατάσταση Εβραίων αγροτών και τεχνιτών στην Παλαιστίνη.
Πολιτική τροπή δόθηκε στον Σιωνισμό από τον Αυστριακο-εβραίο δημοσιογράφο Θεόδωρο Χέρζλ, που θεωρούσε την αφομοίωση των Εβραίων στην Ευρωπαϊκή κοινωνία σαν την πιο επιθυμητή λύση, αλλά πρακτικά αδύνατη να εφαρμοστεί λόγω του αντισημιτισμού που επικρατούσε. Έτσι, ο Χερζλ υποστήριζε ότι αφού οι Εβραίοι ήταν υποχρεωμένοι από τις εξωτερικές πιέσεις και διωγμούς να αποτελούν ξεχωριστό έθνος, θα μπορούσαν να ζήσουν ένα φυσιολογικό εθνικό βίο μόνο αν συγκεντρώνονταν σ’ ένα ενιαίο έδαφος. Το 1897 ο Χέρζλ συγκάλεσε στην Ελβετία το πρώτο Σιωνιστικό Συνέδριο, το οποίο διακήρυξε ότι «ο Σιωνισμός μάχεται για να δημιουργήσει για τον εβραϊκό λαό μια εθνική εστία στη Παλαιστίνη, διασφαλισμένη από το δημόσιο δίκαιο». 51 χρόνια μετά απ’ αυτό το Συνέδριο, ο Σιωνισμός πέτυχε τον σκοπό του, παίρνοντας την έγκριση από τον ΟΗΕ, μέσα από το αίμα της θυσίας 6.000.000 Εβραίων στο Ναζιστικό Ολοκαύτωμα.
Ο Σιωνισμός ποτέ δεν είχε στόχο την κατάληψη της παγκόσμιας εξουσίας! Το μόνο που ήθελε ήταν η δημιουργία ενός κράτους στη γη Ισραήλ, όπου θα κατέφευγαν οι διωκόμενοι Εβραίοι, οι οποίοι, ιδιαίτερα στα «χριστιανικά» έθνη απ’ το Μεσαίωνα και μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, υφίσταντο διωγμούς, εξορίες, δημεύσεις, μίσος και συνεχή περιφρόνηση.
Τα «Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών»
Ένα διάσημο αντισημιτικό βιβλίο είναι «Τα Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών» με άγνωστο τον πραγματικό συγγραφέα και δήθεν γραμμένο από Εβραίους. Ποια είναι η αληθινή προέλευση των Πρωτοκόλλων; Οι Times του Λονδίνου το 1921 αποκάλυψαν ότι τα «Πρωτόκολλα» είναι φανερή ενθύμηση μιας σάτιρας του Γάλλου νομικού Μαυρίκιου Τζόλυ για τον Ναπολέοντα τον 3ο, που εκδόθηκε το 1864 με τον τίτλο «Διάλογος στον Άδη μεταξύ Μακιαβέλλι και Μοντεσκιέ». Ο Ρώσος ιστορικός Βλαντιμίρ Μπούρτσιεφ αποκάλυψε ότι τα Πρωτόκολλα ήταν πλαστογραφία της Ρωσικής μυστικής αστυνομίας με βάση το βιβλίο που μόλις πιο πάνω αναφέραμε, μια φανταστική νουβέλλα του Hermann Goedsche (1868) και άλλες πηγές. Ο λόγος της πλαστογραφίας ήταν ότι ήθελαν να κατασκευάσουν κάποιο «ντοκουμέντο» για να δικαιολογήσουν τα πογκρόμ του Τσάρου σε βάρος των Εβραίων! Κι αφού δεν υπήρχε αληθινό, κατασκεύασαν ένα ψεύτικο! Το 1934 στη Βέρνη, η Εβραϊκή κοινότητα της Ελβετίας, έφερε τους διανομείς των «Πρωτοκόλλων» σε δίκη, και αποδείχτηκε στο δικαστήριο ότι το έργο αυτό είναι μια χονδροειδής πλαστογραφία.
Τα «Πρωτόκολλα» φέρθηκαν στη Γερμανία από τον αντισημίτη Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, ο οποίος έφυγε απ’ την Ρωσία μετά την Επανάσταση. Ο Ρόζενμπεργκ και οι ιδέες του καλωσορίστηκαν από τον Χίτλερ. Ο Ρόζενμπεργκ μαζί με τον Γκέμπελς προπαγάνδισαν τον μύθο ότι «η Ρωσία ήταν το κέντρο δράσης των Σοφών της Σιών» για να δικαιολογήσουν την εισβολή στη Ρωσία! Είναι από αυτή την περίοδο της Ναζιστικής προπαγάνδας που προέρχονται πολλές σημερινές ιδέες περί «Εβραϊκής Συνωμοσίας». Ο Χίτλερ χρησιμοποίησε τα «Πρωτόκολλα» ως αποδεικτικό στοιχείο για να ενοχοποιήσει τους Εβραίους για τα δεινά της Γερμανίας μετά την ήττα της στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι ο Χίτλερ με τη βοήθεια των «Πρωτοκόλλων των Σοφών της Σιών» προώθησε το μεγαλύτερο έγκλημα της ανθρωπότητας, την εξόντωση 6.000.000 Ιουδαίων. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το βιβλίο κάτω από την διακυβέρνηση του Χίτλερ, είχε την μεγαλύτερη και ευρύτερη δυνατή κυκλοφορία στην Γερμανία. Κυκλοφορεί και στη χώρα μας, έτσι ώστε να είμαστε... παρέα με όλα τα «αδελφά» μουσουλμανικά κράτη, όπου επίσης κυκλοφορεί το βιβλίο αυτό! Στη Δύση έχει απαγορευτεί η κυκλοφορία του, αμέσως μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εξαιτίας του καταστροφικού ρόλου που διαδραμάτισε.
Η κατηγορία περί αίματος
Μια άλλη συκοφαντική κατηγορία κατά των Εβραίων είναι ότι «χρησιμοποιούν ανθρώπινο αίμα για την παρασκευή των αζύμων του Πάσχα». Με σαφήνεια όμως η Αγία Γραφή, την οποία ακουλουθούσαν πάντοτε πολύ πιστά οι Εβραίοι, θεωρεί θανάσιμη αμαρτία τη βρώση αίματος ζώων (Λευιτικό 17:10-11). Εξίσου κατηγορηματικές είναι οι διατάξεις του Ιουδαϊκού κώδικα διατροφής που απαγορεύουν την ύπαρξη ίχνους αίματος στο διαιτολόγιο του Ιουδαίου. Γι’ αυτό και χρησιμοποιούν ειδική μέθοδο σφαγής των ζώων για να πετύχουν την καλύτερη δυνατή αφαίμαξη. Οι νοικοκυρές ξεπλένουν πολύ καλά κάθε κομμάτι κρέατος για να αφαιρεθεί κάθε ίχνος αίματος. Έτσι οι Εβραίοι έχουν μια έμφυτη απέχθεια για το αίμα. Κι αν η βρώση αίματος ζώου θεωρείται τόσο φοβερή αμαρτία, είναι ποτέ δυνατόν να χρησιμοποιούν αίμα ανθρώπων; Συνεπώς είναι εντελώς παράλογη και ανιστόρητη αυτή η συκοφαντία, που επίσης φανερώνει χονδροειδή άγνοια για το τρόπο ζωής του λαού αυτού.
Υπάρχει παγκόσμιος εβραϊκός έλεγχος;
Ένας άλλος μύθος είναι ότι «οι Εβραίοι ελέγχουν τα κύρια πόστα του κόσμου στην οικονομία, την πολιτική εξουσία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης». Εάν είναι αληθινό αυτό, γιατί πάντοτε οι Ειδήσεις (όχι μόνον οι ελληνικές αλλά και οι ευρωπαϊκές) για τις Ισραηλινο-αραβικές συγκρούσεις μεροληπτούν υπέρ των Παλαιστινίων; Πώς ξέφυγε αυτό από τους Ιουδαίους «συνωμότες» που υποτίθεται ότι ελέγχουν τα Μέσα Ενημέρωσης; Γιατί το Ισραήλ είναι υποχρεωμένο να παραδίδει εδάφη που απέκτησε με πόλεμο (Γάζα, Γκολάν, κ.α.) - και όχι με ύπουλες διπλωματίες; Πού είναι η περιβόητη παγκόσμια δύναμη που διαθέτουν, αν επί 50 χρόνια που υπάρχει αυτό το κράτος, δυσκολεύονται τόσο να εξασφαλίσουν την εδαφική του κυριαρχία;
Όσο για την οικονομική τους δύναμη, μπορεί μεν να υπάρχουν κάποιοι Εβραίοι οικονομικοί μεγιστάνες (όπως υπάρχουν και Έλληνες, Ιταλοί, Άγγλοι κ.α.) αλλά αυτοί ενδιαφέρονται πιο πολύ για τα συμφέροντά τους παρά για την ενίσχυση των συμπατριωτών τουςž απόδειξη γι’ αυτό το οικονομικό επίπεδο στο Κράτος του Ισραήλ, που, παρόλη τη σκληρή δουλειά τους, απέχει πολύ από εκείνο των ευρωπαϊκών χωρών και ακόμη η ύπαρξη εκατομμυρίων φτωχών Εβραίων στη Ρωσία, την Ανατολική Ευρώπη και αλλού.
Εβραίος ο Αντίχριστος;
Και τι να πούμε για την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι ο Αντίχριστος θα είναι Εβραίος; Ο προφήτης Δανιήλ μας λέει ότι «ο λαός ενός ξένου άρχοντα θα έρθει και θα καταστρέψει την πόλη και το αγιαστήριο... Στη διάρκεια της επταετίας αυτός θα συνάψει συνθήκη με πολλούς. Στη μέση της επταετίας θα απαγορεύσει τις θυσίες και τις προσφορές στο ναό» (Δανιήλ 9:26-27). Ο άρχοντας που έρχεται είναι καθαρά αντίχριστος. Βλέπουμε ότι αυτός είναι απόγονος του λαού, που στην εποχή του Ιησού απ’ τη Ναζαρέτ, κατέστρεψε την Ιερουσαλήμ. Από την ιστορία γνωρίζουμε ότι απ’ τον Ρωμαϊκό στρατό καταστράφηκε η Ιερουσαλήμ και όχι από τούς Εβραίους. Συνεπώς, ο αντίχριστος δεν μπορεί να είναι Ιουδαίος, αλλά αντίθετα εθνικός, δηλαδή απόγονος των εθνών που ελέγχονταν απ’ τη Ρώμη κατά τον πρώτο αιώνα.
Συνωμοσιολογία ή εμπιστοσύνη στον Θεό;
Οι θεωρίες των Συνωμοσιών δεν έχουν καλό αποτέλεσμα πάνω στούς ανθρώπους που τις πιστεύουν κι ιδιαίτερα τους Χριστιανούς. Μερικοί αναπτύσσουν μια αρρωστημένη αντικυβερνητική (έως και αναρχική) στάση κι άλλοι πέφτουν σε πεσσιμισμό, κατάθλιψη, καχυποψίες και φόβο για το κάθε τι, πράγματα που τους οδηγούν σε απομονωτισμό και φυγή από τον κόσμο. Αυτές οι ιδέες έχουν επίσης βάλει μερικούς καλούς Χριστιανούς σε κάποια κακή συνταύτιση μαζί με επικίνδυνους πολιτικούς εξτρεμιστές.
Θα πρέπει να θυμηθούμε επίσης ότι ο Απόστολος Παύλος έζησε κάτω από τη «Νέα Παγκόσμια Τάξη» που τόσο πολύ φοβούνται μερικοί. Υπήρχε μια παγκόσμια κυβέρνηση τοποθετημένη στην Ρώμη, που την έλεγχε ένας δικτάτορας που ισχυριζόταν ότι είναι θεός. Τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονταν και οι Χριστιανοί ευρέως διώκονταν στις μέρες του Παύλου. Όμως οι χριστιανοί δεν άρχισαν να συγκεντρώνουν εφόδια και να αρματώνονται μέχρι τα δόντια για να περιμένουν τον Αρμαγεδδώνα και τη Β' Έλευση του Χριστού, όπως προτείνουν σήμερα κάποιες ακραίες πολιτικοθρησκευτικές κινήσεις. Όχι, απλά αυτοί υπάκουσαν στον Ιησού και κήρυξαν το Ευαγγέλιο σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Και κατάφεραν με το λόγο και τη δύναμη του Θεού να αναστατώσουν όλη την οικουμένη, και να εδραιώσουν τη χριστιανική πίστη μέσα σ’ ένα τέτοιο εχθρικό περιβάλλον! Γι’ αυτούς ο Θεός ήταν μεγαλύτερος από κάθε ανθρώπινη κυβέρνηση ή σύστημα, και από κάθε αυτοκράτορα.
Η Αγία Γραφή μας δίδει την οδηγία της όσον αφορά τη στάση μας απέναντι σε όλες αυτές τις φήμες περί συνωμοσιών: «Μην ονομάζετε κι εσείς συνωμοσία καθετί που ο λαός αυτός το λέει συνωμοσία. Κι ότι αυτός φοβάται, μην το φοβάστε κι εσείς και μην τρομάζετε. Εμένα, τον Κύριο του σύμπαντος, Εμένα να θεωρείτε άγιον, Εμένα να φοβαστε κι Εμένα να τρέμετε» (Ησαΐας 8:12-13). Ο Θεός μας λέει ξεκάθαρα να μην παρασυρόμαστε από τις συνωμοσιολογίες. Αλλά να φοβηθούμε και να αγιάσουμε Αυτόν στην καρδιά μας! Αν δώσουμε την πρώτη θέση της ζωής μας στον Θεό, θα έχουμε Εκείνον ως δύναμη, καταφύγιο, φρούριο, ελευθερωτή και βράχο μας (Ψαλμός 18:1-3). Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις υπαρκτές ή ανύπαρκτες συνωμοσίες ή και την επερχόμενη Μεγάλη Θλίψη που θα φέρει δεινά στην οικουμένη, είναι να πιστέψουμε με όλη μας την καρδιά στον αληθινό Θεό, τον Δημιουργό του Σύμπαντος και να εμπιστευτούμε στην άπειρη δύναμή Του για προστασία. Διότι «όταν είναι ο Θεός με το μέρος μας, ποιός μπορεί να είναι εναντίον μας;» (Ρωμαίους 8:31).
Γι’ αυτό θα πρέπει να πάρεις απόφαση να αρχίσεις να κάνεις το θέλημα του Θεού και να κοιτάξεις στην Βίβλο για το τι πρέπει να κάνεις για να Τον ευαρεστήσεις. Μόνον στην Αγία Γραφή θα βρεις σαφή και έγκυρη οδηγία για το πως πρέπει να ζεις μια ζωή υπακοής στον Θεό και παράλληλα ευλογημένη ζωή! Και εμπιστευόμενος στον Θεό, δεν έχεις να φοβηθείς καμμιά θεωρία συνωμοσίας!
Βιβλιογραφία:
- A PLAN OF DECEPTION, C.Cumbey - chapter 10: «Τhe Protocols of Elders of Zion» (το κεφάλαιο αυτό έχει σκόπιμα αφαιρεθεί απ’ την ελληνική έκδοση με τίτλο «Το σχέδιο της εξαπάτησης», εκδόσεων «Μπίμπης-Στερέωμα», διότι ο κ. Μπίμπης εκδίδει επίσης το βιβλίο «Πρωτόκολλα σοφών της Σιών» ...)
- THE ANGUISH OF THE JEWS - Edward Flannery, Paulist Press, 1984.
- WHOM SHOULD WE FEAR?-R.Flanders, άρθρο απ’ την εφημερίδα PULPIT HELP, NOV.1995,
- WHO WROTE THE PROTOCOLS OF ZION? - Ed Spurlin
- Η ΠΕΡΑΣΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ - Ηλία Σαμπετάϊ
- Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΤΑΝΙΚΑ: Το αίμα τους είναι πάνω στα χέρια μας - M.L.Brown
7/7/09
Κλειδιά για ένα μόνιμο γάμο
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι στο σημερινό κόσμο είναι ουσιαστικά αδύνατο να μείνει ένα ζευγάρι ενωμένο και ευτυχισμένο για πάντα. Αυτό φαίνεται να είναι τραγική αλήθεια, αν δούμε τα ποσοστά των διαζυγίων, ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο. Αλλά τότε τι γίνεται; Οι ευτυχισμένοι γάμοι είναι κάτι που ανήκει στο παρελθόν, ή μπορούμε ακόμη και σήμερα να ελπίζουμε ότι είναι δυνατό να υπάρξει ένας ισόβιος γάμος στον οποίο η σχέση με τον/την σύντροφό μας θα αυξάνει και θα βαθαίνει με το πέρασμα των χρόνων;
Ο γάμος είναι μια φυσική ένωση μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας, αλλά επίσης και μια θεϊκή σχέση θεσμοθετημένη από τον Δημιουργό μας από την αρχή του κόσμου. Ο Θεός, ως Δημιουργός του γάμου, ξέρει τι είναι αυτό που κάνει ένα γάμο να λειτουργεί κι αποκαλύπτει αυτή τη γνώση σε μας μέσω του Λόγου Του, της Αγίας Γραφής.
Ο Σκοπός του Γάμου
Για να μάθουμε πώς θα έχουμε ένα ευτυχισμένο γάμο, ας εξετάσουμε το σκοπό του Θεού για τον γάμο και τι συμβολίζει ο γάμος.
Βρίσκουμε τα αρχαιότερα βιβλικά κείμενα σχετικά με το γάμο στα πρώτα δύο κεφάλαια της Γένεσης. Εκεί μαθαίνουμε ότι ο Θεός δημιούργησε τους ανθρώπους, αρσενικό και θηλυκό, και τους δίδαξε να πληθύνουν πάνω στη γη και να ασκήσουν εξουσία σ' αυτήν (Γένεση 1:26-31). Ο Θεός είπε ότι αυτοί που πρόκειται να παντρευτούν πρέπει να αφήσουν τους γονείς τους, να κατοικήσουν μαζί και να έχουν σεξουαλική σχέση (Γένεση 2:24-25). Παρατηρώντας ότι «δεν είναι καλό στον άνδρα να είναι μόνος» (εδ.18), ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους το θαυμάσιο δώρο του γάμου, της ένωσης του αρσενικού ανθρώπου με τον θηλυκό άνθρωπο.
Και τι δώρο είναι αυτό! Η σχέση του γάμου εκτός από του να παρέχει ευχαρίστηση και ικανοποίηση στον άνδρα και τη γυναίκα, προμηθεύει μια δομή για την οικογένεια, το κύτταρο της ανθρωπότητας.
Εδώ και 2.500 χρόνια περίπου ο αρχαίος λαός του Ισραήλ είχε πέσει σε ηθική διαφθορά. Οι ηγέτες του δεν τον δίδασκαν τις αξίες του Θεού (Μαλαχίας 1:6, 2:7-8). Όπως και σήμερα, οι γάμοι διαλύονταν καθώς οι άνθρωποι ατομιστικά επιδίωκαν μόνο την προσωπική τους ικανοποίηση. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ο Θεός έστειλε τον προφήτη Μαλαχία για να δείξει στους Ισραηλίτες τα λάθη τους και να τους εξηγήσει τι θάπρεπε να κάνουν για να εξασφαλίσουν πάλι τις ευλογίες του Θεού. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο Θεός αποκάλυψε κι έναν άλλον σκοπό του γάμου. Τι είχαν κάνει λάθος οι Ισραηλίτες;
«Ο Ιούδας φέρθηκε άπιστα», εξήγησε ο Μαλαχίας κάτω από τη θεϊκή έμπνευση. «Και διαπράχθηκε βδέλυγμα στον Ισραήλ και στην Ιερουσαλήμ, επειδή ο Ιούδας βεβήλωσε το άγιο του Κυρίου που είχε αγαπήσει και νυμφεύθηκε θυγατέρα ενός ξένου θεού» (Μαλαχίας 2:11).
Πολλοί Ισραηλίτες είχαν παντρευτεί γυναίκες από άλλα έθνη, που τους έλκυσαν προς τη λατρεία των ξένων θεών παρά προς τον Αληθινό Θεό, τον ΓΧΒΧ. Όταν κάποιοι από αυτούς τους άνδρες αποφάσισαν να λατρεύουν επιπρόσθετα με αυτούς τους ξένους θεούς και τον Θεό του Ισραήλ, είδαν ότι Αυτός δε δεχόταν τις προσφορές τους (εδ.12-13). Αλλά υπήρχε και κάτι περισσότερο.
«Και ρωτάτε γιατί;» διακήρυξε ο προφήτης. «Επειδή, ο ΚΥΡΙΟΣ στάθηκε μάρτυρας ανάμεσα σε σένα και στη γυναίκα της νιότης σου, προς την οποία εσύ φέρθηκες δόλια, ενώ αυτή είναι η σύζυγός σου και η γυναίκα της συνθήκης σου. Και ο Θεός δεν έκανε [άνδρα και γυναίκα] ένα;... Και γιατί τον [έκανε τους δύο] ένα; Για να ζητήσει θείο σπέρμα. Γι’ αυτό, προσέχετε στο πνεύμα σας, και ας μη φέρεται κανένας άπιστα προς τη γυναίκα της νιότης του. Επειδή ο ΚΥΡΙΟΣ, ο Θεός του Ισραήλ, λέει ότι μισεί αυτόν που την αποβάλλει, κι αυτόν που σκεπάζει τη βία με το ένδυμά του, λέει ο ΚΥΡΙΟΣ των Δυνάμεωνž γι’ αυτό, προσέχετε στο πνεύμα σας, και μη φέρεστε δόλια» (Μαλαχίας 2:14-16).
Εκτός από το να αποδίδουν προσκύνηση σ’ άλλους θεούς, οι άνδρες του Ισραήλ αμάρταναν και με το να διαλύουν τη συνθήκη του γάμου τους και να δίνουν διαζύγιο στις γυναίκες τους. Αυτές οι πράξεις διέστρεφαν έναν από τους κύριους σκοπούς του Δημιουργού για το γάμο, την ανάπτυξη «θεϊκών απογόνων» (εδ.15), δηλαδή παιδιών που δέχονται τις αξίες του Θεού σαν δικές τους. Ένας λόγος που ο Θεός μισεί το διαζύγιο είναι ότι αυτό εμποδίζει την ανάπτυξη τέτοιων θεϊκών παιδιών. Αντί να βιώνουν έναν ευτυχισμένο γάμο, τα παιδιά των χωρισμένων ζευγαριών βιώνουν τα αρνητικά αποτελέσματα μιας αποτυχημένης σχέσης.
Το διαζύγιο φέρνει πρόσθετα προβλήματα, από οικονομικές δυσκολίες μέχρι ισόβιες ουλές από το συναισθηματικό τραύμα. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των νέων σήμερα είναι ότι οι γονείς τους μπορεί να χωρίσουν.
Διδασκαλία για το διαζύγιο
Επειδή δε δέχεται ή δεν εφαρμόζει κάθε άνθρωπος τα ιδεώδη του Θεού για το γάμο, μερικοί καταλήγουν στο ότι το διαζύγιο μερικές φορές είναι η μόνη απάντηση. Ο Ιησούς ασχολήθηκε με το πρόβλημα του διαζυγίου επιβεβαιώνοντας κατ’ αρχάς τις αξίες του Θεού όπως αναφέρονται στη Γένεση, και προσθέτοντας μετά: «Ώστε, δεν είναι [ο άνδρας και η γυναίκα] πλέον δύο, αλλά μία σάρκα. Εκείνο, λοιπόν, που ο Θεός συνένωσε, ο άνθρωπος ας μην χωρίζει» (Ματθαίος 19:4-6). Ο Ιησούς δεν ήταν υπέρ του διαζυγίου. Όταν πιέστηκε, ωστόσο, είπε ότι το διαζύγιο επιτρεπόταν μόνο για την περίπτωση ανηθικότητας (εδ.9). Έτσι η άποψη του Ιησού ήταν πως το διαζύγιο μπορεί να είναι νόμιμο σύμφωνα με τον Νόμο, αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται εντελώς. Αν κάθε άνθρωπος απείχε από σεξουαλική επαφή πριν το γάμο και είχε εμπειρία μόνο μέσα στο γάμο, πολλά διαζύγια θα είχαν αποφευχθεί. Είναι τραγικό το ότι η σεξουαλική ασυδοσία κυριαρχεί στις κοινωνίες μας. Πολύ λίγα ζευγάρια σήμερα μπαίνουν στο γάμο τους ως παρθένοι, και είναι λυπηρό, ότι πολλοί δεν μπορούν να παραμείνουν πιστοί στο γαμήλιο σύντροφό τους. Οι πιο πολλοί άνθρωποι θέλουν ευτυχισμένους γάμους, αλλά δε θέλουν να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Θεού για το πως θα τους έχουν. Το ίδιο ίσχυε και στις μέρες του Ιησού. Λίγοι ήταν πρόθυμοι να ζήσουν σύμφωνα με τις οδηγίες του Θεού. Γι' αυτό ο Ιησούς είπε: «Δεν μπορούν όλοι να δεχτούν αυτόν τον λόγο, αλλά σε όσους είναι δοσμένο» (εδ.11).
Μια ανώτερη σχέση
Η επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Εφεσίους εξηγεί το πως πρέπει να φέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες, ο ένας στον άλλο, μέσα στον γάμο. Αφού δίνει ειδικές οδηγίες προς τους άνδρες να αγαπούν τις γυναίκες τους, ο Παύλος γράφει: «Επειδή κανένας δε μίσησε ποτέ τη δική του σάρκα, αλλά την εκτρέφει και την περιθάλπει όπως κι ο Χριστός την εκκλησία. Δεδομένου ότι είμαστε μέλη του σώματός του, από τη σάρκα του και από τα κόκαλά του. Γι’ αυτό, ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα προσκολληθεί στη γυναίκα του, και θα είναι οι δύο σε μια σάρκα. Τούτο το μυστήριο είναι μεγάλο, κι εγώ το λέω αυτό για τον Χριστό και για την εκκλησία» (Εφεσίους 5:29-32).
Εδώ ο Παύλος μας διδάσκει ότι η σχέση του γάμου είναι παρόμοια με τη σχέση μας με τον Χριστό. Ο φυσικός γάμος φτιάχνεται με βάση το πρότυπο της θεϊκής σχέσης. Μια σωστή σχέση ανάμεσα σ’ έναν άνδρα και μια γυναίκα μάς δίνει μια άποψη της πνευματικής σχέσης που ο Θεός θέλει να έχει με μας. Αυτή η πνευματική πλευρά του γάμου τον καθιστά έναν ξεχωριστό θεσμό και τον ανεβάζει σ’ ένα ανώτερο επίπεδο από μια απλή συμβίωση και σεξουαλική σχέση μεταξύ ενός αρσενικού και ενός θηλυκού. Ο γάμος είναι μια σχέση θεϊκού επιπέδου.
Και όπως ο γάμος παράγει οικογένεια, έτσι κι ο Θεός χτίζει τη δική Του οικογένεια. Ο Θεός προμηθεύει τη σωστή πνευματική σχέση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας για να μας διδάξει μέσα από αυτήν τον Εαυτό Του και το μεγάλο σκοπό του.
Σ’ όλη την επιστολή προς Εφεσίους ο Παύλος μιλάει επανειλημμένα για την οικογένεια που ο Θεός αναπτύσσει. Αρχίζει μιλώντας για τον Θεό που «μας προόρισε σε υιοθεσία στον Εαυτό Του διαμέσου του Ιησού Χριστού» (1:5). Μετά μας αποκαλεί «οικείους του Θεού» (2:19). Αργότερα γράφει: «Γι’ αυτό, λυγίζω τα γόνατά μου προς τον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, από τον Οποίο [Πατέρα] κάθε πατριά στους ουρανούς κι επάνω στη γη ονομάζεται» (3:14-15). Έτσι, όταν ο Παύλος μιλάει για άγιο γάμο που είναι παρόμοιος με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (5:32), εξηγεί πως οι ανθρώπινες οικογένειες, σε φυσικό επίπεδο, μπορούν να είναι σαν την πνευματική οικογένεια του Θεού.
Ως κεφαλή της πνευματικής Του οικογένειας, ο Θεός υπόσχεται ποτέ να μην διαλύσει τη σχέση του με το λαό Του (Αποκάλυψη 3:21, 21:7). Κάνει μία συνθήκη μαζί του και γράφει τους νόμους Του στις καρδιές τους (Εβραίους 8:10) κι υπόσχεται να μην τους εγκαταλείψει ποτέ (Εβραίους 13:5). Όπως ακριβώς τιμάει τις δεσμεύσεις Του, έτσι και εμείς πρέπει να τιμάμε τις υποσχέσεις του γάμου μας.
Οι πιο θαυμάσιοι γάμοι, που μπορούν να βιώσουν τα ανθρώπινα όντα, παραλληλίζουν τη σωστή πνευματική σχέση με το Δημιουργό μας. Κατανοώντας αυτόν τον ανώτερο πνευματικό σκοπό για τη γαμήλια σχέση, θα έχουμε περισσότερο σεβασμό και εκτίμηση για τους χαρούμενους και ολοκληρωμένους γάμους του παρόντος καιρού.
Χτίζοντας ισόβιους, ευτυχισμένους γάμους
Τα παλιότερα χρόνια οι άνθρωποι παντρεύονταν περιμένοντας ότι οι γάμοι τους θα διαρκέσουν ισόβια. Αν και έλειπε η πληροφόρηση γύρω από τις σχέσεις (ψυχολογική, σεξουαλική εκπαίδευση), τα ζευγάρια των περασμένων εποχών αποδεικνύονταν πολύ πιο σταθερά και ισχυρά απ’ ό,τι τα σημερινά. Τι τα έκανε διαφορετικά;
Σύμφωνα με πολλά ζευγάρια που έφτασαν ενωμένα και ευτυχισμένα σε μεγάλη ηλικία η σημερινή αποτυχία οφείλεται στην έλλειψη αγάπης και σεβασμού για τον/την σύζυγο. Αν τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, η απλή λύση είναι να πάρουν διαζύγιο και να ξεκινήσουν ξανά με κάποιον άλλον. Τα παλαιότερα ζευγάρια βίωναν κι αυτά δύσκολες περιόδους, η σχέση τους δεν ήταν πάντα ρόδινη, αλλά ήταν αποφασισμένα ν’ αγωνιστούν, και να προσπαθήσουν πολλές φορές.
Το να εφαρμόζουμε τις αξίες του Θεού είναι ένα, τιμημένο απ’ το χρόνο, κλειδί για το χτίσιμο ενός ευτυχισμένου γάμου. Επιπρόσθετα, καθώς υποτασσόμαστε στους ρόλους που ο Θεός έθεσε μέσα στο γάμο για τον άνδρα και τη γυναίκα σ' αυτή τη ζωή, μαθαίνουμε πώς να υποτασσόμαστε στον Θεό για την αιωνιότητα. Ας δούμε τώρα δύο σπουδαία κλειδιά για την επιτυχία.
Αγάπη και σεβασμός
Στο Εφεσίους 5:33 ο Παύλος συνόψισε τη διδαχή του για το γάμο: «Όμως, κι εσείς, κάθε ένας ξεχωριστά έτσι ας αγαπάει τη δική του γυναίκα, σαν τον εαυτό του, η δε γυναίκα, ας σέβεται τον άνδρα». Η αγάπη και ο σεβασμός είναι δύο απλές αλλά σπουδαίες αρχές που οι σύζυγοι μπορούν να εφαρμόσουν για να οικοδομήσουν ευτυχισμένους, σταθερούς και υγιείς γάμους.
Οι άνθρωποι νομίζουν ότι η αγάπη είναι ένα ανεξέλεγκτο συναίσθημα, που έρχεται απρόσμενα και δεν μπορεί ποτέ να τεθεί κάτω από έλεγχο. Πιστεύουν ότι συμβαίνει τελείως τυχαία και ότι οι άνθρωποι πέφτουν θύματα σ' αυτήν την φαινομενικά απρόβλεπτη δύναμη, που συνήθως την ονομάζουν «έρωτα». Λέμε «ερωτεύτηκα» σαν να περιγράφουμε κάποιο ξαφνικό και απροδόκητο συμβάν, κάτι σαν ευχάριστο ατύχημα. Σύμφωνα με τη δημοφιλή, ιδεώδη άποψη, η αγάπη από μόνη της συνεχίζει για πάντα διασκεδαστική και χαρούμενη.
Ο απόστολος Παύλος, όμως, έγραψε ένα διαφορετικό ορισμό: «Η αγάπη μακροθυμεί» (Α' Κορινθίους 13:4). Τα λόγια του Παύλου εξισώνουν το να αγαπάς κάποιο πρόσωπο με το να είσαι πρόθυμος να υποφέρεις για αυτό ή μαζί με αυτό, για όσο χρόνο χρειάζεται, ακόμα και για όλη σου τη ζωή. Αυτό το είδος αγάπης έρχεται με επιλογή, όχι τυχαία. Αυτή η αγάπη δείχνει ένα ανιδιοτελές ενδιαφέρον και φροντίδα για τον άλλο, ακόμα κι όταν το να δίνεις τέτοια αγάπη γίνεται δύσκολο ή κουραστικό.
«Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί» συνεχίζει ο Παύλος, «η αγάπη δε φθονεί, η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν υπερηφανεύεται, δε φέρεται με απρέπεια, δε ζητάει τα δικά της, δεν εξάπτεται, δε συλλογίζεται το κακό, δε χαίρεται στην αδικία, συγχαίρει, όμως, στην αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Η αγάπη ποτέ δε ξεπέφτει» (εδ.4-8). Αυτό το είδος αγάπης θα κρατήσει μια σχέση, όχι μόνο στους καλούς, αλλά και στους δύσκολους και σκληρούς καιρούς, που όλα τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν.
Ο σεβασμός, όπως και η αγάπη, απαιτεί να γίνει μια επιλογή. Μπορούμε να διαλέξουμε να σεβόμαστε κάποιον για τα προτερήματά του ή να τον περιφρονούμε για τα ελαττώματά του. Ως σύντροφοι μέσα στο γάμο, η επιλογή που θα κάνουμε πρέπει να υποστηρίζει τη σχέση μας και όχι να την καταστρέφει.
Η εποχή που τα ζευγάρια πρέπει να συλλογιστούν σοβαρά αν μπορούν να αγαπήσουν και να σεβαστούν ο ένας τον άλλον, είναι πριν από το γάμο, η περίοδος του αρραβώνα.
Αφότου παντρευτούν, αυτό που χρειάζεται απλά να γίνει είναι ο άνδρας και η γυναίκα να αρχίσουν να εφαρμόζουν τις αρχές της αγάπης και του σεβασμού, αλλοιώς κινδυνεύουν να φτάσουν στη διάλυση του γάμου τους.
Περισσότερες αρχές θα μπορούσαν να προστεθούν σε μία συζήτηση σχετικά με το πως θα έχουμε έναν ευτυχισμένο γάμο. Οι πιο πολλές απ’ αυτές, ωστόσο, απλά φανερώνουν τις δύο μεγάλες αρχές: αγάπη και σεβασμό.
Οι αρχές του Πέτρου
Ο απόστολος Πέτρος επίσης έγραψε για το γάμο. Αφού ηχεί μερικές από τις οδηγίες του Παύλου (Α' Πέτρου 3:1,7), ο Πέτρος δίνει μερικές συμβουλές που είναι χρήσιμες για όλες τις σχέσεις: «Οι άντρες, παρόμοια, συνοικείτε με τις γυναίκες σας με φρόνηση, αποδίδοντας τιμή στο γυναικείο γένος ως σε ασθενέστερο σκεύος και ως σε συγκληρονόμους της χάρης της ζωής, για να μην εμποδίζονται οι προσευχές σας. Και τέλος, όλοι να είστε ομόφρονες, με συμπάθεια, φιλάδελφοι, εύσπλαχνοι, φιλόφρονες, μη αποδίδοντας κακό αντί κακού, ή λοιδορία αντί λοιδορίας, αλλά το αντίθετο αποδίδοντας ευλογίες, μια που ξέρετε ότι σε τούτο προσκληθήκατε, για κληρονομήσετε ευλογία» (εδ.7-9).
Όταν φερόμαστε στους άλλους όπως ο Θεός μας δίνει εντολή, απολαμβάνουμε τον καρπό της οδού Του. Όπως ο Πέτρος ρώτησε: «Ποιος θα σας κακοποιήσει, αν γίνετε μιμητές του αγαθού;» (εδ.13). Οι οδηγίες του Θεού λειτουργούν. Παράγουν χαρούμενες, σταθερές σχέσεις, σχέσεις που εκπληρώνουν το σκοπό τους.
Ο σοφός βασιλιάς Σολομών έγραψε: «Όπου δεν υπάρχει όραση, ο λαός διαφθείρεται, είναι όμως μακάριος εκείνος που κρατάει το Νόμο» (Παροιμίες 29:18). Αν κι αυτός ο φημισμένος για τη σοφία του βασιλιάς βίωνε προβλήματα στο γάμο του (Α' Βασιλέων 11:1-4), κατανόησε την πολύ σημαντική σχέση ανάμεσα στην ευτυχία και την εφαρμογή των οδών του Θεού.
Καταλήγοντας, λοιπόν, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι μπορεί να υπάρξουν ευτυχισμένοι γάμοι που θα διαρκέσουν για όλη τη ζωή, αν το ζευγάρι δεχτεί τον σκοπό του Θεού για το γάμο και βαδίσει με υπακοή στις θεϊκές αρχές που τον διέπουν και στους νόμους του Δημιουργού μας.
Πρακτικές εφαρμογές της αγάπης και του σεβασμού
Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε την αγάπη και το σεβασμό μέσα στο γάμο; Πώς μπορούμε να αρχίσουμε να ζούμε αυτές τις δύο σπουδαίες αρχές;
Η Βίβλος δίνει πολλούς πρακτικούς τρόπους που κάποιος μπορεί να αγαπάει και να σέβεται τον γαμήλιο σύντροφό του. Σκεφτείτε τις παρακάτω οδηγίες από τη Βίβλο:
- Να είστε πιστοί. Έχετε σεξουαλικές σχέσεις μόνο μέσα στο γάμο, όπως λέει ο Θεός (Α' Θεσσαλονικείς 4:3, Α' Κορινθίους 6:13,18, 7:2, Γαλάτες 5:19, Ματθαίος 5:32). Η πιστότητα στο γάμο προωθεί έναν ιδιαίτερο συναισθηματικό δεσμό μεταξύ των συζύγων.
- Να μοιράζεστε τις οικονομικές σας πηγές. «Αν όμως κάποιος δεν προνοεί για τους δικούς του, μάλιστα για τους οικείους», έγραψε ο Παύλος, «αρνήθηκε την πίστη και είναι χειρότερος από έναν άπιστο» (Α' Τιμόθεον 5:8). Όταν τα ζευγάρια εργάζονται σκληρά και ανιδιοτελώς μοιράζονται το χρήμα τους για το καλό της οικογένειας, δείχνουν την αφοσίωσή τους και προωθούν το σεβασμό.
- Μη μιλάτε με αγένεια ο ένας στον άλλο. Ένας απ’ τους πιο βέβαιους δείκτες της σχέσης του ζευγαριού είναι ο τρόπος που μιλούν ο ένας στον άλλο. Οι Παροιμίες 15:1 λένε: «Η γλυκιά απάντηση καταπραΰνει θυμό, αλλά ο λυπηρός λόγος διεγείρει οργή». Ένας ευγενικός τόνος στη φωνή επιτρέπει στα ζευγάρια να εστιάζουν τις ενέργειές τους πάνω στο πρόβλημα που τους απασχολεί, παρά στο να αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλο.
- Να είστε συγχωρητικοί. Πρέπει να συγχωρούμε τους άλλους, αν θέλουμε ο Θεός να μας συγχωρεί (Ματθαίος 6:12-15). Χωρίς τη συγχώρηση, οποιαδήποτε ανθρώπινη σχέση είναι προορισμένη για αποτυχία.
- Να είστε ρομαντικοί. Πριν τον γάμο, τα πιο πολλά ζευγάρια ξοδεύουν το χρόνο τους σε ρομαντικές συναντήσεις. Η ιδιαίτερη προσοχή που δίνει ο ένας στον άλλον, πριν το γάμο, είναι ένα «θαυμάσιο» πράγμα (Παροιμίες 30:18-19), και δε θα έπρεπε να σταματάει μετά το γάμο. Πράξεις συναισθηματισμού, καθώς και η φράση «σ’ αγαπώ», επιβεβαιώνουν σε μια σύζυγο ότι ο άνδρας της σκέφτεται πως είναι μοναδική γι' αυτόν (και αντίστροφα).- Περιλαμβάνετε τον Θεό στις σχέσεις σας. «Αν ο ΚΥΡΙΟΣ δεν οικοδομήσει οίκο, μάταια κοπιάζουν εκείνοι που οικοδομούν» (Ψαλμός 127:1). Κοιτάξτε προς το Θεό για να πάρετε αξίες που διαμένουν, και για να θυμάστε τον σκοπό του γάμου σας.
Ο γάμος είναι μια φυσική ένωση μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας, αλλά επίσης και μια θεϊκή σχέση θεσμοθετημένη από τον Δημιουργό μας από την αρχή του κόσμου. Ο Θεός, ως Δημιουργός του γάμου, ξέρει τι είναι αυτό που κάνει ένα γάμο να λειτουργεί κι αποκαλύπτει αυτή τη γνώση σε μας μέσω του Λόγου Του, της Αγίας Γραφής.
Ο Σκοπός του Γάμου
Για να μάθουμε πώς θα έχουμε ένα ευτυχισμένο γάμο, ας εξετάσουμε το σκοπό του Θεού για τον γάμο και τι συμβολίζει ο γάμος.
Βρίσκουμε τα αρχαιότερα βιβλικά κείμενα σχετικά με το γάμο στα πρώτα δύο κεφάλαια της Γένεσης. Εκεί μαθαίνουμε ότι ο Θεός δημιούργησε τους ανθρώπους, αρσενικό και θηλυκό, και τους δίδαξε να πληθύνουν πάνω στη γη και να ασκήσουν εξουσία σ' αυτήν (Γένεση 1:26-31). Ο Θεός είπε ότι αυτοί που πρόκειται να παντρευτούν πρέπει να αφήσουν τους γονείς τους, να κατοικήσουν μαζί και να έχουν σεξουαλική σχέση (Γένεση 2:24-25). Παρατηρώντας ότι «δεν είναι καλό στον άνδρα να είναι μόνος» (εδ.18), ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους το θαυμάσιο δώρο του γάμου, της ένωσης του αρσενικού ανθρώπου με τον θηλυκό άνθρωπο.
Και τι δώρο είναι αυτό! Η σχέση του γάμου εκτός από του να παρέχει ευχαρίστηση και ικανοποίηση στον άνδρα και τη γυναίκα, προμηθεύει μια δομή για την οικογένεια, το κύτταρο της ανθρωπότητας.
Εδώ και 2.500 χρόνια περίπου ο αρχαίος λαός του Ισραήλ είχε πέσει σε ηθική διαφθορά. Οι ηγέτες του δεν τον δίδασκαν τις αξίες του Θεού (Μαλαχίας 1:6, 2:7-8). Όπως και σήμερα, οι γάμοι διαλύονταν καθώς οι άνθρωποι ατομιστικά επιδίωκαν μόνο την προσωπική τους ικανοποίηση. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ο Θεός έστειλε τον προφήτη Μαλαχία για να δείξει στους Ισραηλίτες τα λάθη τους και να τους εξηγήσει τι θάπρεπε να κάνουν για να εξασφαλίσουν πάλι τις ευλογίες του Θεού. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο Θεός αποκάλυψε κι έναν άλλον σκοπό του γάμου. Τι είχαν κάνει λάθος οι Ισραηλίτες;
«Ο Ιούδας φέρθηκε άπιστα», εξήγησε ο Μαλαχίας κάτω από τη θεϊκή έμπνευση. «Και διαπράχθηκε βδέλυγμα στον Ισραήλ και στην Ιερουσαλήμ, επειδή ο Ιούδας βεβήλωσε το άγιο του Κυρίου που είχε αγαπήσει και νυμφεύθηκε θυγατέρα ενός ξένου θεού» (Μαλαχίας 2:11).
Πολλοί Ισραηλίτες είχαν παντρευτεί γυναίκες από άλλα έθνη, που τους έλκυσαν προς τη λατρεία των ξένων θεών παρά προς τον Αληθινό Θεό, τον ΓΧΒΧ. Όταν κάποιοι από αυτούς τους άνδρες αποφάσισαν να λατρεύουν επιπρόσθετα με αυτούς τους ξένους θεούς και τον Θεό του Ισραήλ, είδαν ότι Αυτός δε δεχόταν τις προσφορές τους (εδ.12-13). Αλλά υπήρχε και κάτι περισσότερο.
«Και ρωτάτε γιατί;» διακήρυξε ο προφήτης. «Επειδή, ο ΚΥΡΙΟΣ στάθηκε μάρτυρας ανάμεσα σε σένα και στη γυναίκα της νιότης σου, προς την οποία εσύ φέρθηκες δόλια, ενώ αυτή είναι η σύζυγός σου και η γυναίκα της συνθήκης σου. Και ο Θεός δεν έκανε [άνδρα και γυναίκα] ένα;... Και γιατί τον [έκανε τους δύο] ένα; Για να ζητήσει θείο σπέρμα. Γι’ αυτό, προσέχετε στο πνεύμα σας, και ας μη φέρεται κανένας άπιστα προς τη γυναίκα της νιότης του. Επειδή ο ΚΥΡΙΟΣ, ο Θεός του Ισραήλ, λέει ότι μισεί αυτόν που την αποβάλλει, κι αυτόν που σκεπάζει τη βία με το ένδυμά του, λέει ο ΚΥΡΙΟΣ των Δυνάμεωνž γι’ αυτό, προσέχετε στο πνεύμα σας, και μη φέρεστε δόλια» (Μαλαχίας 2:14-16).
Εκτός από το να αποδίδουν προσκύνηση σ’ άλλους θεούς, οι άνδρες του Ισραήλ αμάρταναν και με το να διαλύουν τη συνθήκη του γάμου τους και να δίνουν διαζύγιο στις γυναίκες τους. Αυτές οι πράξεις διέστρεφαν έναν από τους κύριους σκοπούς του Δημιουργού για το γάμο, την ανάπτυξη «θεϊκών απογόνων» (εδ.15), δηλαδή παιδιών που δέχονται τις αξίες του Θεού σαν δικές τους. Ένας λόγος που ο Θεός μισεί το διαζύγιο είναι ότι αυτό εμποδίζει την ανάπτυξη τέτοιων θεϊκών παιδιών. Αντί να βιώνουν έναν ευτυχισμένο γάμο, τα παιδιά των χωρισμένων ζευγαριών βιώνουν τα αρνητικά αποτελέσματα μιας αποτυχημένης σχέσης.
Το διαζύγιο φέρνει πρόσθετα προβλήματα, από οικονομικές δυσκολίες μέχρι ισόβιες ουλές από το συναισθηματικό τραύμα. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των νέων σήμερα είναι ότι οι γονείς τους μπορεί να χωρίσουν.
Διδασκαλία για το διαζύγιο
Επειδή δε δέχεται ή δεν εφαρμόζει κάθε άνθρωπος τα ιδεώδη του Θεού για το γάμο, μερικοί καταλήγουν στο ότι το διαζύγιο μερικές φορές είναι η μόνη απάντηση. Ο Ιησούς ασχολήθηκε με το πρόβλημα του διαζυγίου επιβεβαιώνοντας κατ’ αρχάς τις αξίες του Θεού όπως αναφέρονται στη Γένεση, και προσθέτοντας μετά: «Ώστε, δεν είναι [ο άνδρας και η γυναίκα] πλέον δύο, αλλά μία σάρκα. Εκείνο, λοιπόν, που ο Θεός συνένωσε, ο άνθρωπος ας μην χωρίζει» (Ματθαίος 19:4-6). Ο Ιησούς δεν ήταν υπέρ του διαζυγίου. Όταν πιέστηκε, ωστόσο, είπε ότι το διαζύγιο επιτρεπόταν μόνο για την περίπτωση ανηθικότητας (εδ.9). Έτσι η άποψη του Ιησού ήταν πως το διαζύγιο μπορεί να είναι νόμιμο σύμφωνα με τον Νόμο, αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται εντελώς. Αν κάθε άνθρωπος απείχε από σεξουαλική επαφή πριν το γάμο και είχε εμπειρία μόνο μέσα στο γάμο, πολλά διαζύγια θα είχαν αποφευχθεί. Είναι τραγικό το ότι η σεξουαλική ασυδοσία κυριαρχεί στις κοινωνίες μας. Πολύ λίγα ζευγάρια σήμερα μπαίνουν στο γάμο τους ως παρθένοι, και είναι λυπηρό, ότι πολλοί δεν μπορούν να παραμείνουν πιστοί στο γαμήλιο σύντροφό τους. Οι πιο πολλοί άνθρωποι θέλουν ευτυχισμένους γάμους, αλλά δε θέλουν να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Θεού για το πως θα τους έχουν. Το ίδιο ίσχυε και στις μέρες του Ιησού. Λίγοι ήταν πρόθυμοι να ζήσουν σύμφωνα με τις οδηγίες του Θεού. Γι' αυτό ο Ιησούς είπε: «Δεν μπορούν όλοι να δεχτούν αυτόν τον λόγο, αλλά σε όσους είναι δοσμένο» (εδ.11).
Μια ανώτερη σχέση
Η επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Εφεσίους εξηγεί το πως πρέπει να φέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες, ο ένας στον άλλο, μέσα στον γάμο. Αφού δίνει ειδικές οδηγίες προς τους άνδρες να αγαπούν τις γυναίκες τους, ο Παύλος γράφει: «Επειδή κανένας δε μίσησε ποτέ τη δική του σάρκα, αλλά την εκτρέφει και την περιθάλπει όπως κι ο Χριστός την εκκλησία. Δεδομένου ότι είμαστε μέλη του σώματός του, από τη σάρκα του και από τα κόκαλά του. Γι’ αυτό, ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα προσκολληθεί στη γυναίκα του, και θα είναι οι δύο σε μια σάρκα. Τούτο το μυστήριο είναι μεγάλο, κι εγώ το λέω αυτό για τον Χριστό και για την εκκλησία» (Εφεσίους 5:29-32).
Εδώ ο Παύλος μας διδάσκει ότι η σχέση του γάμου είναι παρόμοια με τη σχέση μας με τον Χριστό. Ο φυσικός γάμος φτιάχνεται με βάση το πρότυπο της θεϊκής σχέσης. Μια σωστή σχέση ανάμεσα σ’ έναν άνδρα και μια γυναίκα μάς δίνει μια άποψη της πνευματικής σχέσης που ο Θεός θέλει να έχει με μας. Αυτή η πνευματική πλευρά του γάμου τον καθιστά έναν ξεχωριστό θεσμό και τον ανεβάζει σ’ ένα ανώτερο επίπεδο από μια απλή συμβίωση και σεξουαλική σχέση μεταξύ ενός αρσενικού και ενός θηλυκού. Ο γάμος είναι μια σχέση θεϊκού επιπέδου.
Και όπως ο γάμος παράγει οικογένεια, έτσι κι ο Θεός χτίζει τη δική Του οικογένεια. Ο Θεός προμηθεύει τη σωστή πνευματική σχέση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας για να μας διδάξει μέσα από αυτήν τον Εαυτό Του και το μεγάλο σκοπό του.
Σ’ όλη την επιστολή προς Εφεσίους ο Παύλος μιλάει επανειλημμένα για την οικογένεια που ο Θεός αναπτύσσει. Αρχίζει μιλώντας για τον Θεό που «μας προόρισε σε υιοθεσία στον Εαυτό Του διαμέσου του Ιησού Χριστού» (1:5). Μετά μας αποκαλεί «οικείους του Θεού» (2:19). Αργότερα γράφει: «Γι’ αυτό, λυγίζω τα γόνατά μου προς τον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, από τον Οποίο [Πατέρα] κάθε πατριά στους ουρανούς κι επάνω στη γη ονομάζεται» (3:14-15). Έτσι, όταν ο Παύλος μιλάει για άγιο γάμο που είναι παρόμοιος με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (5:32), εξηγεί πως οι ανθρώπινες οικογένειες, σε φυσικό επίπεδο, μπορούν να είναι σαν την πνευματική οικογένεια του Θεού.
Ως κεφαλή της πνευματικής Του οικογένειας, ο Θεός υπόσχεται ποτέ να μην διαλύσει τη σχέση του με το λαό Του (Αποκάλυψη 3:21, 21:7). Κάνει μία συνθήκη μαζί του και γράφει τους νόμους Του στις καρδιές τους (Εβραίους 8:10) κι υπόσχεται να μην τους εγκαταλείψει ποτέ (Εβραίους 13:5). Όπως ακριβώς τιμάει τις δεσμεύσεις Του, έτσι και εμείς πρέπει να τιμάμε τις υποσχέσεις του γάμου μας.
Οι πιο θαυμάσιοι γάμοι, που μπορούν να βιώσουν τα ανθρώπινα όντα, παραλληλίζουν τη σωστή πνευματική σχέση με το Δημιουργό μας. Κατανοώντας αυτόν τον ανώτερο πνευματικό σκοπό για τη γαμήλια σχέση, θα έχουμε περισσότερο σεβασμό και εκτίμηση για τους χαρούμενους και ολοκληρωμένους γάμους του παρόντος καιρού.
Χτίζοντας ισόβιους, ευτυχισμένους γάμους
Τα παλιότερα χρόνια οι άνθρωποι παντρεύονταν περιμένοντας ότι οι γάμοι τους θα διαρκέσουν ισόβια. Αν και έλειπε η πληροφόρηση γύρω από τις σχέσεις (ψυχολογική, σεξουαλική εκπαίδευση), τα ζευγάρια των περασμένων εποχών αποδεικνύονταν πολύ πιο σταθερά και ισχυρά απ’ ό,τι τα σημερινά. Τι τα έκανε διαφορετικά;
Σύμφωνα με πολλά ζευγάρια που έφτασαν ενωμένα και ευτυχισμένα σε μεγάλη ηλικία η σημερινή αποτυχία οφείλεται στην έλλειψη αγάπης και σεβασμού για τον/την σύζυγο. Αν τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, η απλή λύση είναι να πάρουν διαζύγιο και να ξεκινήσουν ξανά με κάποιον άλλον. Τα παλαιότερα ζευγάρια βίωναν κι αυτά δύσκολες περιόδους, η σχέση τους δεν ήταν πάντα ρόδινη, αλλά ήταν αποφασισμένα ν’ αγωνιστούν, και να προσπαθήσουν πολλές φορές.
Το να εφαρμόζουμε τις αξίες του Θεού είναι ένα, τιμημένο απ’ το χρόνο, κλειδί για το χτίσιμο ενός ευτυχισμένου γάμου. Επιπρόσθετα, καθώς υποτασσόμαστε στους ρόλους που ο Θεός έθεσε μέσα στο γάμο για τον άνδρα και τη γυναίκα σ' αυτή τη ζωή, μαθαίνουμε πώς να υποτασσόμαστε στον Θεό για την αιωνιότητα. Ας δούμε τώρα δύο σπουδαία κλειδιά για την επιτυχία.
Αγάπη και σεβασμός
Στο Εφεσίους 5:33 ο Παύλος συνόψισε τη διδαχή του για το γάμο: «Όμως, κι εσείς, κάθε ένας ξεχωριστά έτσι ας αγαπάει τη δική του γυναίκα, σαν τον εαυτό του, η δε γυναίκα, ας σέβεται τον άνδρα». Η αγάπη και ο σεβασμός είναι δύο απλές αλλά σπουδαίες αρχές που οι σύζυγοι μπορούν να εφαρμόσουν για να οικοδομήσουν ευτυχισμένους, σταθερούς και υγιείς γάμους.
Οι άνθρωποι νομίζουν ότι η αγάπη είναι ένα ανεξέλεγκτο συναίσθημα, που έρχεται απρόσμενα και δεν μπορεί ποτέ να τεθεί κάτω από έλεγχο. Πιστεύουν ότι συμβαίνει τελείως τυχαία και ότι οι άνθρωποι πέφτουν θύματα σ' αυτήν την φαινομενικά απρόβλεπτη δύναμη, που συνήθως την ονομάζουν «έρωτα». Λέμε «ερωτεύτηκα» σαν να περιγράφουμε κάποιο ξαφνικό και απροδόκητο συμβάν, κάτι σαν ευχάριστο ατύχημα. Σύμφωνα με τη δημοφιλή, ιδεώδη άποψη, η αγάπη από μόνη της συνεχίζει για πάντα διασκεδαστική και χαρούμενη.
Ο απόστολος Παύλος, όμως, έγραψε ένα διαφορετικό ορισμό: «Η αγάπη μακροθυμεί» (Α' Κορινθίους 13:4). Τα λόγια του Παύλου εξισώνουν το να αγαπάς κάποιο πρόσωπο με το να είσαι πρόθυμος να υποφέρεις για αυτό ή μαζί με αυτό, για όσο χρόνο χρειάζεται, ακόμα και για όλη σου τη ζωή. Αυτό το είδος αγάπης έρχεται με επιλογή, όχι τυχαία. Αυτή η αγάπη δείχνει ένα ανιδιοτελές ενδιαφέρον και φροντίδα για τον άλλο, ακόμα κι όταν το να δίνεις τέτοια αγάπη γίνεται δύσκολο ή κουραστικό.
«Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί» συνεχίζει ο Παύλος, «η αγάπη δε φθονεί, η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν υπερηφανεύεται, δε φέρεται με απρέπεια, δε ζητάει τα δικά της, δεν εξάπτεται, δε συλλογίζεται το κακό, δε χαίρεται στην αδικία, συγχαίρει, όμως, στην αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Η αγάπη ποτέ δε ξεπέφτει» (εδ.4-8). Αυτό το είδος αγάπης θα κρατήσει μια σχέση, όχι μόνο στους καλούς, αλλά και στους δύσκολους και σκληρούς καιρούς, που όλα τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν.
Ο σεβασμός, όπως και η αγάπη, απαιτεί να γίνει μια επιλογή. Μπορούμε να διαλέξουμε να σεβόμαστε κάποιον για τα προτερήματά του ή να τον περιφρονούμε για τα ελαττώματά του. Ως σύντροφοι μέσα στο γάμο, η επιλογή που θα κάνουμε πρέπει να υποστηρίζει τη σχέση μας και όχι να την καταστρέφει.
Η εποχή που τα ζευγάρια πρέπει να συλλογιστούν σοβαρά αν μπορούν να αγαπήσουν και να σεβαστούν ο ένας τον άλλον, είναι πριν από το γάμο, η περίοδος του αρραβώνα.
Αφότου παντρευτούν, αυτό που χρειάζεται απλά να γίνει είναι ο άνδρας και η γυναίκα να αρχίσουν να εφαρμόζουν τις αρχές της αγάπης και του σεβασμού, αλλοιώς κινδυνεύουν να φτάσουν στη διάλυση του γάμου τους.
Περισσότερες αρχές θα μπορούσαν να προστεθούν σε μία συζήτηση σχετικά με το πως θα έχουμε έναν ευτυχισμένο γάμο. Οι πιο πολλές απ’ αυτές, ωστόσο, απλά φανερώνουν τις δύο μεγάλες αρχές: αγάπη και σεβασμό.
Οι αρχές του Πέτρου
Ο απόστολος Πέτρος επίσης έγραψε για το γάμο. Αφού ηχεί μερικές από τις οδηγίες του Παύλου (Α' Πέτρου 3:1,7), ο Πέτρος δίνει μερικές συμβουλές που είναι χρήσιμες για όλες τις σχέσεις: «Οι άντρες, παρόμοια, συνοικείτε με τις γυναίκες σας με φρόνηση, αποδίδοντας τιμή στο γυναικείο γένος ως σε ασθενέστερο σκεύος και ως σε συγκληρονόμους της χάρης της ζωής, για να μην εμποδίζονται οι προσευχές σας. Και τέλος, όλοι να είστε ομόφρονες, με συμπάθεια, φιλάδελφοι, εύσπλαχνοι, φιλόφρονες, μη αποδίδοντας κακό αντί κακού, ή λοιδορία αντί λοιδορίας, αλλά το αντίθετο αποδίδοντας ευλογίες, μια που ξέρετε ότι σε τούτο προσκληθήκατε, για κληρονομήσετε ευλογία» (εδ.7-9).
Όταν φερόμαστε στους άλλους όπως ο Θεός μας δίνει εντολή, απολαμβάνουμε τον καρπό της οδού Του. Όπως ο Πέτρος ρώτησε: «Ποιος θα σας κακοποιήσει, αν γίνετε μιμητές του αγαθού;» (εδ.13). Οι οδηγίες του Θεού λειτουργούν. Παράγουν χαρούμενες, σταθερές σχέσεις, σχέσεις που εκπληρώνουν το σκοπό τους.
Ο σοφός βασιλιάς Σολομών έγραψε: «Όπου δεν υπάρχει όραση, ο λαός διαφθείρεται, είναι όμως μακάριος εκείνος που κρατάει το Νόμο» (Παροιμίες 29:18). Αν κι αυτός ο φημισμένος για τη σοφία του βασιλιάς βίωνε προβλήματα στο γάμο του (Α' Βασιλέων 11:1-4), κατανόησε την πολύ σημαντική σχέση ανάμεσα στην ευτυχία και την εφαρμογή των οδών του Θεού.
Καταλήγοντας, λοιπόν, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι μπορεί να υπάρξουν ευτυχισμένοι γάμοι που θα διαρκέσουν για όλη τη ζωή, αν το ζευγάρι δεχτεί τον σκοπό του Θεού για το γάμο και βαδίσει με υπακοή στις θεϊκές αρχές που τον διέπουν και στους νόμους του Δημιουργού μας.
David Treybig
Πρακτικές εφαρμογές της αγάπης και του σεβασμού
Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε την αγάπη και το σεβασμό μέσα στο γάμο; Πώς μπορούμε να αρχίσουμε να ζούμε αυτές τις δύο σπουδαίες αρχές;
Η Βίβλος δίνει πολλούς πρακτικούς τρόπους που κάποιος μπορεί να αγαπάει και να σέβεται τον γαμήλιο σύντροφό του. Σκεφτείτε τις παρακάτω οδηγίες από τη Βίβλο:
- Να είστε πιστοί. Έχετε σεξουαλικές σχέσεις μόνο μέσα στο γάμο, όπως λέει ο Θεός (Α' Θεσσαλονικείς 4:3, Α' Κορινθίους 6:13,18, 7:2, Γαλάτες 5:19, Ματθαίος 5:32). Η πιστότητα στο γάμο προωθεί έναν ιδιαίτερο συναισθηματικό δεσμό μεταξύ των συζύγων.
- Να μοιράζεστε τις οικονομικές σας πηγές. «Αν όμως κάποιος δεν προνοεί για τους δικούς του, μάλιστα για τους οικείους», έγραψε ο Παύλος, «αρνήθηκε την πίστη και είναι χειρότερος από έναν άπιστο» (Α' Τιμόθεον 5:8). Όταν τα ζευγάρια εργάζονται σκληρά και ανιδιοτελώς μοιράζονται το χρήμα τους για το καλό της οικογένειας, δείχνουν την αφοσίωσή τους και προωθούν το σεβασμό.
- Μη μιλάτε με αγένεια ο ένας στον άλλο. Ένας απ’ τους πιο βέβαιους δείκτες της σχέσης του ζευγαριού είναι ο τρόπος που μιλούν ο ένας στον άλλο. Οι Παροιμίες 15:1 λένε: «Η γλυκιά απάντηση καταπραΰνει θυμό, αλλά ο λυπηρός λόγος διεγείρει οργή». Ένας ευγενικός τόνος στη φωνή επιτρέπει στα ζευγάρια να εστιάζουν τις ενέργειές τους πάνω στο πρόβλημα που τους απασχολεί, παρά στο να αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλο.
- Να είστε συγχωρητικοί. Πρέπει να συγχωρούμε τους άλλους, αν θέλουμε ο Θεός να μας συγχωρεί (Ματθαίος 6:12-15). Χωρίς τη συγχώρηση, οποιαδήποτε ανθρώπινη σχέση είναι προορισμένη για αποτυχία.
- Να είστε ρομαντικοί. Πριν τον γάμο, τα πιο πολλά ζευγάρια ξοδεύουν το χρόνο τους σε ρομαντικές συναντήσεις. Η ιδιαίτερη προσοχή που δίνει ο ένας στον άλλον, πριν το γάμο, είναι ένα «θαυμάσιο» πράγμα (Παροιμίες 30:18-19), και δε θα έπρεπε να σταματάει μετά το γάμο. Πράξεις συναισθηματισμού, καθώς και η φράση «σ’ αγαπώ», επιβεβαιώνουν σε μια σύζυγο ότι ο άνδρας της σκέφτεται πως είναι μοναδική γι' αυτόν (και αντίστροφα).
Il Divo - Amazing Grace / RUS from ILDIVORUS on Vimeo.
6/7/09
Εσχατολογικές προβλέψεις και αποτυχίες (Από τον 1ο μ.Χ. – 20ο αιώνα)
Το έτος 33 μ.Χ. και λίγες μέρες πριν το θάνατό του, ο από Ναζαρέτ Ιησούς μίλησε στους τέσσερις αγαπημένους του μαθητές, πάνω στο όρος των ελαιών, για το τέλος του κόσμου. Η περίφημη αυτή εσχατολογική προφητεία του Ιησού, η οποία είναι γνωστή και ως «μικρή Αποκάλυψη», περιέχεται στο 24ο κεφάλαιο του Ματθαίου, στο 13ο του Μάρκου και στο 21ο του Λουκά. Περιελάμβανε σημεία που θα προηγούνταν της καταστροφής της Ιερουσαλήμ (33-70 μ.Χ.) και ενδείξεις για το «σημείο της παρουσίας του και της συντέλειας του αιώνος». Αντί να δώσει λεπτομέρειες για τον καιρό του τέλους, ο Χριστός αρκέστηκε στο να δώσει τα γενικά πλαίσια των εσχάτων. Συνιστά στους μαθητές του να είναι άγρυπνοι γιατί δε «θα γνωρίζουν τον καιρό». Το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας αναφέρεται στα γεγονότα μέχρι το 70 μ.Χ. και το κέντρο βάρους της είναι περισσότερο ηθικό-προτρεπτικό, παρά με την αυστηρή έννοια εσχατολογικό: «Και υμείς γίνεσθε έτοιμοι, ότι η ου δοκείτε ώρα, ο Υιός του Ανθρώπου έρχεται» (Ματθαίος 24:44). Αυτή είναι μία χαρακτηριστική του έκφραση, μαζί με μία άλλη που ατυχώς πολλοί Χριστιανοί λόγω του μεγάλου ζήλου τους παραγνώρισαν: «Περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο Πατήρ μόνος» (Ματθαίος 24:36).
Άλλωστε η παραβολή του κλέφτη και του οικοδεσπότη, αυτό το σημείο ήθελε να τονίσει: της άγνοιας του χρόνου και της αγρύπνιας (Λουκάς 12:39-40).
«Τους χρόνους και τους καιρούς τους έχει ο Πατήρ εν τη ιδία αυτού εξουσία» (Πράξεις 1:7) προειδοποίησε ο Κύριός μας τους μαθητές Του.
Ωστόσο, ο ένθερμος ζήλος και η έντονη επιθυμία των πρώτων χριστιανών κατ' αρχάς και των μετέπειτα γενεών αργότερα, για την επάνοδο του Κυρίου, που συνοδεύεται με την «αποκατάσταση πάντων» και την ευλογία του ανθρώπινου γένους, καθώς και οι ανησυχίες λόγω διαφόρων γεγονότων και καταστροφών, αλλά και οι διωγμοί κι οι θλίψεις των πιστών, συνετέλεσαν κατά περιόδους, στο να διατυπωθούν έντονες εσχατολογικές προσδοκίες. Αυτές περιελάμβαναν και τον προσδιορισμό όχι μόνον περιόδων αλλά ακόμη κι έτους επανόδου του Μεσσία ή της Β' Έλευσής του. Άλλες από αυτές τις προσπάθειες στη γενική άποψη της εγγύτητας του τέλους - αφού τούτο πάντα είναι πιθανό και ενδεχόμενο - και άλλες σε χρονικούς υπολογισμούς με βάση χωρία κυρίως της Π. Διαθήκης.
Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τις σπουδαιότερες εσχατολογικές προβλέψεις στο διάβα των 20 αιώνων, οι οποίες έγιναν κυρίως από πιστούς, αλλά και από αγύρτες που ήθελαν να εκμεταλλευτούν το χριστιανικό φρόνημα για ιδιοτελείς σκοπούς.
Παρακάτω παραθέτουμε έναν τέτοιο χρονολογικό πίνακα με λίγα επεξηγηματικά σχόλια, και στο τέλος θα προβούμε σε μερικές γενικές παρατηρήσεις και συμπεράσματα:
- 50-55 μ.Χ. Οι Χριστιανοί της Θεσσαλονίκης από παρανόηση των λόγων του αποστόλου Παύλου της Α' επιστολής του, πιστεύουν στην εγγύτητα του τέλους και της Β' Έλευσης του Κυρίου. Ο απόστολος στη Β' επιστολή του διορθώνει τη σκέψη τους ότι τάχα «ενέστηκεν» (ήρθε, έφθασε) η ημέρα του Κυρίου, αποκαλύπτοντας ότι κάποια πράγματα πρέπει να προηγηθούν.
- 50-64 μ.Χ. Ο απόστολος Παύλος αγνοώντας και ο ίδιος την «ημέρα και ώρα», τονίζει στις επιστολές του την εγγύτητα του τέλους και της Β' Έλευσης για λόγους καθαρά ηθικό-προτρεπτικούς (Ρωμαίους 13:7-8, Εβραίους 10:25,37, Α' Τιμοθέου 6:14, Α' Κορινθίους 1:6,7, 4:5).
- 60-100 μ.Χ. Οι λοιποί Απόστολοι (Πέτρος, Ιωάννης, Ιάκωβος) πιστεύουν στην εγγύτητα του τέλους και προτρέπουν τους πιστούς σε αγρύπνια. Η Αποκάλυψη, άλλωστε, γράφεται για πράγματα «ά εισίν και ά μέλλει γενέσθαι», επειδή, «ο καιρός εστίν εγγύς» (Αποκάλυψη 1:20,3) (δες και Ιακώβου 5:7,8, Α' Πέτρου 4:7, Α' Ιωάννου 2:18). Οι Απόστολοι όμως και οι μαθητές ουδέποτε ορίζουν χρόνους, έτος, ημέρα και ώρα της παρουσίας του Κυρίου, ούτε προβαίνουν σε μαθηματικούς υπολογισμούς.
- 2ος αιώνας: Εκκλησιαστικοί συγγραφείς, και απολογητές (Επιστολή Βαρνάβα, Παπίας, Ιουστίνος, Ειρηναίος, Ιππόλυτος, Τερτυλλιανός) πιστεύουν στην έλευση της χιλιετούς Βασιλείας και εγκαθίδρυσή της στην Ιερουσαλήμ, στις ημέρες τους.
- 3ος αιώνας: Ο Μοντανός, πρώην ιερέας του Απόλλωνα, και μετέπειτα Χριστιανός προφήτης, από τη Φρυγία, ακολουθούμενος από τις προφήτισσες Πρίσκιλλα, Μαξιμίλλα και άλλους οπαδούς του, ιδρύει την αίρεση του Μοντανισμού. Διακηρύσσει προφητικά ότι θα γίνει η Έλευση του Μεσσία στην Πεπούζα της Μ. Ασίας και την εκεί κάθοδο της Νέας Ιερουσαλήμ. Οι οπαδοί του συγκεντρώνονται στα βουνά για να υποδεχτούν τον Μεσσία.
- 2ος - 3ος αιώνας: Ο Ειρηναίος και ο Ιππόλυτος, στηριζόμενοι σε χρονικούς υπολογισμούς των 6 χιλιετηρίδων από τη δημιουργία του Αδάμ, προσδιορίζουν το τέλος στις μέρες τους, γιατί τότε πίστευαν ότι θα άρχιζε η 7η χιλιετία (η χιλιετής Βασιλεία). Ο Ιππόλυτος μάλιστα, στηριζόμενος σε μία δική του ερμηνεία του χωρίου Έξοδος 25:10-11, που μιλάει για τις διαστάσεις της Κιβωτού της Διαθήκης, υπολόγιζε ότι ο Ιησούς είχε γεννηθεί το έτος 5.500 από Κτίσεως Κόσμου - και συνεπώς από τη γέννησή του υπολείπονταν άλλα 500 χρόνια για την έναρξη της 7ης χιλιετίας (Υπόμνημα στον Δανιήλ Β.Ε.Π.Σ. τμ. 6ος, σ. 88). Στο χρονικό του ισχυρίζεται ότι το έτος 6.000 (492 μ.Χ.) θα ακολουθήσει η «Ημέρα του Κυρίου».
- γύρω στο 220 μ.Χ. Ο Ιούλιος ο Αφρικανός υποστηρίζει την ίδια άποψη με αυτήν του Ιππόλυτου, δηλαδή ότι ο Ιησούς γεννήθηκε 5.500 χρόνια από Κτίσεως Κόσμου και επίκειται η 7η χιλιετία (P.G. τόμος 10ος, σ. 93).
- 3ος αιώνας: Εξαιτίας των σκληρών διωγμών από τους Ρωμαίους, σε συνδυασμό με φυσικές καταστροφές, οι χιλιαστικές προσδοκίες συνεχίζονται (Ευσεβίου, Εκκλησιαστική Ιστορία, 6, 7).
- 4ος αιώνας: Με το θρίαμβο του Κωνσταντίνου, την παύση του διωγμού των Χριστιανών, και τη συμμαχία Κράτους-Εκκλησίας, εξασθενούν οι προσδοκίες για τη Β' Έλευση. «Η αναγνώριση της Χριστιανοσύνης ως επίσημης κρατικής θρησκείας κατανοείται σαν η πραγματοποιημένη ελπίδα της Βασιλείας του Θεού» (Εγκυκλοπαίδεια Britannica).
- 354-430 μ.Χ. Ο εκκλησιαστικός πατέρας Αυγουστίνος, ταυτίζοντας την Εκκλησία με τη βασιλεία του Θεού, διακηρύσσει ότι η Βασιλεία του Θεού έχει αρχίσει, και υπάρχει επί γης με την ίδρυση της Εκκλησίας το 33 μ.Χ. Σύμφωνα με τον Αυγουστίνο η χιλιετής Βασιλεία της Αποκάλυψης (κεφ.20) δεν πρέπει να εκληφθεί κατά γράμμα, αλλά συμβολικά, εκφράζοντας τελειότητα και τα σύνολο της αιώνιας ζωής.
- 500 μ.Χ. Ο επίσκοπος Κουίντος Ιούλιος Ιλάριος από το 397 μ.Χ. προσδιορίζει το έτος 500 μ.Χ. ως έτος της συντέλειας του κόσμου.
- 5ος - 10ος αιώνας: Στον Μεσαίωνα δεν υπάρχουν ιδιαίτερα έντονες χιλιαστικές αντιλήψεις μέχρι την έλευση του έτους 1000 μ.Χ. Πάντως γύρω στο 600 μ.Χ. ο Πάπας Γρηγόριος Α', σε επιστολή του σε κάποιον Ευρωπαίο Μονάρχη, του γράφει ότι «το τέλος του παρόντος κόσμου είναι κοντά».
- 999 μ.Χ. Η Χριστιανική Ευρώπη ζει ώρες αγωνίας, χωρίς όμως απόλυτη γενίκευση. Τρόμος σε πολλούς λόγω της πίστης ότι λήγει η Χιλιετής Βασιλεία (κατά τον Αυγουστίνο) και λύεται ο Σατανάς (πρβ. Αποκάλυψη 20:3, 7-8). Οι προσδοκίες για τη συντέλεια, αυξάνονται στη Βουργουνδία λόγω καταστροφικών καταιγίδων και ενός λιμού (1005-1006 μ.Χ.)
- 1033 μ.Χ. Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν στο τέλος, αφού το 33 μ.Χ. σταυρώθηκε ο Χριστός (1000+33=1033). Στις διαθήκες πολλών περιλαμβάνεται η έκφραση «Εφόσον πλησιάζει το τέλος του κόσμου».
- 1260 μ.Χ. Ο Ηγούμενος Ιωακείμ από τη Φλώρα προβλέπει το τέλος της Χριστιανικής εποχής.
- 1516 μ.Χ. Ο Πάπας Λέων Ι', στην 5η Σύνοδο του Λατερανού, απαγορεύει επίσημα σε οποιονδήποτε Καθολικό να προβλέπει πότε θα έρθει το τέλος και ο αντίχριστος.
- 1533 μ.Χ. Οι Αναβαπτιστές πιστεύουν ότι αυτό είναι το έτος ενάρξεως της Χιλιετούς Βασιλείας.
- 1555 μ.Χ. Ο Λούθηρος συσχετίζοντας ιστορικά γεγονότα με βιβλικές προφητείες, πιστεύει ότι η Ημέρα της Κρίσεως επίκειται.
- 1525 μ.Χ. ο Τόμας Μίνστερ, ηγείται επαναστάσεως Γερμανών αγροτών, επειδή είδε σε όραμα, τους αγγέλους να ακονίζουν τα δρεπάνια τους για τον μεγάλο θερισμό ...
- 1669 μ.Χ. Η Ρωσική Χριστιανική αίρεση «Παλαιοί Πιστοί» πιστεύουν ότι είναι η χρονιά για το τέλος. Επειδή διαψεύστηκαν μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, 20.000 οπαδοί αυτοπυρπολήθηκαν, για να προστατευτούν από τον αντίχριστο ...
- 1680 μ.Χ. Ο νεαρός Ισαάκ Νεύτων στις θεολογικές του σημειώσεις, υπολογίζει τη δεκαετία του 1680 ως το έτος της Ημέρας της Κρίσεως, υπολογίζοντας από το 476 μ.Χ. τα 1260 έτη της προφητείας του Δανιήλ (3 και ½ καιροί= 1260 ημέρες ή έτη).
- 1835 μ.Χ. Οι οπαδοί του Ίρβινγκ, χαρισματικό κίνημα στην Αγγλία, πιστεύουν ότι αυτό είναι το έτος της Β' Έλευσης του Κυρίου.
- 1836 μ.Χ. Οι οπαδοί του Μπένγκελ στη Γερμανία πιστεύουν ότι θα γίνει η Β' Έλευση.
- 1843-44 μ.Χ. Ο Αμερικανός ιεροκήρυκας Ουίλιαμ Μίλερ, ιδρυτής της εκκλησίας των Αντβεντιστών, προσδιόριζε την 21η Μαρτίου 1843 ως ημέρα αφετηρίας κοσμοϊστορικών γεγονότων που θα οδηγούσαν στη Β' Έλευση μέχρι τις 22 Μαρτίου 1844. Ο υπολογισμός στηρίχτηκε κυρίως στις 2.300 ημέρες του Δανιήλ 8:14 και στον υπολογισμό 6.000 ετών από τη δημιουργία του Αδάμ. Επίσης και στον Ωσηέ 6:1-3! Όταν τελικά τίποτα δεν συνέβη, ο Μίλερ ονόμασε την τελευταία ημερομηνία (22/3/1844) «ημέρα της μεγάλης απογοήτευσης».
- 1873-74 μ.Χ. Ο Κάρολος Τ. Ρώσελ προσδιορίζει το έτος αυτό ως έτος πραγματοποίησης της Β' Έλευσης και της λήξεως των 6.000 ετών της δημιουργίας, καθώς και έναρξη της χιλιετούς Βασιλείας. Έτος δημιουργίας Αδάμ υπολογίζεται το 4.126 π.Χ.
- 1899 μ.Χ. Οι Μενονίτες από τη Ρωσία περιμένουν το τέλος.
- 1914 μ.Χ. Οι «Σπουδαστές των Γραφών» από το 1876 διακηρύσσουν ότι το 1914 θα είναι το έτος λήξης των «καιρών των εθνών», της ελεύσεως του Αρμαγεδδώνα και της εγκαθίδρυσης της Βασιλείας στη γη, με ταυτόχρονη αρπαγή των μελών της στους ουρανούς. Οι υπολογισμοί τους στηρίζονται στην περικοπή Δανιήλ 4:10-17 σε συνδυασμό με το Λουκάς 21:24. Η επιχειρηματολογία τους έχει ως υπόβαθρο τις απόψεις του Τζων Α. Μπράουν (1823), του Ε. Μ. Έλιοτ (1844) και του Ν. Χ. Μπάρμπουρ (1875).
- 1914-1918 μ.Χ. Πολλοί από τους πρώτους Πεντηκοστιανούς προφητεύουν ότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος είναι η «Μεγάλη Θλίψη» των 3½ χρόνων και αμέσως μετά επίκειται η Β' Έλευση.
- 1925 μ.Χ. Ο Ι. Ράδερφορντ από το 1918 και μετά προσδιορίζει το 1925 ως έτος του Αρμαγεδδώνα και μετάβασης των πιστών στον ουρανό μαζί με την ανάσταση του Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ και άλλων προφητών. Η χρονολογία στηρίχτηκε στον υπολογισμό 70 Ιωβηλαίων από το 1575 π.Χ. (είσοδος των Ισραηλιτών στη Χαναάν), οπότε προκύπτει 70Χ50=3.500 χρόνια.
- 1925 μ.Χ. Η Άννυ Μπέζαντ, διάδοχος της Ε. Μπλαβάτσκυ στη Θεοσοφία, προέβλεψε τη Δεύτερη Έλευση του Χριστού για το έτος εκείνο, και μάλιστα στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας. Χτίστηκε και αμφιθέατρο που έβλεπε προς το λιμάνι και πολλοί είχαν αγοράσει θέσεις για να παρακολουθήσουν την άφιξη του Χριστού...
- 1967 μ.Χ. Ο Ευαγγελικός συγγραφέας Χολ Λίντσεϊ στο best seller βιβλίο του «Ο Τελευταίος Πλανήτης Γη» προβλέπει άμεσο Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Έλευση του Μεσσία να ακολουθεί. Στα επόμενα χρόνια, παρόλη τη διάψευση, συνεχίζει να γράφει βιβλία μ’ εσχατολογικές ερμηνείες σύγχρονων γεγονότων, και να διακηρύττει ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά»...
- 1975 μ.Χ. Η Οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά από το 1969 υποστηρίζει ότι το 1975 λήγουν 6.000 χρόνια από τη δημιουργία του Αδάμ που έλαβε χώρα το 4026 π.Χ., και άρα θα αρχίσει η χιλιετής Βασιλεία.
- 1981 μ.Χ. Ο Πεντηκοστιανός Τσακ Σμιθ της Εκκλησίας του Γολγοθά στην Καλιφόρνια προσδιορίζει το έτος αυτό ως το έτος που θα λάβει χώρα η «αρπαγή της Εκκλησίας στον ουρανό».
- 1983 μ.Χ. Ο πασίγνωστος Γκουρού Όσσο με διδασκαλία ανάμικτη από Βουδισμό-Χριστιανισμό προσδιορίζει το τέλος ανάμεσα στα έτη 1983-1999.
- 1988 μ.Χ. Ο Έντγκαρ Γουάιζνατ κυκλοφορεί το βιβλίο του με τίτλο «88 Λόγοι για τους οποίους πιστεύω ότι ο Χριστός θα έρθει το 1988»...
- 1988 μ.Χ. Ο Χολ Λίντσεϊ στο βιβλίο του «Η Τελευταία Γενιά», στηριζόμενος στο Ματθαίος 24:34, καταλήγει ότι εκείνο το έτος πρέπει να γίνει η Β' Έλευση, προσθέτοντας 40 χρόνια (μία γενιά) στο 1948, έτος ιδρύσεως του Κράτους του Ισραήλ.
- 1991 μ.Χ. Η «Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής» αναμένει με σιγουριά ότι στη δεκαετία αυτή θα γίνει η «αρπαγή της Εκκλησίας» στον ουρανό, ο ερχομός του Αντίχριστου, του οποίου η βασιλεία θα διαρκέσει 7 χρόνια, κατά τα οποία θα γίνει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος (εφημερίδα «Χριστιανισμός» 1-1-1991).
- 1993 μ.Χ. Η Νέο-Εποχίτικη αίρεση «Μεγάλη Λευκή Αδελφότητα» προβλέπει το τέλος του κόσμου την 14η Νοεμβρίου 1993.
- 1995 μ.Χ. Πεντηκοστιανή Εκκλησία στην Κορέα διακηρύττει, κατόπιν προφητείας, ότι ο Χριστός θα επιστρέψει στις 28 Οκτωβρίου του έτους εκείνου. Τη διεθνή εκστρατεία για αυτήν την προφητεία, μετά την αποτυχία της, ακολουθεί δημόσια συγγνώμη εκ μέρους των ηγετών της εκκλησίας...
- 1996 μ.Χ. Οπαδοί της χρονολόγησης του Ιρλανδού αρχιεπισκόπου Τζέημς Ούσσερ (16ος αιώνας) πιστεύουν ότι έφτασε η συντέλεια, αφού ο Ούσσερ υπολόγιζε τη δημιουργία του Αδάμ στο έτος 4.004 π.Χ.
- 1998 μ.Χ. Το μέντιουμ Έντγκαρ Κέισυ, ο διαβόητος «κοιμώμενος προφήτης», προσδιορίζει το έτος αυτό ως έτος έλευσης του Χριστού.
- 1998 μ.Χ. Ο Χο-Μινγκ-Τσέι, ηγέτης μιας χριστιανό-βουδιστικής σέχτας, προσδιορίζει ως ημερομηνία επιστροφής του Χριστού την 31η Μαρτίου 1998!
- 1998-2001 μ.Χ. Η θρησκευτική οργάνωση «Οίκος του Γιαχβέ» υποστηρίζει την έλευση του τέλους του κόσμου που θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2001 μ.Χ.
- 1999-2034 μ.Χ. Οι Εσωτεριστές οπαδοί των μυστικών της Μεγάλης Πυραμίδας διαβλέπουν μέσα στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες της πυραμίδας του Χέοπος το «Πλήρωμα του Χρόνου», και το 2034 μ.Χ. την εμφάνιση του «Μυημένου» και το 2039 μ.Χ. την Παρουσία του Μεσσία.
Παρατηρήσεις και συμπεράσματα
Ο μακρύς αυτός κατάλογος είναι ενδεικτικός και όχι εξαντλητικός των αποτυχημένων προβλέψεων περί του τέλους. Η προσεκτική μελέτη όμως αυτών των περιπτώσεων μπορεί να μας οδηγήσει σε ορισμένα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Κατ' αρχάς, οι συνεχείς αποτυχημένες προβλέψεις για τη Β' Έλευση και τη συντέλεια, αποκαλύπτουν ότι είναι ανέφικτη η ασφαλής πρόβλεψη της εγγύτητας του τέλους, και μάλιστα με μαθηματικούς υπολογισμούς. Και τούτο, επειδή, δεν το επιτρέπουν τα Βιβλικά δεδομένα. Αυτά δίνουν μόνο το γενικό πλαίσιο του τέλους και μας υποδεικνύουν να είμαστε άγρυπνοι, αντί να υπολογίζουμε το τέλος με επισφαλείς και αυθαίρετους τρόπους.
Αν η μέθοδος υπολογισμού της εγγύτητας του τέλους μέσω χρονικών υπολογισμών βασισμένων σε χωρία της Π. Διαθήκης ήταν ορθή, ασφαλώς θα έκανε χρήση αυτής τόσο ο Ιησούς όσο και οι Απόστολοι και θεόπνευστοι συγγραφείς της Κ. Διαθήκης.
Οι αποτυχίες προβλέψεως εγγύτητας του τέλους βέβαια, δε σημαίνει ότι το τέλος δε θα έρθει στον καιρό που πρέπει. Ο Θεός και η Βίβλος δεν αποτυγχάνουν. Οι άνθρωποι απέτυχαν - παρά τις καλές ενδεχομένως προθέσεις τους - και αποτυγχάνουν, γιατί είτε αγνοούν το Λόγο του Θεού, είτε την ορθή ερμηνεία του Λόγου Του, είτε γιατί βιάζονται να έρθει ο Χριστός στην εποχή τους για να απαλλαγούν σύντομα από τις θλίψεις και το θάνατο.
Ένα άλλο συμπέρασμα που εξάγεται, είναι, ότι η έντονη εσχατολογική κίνηση των τριών πρώτων αιώνων μ.Χ. ατόνησε βαθμιαία από τον 4ο αιώνα και μετέπειτα, μέχρι το έτος 1000 μ.Χ. Από τότε και μετά αναζωπυρώνεται, και διάφορα χιλιαστικά και εσχατολογικά κινήματα εμφανίζονται, τα οποία αποκορυφώνονται τον 19ο και 20ό αιώνα. Κύριοι λόγοι κάμψης του εσχατολογικού κινήματος μεταξύ του 4ου και 10ου αιώνα είναι η απογοήτευση από την μη αναμενόμενη έλευση του τέλους, η επίσημη αναγνώριση του Χριστιανισμού από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, και κυρίως η διείσδυση της ελληνικής φιλοσοφίας στον Χριστιανισμό με τον Ωριγένη, Αυγουστίνο και άλλους Πατέρες, η οποία έστρεψε το αρχικό εσχατολογικό ρεύμα σε άλλη κατεύθυνση (αθανασία της ψυχής, και μετάβασή της στον Παράδεισο) αντί της αρχικής (ανάσταση νεκρών και αποκατάσταση Παραδείσου πάνω στη γη).
Η Εγκυκλοπαίδεια Britannica σημειώνει ότι «στον Μεσαιωνικό Χριστιανικό κόσμο, η εσχατολογία της Κ. Διαθήκης έδωσε τη θέση της σ' ένα δογματικό σύστημα, τα φιλοσοφικά θεμέλια του οποίου είναι Πλατωνικά-Αριστοτελικά». Οι Μεσσιανικές προσδοκίες φαίνεται ότι ήσαν πάντα πιο έντονες σε περιόδους διωγμού, κρίσεως και καταστροφών, καθώς και σε κομβικές χρονικές περιόδους ή έτη (1000 μ.Χ., 1500 μ.Χ., 2000 μ.Χ.).
Η έξαρση του φαινομένου της εσχατολογικής κίνησης στις μέρες μας είναι μεγαλύτερη από τις προηγούμενες περιόδους όπως δείχνουν οι πυκνές προβλέψεις και οι αντίστοιχες αποτυχίες των οπαδών τους στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι με το τέλος της χιλιετίας (millennium) υπάρχει μεγάλη ανησυχία λόγω της διάχυτης πίστης ότι μετά από 6.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, μόχθου και αγώνα κατά της αμαρτίας, έρχεται η χιλιετής ανάπαυση (Σάββατο ανάπαυσης) - άποψη που δεν έχει επαρκή Βιβλική βάση, παρόλο που αναφέρεται στους αρχαίους εκκλησιαστικούς συγγραφείς.
Ωστόσο, η έξαρση των φαινομένων, μπορεί να οφείλεται και στα τελειότερα μέσα πληροφοριών που έχουμε σήμερα σε σχέση με το παρελθόν. Σήμερα στο Internet υπάρχουν 628.000 σελίδες που περιέχουν πληροφορίες για διάφορες χριστιανικές ομάδες που ασχολούνται με το τέλος του κόσμου...
Μετά από όλα αυτά, το τελικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι οι Χριστιανοί δεν θα πρέπει να ανησυχούν υπερβολικά για την έλευση κάποιου υποτιθέμενου Αντίχριστου, ή την εγγύτητα του τέλους, ούτε να ζουν με το σύνδρομο ή το άγχος της συντέλειας του αιώνος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να φτάσουν στο άλλο άκρο, να είναι δηλαδή νωθροί και αδιάφοροι για το σπουδαίο θέμα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου. Πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση και ετοιμότητα - όπως ένας φρουρός είναι άγρυπνος στο φυλάκιό του - αντί να μετράνε καιρούς και χρόνους. Γιατί η μόνη ασφαλής συμβουλή είναι: «καθ' ην ου δοκείτε ώρα ο Υιός του Ανθρώπου έρχεται», αφού την ημέρα και την ώρα και τον καιρό τα γνωρίζει μόνον ο Ουράνιος Πατέρας και κανένας άγγελος ή άνθρωπος, όσο σοφός ή ευσεβής κι αν είναι. Γι' αυτό και κανείς δεν πρέπει να φρονεί «υπέρ ότι είναι γεγραμμένο» (Α' Κορινθίους 4:6).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- G. R. Beasley-Murray: Jesus and the Last Days (1993)
- God and Religion, Περιοδικό (τεύχος 4ο, 1999)
- Chiliasmus, λήμμα-άρθρο στην Theologishe Realenzyklopadie (1981)
- Millennium, λήμμα-άρθρο, εγκυκλοπαίδειες Britannica και Μεγάλη Αμερικανική
- Π. Χρήστου, Εκκλησιαστική Γραμματολογία (1959)
- Νόρμαν Κον, Αγώνες για την Έλευση της Χιλιετούς Βασιλείας του Θεού (1999)
Άλλωστε η παραβολή του κλέφτη και του οικοδεσπότη, αυτό το σημείο ήθελε να τονίσει: της άγνοιας του χρόνου και της αγρύπνιας (Λουκάς 12:39-40).
«Τους χρόνους και τους καιρούς τους έχει ο Πατήρ εν τη ιδία αυτού εξουσία» (Πράξεις 1:7) προειδοποίησε ο Κύριός μας τους μαθητές Του.
Ωστόσο, ο ένθερμος ζήλος και η έντονη επιθυμία των πρώτων χριστιανών κατ' αρχάς και των μετέπειτα γενεών αργότερα, για την επάνοδο του Κυρίου, που συνοδεύεται με την «αποκατάσταση πάντων» και την ευλογία του ανθρώπινου γένους, καθώς και οι ανησυχίες λόγω διαφόρων γεγονότων και καταστροφών, αλλά και οι διωγμοί κι οι θλίψεις των πιστών, συνετέλεσαν κατά περιόδους, στο να διατυπωθούν έντονες εσχατολογικές προσδοκίες. Αυτές περιελάμβαναν και τον προσδιορισμό όχι μόνον περιόδων αλλά ακόμη κι έτους επανόδου του Μεσσία ή της Β' Έλευσής του. Άλλες από αυτές τις προσπάθειες στη γενική άποψη της εγγύτητας του τέλους - αφού τούτο πάντα είναι πιθανό και ενδεχόμενο - και άλλες σε χρονικούς υπολογισμούς με βάση χωρία κυρίως της Π. Διαθήκης.
Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τις σπουδαιότερες εσχατολογικές προβλέψεις στο διάβα των 20 αιώνων, οι οποίες έγιναν κυρίως από πιστούς, αλλά και από αγύρτες που ήθελαν να εκμεταλλευτούν το χριστιανικό φρόνημα για ιδιοτελείς σκοπούς.
Παρακάτω παραθέτουμε έναν τέτοιο χρονολογικό πίνακα με λίγα επεξηγηματικά σχόλια, και στο τέλος θα προβούμε σε μερικές γενικές παρατηρήσεις και συμπεράσματα:
- 50-55 μ.Χ. Οι Χριστιανοί της Θεσσαλονίκης από παρανόηση των λόγων του αποστόλου Παύλου της Α' επιστολής του, πιστεύουν στην εγγύτητα του τέλους και της Β' Έλευσης του Κυρίου. Ο απόστολος στη Β' επιστολή του διορθώνει τη σκέψη τους ότι τάχα «ενέστηκεν» (ήρθε, έφθασε) η ημέρα του Κυρίου, αποκαλύπτοντας ότι κάποια πράγματα πρέπει να προηγηθούν.
- 50-64 μ.Χ. Ο απόστολος Παύλος αγνοώντας και ο ίδιος την «ημέρα και ώρα», τονίζει στις επιστολές του την εγγύτητα του τέλους και της Β' Έλευσης για λόγους καθαρά ηθικό-προτρεπτικούς (Ρωμαίους 13:7-8, Εβραίους 10:25,37, Α' Τιμοθέου 6:14, Α' Κορινθίους 1:6,7, 4:5).
- 60-100 μ.Χ. Οι λοιποί Απόστολοι (Πέτρος, Ιωάννης, Ιάκωβος) πιστεύουν στην εγγύτητα του τέλους και προτρέπουν τους πιστούς σε αγρύπνια. Η Αποκάλυψη, άλλωστε, γράφεται για πράγματα «ά εισίν και ά μέλλει γενέσθαι», επειδή, «ο καιρός εστίν εγγύς» (Αποκάλυψη 1:20,3) (δες και Ιακώβου 5:7,8, Α' Πέτρου 4:7, Α' Ιωάννου 2:18). Οι Απόστολοι όμως και οι μαθητές ουδέποτε ορίζουν χρόνους, έτος, ημέρα και ώρα της παρουσίας του Κυρίου, ούτε προβαίνουν σε μαθηματικούς υπολογισμούς.
- 2ος αιώνας: Εκκλησιαστικοί συγγραφείς, και απολογητές (Επιστολή Βαρνάβα, Παπίας, Ιουστίνος, Ειρηναίος, Ιππόλυτος, Τερτυλλιανός) πιστεύουν στην έλευση της χιλιετούς Βασιλείας και εγκαθίδρυσή της στην Ιερουσαλήμ, στις ημέρες τους.
- 3ος αιώνας: Ο Μοντανός, πρώην ιερέας του Απόλλωνα, και μετέπειτα Χριστιανός προφήτης, από τη Φρυγία, ακολουθούμενος από τις προφήτισσες Πρίσκιλλα, Μαξιμίλλα και άλλους οπαδούς του, ιδρύει την αίρεση του Μοντανισμού. Διακηρύσσει προφητικά ότι θα γίνει η Έλευση του Μεσσία στην Πεπούζα της Μ. Ασίας και την εκεί κάθοδο της Νέας Ιερουσαλήμ. Οι οπαδοί του συγκεντρώνονται στα βουνά για να υποδεχτούν τον Μεσσία.
- 2ος - 3ος αιώνας: Ο Ειρηναίος και ο Ιππόλυτος, στηριζόμενοι σε χρονικούς υπολογισμούς των 6 χιλιετηρίδων από τη δημιουργία του Αδάμ, προσδιορίζουν το τέλος στις μέρες τους, γιατί τότε πίστευαν ότι θα άρχιζε η 7η χιλιετία (η χιλιετής Βασιλεία). Ο Ιππόλυτος μάλιστα, στηριζόμενος σε μία δική του ερμηνεία του χωρίου Έξοδος 25:10-11, που μιλάει για τις διαστάσεις της Κιβωτού της Διαθήκης, υπολόγιζε ότι ο Ιησούς είχε γεννηθεί το έτος 5.500 από Κτίσεως Κόσμου - και συνεπώς από τη γέννησή του υπολείπονταν άλλα 500 χρόνια για την έναρξη της 7ης χιλιετίας (Υπόμνημα στον Δανιήλ Β.Ε.Π.Σ. τμ. 6ος, σ. 88). Στο χρονικό του ισχυρίζεται ότι το έτος 6.000 (492 μ.Χ.) θα ακολουθήσει η «Ημέρα του Κυρίου».
- γύρω στο 220 μ.Χ. Ο Ιούλιος ο Αφρικανός υποστηρίζει την ίδια άποψη με αυτήν του Ιππόλυτου, δηλαδή ότι ο Ιησούς γεννήθηκε 5.500 χρόνια από Κτίσεως Κόσμου και επίκειται η 7η χιλιετία (P.G. τόμος 10ος, σ. 93).
- 3ος αιώνας: Εξαιτίας των σκληρών διωγμών από τους Ρωμαίους, σε συνδυασμό με φυσικές καταστροφές, οι χιλιαστικές προσδοκίες συνεχίζονται (Ευσεβίου, Εκκλησιαστική Ιστορία, 6, 7).
- 4ος αιώνας: Με το θρίαμβο του Κωνσταντίνου, την παύση του διωγμού των Χριστιανών, και τη συμμαχία Κράτους-Εκκλησίας, εξασθενούν οι προσδοκίες για τη Β' Έλευση. «Η αναγνώριση της Χριστιανοσύνης ως επίσημης κρατικής θρησκείας κατανοείται σαν η πραγματοποιημένη ελπίδα της Βασιλείας του Θεού» (Εγκυκλοπαίδεια Britannica).
- 354-430 μ.Χ. Ο εκκλησιαστικός πατέρας Αυγουστίνος, ταυτίζοντας την Εκκλησία με τη βασιλεία του Θεού, διακηρύσσει ότι η Βασιλεία του Θεού έχει αρχίσει, και υπάρχει επί γης με την ίδρυση της Εκκλησίας το 33 μ.Χ. Σύμφωνα με τον Αυγουστίνο η χιλιετής Βασιλεία της Αποκάλυψης (κεφ.20) δεν πρέπει να εκληφθεί κατά γράμμα, αλλά συμβολικά, εκφράζοντας τελειότητα και τα σύνολο της αιώνιας ζωής.
- 500 μ.Χ. Ο επίσκοπος Κουίντος Ιούλιος Ιλάριος από το 397 μ.Χ. προσδιορίζει το έτος 500 μ.Χ. ως έτος της συντέλειας του κόσμου.
- 5ος - 10ος αιώνας: Στον Μεσαίωνα δεν υπάρχουν ιδιαίτερα έντονες χιλιαστικές αντιλήψεις μέχρι την έλευση του έτους 1000 μ.Χ. Πάντως γύρω στο 600 μ.Χ. ο Πάπας Γρηγόριος Α', σε επιστολή του σε κάποιον Ευρωπαίο Μονάρχη, του γράφει ότι «το τέλος του παρόντος κόσμου είναι κοντά».
- 999 μ.Χ. Η Χριστιανική Ευρώπη ζει ώρες αγωνίας, χωρίς όμως απόλυτη γενίκευση. Τρόμος σε πολλούς λόγω της πίστης ότι λήγει η Χιλιετής Βασιλεία (κατά τον Αυγουστίνο) και λύεται ο Σατανάς (πρβ. Αποκάλυψη 20:3, 7-8). Οι προσδοκίες για τη συντέλεια, αυξάνονται στη Βουργουνδία λόγω καταστροφικών καταιγίδων και ενός λιμού (1005-1006 μ.Χ.)
- 1033 μ.Χ. Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν στο τέλος, αφού το 33 μ.Χ. σταυρώθηκε ο Χριστός (1000+33=1033). Στις διαθήκες πολλών περιλαμβάνεται η έκφραση «Εφόσον πλησιάζει το τέλος του κόσμου».
- 1260 μ.Χ. Ο Ηγούμενος Ιωακείμ από τη Φλώρα προβλέπει το τέλος της Χριστιανικής εποχής.
- 1516 μ.Χ. Ο Πάπας Λέων Ι', στην 5η Σύνοδο του Λατερανού, απαγορεύει επίσημα σε οποιονδήποτε Καθολικό να προβλέπει πότε θα έρθει το τέλος και ο αντίχριστος.
- 1533 μ.Χ. Οι Αναβαπτιστές πιστεύουν ότι αυτό είναι το έτος ενάρξεως της Χιλιετούς Βασιλείας.
- 1555 μ.Χ. Ο Λούθηρος συσχετίζοντας ιστορικά γεγονότα με βιβλικές προφητείες, πιστεύει ότι η Ημέρα της Κρίσεως επίκειται.
- 1525 μ.Χ. ο Τόμας Μίνστερ, ηγείται επαναστάσεως Γερμανών αγροτών, επειδή είδε σε όραμα, τους αγγέλους να ακονίζουν τα δρεπάνια τους για τον μεγάλο θερισμό ...
- 1669 μ.Χ. Η Ρωσική Χριστιανική αίρεση «Παλαιοί Πιστοί» πιστεύουν ότι είναι η χρονιά για το τέλος. Επειδή διαψεύστηκαν μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, 20.000 οπαδοί αυτοπυρπολήθηκαν, για να προστατευτούν από τον αντίχριστο ...
- 1680 μ.Χ. Ο νεαρός Ισαάκ Νεύτων στις θεολογικές του σημειώσεις, υπολογίζει τη δεκαετία του 1680 ως το έτος της Ημέρας της Κρίσεως, υπολογίζοντας από το 476 μ.Χ. τα 1260 έτη της προφητείας του Δανιήλ (3 και ½ καιροί= 1260 ημέρες ή έτη).
- 1835 μ.Χ. Οι οπαδοί του Ίρβινγκ, χαρισματικό κίνημα στην Αγγλία, πιστεύουν ότι αυτό είναι το έτος της Β' Έλευσης του Κυρίου.
- 1836 μ.Χ. Οι οπαδοί του Μπένγκελ στη Γερμανία πιστεύουν ότι θα γίνει η Β' Έλευση.
- 1843-44 μ.Χ. Ο Αμερικανός ιεροκήρυκας Ουίλιαμ Μίλερ, ιδρυτής της εκκλησίας των Αντβεντιστών, προσδιόριζε την 21η Μαρτίου 1843 ως ημέρα αφετηρίας κοσμοϊστορικών γεγονότων που θα οδηγούσαν στη Β' Έλευση μέχρι τις 22 Μαρτίου 1844. Ο υπολογισμός στηρίχτηκε κυρίως στις 2.300 ημέρες του Δανιήλ 8:14 και στον υπολογισμό 6.000 ετών από τη δημιουργία του Αδάμ. Επίσης και στον Ωσηέ 6:1-3! Όταν τελικά τίποτα δεν συνέβη, ο Μίλερ ονόμασε την τελευταία ημερομηνία (22/3/1844) «ημέρα της μεγάλης απογοήτευσης».
- 1873-74 μ.Χ. Ο Κάρολος Τ. Ρώσελ προσδιορίζει το έτος αυτό ως έτος πραγματοποίησης της Β' Έλευσης και της λήξεως των 6.000 ετών της δημιουργίας, καθώς και έναρξη της χιλιετούς Βασιλείας. Έτος δημιουργίας Αδάμ υπολογίζεται το 4.126 π.Χ.
- 1899 μ.Χ. Οι Μενονίτες από τη Ρωσία περιμένουν το τέλος.
- 1914 μ.Χ. Οι «Σπουδαστές των Γραφών» από το 1876 διακηρύσσουν ότι το 1914 θα είναι το έτος λήξης των «καιρών των εθνών», της ελεύσεως του Αρμαγεδδώνα και της εγκαθίδρυσης της Βασιλείας στη γη, με ταυτόχρονη αρπαγή των μελών της στους ουρανούς. Οι υπολογισμοί τους στηρίζονται στην περικοπή Δανιήλ 4:10-17 σε συνδυασμό με το Λουκάς 21:24. Η επιχειρηματολογία τους έχει ως υπόβαθρο τις απόψεις του Τζων Α. Μπράουν (1823), του Ε. Μ. Έλιοτ (1844) και του Ν. Χ. Μπάρμπουρ (1875).
- 1914-1918 μ.Χ. Πολλοί από τους πρώτους Πεντηκοστιανούς προφητεύουν ότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος είναι η «Μεγάλη Θλίψη» των 3½ χρόνων και αμέσως μετά επίκειται η Β' Έλευση.
- 1925 μ.Χ. Ο Ι. Ράδερφορντ από το 1918 και μετά προσδιορίζει το 1925 ως έτος του Αρμαγεδδώνα και μετάβασης των πιστών στον ουρανό μαζί με την ανάσταση του Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ και άλλων προφητών. Η χρονολογία στηρίχτηκε στον υπολογισμό 70 Ιωβηλαίων από το 1575 π.Χ. (είσοδος των Ισραηλιτών στη Χαναάν), οπότε προκύπτει 70Χ50=3.500 χρόνια.
- 1925 μ.Χ. Η Άννυ Μπέζαντ, διάδοχος της Ε. Μπλαβάτσκυ στη Θεοσοφία, προέβλεψε τη Δεύτερη Έλευση του Χριστού για το έτος εκείνο, και μάλιστα στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας. Χτίστηκε και αμφιθέατρο που έβλεπε προς το λιμάνι και πολλοί είχαν αγοράσει θέσεις για να παρακολουθήσουν την άφιξη του Χριστού...
- 1967 μ.Χ. Ο Ευαγγελικός συγγραφέας Χολ Λίντσεϊ στο best seller βιβλίο του «Ο Τελευταίος Πλανήτης Γη» προβλέπει άμεσο Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Έλευση του Μεσσία να ακολουθεί. Στα επόμενα χρόνια, παρόλη τη διάψευση, συνεχίζει να γράφει βιβλία μ’ εσχατολογικές ερμηνείες σύγχρονων γεγονότων, και να διακηρύττει ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά»...
- 1975 μ.Χ. Η Οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά από το 1969 υποστηρίζει ότι το 1975 λήγουν 6.000 χρόνια από τη δημιουργία του Αδάμ που έλαβε χώρα το 4026 π.Χ., και άρα θα αρχίσει η χιλιετής Βασιλεία.
- 1981 μ.Χ. Ο Πεντηκοστιανός Τσακ Σμιθ της Εκκλησίας του Γολγοθά στην Καλιφόρνια προσδιορίζει το έτος αυτό ως το έτος που θα λάβει χώρα η «αρπαγή της Εκκλησίας στον ουρανό».
- 1983 μ.Χ. Ο πασίγνωστος Γκουρού Όσσο με διδασκαλία ανάμικτη από Βουδισμό-Χριστιανισμό προσδιορίζει το τέλος ανάμεσα στα έτη 1983-1999.
- 1988 μ.Χ. Ο Έντγκαρ Γουάιζνατ κυκλοφορεί το βιβλίο του με τίτλο «88 Λόγοι για τους οποίους πιστεύω ότι ο Χριστός θα έρθει το 1988»...
- 1988 μ.Χ. Ο Χολ Λίντσεϊ στο βιβλίο του «Η Τελευταία Γενιά», στηριζόμενος στο Ματθαίος 24:34, καταλήγει ότι εκείνο το έτος πρέπει να γίνει η Β' Έλευση, προσθέτοντας 40 χρόνια (μία γενιά) στο 1948, έτος ιδρύσεως του Κράτους του Ισραήλ.
- 1991 μ.Χ. Η «Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής» αναμένει με σιγουριά ότι στη δεκαετία αυτή θα γίνει η «αρπαγή της Εκκλησίας» στον ουρανό, ο ερχομός του Αντίχριστου, του οποίου η βασιλεία θα διαρκέσει 7 χρόνια, κατά τα οποία θα γίνει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος (εφημερίδα «Χριστιανισμός» 1-1-1991).
- 1993 μ.Χ. Η Νέο-Εποχίτικη αίρεση «Μεγάλη Λευκή Αδελφότητα» προβλέπει το τέλος του κόσμου την 14η Νοεμβρίου 1993.
- 1995 μ.Χ. Πεντηκοστιανή Εκκλησία στην Κορέα διακηρύττει, κατόπιν προφητείας, ότι ο Χριστός θα επιστρέψει στις 28 Οκτωβρίου του έτους εκείνου. Τη διεθνή εκστρατεία για αυτήν την προφητεία, μετά την αποτυχία της, ακολουθεί δημόσια συγγνώμη εκ μέρους των ηγετών της εκκλησίας...
- 1996 μ.Χ. Οπαδοί της χρονολόγησης του Ιρλανδού αρχιεπισκόπου Τζέημς Ούσσερ (16ος αιώνας) πιστεύουν ότι έφτασε η συντέλεια, αφού ο Ούσσερ υπολόγιζε τη δημιουργία του Αδάμ στο έτος 4.004 π.Χ.
- 1998 μ.Χ. Το μέντιουμ Έντγκαρ Κέισυ, ο διαβόητος «κοιμώμενος προφήτης», προσδιορίζει το έτος αυτό ως έτος έλευσης του Χριστού.
- 1998 μ.Χ. Ο Χο-Μινγκ-Τσέι, ηγέτης μιας χριστιανό-βουδιστικής σέχτας, προσδιορίζει ως ημερομηνία επιστροφής του Χριστού την 31η Μαρτίου 1998!
- 1998-2001 μ.Χ. Η θρησκευτική οργάνωση «Οίκος του Γιαχβέ» υποστηρίζει την έλευση του τέλους του κόσμου που θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2001 μ.Χ.
- 1999-2034 μ.Χ. Οι Εσωτεριστές οπαδοί των μυστικών της Μεγάλης Πυραμίδας διαβλέπουν μέσα στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες της πυραμίδας του Χέοπος το «Πλήρωμα του Χρόνου», και το 2034 μ.Χ. την εμφάνιση του «Μυημένου» και το 2039 μ.Χ. την Παρουσία του Μεσσία.
Παρατηρήσεις και συμπεράσματα
Ο μακρύς αυτός κατάλογος είναι ενδεικτικός και όχι εξαντλητικός των αποτυχημένων προβλέψεων περί του τέλους. Η προσεκτική μελέτη όμως αυτών των περιπτώσεων μπορεί να μας οδηγήσει σε ορισμένα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Κατ' αρχάς, οι συνεχείς αποτυχημένες προβλέψεις για τη Β' Έλευση και τη συντέλεια, αποκαλύπτουν ότι είναι ανέφικτη η ασφαλής πρόβλεψη της εγγύτητας του τέλους, και μάλιστα με μαθηματικούς υπολογισμούς. Και τούτο, επειδή, δεν το επιτρέπουν τα Βιβλικά δεδομένα. Αυτά δίνουν μόνο το γενικό πλαίσιο του τέλους και μας υποδεικνύουν να είμαστε άγρυπνοι, αντί να υπολογίζουμε το τέλος με επισφαλείς και αυθαίρετους τρόπους.
Αν η μέθοδος υπολογισμού της εγγύτητας του τέλους μέσω χρονικών υπολογισμών βασισμένων σε χωρία της Π. Διαθήκης ήταν ορθή, ασφαλώς θα έκανε χρήση αυτής τόσο ο Ιησούς όσο και οι Απόστολοι και θεόπνευστοι συγγραφείς της Κ. Διαθήκης.
Οι αποτυχίες προβλέψεως εγγύτητας του τέλους βέβαια, δε σημαίνει ότι το τέλος δε θα έρθει στον καιρό που πρέπει. Ο Θεός και η Βίβλος δεν αποτυγχάνουν. Οι άνθρωποι απέτυχαν - παρά τις καλές ενδεχομένως προθέσεις τους - και αποτυγχάνουν, γιατί είτε αγνοούν το Λόγο του Θεού, είτε την ορθή ερμηνεία του Λόγου Του, είτε γιατί βιάζονται να έρθει ο Χριστός στην εποχή τους για να απαλλαγούν σύντομα από τις θλίψεις και το θάνατο.
Ένα άλλο συμπέρασμα που εξάγεται, είναι, ότι η έντονη εσχατολογική κίνηση των τριών πρώτων αιώνων μ.Χ. ατόνησε βαθμιαία από τον 4ο αιώνα και μετέπειτα, μέχρι το έτος 1000 μ.Χ. Από τότε και μετά αναζωπυρώνεται, και διάφορα χιλιαστικά και εσχατολογικά κινήματα εμφανίζονται, τα οποία αποκορυφώνονται τον 19ο και 20ό αιώνα. Κύριοι λόγοι κάμψης του εσχατολογικού κινήματος μεταξύ του 4ου και 10ου αιώνα είναι η απογοήτευση από την μη αναμενόμενη έλευση του τέλους, η επίσημη αναγνώριση του Χριστιανισμού από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, και κυρίως η διείσδυση της ελληνικής φιλοσοφίας στον Χριστιανισμό με τον Ωριγένη, Αυγουστίνο και άλλους Πατέρες, η οποία έστρεψε το αρχικό εσχατολογικό ρεύμα σε άλλη κατεύθυνση (αθανασία της ψυχής, και μετάβασή της στον Παράδεισο) αντί της αρχικής (ανάσταση νεκρών και αποκατάσταση Παραδείσου πάνω στη γη).
Η Εγκυκλοπαίδεια Britannica σημειώνει ότι «στον Μεσαιωνικό Χριστιανικό κόσμο, η εσχατολογία της Κ. Διαθήκης έδωσε τη θέση της σ' ένα δογματικό σύστημα, τα φιλοσοφικά θεμέλια του οποίου είναι Πλατωνικά-Αριστοτελικά». Οι Μεσσιανικές προσδοκίες φαίνεται ότι ήσαν πάντα πιο έντονες σε περιόδους διωγμού, κρίσεως και καταστροφών, καθώς και σε κομβικές χρονικές περιόδους ή έτη (1000 μ.Χ., 1500 μ.Χ., 2000 μ.Χ.).
Η έξαρση του φαινομένου της εσχατολογικής κίνησης στις μέρες μας είναι μεγαλύτερη από τις προηγούμενες περιόδους όπως δείχνουν οι πυκνές προβλέψεις και οι αντίστοιχες αποτυχίες των οπαδών τους στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι με το τέλος της χιλιετίας (millennium) υπάρχει μεγάλη ανησυχία λόγω της διάχυτης πίστης ότι μετά από 6.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, μόχθου και αγώνα κατά της αμαρτίας, έρχεται η χιλιετής ανάπαυση (Σάββατο ανάπαυσης) - άποψη που δεν έχει επαρκή Βιβλική βάση, παρόλο που αναφέρεται στους αρχαίους εκκλησιαστικούς συγγραφείς.
Ωστόσο, η έξαρση των φαινομένων, μπορεί να οφείλεται και στα τελειότερα μέσα πληροφοριών που έχουμε σήμερα σε σχέση με το παρελθόν. Σήμερα στο Internet υπάρχουν 628.000 σελίδες που περιέχουν πληροφορίες για διάφορες χριστιανικές ομάδες που ασχολούνται με το τέλος του κόσμου...
Μετά από όλα αυτά, το τελικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι οι Χριστιανοί δεν θα πρέπει να ανησυχούν υπερβολικά για την έλευση κάποιου υποτιθέμενου Αντίχριστου, ή την εγγύτητα του τέλους, ούτε να ζουν με το σύνδρομο ή το άγχος της συντέλειας του αιώνος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να φτάσουν στο άλλο άκρο, να είναι δηλαδή νωθροί και αδιάφοροι για το σπουδαίο θέμα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου. Πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση και ετοιμότητα - όπως ένας φρουρός είναι άγρυπνος στο φυλάκιό του - αντί να μετράνε καιρούς και χρόνους. Γιατί η μόνη ασφαλής συμβουλή είναι: «καθ' ην ου δοκείτε ώρα ο Υιός του Ανθρώπου έρχεται», αφού την ημέρα και την ώρα και τον καιρό τα γνωρίζει μόνον ο Ουράνιος Πατέρας και κανένας άγγελος ή άνθρωπος, όσο σοφός ή ευσεβής κι αν είναι. Γι' αυτό και κανείς δεν πρέπει να φρονεί «υπέρ ότι είναι γεγραμμένο» (Α' Κορινθίους 4:6).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- G. R. Beasley-Murray: Jesus and the Last Days (1993)
- God and Religion, Περιοδικό (τεύχος 4ο, 1999)
- Chiliasmus, λήμμα-άρθρο στην Theologishe Realenzyklopadie (1981)
- Millennium, λήμμα-άρθρο, εγκυκλοπαίδειες Britannica και Μεγάλη Αμερικανική
- Π. Χρήστου, Εκκλησιαστική Γραμματολογία (1959)
- Νόρμαν Κον, Αγώνες για την Έλευση της Χιλιετούς Βασιλείας του Θεού (1999)
2/7/09
Κλωνοποίηση: λύκος με ένδυμα προβάτου;
Η ανακοίνωση δε θα μπορούσε να είναι πιο συνταρακτική. Ένα ερευνητικό εργαστήριο στη Σκωτία είχε με επιτυχία κλωνοποιήσει ένα πρόβατο, την Ντόλλυ.
Μία εφημερίδα αποκάλεσε την Ντόλλυ «το πρόβατο που συγκλόνισε τον κόσμο». Η εφημερίδα Sunday Times το αποκάλεσε «πρόβατο της θεάς επιστήμης» που δημιούργησε το «μεγαλύτερο επιστημονικό σοκ της εποχής μας». Το περιοδικό Time έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι «ποτέ κάτι τόσο εκπληκτικό δεν έχει συμβεί από την εποχή που ο Θεός έπλασε την Εύα από την πλευρά του Αδάμ».
Αυτό που δημιούργησε ο Dr. Ian Wilmut και οι συνεργάτες του στο Ινστιτούτο Roslin, κοντά στο Εδιμβούργο, ήταν πράγματι αξιοσημείωτο. Η Ντόλλυ ήταν μία μαρτυρία όχι μόνο των χρόνων της σκληρής δουλειάς τους, αλλά και της εφευρετικότητας και ευφυΐας του ανθρώπου.
Μέχρι εκείνη τη δραματική στιγμή, είχαν κλωνοποιηθεί ζώα, αλλά μόνο από κύτταρα εμβρύων, δηλαδή από κύτταρα που δεν είχαν ακόμη αρχίσει να διαφοροποιούνται για να σχηματίσουν τα διάφορα όργανα (ακόμη και τώρα, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς γίνεται αυτή η θαυμαστή διαδικασία.)
Αυτό που έκανε ο Dr Wilmut ήταν να επαναφέρει ένα ενήλικο, εξειδικευμένο κύτταρο, στη «βρεφική» του κατάσταση της αδιαιρετότητας, μέσω μίας διαδικασίας απορρόφησης που «έσβησε» όλα τα γονίδια. Μετά φύτεψε το κύτταρο σε ένα κύτταρο ωαρίου δότη από το οποίο είχε αφαιρεθεί το δικό του DNA, και χρησιμοποίησε μία ηλεκτρική δόνηση για να αναμίξει τα δύο συστατικά. Μετά το τοποθέτησε στη κοιλιά ενός προβάτου, όπου αναπτύχθηκε το έμβρυο.
Τι γίνεται με τους ανθρώπινους κλώνους;
Από εξωτερική εμφάνιση, η Ντόλλυ, το διασημότερο πρόβατο του κόσμου, φαίνεται φυσιολογικό. Αλλά, όπως ανέφερε το The Economist: «Το μεγάλο επιστημονικό ερώτημα (αντίθετα από το ηθικό) σχετικά με την Ντόλλυ είναι πως θα μεγαλώσει».
Κατά μία έννοια, όταν γεννήθηκε ήταν ήδη έξη χρονών, έχοντας την ηλικία της «γενετικής μητέρας» της, από την οποία λήφθηκε το κύτταρο από το οποίο αναπτύχθηκε η Ντόλλυ. Οι γενετιστές έχουν αγωνία να μάθουν αν αυτό το πρόβατο θα μπορέσει να γεννήσει υγιείς απογόνους.
Αλλά το τελικό ερώτημα είναι: εάν μπορούμε να κλωνοποιήσουμε ένα πρόβατο, μπορούμε επίσης και ανθρώπους; Το να κλωνοποιήσουμε ένα ανθρώπινο ον, είπε ο Dr Wilmut σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του, θεωρητικά θα ήταν εφικτό μετά από δύο χρόνια, εάν γινόταν μία τεράστια προσπάθεια. Αλλά βρήκε την πιθανότητα «δύσκολη και προκλητική», προσθέτοντας ότι «δεν μπορεί να βρει μία κλινική αιτία για να παράγει αντίγραφο ενός ανθρώπινου όντος».
Αλλά, «εάν αυτό μπορεί να γίνει, θα γίνει: οι άνθρωποι που ζουν σε μία τεχνολογικά υπνωτισμένη εποχή είναι ακριβώς σαν κι’ αυτό (τη κλωνοποίηση)» πρόβλεψε στη Sunday Times (2 Μαρτίου 1997).
Ο Μουσουλμάνος λόγιος Munawar Ahmad Anees, ένας ειδικός στη γενετική μηχανική, προσθέτει: «Η αλαζονεία της Δυτικής Επιστήμης ποτέ δεν ήταν μεγαλύτερη ... Το ανθρώπινο σώμα ανήκει στον Θεό, όχι στα εργαστήρια του ανθρώπου». (Οι Χριστιανοί θα θυμηθούν τα λόγια του Απόστολου Παύλου: «Δεν γνωρίζετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Δεν ανήκετε στους εαυτούς σας...» (Α' Κορ.6:19-20).
Ο Rocco Buttiglione, ένας Ιταλός ακαδημαϊκός που συνδέεται με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ, τονίζει ότι «ο άνθρωπος δεν είναι αντικείμενο. Οι άνθρωποι γεννιούνται από τη συζυγική αγάπη... Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να γεννιούνται, όχι να παράγονται».
Άλλοι Χριστιανοί και Ιουδαίοι λόγιοι τόνισαν τις θεμελιώδεις Βιβλικές αλήθειες που υπάρχουν στη Γένεση, δηλ. ότι «ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα Του... αρσενικό και θηλυκό τους δημιούργησε» και ότι «ο Θεός τους ευλόγησε και τους είπε, ‘Αυξάνεστε και πληθύνεστε’». (Γεν.1:27-28, 3:5-6).
Το να προσπαθούν οι άνθρωποι να δημιουργήσουν με μη σεξουαλικά μέσα, λένε οι λόγιοι αυτοί, αφήνοντας το αρσενικό έξω από τη διαδικασία αναπαραγωγής, θα ήταν κάτι που αρνείται αλαζονικά τη φυσική τάξη του Δημιουργού. «Μακριά τα χέρια σας απ’ τον άνθρωπο!» λέει ο ραβί Moshe David Tenbler, καθηγητής ιατρικής ηθικής στο Yeshiva University της Νέας Υόρκης. «Αυτό (τα γενετικά πειράματα για παραγωγή ανθρώπων) είναι μέρος του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού το οποίο δεν πρέπει να αγγίξουμε».
Αναπρογραμματίζοντας ζώα και φυτά
Η ίδια τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για να παραχθεί η Ντόλλυ σίγουρα θα χρησιμοποιηθεί και για την παραγωγή κλωνοποιημένων αγελάδων και χοίρων. Ο Dr Wilmut πρόβλεψε ότι σύντομα θα έρθει η μέρα που τα περισσότερα ζώα στην κτηνοτροφία θα είναι κλωνοποιημένα.
Μετά υπάρχει και ο χώρος των διαγενετικών ζώων, των οποίων το DNA έχει μεταλλαχθεί ώστε να περιλαμβάνει ξένα προς το είδος τους γονίδια ή να έχουν αφαιρεθεί από τα δικά του γονίδια.
Μία από τις πιο δραστήριες περιοχές έρευνας σ’ αυτό το χώρο ονομάζεται «ξένο-εμφύτευση» - ο γενετικός ξαναπρογραμματισμός επιλεγμένων θηλαστικών, κυριότερο παράδειγμα οι χοίροι, με σκοπό να παραχθούν καρδιές, νεφρά, συκώτια και πνεύμονες κατάλληλοι για εμφύτευση σε ανθρώπους. Τα όργανα του χοίρου μεταλλάσσονται ώστε να περιέχουν μέρος της δομής του ανθρώπινου DNA. Αναμένεται ακόμη οι χοίροι να γίνουν πηγή προϊόντων του ανθρώπινου αίματος.
Ακόμα αποτελεί θέμα έντονης διαμάχης μεταξύ των Ευρωπαίων το εάν πρέπει να επιτραπεί η εισαγωγή από τις ΗΠΑ γενετικά μεταλλαγμένης σόγιας και τοματοπολτού, απηχώντας τους φόβους της περσινής χρονιάς από την αρρώστια των «τρελλών αγελάδων». Και δεν πρόκειται για μία μικρή διαμάχη, γιατί περίπου τα 2/3 των επεξεργασμένων τροφίμων που πουλιούνται στα σούπερ-μάρκετ περιέχουν σόγια σε κάποια μορφή.
Όλα αυτά τα θέματα εγείρουν σοβαρά ερωτήματα, όπως: Υπάρχει ωφέλεια μακροπρόθεσμα από την παραγωγή κλωνοποιημένων ζώων; Δεν προσφέρει η φυσική γενετική ποικιλία που υπάρχει σήμερα προστασία απέναντι σε ξαφνικά ξεσπάσματα καταστροφικών ασθενειών;
Είναι τα «ξένο-εμφυτεύματα» πραγματικά ασφαλή; Ο Herb Sewell, καθηγητής ανοσολογίας στο Queen’s Medical Centre, στο Νόττινχαμ της Βρετανίας, είπε στην Daily Telegraph (17 Ιαν. 1997) ότι η μεταμόσχευση ζωντανών ιστών από ζώα σε ανθρώπους δίνει μία «μοναδική ευκαιρία» στους ιούς να υπερπηδήσουν το φράγμα των (βιολογικών) ειδών.
Σε ποιά έκταση η γενετική συμβάλλει στην παραγωγή τροφών; Η Τhe European έχει αναφέρει δύο φορές σχετικά με μία ποικιλία καλαμποκιού που περιέχει ένα γονίδιο από DNA σκορπιού, με σκοπό να δηλητηριάζονται τα έντομα που προσπαθούν να το φάνε. Εάν αυτή η αναφορά είναι αληθινή, ποιά θα ήταν η επίδραση τέτοιων δημητριακών πάνω στα ζώα που θα τρέφονταν μ’ αυτά, και πάνω στους ανθρώπους που τελικά βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας της διατροφής;
Εκεί που οι θνητοί φοβούνται να περπατήσουν;
Τί βρίσκεται μπροστά, πέρα από αυτόν τον εκρηκτικό χώρο της βιοτεχνολογίας; Ο Dr Wilmut, που έγινε διάσημος μέσα σε μία νύχτα, παραδέχεται ότι πραγματικά δε γνωρίζει. «Μια λανθασμένη αντίληψη για τους επιστήμονες είναι ότι αυτοί βλέπουν πιο μακριά από τους άλλους ανθρώπους», είπε σ’ έναν ανταποκριτή της Los Angeles Times. «Δε βλέπουμε πιο μακριά. Τα περισσότερα πράγματα στα οποία αυτή η τεχνική (η κλωνοποίηση) θα χρησιμοποιηθεί δεν τα έχουμε ακόμη ούτε καν φανταστεί».
Όταν ρωτήθηκε για το εάν η επιστήμη προπορεύεται της ηθικής, απάντησε: «Αυτό που ξέρω είναι ότι εγώ αγωνίζομαι να συμβαδίζω».
Σε ποιό σημείο η τεχνολογική πρόοδος πάει πολύ μακριά και πλησιάζει στην «απαγορευμένη γνώση»;
«Τα ίδια μας τα κατορθώματα μπορεί να μας αποσπάσουν από του να σκεφτούμε για πιθανούς κινδύνους», γράφει ο Shattuck, καθηγητής Σύγχρονων Γλωσσών και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. «Φαινόμαστε ανίσχυροι να αντισταθούμε σε οποιαδήποτε καινοτομία ή επαναστατική εφεύρεση ή πειρασμό που φαίνεται να έχει εμπορικό σκοπό».
Ο Shattuck σημειώνει πως «η γνώση που οι πολλές επιστήμες μας ανακαλύπτουν δεν είναι απαγορευμένη από μόνη της. Αλλά οι ανθρώπινοι φορείς που ζητούν αυτή τη γνώση ποτέ δεν μπόρεσαν να σταθούν ξεχωριστά από αυτήν ή να τη θέσουν κάτω από τον έλεγχό τους ή να εμποδίσουν τις εφαρμογές της στη ζωή μας».
Ο Shattuck, λέει πως όταν η θρησκεία ήταν πιο καθοριστικός παράγοντας στην κοινωνία, υπερίσχυε η άποψη ότι «υπάρχουν πράγματα που δε θα έπρεπε, δε χρειάζεται να τα γνωρίζουμε. Το να ερευνούμε απερίσκεπτα πέρα από αυτά που ο Θεός έχει αποκαλύψει σε εμάς και να εξερευνούμε τελικά ζητήματα μόνο με τη λογική, θα μας αποσπάσει από την υπευθυνότητα του να ζούμε τη ζωή μας σύμφωνα με ένα καθιερωμένο ηθικό κώδικα».
Ο Shattuck συζητάει τη Βιβλική διήγηση του πειρασμού του διαβόλου προς την Εύα, στον κήπο της Εδέμ. Η μητέρα του ανθρώπινου γένους ανταποκρίθηκε στον πειρασμό κατά μέρος γιατί το απαγορευμένο δέντρο με το καρπό του «ήταν επιθυμητό γιατί έδινε γνώση». Εάν το έτρωγε, της είπε ο διάβολος, θα την έκανε «σαν Θεό, γνωρίζοντας το καλό και το κακό». Αυτή η επιθυμία για απαγορευμένη γνώση κατέληξε στο να χάσει το πρώτο ζευγάρι (γιατί και ο Αδάμ έφαγε) τον κήπο της Εδέμ και να εμποδιστεί η πρόσβαση στο Δέντρο της Ζωής.
Μια επανάληψη της Βαβέλ
Στο κεφάλαιο «Η Μακρινή Πλευρά της Περιέργειας» του βιβλίου του, ο Shattuck θυμάται την περίφημη ιστορία της αποτυχημένης προσπάθειας, λίγο μετά τον Κατακλυσμό, όταν «όλη η γη ήταν μίας γλώσσας και μίας φωνής», για να χτίσουν μία μεγάλη πόλη και ένα πύργο, αντίθετα με το θέλημα του Θεού. Η πόλη και ο πύργος της έδειχνε την τάση των ανθρώπων να βασίζονται στους εαυτούς τους και στην τεχνολογία τους. «...Και άρχισαν να κάμουν τούτοž και τώρα δεν θα εμποδιστεί σ’ αυτούς όλα όσα σκοπεύουν να κάνουν» (Γεν.11:1,6). Ο Θεός επιβράδυνε το βήμα της προόδου διασκορπίζοντας τους οικοδόμους.
«Η ανθρωπότητα, ενωμένη μέσω της τεχνολογίας και μίας παγκόσμιας γλώσσας, πορεύεται προς τη δύναμη», συνεχίζει αυτός ο λόγιος. «Η δύναμη από μόνη της δεν είναι επικίνδυνη. Αλλά η φαντασία ενωμένη με τη δύναμη μπορεί να ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης φύσης φιλοδοξώντας να φτάσει τη θεότητα».
Ο κόσμος του σήμερα, ενωμένος στην τεχνολογία, έχει συνεχίσει στην παράδοση των αρχαίων οικοδόμων του πύργου της Βαβέλ. Έχουμε, αλήθεια, ξεχάσει πόσο περιορισμένοι είμαστε σε σύγκριση με τον Δημιουργό μας; Μπορεί να μεταφέρουμε με προφυλάξεις γονίδια από το DNA ενός ζώου σε ένα άλλο. Αλλά ποιός σχεδίασε αρχικά το DNA; Ποιός καθιέρωσε το μηχανισμό με τον οποίο τα κύτταρα διαιρούνται και διαφοροποιούνται;
Μόνο ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει ζωή. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως μόλις έχουμε αρχίσει να κατανοούμε την πολυπλοκότητα της δομής ακόμη και της απλούστερης μονάδας ζωής.
Θα μπορούσε λοιπόν η Ντόλλυ να είναι ένα τέρας τύπου Φράνκεσταϊν, ένας λύκος με ένδυμα προβάτου;
Ένα από τα πιο εύστοχα άρθρα που ακολούθησαν την ανακοίνωση της γέννησης του πρώτου κλωνοποιημένου προβάτου δημοσιεύτηκε στη Wall Sreet Journal (25-2-97):«Όταν το σκέφτεσαι, είναι κάπως περίεργο ότι το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό είναι πρόβατο. Το πρόβατο είναι βασικό σύμβολο στην Ιουδαίο-Χριστιανική παράδοση, της εξιλέωσης και της απολύτρωσης... Φαίνεται (η Ντόλλυ) να μας λέει: Εσείς το κάνατε αυτό σε μένα ώστε να σας προσφέρω τα οφέλη της ιατρικής σε εσάς, αλλά πριν το κάνετε αυτό στους εαυτούς σας, νομίζω ότι θα έπρεπε να γνωρίσετε περισσότερα για το ποιοί είστε. Για παράδειγμα, δεν θα ήταν καλός λόγος να αναρωτηθούμε, γιατί ο Θεός έκανε τον καθένα μας διαφορετικό από τους άλλους; Ίσως προσπαθεί να μας πει κάτι, και ίσως, αν και είμαστε τόσο έξυπνοι που τώρα νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε άνδρες και γυναίκες κατά την εικόνα μας, σαν αρχάριοι θα έπρεπε να ακούσουμε».
Μία εφημερίδα αποκάλεσε την Ντόλλυ «το πρόβατο που συγκλόνισε τον κόσμο». Η εφημερίδα Sunday Times το αποκάλεσε «πρόβατο της θεάς επιστήμης» που δημιούργησε το «μεγαλύτερο επιστημονικό σοκ της εποχής μας». Το περιοδικό Time έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι «ποτέ κάτι τόσο εκπληκτικό δεν έχει συμβεί από την εποχή που ο Θεός έπλασε την Εύα από την πλευρά του Αδάμ».
Αυτό που δημιούργησε ο Dr. Ian Wilmut και οι συνεργάτες του στο Ινστιτούτο Roslin, κοντά στο Εδιμβούργο, ήταν πράγματι αξιοσημείωτο. Η Ντόλλυ ήταν μία μαρτυρία όχι μόνο των χρόνων της σκληρής δουλειάς τους, αλλά και της εφευρετικότητας και ευφυΐας του ανθρώπου.
Μέχρι εκείνη τη δραματική στιγμή, είχαν κλωνοποιηθεί ζώα, αλλά μόνο από κύτταρα εμβρύων, δηλαδή από κύτταρα που δεν είχαν ακόμη αρχίσει να διαφοροποιούνται για να σχηματίσουν τα διάφορα όργανα (ακόμη και τώρα, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς γίνεται αυτή η θαυμαστή διαδικασία.)
Αυτό που έκανε ο Dr Wilmut ήταν να επαναφέρει ένα ενήλικο, εξειδικευμένο κύτταρο, στη «βρεφική» του κατάσταση της αδιαιρετότητας, μέσω μίας διαδικασίας απορρόφησης που «έσβησε» όλα τα γονίδια. Μετά φύτεψε το κύτταρο σε ένα κύτταρο ωαρίου δότη από το οποίο είχε αφαιρεθεί το δικό του DNA, και χρησιμοποίησε μία ηλεκτρική δόνηση για να αναμίξει τα δύο συστατικά. Μετά το τοποθέτησε στη κοιλιά ενός προβάτου, όπου αναπτύχθηκε το έμβρυο.
Τι γίνεται με τους ανθρώπινους κλώνους;
Από εξωτερική εμφάνιση, η Ντόλλυ, το διασημότερο πρόβατο του κόσμου, φαίνεται φυσιολογικό. Αλλά, όπως ανέφερε το The Economist: «Το μεγάλο επιστημονικό ερώτημα (αντίθετα από το ηθικό) σχετικά με την Ντόλλυ είναι πως θα μεγαλώσει».
Κατά μία έννοια, όταν γεννήθηκε ήταν ήδη έξη χρονών, έχοντας την ηλικία της «γενετικής μητέρας» της, από την οποία λήφθηκε το κύτταρο από το οποίο αναπτύχθηκε η Ντόλλυ. Οι γενετιστές έχουν αγωνία να μάθουν αν αυτό το πρόβατο θα μπορέσει να γεννήσει υγιείς απογόνους.
Αλλά το τελικό ερώτημα είναι: εάν μπορούμε να κλωνοποιήσουμε ένα πρόβατο, μπορούμε επίσης και ανθρώπους; Το να κλωνοποιήσουμε ένα ανθρώπινο ον, είπε ο Dr Wilmut σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του, θεωρητικά θα ήταν εφικτό μετά από δύο χρόνια, εάν γινόταν μία τεράστια προσπάθεια. Αλλά βρήκε την πιθανότητα «δύσκολη και προκλητική», προσθέτοντας ότι «δεν μπορεί να βρει μία κλινική αιτία για να παράγει αντίγραφο ενός ανθρώπινου όντος».
Αλλά, «εάν αυτό μπορεί να γίνει, θα γίνει: οι άνθρωποι που ζουν σε μία τεχνολογικά υπνωτισμένη εποχή είναι ακριβώς σαν κι’ αυτό (τη κλωνοποίηση)» πρόβλεψε στη Sunday Times (2 Μαρτίου 1997).
Ο Μουσουλμάνος λόγιος Munawar Ahmad Anees, ένας ειδικός στη γενετική μηχανική, προσθέτει: «Η αλαζονεία της Δυτικής Επιστήμης ποτέ δεν ήταν μεγαλύτερη ... Το ανθρώπινο σώμα ανήκει στον Θεό, όχι στα εργαστήρια του ανθρώπου». (Οι Χριστιανοί θα θυμηθούν τα λόγια του Απόστολου Παύλου: «Δεν γνωρίζετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Δεν ανήκετε στους εαυτούς σας...» (Α' Κορ.6:19-20).
Ο Rocco Buttiglione, ένας Ιταλός ακαδημαϊκός που συνδέεται με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ, τονίζει ότι «ο άνθρωπος δεν είναι αντικείμενο. Οι άνθρωποι γεννιούνται από τη συζυγική αγάπη... Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να γεννιούνται, όχι να παράγονται».
Άλλοι Χριστιανοί και Ιουδαίοι λόγιοι τόνισαν τις θεμελιώδεις Βιβλικές αλήθειες που υπάρχουν στη Γένεση, δηλ. ότι «ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα Του... αρσενικό και θηλυκό τους δημιούργησε» και ότι «ο Θεός τους ευλόγησε και τους είπε, ‘Αυξάνεστε και πληθύνεστε’». (Γεν.1:27-28, 3:5-6).
Το να προσπαθούν οι άνθρωποι να δημιουργήσουν με μη σεξουαλικά μέσα, λένε οι λόγιοι αυτοί, αφήνοντας το αρσενικό έξω από τη διαδικασία αναπαραγωγής, θα ήταν κάτι που αρνείται αλαζονικά τη φυσική τάξη του Δημιουργού. «Μακριά τα χέρια σας απ’ τον άνθρωπο!» λέει ο ραβί Moshe David Tenbler, καθηγητής ιατρικής ηθικής στο Yeshiva University της Νέας Υόρκης. «Αυτό (τα γενετικά πειράματα για παραγωγή ανθρώπων) είναι μέρος του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού το οποίο δεν πρέπει να αγγίξουμε».
Αναπρογραμματίζοντας ζώα και φυτά
Η ίδια τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για να παραχθεί η Ντόλλυ σίγουρα θα χρησιμοποιηθεί και για την παραγωγή κλωνοποιημένων αγελάδων και χοίρων. Ο Dr Wilmut πρόβλεψε ότι σύντομα θα έρθει η μέρα που τα περισσότερα ζώα στην κτηνοτροφία θα είναι κλωνοποιημένα.
Μετά υπάρχει και ο χώρος των διαγενετικών ζώων, των οποίων το DNA έχει μεταλλαχθεί ώστε να περιλαμβάνει ξένα προς το είδος τους γονίδια ή να έχουν αφαιρεθεί από τα δικά του γονίδια.
Μία από τις πιο δραστήριες περιοχές έρευνας σ’ αυτό το χώρο ονομάζεται «ξένο-εμφύτευση» - ο γενετικός ξαναπρογραμματισμός επιλεγμένων θηλαστικών, κυριότερο παράδειγμα οι χοίροι, με σκοπό να παραχθούν καρδιές, νεφρά, συκώτια και πνεύμονες κατάλληλοι για εμφύτευση σε ανθρώπους. Τα όργανα του χοίρου μεταλλάσσονται ώστε να περιέχουν μέρος της δομής του ανθρώπινου DNA. Αναμένεται ακόμη οι χοίροι να γίνουν πηγή προϊόντων του ανθρώπινου αίματος.
Ακόμα αποτελεί θέμα έντονης διαμάχης μεταξύ των Ευρωπαίων το εάν πρέπει να επιτραπεί η εισαγωγή από τις ΗΠΑ γενετικά μεταλλαγμένης σόγιας και τοματοπολτού, απηχώντας τους φόβους της περσινής χρονιάς από την αρρώστια των «τρελλών αγελάδων». Και δεν πρόκειται για μία μικρή διαμάχη, γιατί περίπου τα 2/3 των επεξεργασμένων τροφίμων που πουλιούνται στα σούπερ-μάρκετ περιέχουν σόγια σε κάποια μορφή.
Όλα αυτά τα θέματα εγείρουν σοβαρά ερωτήματα, όπως: Υπάρχει ωφέλεια μακροπρόθεσμα από την παραγωγή κλωνοποιημένων ζώων; Δεν προσφέρει η φυσική γενετική ποικιλία που υπάρχει σήμερα προστασία απέναντι σε ξαφνικά ξεσπάσματα καταστροφικών ασθενειών;
Είναι τα «ξένο-εμφυτεύματα» πραγματικά ασφαλή; Ο Herb Sewell, καθηγητής ανοσολογίας στο Queen’s Medical Centre, στο Νόττινχαμ της Βρετανίας, είπε στην Daily Telegraph (17 Ιαν. 1997) ότι η μεταμόσχευση ζωντανών ιστών από ζώα σε ανθρώπους δίνει μία «μοναδική ευκαιρία» στους ιούς να υπερπηδήσουν το φράγμα των (βιολογικών) ειδών.
Σε ποιά έκταση η γενετική συμβάλλει στην παραγωγή τροφών; Η Τhe European έχει αναφέρει δύο φορές σχετικά με μία ποικιλία καλαμποκιού που περιέχει ένα γονίδιο από DNA σκορπιού, με σκοπό να δηλητηριάζονται τα έντομα που προσπαθούν να το φάνε. Εάν αυτή η αναφορά είναι αληθινή, ποιά θα ήταν η επίδραση τέτοιων δημητριακών πάνω στα ζώα που θα τρέφονταν μ’ αυτά, και πάνω στους ανθρώπους που τελικά βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας της διατροφής;
Εκεί που οι θνητοί φοβούνται να περπατήσουν;
Τί βρίσκεται μπροστά, πέρα από αυτόν τον εκρηκτικό χώρο της βιοτεχνολογίας; Ο Dr Wilmut, που έγινε διάσημος μέσα σε μία νύχτα, παραδέχεται ότι πραγματικά δε γνωρίζει. «Μια λανθασμένη αντίληψη για τους επιστήμονες είναι ότι αυτοί βλέπουν πιο μακριά από τους άλλους ανθρώπους», είπε σ’ έναν ανταποκριτή της Los Angeles Times. «Δε βλέπουμε πιο μακριά. Τα περισσότερα πράγματα στα οποία αυτή η τεχνική (η κλωνοποίηση) θα χρησιμοποιηθεί δεν τα έχουμε ακόμη ούτε καν φανταστεί».
Όταν ρωτήθηκε για το εάν η επιστήμη προπορεύεται της ηθικής, απάντησε: «Αυτό που ξέρω είναι ότι εγώ αγωνίζομαι να συμβαδίζω».
Σε ποιό σημείο η τεχνολογική πρόοδος πάει πολύ μακριά και πλησιάζει στην «απαγορευμένη γνώση»;
«Τα ίδια μας τα κατορθώματα μπορεί να μας αποσπάσουν από του να σκεφτούμε για πιθανούς κινδύνους», γράφει ο Shattuck, καθηγητής Σύγχρονων Γλωσσών και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. «Φαινόμαστε ανίσχυροι να αντισταθούμε σε οποιαδήποτε καινοτομία ή επαναστατική εφεύρεση ή πειρασμό που φαίνεται να έχει εμπορικό σκοπό».
Ο Shattuck σημειώνει πως «η γνώση που οι πολλές επιστήμες μας ανακαλύπτουν δεν είναι απαγορευμένη από μόνη της. Αλλά οι ανθρώπινοι φορείς που ζητούν αυτή τη γνώση ποτέ δεν μπόρεσαν να σταθούν ξεχωριστά από αυτήν ή να τη θέσουν κάτω από τον έλεγχό τους ή να εμποδίσουν τις εφαρμογές της στη ζωή μας».
Ο Shattuck, λέει πως όταν η θρησκεία ήταν πιο καθοριστικός παράγοντας στην κοινωνία, υπερίσχυε η άποψη ότι «υπάρχουν πράγματα που δε θα έπρεπε, δε χρειάζεται να τα γνωρίζουμε. Το να ερευνούμε απερίσκεπτα πέρα από αυτά που ο Θεός έχει αποκαλύψει σε εμάς και να εξερευνούμε τελικά ζητήματα μόνο με τη λογική, θα μας αποσπάσει από την υπευθυνότητα του να ζούμε τη ζωή μας σύμφωνα με ένα καθιερωμένο ηθικό κώδικα».
Ο Shattuck συζητάει τη Βιβλική διήγηση του πειρασμού του διαβόλου προς την Εύα, στον κήπο της Εδέμ. Η μητέρα του ανθρώπινου γένους ανταποκρίθηκε στον πειρασμό κατά μέρος γιατί το απαγορευμένο δέντρο με το καρπό του «ήταν επιθυμητό γιατί έδινε γνώση». Εάν το έτρωγε, της είπε ο διάβολος, θα την έκανε «σαν Θεό, γνωρίζοντας το καλό και το κακό». Αυτή η επιθυμία για απαγορευμένη γνώση κατέληξε στο να χάσει το πρώτο ζευγάρι (γιατί και ο Αδάμ έφαγε) τον κήπο της Εδέμ και να εμποδιστεί η πρόσβαση στο Δέντρο της Ζωής.
Μια επανάληψη της Βαβέλ
Στο κεφάλαιο «Η Μακρινή Πλευρά της Περιέργειας» του βιβλίου του, ο Shattuck θυμάται την περίφημη ιστορία της αποτυχημένης προσπάθειας, λίγο μετά τον Κατακλυσμό, όταν «όλη η γη ήταν μίας γλώσσας και μίας φωνής», για να χτίσουν μία μεγάλη πόλη και ένα πύργο, αντίθετα με το θέλημα του Θεού. Η πόλη και ο πύργος της έδειχνε την τάση των ανθρώπων να βασίζονται στους εαυτούς τους και στην τεχνολογία τους. «...Και άρχισαν να κάμουν τούτοž και τώρα δεν θα εμποδιστεί σ’ αυτούς όλα όσα σκοπεύουν να κάνουν» (Γεν.11:1,6). Ο Θεός επιβράδυνε το βήμα της προόδου διασκορπίζοντας τους οικοδόμους.
«Η ανθρωπότητα, ενωμένη μέσω της τεχνολογίας και μίας παγκόσμιας γλώσσας, πορεύεται προς τη δύναμη», συνεχίζει αυτός ο λόγιος. «Η δύναμη από μόνη της δεν είναι επικίνδυνη. Αλλά η φαντασία ενωμένη με τη δύναμη μπορεί να ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης φύσης φιλοδοξώντας να φτάσει τη θεότητα».
Ο κόσμος του σήμερα, ενωμένος στην τεχνολογία, έχει συνεχίσει στην παράδοση των αρχαίων οικοδόμων του πύργου της Βαβέλ. Έχουμε, αλήθεια, ξεχάσει πόσο περιορισμένοι είμαστε σε σύγκριση με τον Δημιουργό μας; Μπορεί να μεταφέρουμε με προφυλάξεις γονίδια από το DNA ενός ζώου σε ένα άλλο. Αλλά ποιός σχεδίασε αρχικά το DNA; Ποιός καθιέρωσε το μηχανισμό με τον οποίο τα κύτταρα διαιρούνται και διαφοροποιούνται;
Μόνο ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει ζωή. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως μόλις έχουμε αρχίσει να κατανοούμε την πολυπλοκότητα της δομής ακόμη και της απλούστερης μονάδας ζωής.
Θα μπορούσε λοιπόν η Ντόλλυ να είναι ένα τέρας τύπου Φράνκεσταϊν, ένας λύκος με ένδυμα προβάτου;
Ένα από τα πιο εύστοχα άρθρα που ακολούθησαν την ανακοίνωση της γέννησης του πρώτου κλωνοποιημένου προβάτου δημοσιεύτηκε στη Wall Sreet Journal (25-2-97):«Όταν το σκέφτεσαι, είναι κάπως περίεργο ότι το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό είναι πρόβατο. Το πρόβατο είναι βασικό σύμβολο στην Ιουδαίο-Χριστιανική παράδοση, της εξιλέωσης και της απολύτρωσης... Φαίνεται (η Ντόλλυ) να μας λέει: Εσείς το κάνατε αυτό σε μένα ώστε να σας προσφέρω τα οφέλη της ιατρικής σε εσάς, αλλά πριν το κάνετε αυτό στους εαυτούς σας, νομίζω ότι θα έπρεπε να γνωρίσετε περισσότερα για το ποιοί είστε. Για παράδειγμα, δεν θα ήταν καλός λόγος να αναρωτηθούμε, γιατί ο Θεός έκανε τον καθένα μας διαφορετικό από τους άλλους; Ίσως προσπαθεί να μας πει κάτι, και ίσως, αν και είμαστε τόσο έξυπνοι που τώρα νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε άνδρες και γυναίκες κατά την εικόνα μας, σαν αρχάριοι θα έπρεπε να ακούσουμε».
Η θέση των Εβραίων την περίοδο της Κ. Διαθήκης
Πιστεύω ότι υπήρξε μία παρανόηση του ρόλου των Εβραίων εκ μέρους των Εθνικών Χριστιανών[1] στη διάρκεια των αιώνων της χριστιανικής ιστορίας. Δυστυχώς ο αντισημιτισμός που αναπτύχθηκε αρκετά νωρίς στην ιστορία της Εκκλησίας, και η παράβλεψη της διδασκαλίας του αποστόλου Παύλου για το ρόλο του εβραϊκού έθνους, επέφερε απομάκρυνση μεγάλου μέρους της χριστιανικής Εκκλησίας από τις εβραϊκές ρίζες της με τραγικές παρανοήσεις και ανάπτυξη ενός αντι-ιουδαϊκού πνεύματος που τελικά ζημίωσε την ίδια την Εκκλησία.
Αλλά για να καταλάβουμε το σχέδιο του Θεού για το εβραϊκό έθνος στην εποχή της Κ. Διαθήκης πρέπει να μελετήσουμε προσεκτικά την επιστολή προς Ρωμαίους (κεφάλαια 9-11) του αποστόλου Παύλου. Στα κεφάλαια αυτά ο Παύλος ασχολείται με το καίριο ερώτημα: Αφού ο Ιησούς Χριστός ήταν Εβραίος, όπως και όλοι οι πρώτοι ακόλουθοί του, γιατί το εβραϊκό έθνος απέρριψε το Μεσσία του; Και τώρα που το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού λαού απέρριψε το Μεσσία του, ποιο θα είναι το μέλλον αυτού του λαού;
Στο πρώτο ερώτημα ο Παύλος, αφού εκφράσει την απέραντη οδύνη του για την τύφλωση του εβραϊκού λαού (9:1-4), αναφέρει ότι σύμφωνα με τη διδασκαλία της Π. Διαθήκης δεν είναι όλοι οι απόγονοι του Αβραάμ αληθινά τέκνα του, αλλά «εν Ισαάκ κληθήσεταί σοι σπέρμα» (εδ.7). Δηλαδή μόνο τα τέκνα της υπόσχεσης λογαριάζονται σπέρμα του Αβραάμ, όπως ήταν ο Ισαάκ, όχι κάθε σαρκικό τέκνο του Αβραάμ, όπως π.χ. ήταν ο Ισμαήλ, που ήταν σαρκικός του απόγονος. Στο σημείο αυτό ο απόστολος Παύλος αναφέρει τη διδασκαλία του προορισμού και της εκλογής του Ισραήλ, που βασίζεται στην κυριαρχία του Θεού. Χωρίς να θέλουμε να εντρυφήσουμε σ' αυτό το τελευταίο θέμα, αναφέρουμε απλώς ότι ο Θεός θεωρεί πραγματικούς απογόνους του Αβραάμ μόνον όσους φέρουν την πίστη του Αβραάμ. Αυτά τα βλέπουμε επίσης στο κεφάλαιο 4 της ίδιας επιστολής, όπου ο Παύλος λέγει: «Γιατί δε δόθηκε με το νόμο η επαγγελία στον Αβραάμ ή στους απογόνους του, το να είναι αυτός κληρονόμος του κόσμου, αλλά με τη δικαίωση της πίστης. Γιατί, αν οι κληρονόμοι προέρχονταν από το νόμο έχει κενωθεί η πίστη και έχει καταργηθεί η επαγγελία. Επειδή ο νόμος οργή κατεργάζεται... Γι' αυτό η επαγγελία δίνεται με την πίστη, για να είναι κατά χάρη, ώστε να είναι βέβαιη η επαγγελία στον κάθε απόγονο, όχι μόνο σ' όποιον προέρχεται από το νόμο, αλλά και σ' όποιον προέρχεται από την πίστη που είχε ο Αβραάμ, που είναι πατέρας όλων μας καθώς είναι γραμμένο: Πατέρα πολλών εθνών σε έχω θέσει... Γι' αυτό και η πίστη τού λογαριάστηκε για δικαίωση. Δε γράφτηκε όμως μόνο γι' αυτόν ότι του λογαριάστηκε, αλλά και για εμάς, στους οποίους μέλλει να λογαριάζεται, σ' όσους πιστεύουν σ' εκείνον που έγειρε τον Ιησού τον Κύριό μας από τους νεκρούς» (Ρωμαίους 4:13-14,16-17,22-24). Σύμφωνα με τα λόγια αυτά του Παύλου, δεν έφτανε κανείς να ήταν απόγονος του Αβραάμ, ούτε να προερχόταν από το νόμο, να ήταν δηλαδή Εβραίος τυπικά με την περιτομή και την εφαρμογή του μωσαϊκού νόμου. Για να τον θεωρούσε ο Θεός πραγματικό τέκνο του Αβραάμ, έπρεπε να είχε και την πίστη που είχε ο Αβραάμ στο Θεό.
Εδώ εστιαζόταν το λάθος των θρησκευτικών ηγετών της εποχής του Ιησού, που νόμιζαν πως έφτανε να έχει κανείς πατέρα (πρόγονο) κατά σάρκα τον Αβραάμ, για να ανήκει στο λαό του Θεού, χωρίς να ενδιαφέρονται για την πίστη του και τα έργα του Αβραάμ. Έλεγε, λοιπόν, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: «Και επειδή είδε πολλούς από τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους να έρχονται για το βάφτισμά του, τους είπε: ‘Γεννήματα εχιδνών, ποιος σας υπέδειξε, για να ξεφύγετε από τη μελλοντική οργή; Κάντε λοιπόν καρπό άξιο της μετάνοιας και μη νομίσετε ότι μπορείτε να λέτε μέσα σας: Πατέρα έχουμε τον Αβραάμ. Γιατί σας λέω ότι δύναται ο Θεός από τους λίθους τούτους να εγείρει τέκνα στον Αβραάμ’» (Ματθαίος 3:7-9).
Κατά την εποχή του Ιησού Χριστού και κατόπιν, όσοι από τους Εβραίους πίστεψαν στον Ιησού Χριστό ήταν τα πραγματικά τέκνα του Αβραάμ, το αληθινό σπέρμα του, γιατί αυτοί είχαν την πίστη που ο Αβραάμ είχε στο Θεό, την πίστη που ο Θεός ήθελε οι άνθρωποι να έχουν. Αυτοί ήταν «το υπόλειμμα σύμφωνα με εκλογή κατά χάρη» (Ρωμαίους 11:5) και «ο Ισραήλ του Θεού» (Γαλάτες 6:16). Οι άπιστοι Εβραίοι απορρίφτηκαν από τον Θεό ως λαός του.
Εδώ όμως οι χριστιανοί από τα Έθνη έκαναν ένα τραγικό λάθος, που πρέπει να διορθώσουν. Ο Θεός δεν απέρριψε το εβραϊκό έθνος στο σύνολό του για πάντα, έστω και αν αυτή τη στιγμή η πλειοψηφία αυτού του λαού βρίσκεται σε αποστασία από το Θεό. Ο Θεός είχε και έχει ένα υπέροχο μελλοντικό σχέδιο γι' αυτόν το λαό. Πάλι ο Παύλος λέει: «Λέω, λοιπόν, μήπως (οι Ιουδαίοι) σκόνταψαν για να πέσουν; Είθε να μη γίνει! Αλλά με το παράπτωμά τους η σωτηρία ήρθε στα έθνη, για να τους παρακινήσει σε ζηλοτυπία. Και αν το παράπτωμά τους είναι πλούτος για τον κόσμο και η ήττα τους είναι πλούτος για τα έθνη, πόσο μάλλον η πλήρης προσέλευσή τους!... Γιατί αν η αποβολή τους επέφερε συμφιλίωση στον κόσμο, τι θα είναι πρόσληψή τους παρά ζωή από τους νεκρούς;... Αν η ρίζα είναι άγια θα είναι και τα κλαδιά. Αν μερικά από τα κλαδιά αποκόπηκαν κι εσύ όντας αγριελιά μπολιάστηκες μεταξύ τους και έγινες συμμέτοχος της ρίζας και του πάχους της ελιάς, μην καυχιέσαι κατά των κλαδιών. Αλλά αν καυχιέσαι, εναντίον τους, σκέψου ότι εσύ δε βαστάζεις τη ρίζα, αλλά η ρίζα εσένα. Θα πεις λοιπόν: ‘Αποκόπηκαν κλαδιά, για να μπολιαστώ εγώ’. Καλώς. Από την απιστία αποκόπηκαν, κι εσύ έχεις σταθεί από την πίστη. Μην υψηλοφρονείς, αλλά να φοβάσαι. Γιατί αν ο Θεός δε φείστηκε τα φυσικά κλαδιά, μήπως ούτε εσένα φειστεί. Δες, λοιπόν, τη χρηστότητα και την αυστηρότητα του Θεού: αφενός σ' αυτούς που έπεσαν αυστηρότητα, αφετέρου σ' εσένα χρηστότητα - αν επιμένεις στη χρηστότητα, αλλιώς κι εσύ θα κοπείς εντελώς. Αλλά κι εκείνοι, αν δεν επιμένουν στην απιστία, θα μπολιαστούν. Γιατί δυνατός είναι ο Θεός πάλι να τους μπολιάσει. Γιατί, αν εσύ κόπηκες εντελώς από τη φυσική αγριελιά και μπολιάστηκες αντίθετα προς τη φύση σε ήμερη ελιά, πόσο μάλλον αυτοί που είναι σύμφωνα με τη φύση θα μπολιαστούν στη δική τους ελιά. Γιατί δε θέλω εσείς να αγνοείτε, αδελφοί, το μυστήριο αυτό, για να μη θεωρείτε τους εαυτούς σας φρόνιμους, ότι δηλαδή έχει γίνει πώρωση μερικώς στο λαό Ισραήλ, μέχρις ότου εισέλθει η πληρότητα των εθνικών. Και έτσι όλος ο λαός Ισραήλ θα σωθεί καθώς είναι γραμμένο: Θα έρθει από τη Σιών ο Σωτήρας, θα απομακρύνει τις ασέβειες από τον Ιακώβ... Σχετικά με την εκλογή τους είναι αγαπητοί για τους πατέρες τους. Γιατί είναι αμεταμέλητα τα χαρίσματα και η κλήση του Θεού. Γιατί, όπως ακριβώς εσείς κάποτε απειθήσατε στο Θεό, αλλά τώρα ελεηθήκατε με την απείθεια τούτων, έτσι και αυτοί τώρα απείθησαν στο έλεος που έγινε σ' εσάς, ώστε κι αυτοί να ελεηθούν. Γιατί ο Θεός συνέκλεισε όλους σε απείθεια, για να τους ελεήσει όσους» (Ρωμαίους 11:11-32). Αναγκάστηκα να αναφέρω την εκτεταμένη αυτή περικοπή, γιατί συχνά παραβλέπεται από τους Χριστιανούς. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτά τα λόγια του απ. Παύλου, το εβραϊκό έθνος μπορούμε να το παρομοιάσουμε με μια ήμερη ελιά. Οι ρίζες του ήταν οι πρόγονοι του Ισραήλ, οι πατριάρχες του, αρχίζοντας από τον Αβραάμ. Κατόπιν ο Ισαάκ, ο Ιακώβ και τα παιδιά του, οι 12 πατριάρχες. Οι απόγονοι όλων αυτών που ακολουθούσαν την πίστη του Αβραάμ κι εφάρμοζαν το Νόμο που αργότερα δόθηκε στο Μωυσή, τηρώντας όμως και την πίστη του Αβραάμ, ήταν τα πραγματικά τέκνα του Αβραάμ, τα παιδιά της επαγγελίας (υπόσχεσης), τα τέκνα της διαθήκης. Έτσι ο λαός Ισραήλ παρομοιάζεται με τη ρίζα, αλλά και με τον κορμό ενός δένδρου ελιάς ήμερης. Βεβαίως και στην Π. Διαθήκη δεν είχαν όλοι την πίστη του Αβραάμ, ούτε έμειναν πιστοί στο Θεό μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όλοι αυτοί ήταν σαν κλαδιά που αποκόβονταν από τον κορμό του δένδρου και ξεραίνονταν. Κάποια στιγμή μάλιστα ο Θεός αναφέρει στον Ησαΐα ότι μόνον ένα υπόλειμμα από το λαό Ισραήλ θα σωθεί. «Και αν ακόμη στη γη μείνει ένα δέκατο, και πάλι τότε θα είναι για να καεί. Θα γίνει όπως η τερέβινθος και όπως η βαλανιδιά που, όταν κλαδευτούν, ένας κορμός μένει σ' αυτές: Σπέρμα άγιο είναι ο κορμός της» (Ησαΐας 6:13).
Σ’ αυτό το άγιο σπέρμα, τον κορμό, που κύριος αντιπρόσωπός του είναι ο Ιησούς Χριστός, θα παραμείνουν λίγα κλαδιά από το αρχικό δένδρο της ήμερης ελιάς που θα είναι Εβραίοι πιστοί στον Ιησού ως Μεσσία. Αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα να μπολιαστούν σ' αυτόν τον κορμό καινούργια κλαδιά από αγριελιά, που συμβολίζει τους εθνικούς χριστιανούς. Αυτό το μπόλιασμα είναι αντίθετο προς τη φύση. Συνήθως πάνω σε μια αγριελιά μπολιάζουν κλαδιά ήμερης ελιάς. Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Έτσι οι εθνικοί πρέπει να δείχνουν ταπείνωση απέναντι στον αρχικό κορμό που είναι οι Ιουδαίοι, έστω κι αν τα κλαδιά που προέρχονται από τον αρχικό κορμό είναι λίγα, γιατί η ρίζα και ο κορμός του αρχικού δένδρου τούς βαστούν και όχι το αντίθετο. Υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να μπολιαστούν ξανά τα κλαδιά του αρχικού δένδρου, που αποκόπηκαν λόγω απιστίας στον Ιησού, αν δεν επιμένουν στην απιστία τους.
Στην ίδια επιστολή ο απ. Παύλος είχε θέσει το ερώτημα: «Τι λοιπόν το περισσότερο έχει ο Ιουδαίος ή ποια η ωφέλεια της περιτομής; Πολύ ωφελεί με κάθε τρόπο. Γιατί, βέβαια, πρώτα απ' όλα ωφελεί ότι τους εμπιστεύτηκαν τα λόγια του Θεού. Γιατί τι σημασία έχει; Αν απίστησαν μερικοί, μήπως η απιστία τους θα καταργήσει την πιστότητα του Θεού;» (Ρωμ.3:1-3). Το ευαγγέλιο είναι πρώτα για τους Εβραίους, αυτοί είναι οι φυσικοί αποδέκτες του: «Γιατί δεν ντρέπομαι το ευαγγέλιο, επειδή είναι δύναμη Θεού για σωτηρία σε καθέναν που πιστεύει, στον Ιουδαίο πρώτα και μετά στον Έλληνα» (Ρωμ.1:16). Ο Παύλος όπου και αν πήγαινε ευαγγέλιζε πρώτα τους Εβραίους, ύστερα πήγαινε στους εθνικούς. Και τώρα έτσι θα έπρεπε να γίνεται. Μακάρι η Εκκλησία να είχε διατηρήσει αυτόν τον τρόπο ευαγγελισμού απέναντι στους Εβραίους. Διαμέσου των αιώνων, όμως, δημιουργήθηκε ένα τυφλό αντισημιτικό πνεύμα, που θεώρησε πως οι Εβραίοι μια για πάντα αποκόπηκαν από τη χάρη του Θεού. Θεώρησαν ότι ο εβραϊκός λαός έδωσε ό,τι είχε να δώσει μέχρι τον ερχομό του Ιησού Χριστού. Ύστερα από Αυτόν, ο Θεός απέρριψε μια για πάντα το εβραϊκό έθνος και το αντικατέστησε με την Εκκλησία, που αποτελούνταν βασικά από εθνικούς. Έτσι δημιουργήθηκε «η θεωρία της αντικατάστασης». Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, η Εκκλησία «αντικατέστησε» το λαό Ισραήλ ως «πνευματικός Ισραήλ» και νέος λαός της χάρης. Ήταν σαν ο Θεός να ξερίζωσε το πρώτο δένδρο, τους Εβραίους, και στη θέση του να φύτεψε καινούργιο, την Εκκλησία. Αν κάποιος Εβραίος μάλιστα πίστευε στο Χριστό, έπρεπε να αποκηρύξει πλήρως την ιουδαϊκότητά του και να γίνει σαν εθνικός, για να γίνει αποδεκτός από την Εκκλησία. Αλλά αυτό ήταν λάθος σύμφωνα με τα λόγια του Παύλου, που διαβάσαμε προηγουμένως. Ο εβραϊκός λαός δεν καταργήθηκε ως εκλεκτός λαός του Θεού (προσοχή: εκλεκτός όχι ευνοούμενος), αλλά μάλλον διευρύνθηκε με την είσοδο και την πρόσληψη των εθνικών στις ευλογίες του Αβραάμ, που αρχικά ο Θεός είχε δώσει μόνο στους σαρκικούς απογόνους του Αβραάμ, σε όσους είχαν συγχρόνως την πίστη του, συμπεριλαμβανόμενων και των εθνικών που αποφάσιζαν να γίνουν προσήλυτοι Εβραίοι. Από την εποχή όμως του Χριστού και μετά, οι εθνικοί γίνονται αποδεκτοί στις ευλογίες του Αβραάμ ως εθνικοί, χωρίς να χρειαστεί να γίνουν πρώτα προσήλυτοι Εβραίοι, να κάνουν περιτομή και να τηρούν το Νόμο του Μωυσή. Έτσι η εκκλησία θα αποτελείτο από δύο ομάδες που ποτέ ο Θεός δεν είχε σκεφτεί να εξαλείψει τις διαφορές τους: τους Εβραίους και τους εθνικούς, που θα πίστευαν στον Ιησού ως Μεσσία.
Βέβαια, ο Νόμος του Μωυσή ως μέσο σωτηρίας είχε πλέον καταργηθεί (Ρωμαίους 7:6). Οι εθνικοί δεν καλούνταν να εφαρμόζουν το νόμο εκτός από κάποιες ελάχιστες εντολές που βλέπουμε στο Πράξεις (15:7-11,19-20). Οι Εβραίοι έπρεπε και αυτοί να καταλάβουν ότι δε σώζονται με την εφαρμογή του μωσαϊκού Νόμου παρά μόνο με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Επειδή όμως τα τυπικά του νόμου είχαν συνυφανθεί με την ύπαρξη του Ισραήλ ως έθνους, ήταν δηλαδή όχι μόνο θρησκευτικά σύμβολα, αλλά και διακριτικά του έθνους τους από τα άλλα έθνη, όπως και οι εορτές τους, οι Εβραίοι Χριστιανοί μπορούσαν να εφαρμόζουν όσες από τις διατάξεις του Νόμου ήθελαν, γνωρίζοντας όμως ότι δε σώζονται με την εφαρμογή αυτών των διατάξεων αλλά με την πίστη στο Χριστό (Πράξεις 15:11). Όπως, δηλαδή, οι Εθνικοί ήταν ελεύθεροι στο να μην εφαρμόζουν το Νόμο, έτσι και οι Εβραίοι ήταν ελεύθεροι στην εφαρμογή του Νόμου, μέρους ή όλου, γιατί ο νόμος γι’ αυτούς θα ήταν κάτι το ουδέτερο.
Έτσι βλέπουμε τον ίδιο τον απόστολο Παύλο, που ήταν ο μεγάλος θιασώτης της απελευθέρωσης των εθνικών από το Νόμο, να ακολουθεί ορισμένα τυπικά του Νόμου στη ζωή του και να επιτρέπει την περιτομή του Τιμόθεου, που είχε Εβραία μητέρα (Πράξεις 16:3). Επίσης βλέπουμε τον Παύλο (Πράξεις 18:18) να έχει κάνει ευχή, έχοντας κουρέψει τα μαλλιά του, κάτι που βασιζόταν στο βιβλίο των Αριθμών (6:2,5,9,18). Η επιθυμία του να βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ για την Πεντηκοστή (Πράξεις 20:16) βασιζόταν στο Δευτερονόμιο (16:16). Όπως επίσης η αφιέρωσή του με το κούρεμα των μαλλιών του και τη θυσία των ζώων (Πράξεις 21:17-26), κάτι που του σύστησαν να κάνει οι άλλοι απόστολοι, για να αποφευχθούν οι κατηγορίες από τους άπιστους Εβραίους, δείχνουν ότι ο Παύλος δεν ήταν αντίθετος στην εφαρμογή διατάξεων του Νόμου, εφόσον οι πιστοί στο Χριστό Εβραίοι δεν τις θεωρούσαν σωτηριακές.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΒΡΑΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Είναι εύλογο το ερώτημα: Τι απέγινε στη διάρκεια των αιώνων η εβραϊκή Εκκλησία; Πώς εξαφανίστηκε μία Εκκλησία στην οποία είχαν πιστέψει «μυριάδες» (μυριάδα = 10.000) Εβραίων, σύμφωνα με τα λόγια των αποστόλων (Πράξεις 17:20); Η ιστορία αυτής της Εκκλησίας ήταν πολύ τραγική και σ' αυτό κατά μεγάλο μέρος φταίει η παρεξήγηση του σχεδίου του Θεού που έκανε η Εκκλησία από τα Έθνη σχετικά με το λαό Ισραήλ. Ενώ οι χριστιανοί Εβραίοι έδειξαν ανοιχτό πνεύμα αποδεχόμενοι τελικά στους κόλπους τους τούς εθνικούς χριστιανούς, οι Εθνικοί χριστιανοί, όταν πλήθυναν, υπερηφανεύτηκαν κατά των Εβραίων χριστιανών, τους θεώρησαν αιρετικούς και τους απέκοψαν από την Κοινωνία τους.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:
Οι πιστοί στο Χριστό Εβραίοι ονομάζονταν «Ναζαρηνοί» (Πράξεις 24:5). Ενώ οι πιστοί στο Χριστό από τα έθνη ονομάζονταν «Χριστιανοί» (Πράξεις 11:26). Υπήρχε μια διάκριση μεταξύ Εβραίων και Εθνικών Χριστιανών, αλλά αρχικά ήταν σύμμαχοι.
Υπάρχουν δύο σημαντικές περίοδοι στην ιστορία της Εβραϊκής Εκκλησίας ύστερα από την αρχική αποστολική περίοδο: Είναι η περίοδος 66-70 μ.Χ. και 132-135 μ.Χ.
Στην πρώτη περίοδο έγινε η πρώτη επανάσταση του εβραϊκού λαού κατά των Ρωμαίων, που κατέληξε στην καταστροφή του Ναού και της Ιερουσαλήμ, και στο θάνατο πολλών χιλιάδων Εβραίων. Αρχικά οι Ρωμαίοι ξεκίνησαν την πολιορκία το 66 μ.Χ. Οι Εβραίοι Χριστιανοί γνώριζαν από την προφητεία του Ιησού ότι όταν η Ιερουσαλήμ περικυκλωθεί από στρατεύματα, έφτασε η καταστροφή της, και έπρεπε να φύγουν (Λουκάς 21:20-24). Γι' αυτό και δεν έλαβαν μέρος στην επανάσταση που ηγούνταν το κόμμα των Ζηλωτών. Όταν οι Ρωμαίοι σταμάτησαν την πολιορκία για λίγο χρονικό διάστημα, οι Χριστιανοί Εβραίοι βρήκαν την ευκαιρία να φύγουν όλοι περνώντας τον Ιορδάνη και από την Ιερουσαλήμ να πάνε στην Πέλλα. Μάλιστα ο ιστορικός της Εκκλησίας Ευσέβιος Καισαρείας αναφέρει ότι εκείνη την εποχή δόθηκε και μία προφητεία στην Εκκλησία της Ιερουσαλήμ, που έκανε τους Χριστιανούς Εβραίους να βιαστούν να φύγουν και κανείς Χριστιανός Εβραίος δε σκοτώθηκε στον πόλεμο αυτόν. Το 68 μ.Χ. οι Ρωμαίοι επανήλθαν, πολιόρκησαν την Ιερουσαλήμ και το 70 μ.Χ. την κατέλαβαν καταστρέφοντάς την και καίγοντας το Ναό. Από τότε δημιουργήθηκε το πρώτο ρήγμα μεταξύ Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων. Οι μη Χριστιανοί θεώρησαν τη φυγή των Χριστιανών προδοσία σε μία δύσκολη στιγμή του έθνους τους. Επειδή, όμως, η καταστροφή της Ιερουσαλήμ είχε προφητευθεί από τον Ιησού, αυτό ήταν ένα πλεονέκτημα για τους Χριστιανούς Εβραίους, γιατί έτσι αποδείκνυαν πως ο Ιησούς ήταν πράγματι προφήτης του Θεού, και τα λόγια του βγήκαν αληθινά. Συνεπώς και η μεσσιανικότητα που ισχυριζόταν για τον εαυτό του πρέπει να ήταν αληθινή. Αυτό οδήγησε τότε πολλούς Εβραίους στη χριστιανική πίστη. Συνεπώς ύστερα από μία αρχική ψύχρανση στις σχέσεις Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων, οι σχέσεις τους άρχισαν να αποκατασταίνονται. Κατά τη δεύτερη περίοδο 132-135 μ.Χ. έγινε η δεύτερη εβραϊκή επανάσταση με ηγέτη τον Μπαρ Κοχμπά. Σ' αυτήν την επανάσταση, επειδή δεν υπήρχαν πια λόγοι να μη λάβουν μέρος, οι Εβραίοι Χριστιανοί αρχικά ενώθηκαν με τους ομοεθνείς τους, για να αποτινάξουν τον καταπιεστικό ρωμαϊκό ζυγό. Ο Μπαρ Κοχμπά φαινόταν γεννημένος ηγέτης, ήταν ψηλός, με μεγάλη μυϊκή δύναμη και επιβλητικό παράστημα. Το όνομά του σήμαινε: «Γιος του Άστρου».
Όσο η επανάσταση ήταν αμιγώς εθνική οι Χριστιανοί Εβραίοι πολέμησαν με τους μη Χριστιανούς κατά των Ρωμαίων. Αλλά καθώς η επανάσταση προόδευε, ο αρχιραβίνος Ακίμπα έκανε το τραγικό λάθος να αναγνωρίσει τον Μπαρ Κοχμπά ως τον αναμενόμενο Μεσσία. Αυτό είχε τραγικές συνέπειες. Οι χριστιανοί Εβραίοι λόγω της πίστης τους αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τον Μπαρ Κοχμπά ως Μεσσία και απομακρύνθηκαν από τους άλλους Εβραίους. Σταμάτησαν τον πόλεμο κατά των Ρωμαίων, γιατί ο πόλεμος είχε πάρει πλέον θρησκευτική χροιά, που αυτοί δεν αναγνώριζαν. Τελικά, και αυτός ο πόλεμος κατέληξε σε ήττα των Εβραίων με σχεδόν πλήρη ξεριζωμό από την Παλαιστίνη για 2.000 χρόνια. Αυτή η απόσχιση προκάλεσε ένα μεγάλο και τελειωτικό ρήγμα μεταξύ Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων. Κατάρες κατά των Ναζαρηνών (Χριστιανών) Εβραίων διαβάζονταν στις Συναγωγές και το Ταλμούδ έλεγε ότι οι Εβραίοι δεν έπρεπε να χαιρετούν τους Εβραίους Χριστιανούς ούτε να ζητούν βοήθεια από Χριστιανό Εβραίο γιατρό, ακόμα κι αν πέθαινε ο ασθενής.
Δυστυχώς, μετά το έτος 135 μ.Χ. οι εθνικοί Χριστιανοί δε συμπαραστάθηκαν με αγάπη και συμπάθεια στους Εβραίους αδελφούς τους. Το αντιεβραϊκό πνεύμα είχε διεισδύσει ευρέως στην Εκκλησία, και όσους Εβραίους αποφάσιζαν να ακολουθήσουν την πίστη του Ιησού τούς υποχρέωναν να αποκηρύξουν πλήρως την ιουδαϊκότητά τους. Να γίνουν σαν Εθνικοί μέχρι του σημείου να λάβουν εθνικά ονόματα. Έτσι οι Χριστιανοί Εβραίοι βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο πυρά. Αφενός τους καταδίωκαν και τους μισούσαν οι σαρκικοί αδελφοί τους που δεν πίστευαν στο Χριστό, αφετέρου και οι πνευματικοί αδελφοί τους από τα έθνη τούς πίεζαν να εγκαταλείψουν οτιδήποτε είχε σχέση με το έθνος τους. Είναι σαν να έλεγαν σ' εμάς τους Έλληνες: «Αν θέλετε να γίνετε Χριστιανοί, πρέπει να γίνετε Εβραίοι. Να αλλάξετε τα ονόματά σας σε εβραϊκά και μόνο τότε θα σας δεχτούμε σε χριστιανική Εκκλησία». Καταλαβαίνουμε την τραγωδία των Εβραίων Χριστιανών, οι οποίοι θα ήθελαν να ευαγγελίσουν το έθνος τους. Πώς θα έλκυαν τους ομοεθνείς τους στο Χριστό, αν δεν ήταν ενσωματωμένοι στο έθνος τους και δεν εμφάνιζαν με εβραϊκό τρόπο στους Εβραίους τον Ιουδαίο Ιησού από τη Ναζαρέτ; Ξέχασαν οι Εθνικοί Χριστιανοί τα λόγια του αποστόλου των Εθνών, που έλεγε: «Έγινα στους Ιουδαίους σαν Ιουδαίος, για να κερδίσω Ιουδαίους» (Α' Κορ.9:20).
Ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος έγινε περί το 136 μ.Χ., λίγο μετά την καταστροφή της 2ης εβραϊκής επανάστασης υπό τον Μπαρ Κοχμπά, μεταξύ του Απολογητή Ιουστίνου του Μάρτυρα[2] και ενός λόγιου Εβραίου, του Τρύφωνα. Ο διάλογος φαίνεται πως έγινε με αρκετά επιθετικό τόνο εκ μέρους του Ιουστίνου, κρίνοντας αυστηρά τους Εβραίους μέσα από τα βιβλία τους της Π. Διαθήκης. Ο διάλογος ήταν πολύ μεγάλος, αλλά σε ένα σημείο αναφέρονται τα εξής: «Και ο Τρύφωνας πάλι ζητούσε να μάθει: ‘Αν κάποιος ξέροντας ότι έτσι έχουν τα πράγματα, μαζί με το ότι γνωρίζει πως αυτός είναι ο Χριστός (δηλ. ο Ιησούς), και είναι φανερό ότι και έχει πιστέψει και υπακούει σ' αυτόν, θέλει όμως και αυτά να φυλάσσει (δηλαδή τα τυπικά του μωσαϊκού Νόμου), θα σωθεί;’
Και εγώ είπα: ‘Σύμφωνα με την άποψή μου, Τρύφωνα, λέω ότι τέτοιος άνθρωπος θα σωθεί, αν δεν αγωνίζεται να πείσει αυτούς που προέρχονται από τα έθνη και περιτμήθηκαν από την πλάνη να φυλάσσουν αυτά οπωσδήποτε (δηλαδή τα τυπικά του Νόμου), πράγμα που έπραττες κι εσύ στην αρχή της συζήτησης, αποφαινόμενος ότι δε θα σωθώ αν δε φυλάξω αυτά’.
Κι εκείνος ρώτησε: ‘Γιατί λοιπόν είπες: 'Σύμφωνα με την άποψή μου θα σωθεί τέτοιος άνθρωπος', αν δεν υπάρχουν άλλοι που να λένε ότι τέτοιοι άνθρωποι δε θα σωθούν;’
‘Υπάρχουν’, αποκρίθηκα εγώ, ‘ω Τρύφωνα, άνθρωποι που δεν τολμούν ούτε να έχουν επικοινωνία με ομιλία ή στα σπίτια με τέτοιους ανθρώπους (δηλαδή με Χριστιανούς που τηρούν και το μωσαϊκό Νόμο). Με αυτούς εγώ δε συμφωνώ. Αλλά αν αυτοί (που πιστεύουν στο Χριστό και τηρούν το μωσαϊκό Νόμο), λόγω αδύναμης γνώμης, μαζί με την ελπίδα σ' αυτόν το Χριστό και στις αιώνιες και από τη φύση τους δίκαιες πράξεις και ευσέβειες, θέλουν να φυλάσσουν κι όσες δύνανται τώρα από τις εντολές του Μωυσή, τις οποίες φρονούμε ότι έχουν διαταχθεί για τη σκληροκαρδία του λαού (Ισραήλ), και διαλέγουν να συζούν με τους Χριστιανούς και πιστούς όπως προείπα, χωρίς να προσπαθούν να τους πείσουν μήτε να περιτέμνονται όμοια όπως αυτοί μήτε να τηρούν το Σάββατο μήτε να τηρούν όσα άλλα υπάρχουν τέτοιου είδους, αποφαίνομαι ότι πρέπει να τους προσλαμβάνουμε και να κοινωνούμε σε όλα με αυτούς ως ομοσπλάχνους και αδελφούς.
Έλεγα, ω Τρύφωνα, εκείνους από το γένος σας που λένε ότι πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό, αν όμως αναγκάζουν να ζουν αυτούς που πιστεύουν από τα έθνη οπωσδήποτε σύμφωνα με το νόμο που διατάχθηκε μέσω του Μωυσή ή διαλέγουν να μην έχουν κοινωνία με αυτούς που έχουν τέτοιο τρόπο ζωής (εθνικό), όμοια και αυτούς δεν αποδέχομαι.
Εκείνοι που υπακούν σ' αυτούς και ζούνε με τρόπο που συμφωνεί με το μωσαϊκό Νόμο μαζί με τη φύλαξη της ομολογίας στο Χριστό του Θεού υποθέτω ότι ίσως σωθούν. Εκείνοι όμως που ομολόγησαν και αναγνώρισαν ότι αυτός είναι ο Χριστός και για οποιαδήποτε αιτία μετέβηκαν στο μωσαϊκό Νόμο, αφού αρνήθηκαν ότι αυτός είναι ο Χριστός, και δε μετανόησαν πριν από το θάνατό τους, αποφαίνομαι ότι καθόλου δε θα σωθούν. Ομοίως αποφαίνομαι ότι δε θα σωθούν όσοι από το γένος σας ζουν σύμφωνα με το Νόμο και δεν πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό πριν από το θάνατό τους, και μάλιστα εκείνοι που αναθεμάτισαν και αναθεματίζουν αυτούς που πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό, για να επιτύχουν τη σωτηρία και να απαλλαγούν από την τιμωρία στη φωτιά» (Διάλογος προς Τρύφωνα 47:1-4).
Βλέπουμε πως ο Ιουστίνος είχε πιο ανοιχτό πνεύμα από πολλούς Χριστιανούς των κατοπινών αιώνων, που σύμφωνα με τα λεγόμενά του υπήρχαν ήδη κατά την εποχή του, οι οποίοι δεν τολμούσαν «ούτε να έχουν επικοινωνία με ομιλία ή στα σπίτια» με Εβραίο-χριστιανούς.
Έτσι η Εβραίο-χριστιανική Εκκλησία άρχισε όλο και περισσότερο να μειώνεται, ώσπου σε κάποια στιγμή έπαψε πια να υπάρχει ως ξεχωριστή οντότητα μέσα στο σώμα της Εκκλησίας. Βεβαίως πάντοτε χριστιανοί Εβραίοι υπήρξαν διαμέσου των αιώνων. Είχαν όμως πλέον αφομοιωθεί με τις Εκκλησίες των Εθνικών, δε διακρίνονταν από τους άλλους Εθνικούς Χριστιανούς και η γνώμη τους δεν είχε ιδιαίτερη βαρύτητα.
Πιστεύω ότι ήταν λάθος αυτή η εξουδετέρωση της ύπαρξης των Εβραίων Χριστιανών. Κάθε δέντρο, όταν κόβεται από τη ρίζα του, αρχίζει να μαραίνεται. Έτσι συνέβη με τις Εκκλησίες των Εθνικών. Μπορεί να υπήρχαν πάντοτε οι «ιουδαΐζοντες» Χριστιανοί με τους οποίους έκανε τόσες μάχες ο απόστολος Παύλος και τους καταδίκασε η πρώτη χριστιανική Σύνοδος στην Ιερουσαλήμ, αλλά αυτό δε δικαιολογεί το γεγονός ότι οι υπόλοιποι Χριστιανοί από τα Έθνη θεωρούσαν όλους τους Εβραίους Χριστιανούς συλλήβδην ως ιουδαΐζοντες. Αν η παρουσία των Εβραίων Χριστιανών ήταν αισθητή μέσα στη Χριστιανική Εκκλησία διαμέσου των αιώνων, τότε πολλές αιρέσεις, δογματικές και θεολογικές πλάνες και παρεξηγήσεις που υπεισήλθαν στη χριστιανική διδασκαλία δε θα μπορούσαν να ριζώσουν.
Οι περισσότερες Οικουμενικές Σύνοδοι που έγιναν είχαν σκοπό να καθορίσουν την τριαδική φύση του Θεού καθώς επίσης τη φύση τού Ιησού Χριστού στη σχέση ανθρώπινη-θεϊκή του φύση. Οι Εβραίοι δεν είχαν τέτοιου είδους ανησυχίες. Αυτοί ήταν περισσότερο πρακτικοί στη νοοτροπία τους. Αυτό που τους ενδιέφερε ήταν να εφαρμόζουν τις αποκεκαλυμμένες εντολές του Θεού. Το βλέπουμε στο Δευτερονόμιο: «Τα κρυμμένα πράγματα ανήκουν στον Κύριο το Θεό μας. Τα αποκαλυμμένα όμως σε μας και στα παιδιά μας παντοτινά, για να εκτελούμε όλα τα λόγια αυτού του Νόμου» (29:29). Η Εκκλησία διαμέσου των αιώνων φθάρηκε μέσα σε απέραντες λογομαχίες και πικρές φιλονικίες, που μόνο κακό, εχθρότητες και διωγμούς επέφεραν στις σχέσεις μεταξύ των Χριστιανών, εξαιτίας των αιρέσεων που όλες βασίζονταν στην ελληνική φιλοσοφία. Γιατί με τους όρους της ελληνικής φιλοσοφίας προσπαθούσαν διάφοροι Χριστιανοί να εξηγήσουν τη φύση του Θεού κλπ. Οι Εβραίοι Χριστιανοί θα μπορούσαν να στρέψουν την προσοχή των εθνικών αδελφών τους σε πιο οικοδομητικά και σημαντικά πράγματα που o Θεός μάς αποκάλυψε στη Βίβλο, αποφεύγοντας να εξετάζουμε ό,τι ο Θεός δεν αποκαλύπτει. Επίσης βλέπουμε ότι στη θρησκευτική ζωή εντός του Ιουδαϊσμού υπήρχαν διάφορες αιρέσεις - όπως Φαρισαίοι, Σαδδουκαίοι, Εσσαίοι - οι οποίες έδειχναν ανοχή μεταξύ τους. Ποτέ η μια εβραϊκή αίρεση δεν προκάλεσε διωγμό στην άλλη. Εκτός από το διωγμό που επέφεραν στη λεγόμενη «αίρεση των Ναζωραίων», δηλαδή τους Χριστιανούς, επειδή αυτοί τους κατηγορούσαν ότι σκότωσαν το Μεσσία. Αλλά και στο διωγμό κατά των Χριστιανών Εβραίων σπάνια ο διωγμός έφτανε στο σημείο να σκοτωθεί ο διωκόμενος, όπως συνέβη με τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Οι Εκκλησίες των Εθνικών, αντίθετα, στους διωγμούς τους κατά των αιρετικών σκότωσαν χιλιάδες από αυτούς, πράγμα αντίθετο με το πνεύμα του Χριστού. Το σχετικά ανεκτικό θρησκευτικό πνεύμα των Εβραίων θα μπορούσαν να μεταδώσουν οι Χριστιανοί Εβραίοι στους Εθνικούς αδελφούς τους. Κάτι άλλο που θα είχε αποφευχθεί είναι η λατρεία των εικόνων, των αγίων και της Παρθένου Μαρίας. Μόνον ένας Πατέρας της Εκκλησίας αντιστάθηκε σθεναρά ενάντια σ' αυτές τις ειδωλολατρικές πλάνες. Ο Άγιος Επιφάνειος Σαλαμίνας Κύπρου (310/320-402 μ.Χ.), που ήταν Εβραίος. Γι' αυτόν έγραψε ο Χρήστου στην Πατρολογία του (τόμος Δ' σελ. 505): «Εκείνο που ήθελε πάση θυσία να επιτύχει ο Επιφάνειος διά των συγγραμμάτων αυτής της κατηγορίας ήταν η διαφύλαξη της χριστιανικής πίστης, όπως είχε διατυπωθεί από την αρχή μέχρι των ημερών του από τους προφήτες, τους αποστόλους και τους Πατέρες. Δεν είχε καμιά εκτίμηση προς την ελληνική σοφία αυτός ο πιθανώς Σημίτης Παλαιστίνιος[3] και στο σημείο αυτό βαδίζει στα ίχνη των παλιών αιρεσιολόγων. Οι αιρέσεις, όπως έλεγαν κι εκείνοι, έχουν τη ρίζα τους στην ελληνική φιλοσοφία, αλλά και κάπου αλλού, στον Ωριγένη δηλαδή, ο οποίος στηρίχτηκε στην ελληνική σκέψη... Μόνο λοιπόν θεμέλιο της χριστιανικής πίστεως είναι η Αγία Γραφή σε συνδυασμό με την παράδοση της Εκκλησίας, εφόσον ο Θεός έχει αποκαλυφθεί σ’ εμάς όχι μόνο στη Γραφή, αλλά και μέσα στην Εκκλησία. ‘Τα μεν εν Γραφαίς τα δε εν παραδόσεσι παρέδωκαν οι άγιοι Απόστολοι’». Βεβαίως όταν μιλά περί Παραδόσεως ο Επιφάνειος εννοεί την Αποστολική Παράδοση, όχι την Εκκλησιαστική που σε πολλά μέρη αποτελεί αχαλίνωτη φαντασία. Ο Επιφάνειος, που υπήρξε επίσκοπος Κύπρου, προς το τέλος της ζωής του έκανε μία Διαθήκη όπου όρκισε τους πιστούς της εκκλησίας του να μη δεχτούν ποτέ εικόνες στους ναούς και τα κοιμητήρια. Αναθεματίζονται όσοι παραβούν την προτροπή του. Γι' αυτό και μέχρι σχετικά πρόσφατα, δε θυμάμαι ποιον ακριβώς αιώνα, οι εκκλησίες της Κύπρου δεν είχαν εικόνες στους ναούς τους. Αν σε κάτι δεν περιέπεσαν ποτέ πια οι Εβραίοι μετά την επιστροφή τους από τη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία, αυτό ήταν η ειδωλολατρία. Οι Εβραίο-χριστιανοί, αν συνέχιζαν να υπάρχουν ως ιδιαίτερος κλάδος της Εκκλησίας με βαρύνουσα γνώμη, δε θα συμφωνούσαν ποτέ με τέτοιες πρακτικές που είναι ειδωλολατρία, όπως έκανε ο Επιφάνειος. Δυστυχώς και ο ίδιος ο Επιφάνειος παρόλο ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής, ήταν κι αυτός επηρεασμένος από τον αντισημιτισμό της Εκκλησίας, ώστε στο βιβλίο του «Πανάριον», όπου ασχολείται με όλες τις γνωστές αιρέσεις της εποχής του, γράφει ένα κεφάλαιο «Κατά Ναζαρηνών», που αναφερόταν καταδικάζοντας τους Εβραίους Χριστιανούς. Τη γνώμη του Επιφάνειου για τις αιρέσεις, που βασίζονται στην ελληνική φιλοσοφία συμμερίζομαι κι εγώ. Πράγματι, η διδασκαλία του αποστόλου Παύλου ότι το «Ευαγγέλιο είναι για τον Ιουδαίο πρώτα και μετά για τον Έλληνα» αντιστράφηκε. Από ένα σημείο και μετά το Ευαγγέλιο άρχισε να θεωρείται πως ανήκει στον Έλληνα πρώτα και τελευταία στον Εβραίο. Ξέχασαν ότι από τα 27 βιβλία της Κ. Διαθήκης όλα, εκτός από δύο, προέρχονται από Εβραίους. Έγραψαν ελληνικά, αλλά με την εβραϊκή σκέψη και νοοτροπία. Μόνο το Ευαγγέλιο του Λουκά και οι Πράξεις είναι γραμμένα από Έλληνα. Αλλά κι ο Λουκάς πιθανόν να ήταν προσήλυτος Ιουδαίος. Πάντως ήταν στενός συνεργάτης του αποστόλου Παύλου. Έτσι προσπάθησαν όλοι σχεδόν οι Πατέρες της Εκκλησίας να ερμηνεύσουν το Ευαγγέλιο με τις φιλοσοφικές γνώμες της εποχής τους και συχνά περιέπεσαν σε ανόητες υποθέσεις ή και αιρέσεις ακόμα, όπως η θεωρία της αποκαταλλαγής των πάντων, που ένθερμα υποστήριζε ο Ωριγένης, ο Γρηγόριος Νύσσας και άλλοι Πατέρες. Επίσης, το βιβλίο «Περί μυστικής Θεολογίας» του Ψευδο-Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, ψευδεπίγραφο του 5ου αιώνα επηρέασε αφάνταστα τη θεολογία των κατοπινών αιώνων. Ο Μάξιμος ο Ομολογητής το θεωρούσε γνήσιο, όπως και η 6η Οικουμενική Σύνοδος. Οι θεωρίες αυτού του συγγραφέα για το Θεό είναι επηρεασμένες από τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, πάντως συγγενεύουν περισσότερο με τον Πανθεϊσμό των Ανατολικών θρησκειών, Ινδουισμό, Βουδισμό, παρά με τον προσωπικό Θεό των Γραφών. Στο βιβλίο του Ψευδο-Διονυσίου «Περί Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας» βασίζεται και η λεγόμενη ειδική ιεροσύνη των Χριστιανών.
Επειδή το Ευαγγέλιο είναι «πρώτα για τον Ιουδαίο», θα δινόταν σωστότερη ερμηνεία σε πολλά σημεία της Καινής Διαθήκης που φαίνονται σκοτεινά. Οι Εβραίοι Χριστιανοί θα έδιναν τη σωστή ερμηνεία σε εδάφια που αργότερα κατάντησαν όπλο πνευματικής εξουσίας και πνευματικής καταπίεσης στα χέρια του κλήρου, όπως: «Θα σου δώσω τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών», «ό,τι δέσεις στη γη θα είναι δεμένο στον ουρανό και ό,τι λύσεις στη γη θα είναι λυμένο στον ουρανό» (Ματθαίος 16:19). «Αν σε κάποιους αφήσετε τις αμαρτίες, έχουν αφεθεί σ' αυτούς. Αν σε κάποιους τις κρατάτε, έχουν κρατηθεί» (Ιωάννης 20:23). Αυτές ήταν τυπικές ραβινικές εκφράσεις, που κάθε Εβραίος τις καταλάβαινε σωστά. Δεν είχαν καμιά σχέση με την άφεση αμαρτιών μέσω κάποιου υποτιθέμενου μυστηρίου εξομολόγησης. Απλά οι αρχηγοί της Συναγωγής με την έκφραση «δεσμείν και λύειν» εννοούσαν το δικαίωμα που είχαν να αποκόπτουν από την κοινωνία με τους πιστούς όσους συμπεριφέρονταν αντίθετα με το Νόμο. Αυτό το δικαίωμα το έδωσε ο Χριστός και στους Αποστόλους του και σε όλη την Εκκλησία ενάντια σε όσους συμπεριφέρονταν αντίθετα με τη διδασκαλία Του σε θέματα ηθικής και δόγματος (Ματθαίος 18:15-18).
Σήμερα πάντως φαίνεται ότι η χάρη του Θεού αρχίζει να επιστρέφει στο εβραϊκό έθνος. Μετά από πολλούς αιώνες πνευματικής τύφλωσης, αρκετοί Εβραίοι πιστεύουν στον Ιησού ως το Μεσσία τους. Στις ΗΠΑ οι «Μεσσιανικοί Ιουδαίοι», όπως ονομάζονται, είναι περίπου 120.000, ενώ στο Ισραήλ ανέρχονται σήμερα περίπου στους 6.000. Η αύξηση είναι τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς ότι στο Ισραήλ το 1930 υπήρχαν μόνο 30 Εβραίοι πιστοί στο Μεσσία. Η Εκκλησία παντού στον κόσμο πρέπει να προσεύχεται για την επιστροφή του Ισραήλ ως έθνους στην πίστη του Μεσσία, όπως προφητεύει ο Παύλος, γιατί αυτό θα βοηθήσει τον ταχύτερο ευαγγελισμό του κόσμου. Πάντοτε οι Εβραίοι που πιστεύουν στον Ιησού ως Μεσσία γίνονται θερμοί Χριστιανοί με μεγάλο ζήλο για ευαγγελισμό και διάθεση για μαρτυρία προς τα έξω. 'Η για να επαναλάβουμε τα λόγια του αποστόλου των Εθνών: «Αν η αποβολή τους επέφερε συμφιλίωση στον κόσμο, τι θα είναι πρόσληψή τους παρά ζωή από τους νεκρούς;» (Ρωμ.11:15). Είθε αυτό να γίνει σύντομα.[4]
[1] Οι Εθνικοί είναι σύμφωνα με την εβραϊκή ορολογία όλοι οι υπόλοιποι λαοί πλην του εβραϊκού.[2] Αποστολικός Πατέρας της Εκκλησίας, που έζησε περίπου από το 110-165 μ.Χ.[3] Στην αρχή του κεφαλαίου του για τον Επιφάνειο αναφέρει ότι πιθανώς προερχόταν από Εβραίους Χριστιανούς γονείς.[4] Οι πηγές για την ιστορία της Εβραϊκής Χριστιανικής Εκκλησίας προέρχονται από το βιβλίο του Εβραίο-Χριστιανού Arnold Fruchtenbaum «Hebrew Christianity: Its Theology, History & Philosophy» Ed. Ariel Press.
Αλλά για να καταλάβουμε το σχέδιο του Θεού για το εβραϊκό έθνος στην εποχή της Κ. Διαθήκης πρέπει να μελετήσουμε προσεκτικά την επιστολή προς Ρωμαίους (κεφάλαια 9-11) του αποστόλου Παύλου. Στα κεφάλαια αυτά ο Παύλος ασχολείται με το καίριο ερώτημα: Αφού ο Ιησούς Χριστός ήταν Εβραίος, όπως και όλοι οι πρώτοι ακόλουθοί του, γιατί το εβραϊκό έθνος απέρριψε το Μεσσία του; Και τώρα που το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού λαού απέρριψε το Μεσσία του, ποιο θα είναι το μέλλον αυτού του λαού;
Στο πρώτο ερώτημα ο Παύλος, αφού εκφράσει την απέραντη οδύνη του για την τύφλωση του εβραϊκού λαού (9:1-4), αναφέρει ότι σύμφωνα με τη διδασκαλία της Π. Διαθήκης δεν είναι όλοι οι απόγονοι του Αβραάμ αληθινά τέκνα του, αλλά «εν Ισαάκ κληθήσεταί σοι σπέρμα» (εδ.7). Δηλαδή μόνο τα τέκνα της υπόσχεσης λογαριάζονται σπέρμα του Αβραάμ, όπως ήταν ο Ισαάκ, όχι κάθε σαρκικό τέκνο του Αβραάμ, όπως π.χ. ήταν ο Ισμαήλ, που ήταν σαρκικός του απόγονος. Στο σημείο αυτό ο απόστολος Παύλος αναφέρει τη διδασκαλία του προορισμού και της εκλογής του Ισραήλ, που βασίζεται στην κυριαρχία του Θεού. Χωρίς να θέλουμε να εντρυφήσουμε σ' αυτό το τελευταίο θέμα, αναφέρουμε απλώς ότι ο Θεός θεωρεί πραγματικούς απογόνους του Αβραάμ μόνον όσους φέρουν την πίστη του Αβραάμ. Αυτά τα βλέπουμε επίσης στο κεφάλαιο 4 της ίδιας επιστολής, όπου ο Παύλος λέγει: «Γιατί δε δόθηκε με το νόμο η επαγγελία στον Αβραάμ ή στους απογόνους του, το να είναι αυτός κληρονόμος του κόσμου, αλλά με τη δικαίωση της πίστης. Γιατί, αν οι κληρονόμοι προέρχονταν από το νόμο έχει κενωθεί η πίστη και έχει καταργηθεί η επαγγελία. Επειδή ο νόμος οργή κατεργάζεται... Γι' αυτό η επαγγελία δίνεται με την πίστη, για να είναι κατά χάρη, ώστε να είναι βέβαιη η επαγγελία στον κάθε απόγονο, όχι μόνο σ' όποιον προέρχεται από το νόμο, αλλά και σ' όποιον προέρχεται από την πίστη που είχε ο Αβραάμ, που είναι πατέρας όλων μας καθώς είναι γραμμένο: Πατέρα πολλών εθνών σε έχω θέσει... Γι' αυτό και η πίστη τού λογαριάστηκε για δικαίωση. Δε γράφτηκε όμως μόνο γι' αυτόν ότι του λογαριάστηκε, αλλά και για εμάς, στους οποίους μέλλει να λογαριάζεται, σ' όσους πιστεύουν σ' εκείνον που έγειρε τον Ιησού τον Κύριό μας από τους νεκρούς» (Ρωμαίους 4:13-14,16-17,22-24). Σύμφωνα με τα λόγια αυτά του Παύλου, δεν έφτανε κανείς να ήταν απόγονος του Αβραάμ, ούτε να προερχόταν από το νόμο, να ήταν δηλαδή Εβραίος τυπικά με την περιτομή και την εφαρμογή του μωσαϊκού νόμου. Για να τον θεωρούσε ο Θεός πραγματικό τέκνο του Αβραάμ, έπρεπε να είχε και την πίστη που είχε ο Αβραάμ στο Θεό.
Εδώ εστιαζόταν το λάθος των θρησκευτικών ηγετών της εποχής του Ιησού, που νόμιζαν πως έφτανε να έχει κανείς πατέρα (πρόγονο) κατά σάρκα τον Αβραάμ, για να ανήκει στο λαό του Θεού, χωρίς να ενδιαφέρονται για την πίστη του και τα έργα του Αβραάμ. Έλεγε, λοιπόν, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: «Και επειδή είδε πολλούς από τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους να έρχονται για το βάφτισμά του, τους είπε: ‘Γεννήματα εχιδνών, ποιος σας υπέδειξε, για να ξεφύγετε από τη μελλοντική οργή; Κάντε λοιπόν καρπό άξιο της μετάνοιας και μη νομίσετε ότι μπορείτε να λέτε μέσα σας: Πατέρα έχουμε τον Αβραάμ. Γιατί σας λέω ότι δύναται ο Θεός από τους λίθους τούτους να εγείρει τέκνα στον Αβραάμ’» (Ματθαίος 3:7-9).
Κατά την εποχή του Ιησού Χριστού και κατόπιν, όσοι από τους Εβραίους πίστεψαν στον Ιησού Χριστό ήταν τα πραγματικά τέκνα του Αβραάμ, το αληθινό σπέρμα του, γιατί αυτοί είχαν την πίστη που ο Αβραάμ είχε στο Θεό, την πίστη που ο Θεός ήθελε οι άνθρωποι να έχουν. Αυτοί ήταν «το υπόλειμμα σύμφωνα με εκλογή κατά χάρη» (Ρωμαίους 11:5) και «ο Ισραήλ του Θεού» (Γαλάτες 6:16). Οι άπιστοι Εβραίοι απορρίφτηκαν από τον Θεό ως λαός του.
Εδώ όμως οι χριστιανοί από τα Έθνη έκαναν ένα τραγικό λάθος, που πρέπει να διορθώσουν. Ο Θεός δεν απέρριψε το εβραϊκό έθνος στο σύνολό του για πάντα, έστω και αν αυτή τη στιγμή η πλειοψηφία αυτού του λαού βρίσκεται σε αποστασία από το Θεό. Ο Θεός είχε και έχει ένα υπέροχο μελλοντικό σχέδιο γι' αυτόν το λαό. Πάλι ο Παύλος λέει: «Λέω, λοιπόν, μήπως (οι Ιουδαίοι) σκόνταψαν για να πέσουν; Είθε να μη γίνει! Αλλά με το παράπτωμά τους η σωτηρία ήρθε στα έθνη, για να τους παρακινήσει σε ζηλοτυπία. Και αν το παράπτωμά τους είναι πλούτος για τον κόσμο και η ήττα τους είναι πλούτος για τα έθνη, πόσο μάλλον η πλήρης προσέλευσή τους!... Γιατί αν η αποβολή τους επέφερε συμφιλίωση στον κόσμο, τι θα είναι πρόσληψή τους παρά ζωή από τους νεκρούς;... Αν η ρίζα είναι άγια θα είναι και τα κλαδιά. Αν μερικά από τα κλαδιά αποκόπηκαν κι εσύ όντας αγριελιά μπολιάστηκες μεταξύ τους και έγινες συμμέτοχος της ρίζας και του πάχους της ελιάς, μην καυχιέσαι κατά των κλαδιών. Αλλά αν καυχιέσαι, εναντίον τους, σκέψου ότι εσύ δε βαστάζεις τη ρίζα, αλλά η ρίζα εσένα. Θα πεις λοιπόν: ‘Αποκόπηκαν κλαδιά, για να μπολιαστώ εγώ’. Καλώς. Από την απιστία αποκόπηκαν, κι εσύ έχεις σταθεί από την πίστη. Μην υψηλοφρονείς, αλλά να φοβάσαι. Γιατί αν ο Θεός δε φείστηκε τα φυσικά κλαδιά, μήπως ούτε εσένα φειστεί. Δες, λοιπόν, τη χρηστότητα και την αυστηρότητα του Θεού: αφενός σ' αυτούς που έπεσαν αυστηρότητα, αφετέρου σ' εσένα χρηστότητα - αν επιμένεις στη χρηστότητα, αλλιώς κι εσύ θα κοπείς εντελώς. Αλλά κι εκείνοι, αν δεν επιμένουν στην απιστία, θα μπολιαστούν. Γιατί δυνατός είναι ο Θεός πάλι να τους μπολιάσει. Γιατί, αν εσύ κόπηκες εντελώς από τη φυσική αγριελιά και μπολιάστηκες αντίθετα προς τη φύση σε ήμερη ελιά, πόσο μάλλον αυτοί που είναι σύμφωνα με τη φύση θα μπολιαστούν στη δική τους ελιά. Γιατί δε θέλω εσείς να αγνοείτε, αδελφοί, το μυστήριο αυτό, για να μη θεωρείτε τους εαυτούς σας φρόνιμους, ότι δηλαδή έχει γίνει πώρωση μερικώς στο λαό Ισραήλ, μέχρις ότου εισέλθει η πληρότητα των εθνικών. Και έτσι όλος ο λαός Ισραήλ θα σωθεί καθώς είναι γραμμένο: Θα έρθει από τη Σιών ο Σωτήρας, θα απομακρύνει τις ασέβειες από τον Ιακώβ... Σχετικά με την εκλογή τους είναι αγαπητοί για τους πατέρες τους. Γιατί είναι αμεταμέλητα τα χαρίσματα και η κλήση του Θεού. Γιατί, όπως ακριβώς εσείς κάποτε απειθήσατε στο Θεό, αλλά τώρα ελεηθήκατε με την απείθεια τούτων, έτσι και αυτοί τώρα απείθησαν στο έλεος που έγινε σ' εσάς, ώστε κι αυτοί να ελεηθούν. Γιατί ο Θεός συνέκλεισε όλους σε απείθεια, για να τους ελεήσει όσους» (Ρωμαίους 11:11-32). Αναγκάστηκα να αναφέρω την εκτεταμένη αυτή περικοπή, γιατί συχνά παραβλέπεται από τους Χριστιανούς. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτά τα λόγια του απ. Παύλου, το εβραϊκό έθνος μπορούμε να το παρομοιάσουμε με μια ήμερη ελιά. Οι ρίζες του ήταν οι πρόγονοι του Ισραήλ, οι πατριάρχες του, αρχίζοντας από τον Αβραάμ. Κατόπιν ο Ισαάκ, ο Ιακώβ και τα παιδιά του, οι 12 πατριάρχες. Οι απόγονοι όλων αυτών που ακολουθούσαν την πίστη του Αβραάμ κι εφάρμοζαν το Νόμο που αργότερα δόθηκε στο Μωυσή, τηρώντας όμως και την πίστη του Αβραάμ, ήταν τα πραγματικά τέκνα του Αβραάμ, τα παιδιά της επαγγελίας (υπόσχεσης), τα τέκνα της διαθήκης. Έτσι ο λαός Ισραήλ παρομοιάζεται με τη ρίζα, αλλά και με τον κορμό ενός δένδρου ελιάς ήμερης. Βεβαίως και στην Π. Διαθήκη δεν είχαν όλοι την πίστη του Αβραάμ, ούτε έμειναν πιστοί στο Θεό μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όλοι αυτοί ήταν σαν κλαδιά που αποκόβονταν από τον κορμό του δένδρου και ξεραίνονταν. Κάποια στιγμή μάλιστα ο Θεός αναφέρει στον Ησαΐα ότι μόνον ένα υπόλειμμα από το λαό Ισραήλ θα σωθεί. «Και αν ακόμη στη γη μείνει ένα δέκατο, και πάλι τότε θα είναι για να καεί. Θα γίνει όπως η τερέβινθος και όπως η βαλανιδιά που, όταν κλαδευτούν, ένας κορμός μένει σ' αυτές: Σπέρμα άγιο είναι ο κορμός της» (Ησαΐας 6:13).
Σ’ αυτό το άγιο σπέρμα, τον κορμό, που κύριος αντιπρόσωπός του είναι ο Ιησούς Χριστός, θα παραμείνουν λίγα κλαδιά από το αρχικό δένδρο της ήμερης ελιάς που θα είναι Εβραίοι πιστοί στον Ιησού ως Μεσσία. Αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα να μπολιαστούν σ' αυτόν τον κορμό καινούργια κλαδιά από αγριελιά, που συμβολίζει τους εθνικούς χριστιανούς. Αυτό το μπόλιασμα είναι αντίθετο προς τη φύση. Συνήθως πάνω σε μια αγριελιά μπολιάζουν κλαδιά ήμερης ελιάς. Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Έτσι οι εθνικοί πρέπει να δείχνουν ταπείνωση απέναντι στον αρχικό κορμό που είναι οι Ιουδαίοι, έστω κι αν τα κλαδιά που προέρχονται από τον αρχικό κορμό είναι λίγα, γιατί η ρίζα και ο κορμός του αρχικού δένδρου τούς βαστούν και όχι το αντίθετο. Υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να μπολιαστούν ξανά τα κλαδιά του αρχικού δένδρου, που αποκόπηκαν λόγω απιστίας στον Ιησού, αν δεν επιμένουν στην απιστία τους.
Στην ίδια επιστολή ο απ. Παύλος είχε θέσει το ερώτημα: «Τι λοιπόν το περισσότερο έχει ο Ιουδαίος ή ποια η ωφέλεια της περιτομής; Πολύ ωφελεί με κάθε τρόπο. Γιατί, βέβαια, πρώτα απ' όλα ωφελεί ότι τους εμπιστεύτηκαν τα λόγια του Θεού. Γιατί τι σημασία έχει; Αν απίστησαν μερικοί, μήπως η απιστία τους θα καταργήσει την πιστότητα του Θεού;» (Ρωμ.3:1-3). Το ευαγγέλιο είναι πρώτα για τους Εβραίους, αυτοί είναι οι φυσικοί αποδέκτες του: «Γιατί δεν ντρέπομαι το ευαγγέλιο, επειδή είναι δύναμη Θεού για σωτηρία σε καθέναν που πιστεύει, στον Ιουδαίο πρώτα και μετά στον Έλληνα» (Ρωμ.1:16). Ο Παύλος όπου και αν πήγαινε ευαγγέλιζε πρώτα τους Εβραίους, ύστερα πήγαινε στους εθνικούς. Και τώρα έτσι θα έπρεπε να γίνεται. Μακάρι η Εκκλησία να είχε διατηρήσει αυτόν τον τρόπο ευαγγελισμού απέναντι στους Εβραίους. Διαμέσου των αιώνων, όμως, δημιουργήθηκε ένα τυφλό αντισημιτικό πνεύμα, που θεώρησε πως οι Εβραίοι μια για πάντα αποκόπηκαν από τη χάρη του Θεού. Θεώρησαν ότι ο εβραϊκός λαός έδωσε ό,τι είχε να δώσει μέχρι τον ερχομό του Ιησού Χριστού. Ύστερα από Αυτόν, ο Θεός απέρριψε μια για πάντα το εβραϊκό έθνος και το αντικατέστησε με την Εκκλησία, που αποτελούνταν βασικά από εθνικούς. Έτσι δημιουργήθηκε «η θεωρία της αντικατάστασης». Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, η Εκκλησία «αντικατέστησε» το λαό Ισραήλ ως «πνευματικός Ισραήλ» και νέος λαός της χάρης. Ήταν σαν ο Θεός να ξερίζωσε το πρώτο δένδρο, τους Εβραίους, και στη θέση του να φύτεψε καινούργιο, την Εκκλησία. Αν κάποιος Εβραίος μάλιστα πίστευε στο Χριστό, έπρεπε να αποκηρύξει πλήρως την ιουδαϊκότητά του και να γίνει σαν εθνικός, για να γίνει αποδεκτός από την Εκκλησία. Αλλά αυτό ήταν λάθος σύμφωνα με τα λόγια του Παύλου, που διαβάσαμε προηγουμένως. Ο εβραϊκός λαός δεν καταργήθηκε ως εκλεκτός λαός του Θεού (προσοχή: εκλεκτός όχι ευνοούμενος), αλλά μάλλον διευρύνθηκε με την είσοδο και την πρόσληψη των εθνικών στις ευλογίες του Αβραάμ, που αρχικά ο Θεός είχε δώσει μόνο στους σαρκικούς απογόνους του Αβραάμ, σε όσους είχαν συγχρόνως την πίστη του, συμπεριλαμβανόμενων και των εθνικών που αποφάσιζαν να γίνουν προσήλυτοι Εβραίοι. Από την εποχή όμως του Χριστού και μετά, οι εθνικοί γίνονται αποδεκτοί στις ευλογίες του Αβραάμ ως εθνικοί, χωρίς να χρειαστεί να γίνουν πρώτα προσήλυτοι Εβραίοι, να κάνουν περιτομή και να τηρούν το Νόμο του Μωυσή. Έτσι η εκκλησία θα αποτελείτο από δύο ομάδες που ποτέ ο Θεός δεν είχε σκεφτεί να εξαλείψει τις διαφορές τους: τους Εβραίους και τους εθνικούς, που θα πίστευαν στον Ιησού ως Μεσσία.
Βέβαια, ο Νόμος του Μωυσή ως μέσο σωτηρίας είχε πλέον καταργηθεί (Ρωμαίους 7:6). Οι εθνικοί δεν καλούνταν να εφαρμόζουν το νόμο εκτός από κάποιες ελάχιστες εντολές που βλέπουμε στο Πράξεις (15:7-11,19-20). Οι Εβραίοι έπρεπε και αυτοί να καταλάβουν ότι δε σώζονται με την εφαρμογή του μωσαϊκού Νόμου παρά μόνο με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Επειδή όμως τα τυπικά του νόμου είχαν συνυφανθεί με την ύπαρξη του Ισραήλ ως έθνους, ήταν δηλαδή όχι μόνο θρησκευτικά σύμβολα, αλλά και διακριτικά του έθνους τους από τα άλλα έθνη, όπως και οι εορτές τους, οι Εβραίοι Χριστιανοί μπορούσαν να εφαρμόζουν όσες από τις διατάξεις του Νόμου ήθελαν, γνωρίζοντας όμως ότι δε σώζονται με την εφαρμογή αυτών των διατάξεων αλλά με την πίστη στο Χριστό (Πράξεις 15:11). Όπως, δηλαδή, οι Εθνικοί ήταν ελεύθεροι στο να μην εφαρμόζουν το Νόμο, έτσι και οι Εβραίοι ήταν ελεύθεροι στην εφαρμογή του Νόμου, μέρους ή όλου, γιατί ο νόμος γι’ αυτούς θα ήταν κάτι το ουδέτερο.
Έτσι βλέπουμε τον ίδιο τον απόστολο Παύλο, που ήταν ο μεγάλος θιασώτης της απελευθέρωσης των εθνικών από το Νόμο, να ακολουθεί ορισμένα τυπικά του Νόμου στη ζωή του και να επιτρέπει την περιτομή του Τιμόθεου, που είχε Εβραία μητέρα (Πράξεις 16:3). Επίσης βλέπουμε τον Παύλο (Πράξεις 18:18) να έχει κάνει ευχή, έχοντας κουρέψει τα μαλλιά του, κάτι που βασιζόταν στο βιβλίο των Αριθμών (6:2,5,9,18). Η επιθυμία του να βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ για την Πεντηκοστή (Πράξεις 20:16) βασιζόταν στο Δευτερονόμιο (16:16). Όπως επίσης η αφιέρωσή του με το κούρεμα των μαλλιών του και τη θυσία των ζώων (Πράξεις 21:17-26), κάτι που του σύστησαν να κάνει οι άλλοι απόστολοι, για να αποφευχθούν οι κατηγορίες από τους άπιστους Εβραίους, δείχνουν ότι ο Παύλος δεν ήταν αντίθετος στην εφαρμογή διατάξεων του Νόμου, εφόσον οι πιστοί στο Χριστό Εβραίοι δεν τις θεωρούσαν σωτηριακές.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΒΡΑΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Είναι εύλογο το ερώτημα: Τι απέγινε στη διάρκεια των αιώνων η εβραϊκή Εκκλησία; Πώς εξαφανίστηκε μία Εκκλησία στην οποία είχαν πιστέψει «μυριάδες» (μυριάδα = 10.000) Εβραίων, σύμφωνα με τα λόγια των αποστόλων (Πράξεις 17:20); Η ιστορία αυτής της Εκκλησίας ήταν πολύ τραγική και σ' αυτό κατά μεγάλο μέρος φταίει η παρεξήγηση του σχεδίου του Θεού που έκανε η Εκκλησία από τα Έθνη σχετικά με το λαό Ισραήλ. Ενώ οι χριστιανοί Εβραίοι έδειξαν ανοιχτό πνεύμα αποδεχόμενοι τελικά στους κόλπους τους τούς εθνικούς χριστιανούς, οι Εθνικοί χριστιανοί, όταν πλήθυναν, υπερηφανεύτηκαν κατά των Εβραίων χριστιανών, τους θεώρησαν αιρετικούς και τους απέκοψαν από την Κοινωνία τους.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:
Οι πιστοί στο Χριστό Εβραίοι ονομάζονταν «Ναζαρηνοί» (Πράξεις 24:5). Ενώ οι πιστοί στο Χριστό από τα έθνη ονομάζονταν «Χριστιανοί» (Πράξεις 11:26). Υπήρχε μια διάκριση μεταξύ Εβραίων και Εθνικών Χριστιανών, αλλά αρχικά ήταν σύμμαχοι.
Υπάρχουν δύο σημαντικές περίοδοι στην ιστορία της Εβραϊκής Εκκλησίας ύστερα από την αρχική αποστολική περίοδο: Είναι η περίοδος 66-70 μ.Χ. και 132-135 μ.Χ.
Στην πρώτη περίοδο έγινε η πρώτη επανάσταση του εβραϊκού λαού κατά των Ρωμαίων, που κατέληξε στην καταστροφή του Ναού και της Ιερουσαλήμ, και στο θάνατο πολλών χιλιάδων Εβραίων. Αρχικά οι Ρωμαίοι ξεκίνησαν την πολιορκία το 66 μ.Χ. Οι Εβραίοι Χριστιανοί γνώριζαν από την προφητεία του Ιησού ότι όταν η Ιερουσαλήμ περικυκλωθεί από στρατεύματα, έφτασε η καταστροφή της, και έπρεπε να φύγουν (Λουκάς 21:20-24). Γι' αυτό και δεν έλαβαν μέρος στην επανάσταση που ηγούνταν το κόμμα των Ζηλωτών. Όταν οι Ρωμαίοι σταμάτησαν την πολιορκία για λίγο χρονικό διάστημα, οι Χριστιανοί Εβραίοι βρήκαν την ευκαιρία να φύγουν όλοι περνώντας τον Ιορδάνη και από την Ιερουσαλήμ να πάνε στην Πέλλα. Μάλιστα ο ιστορικός της Εκκλησίας Ευσέβιος Καισαρείας αναφέρει ότι εκείνη την εποχή δόθηκε και μία προφητεία στην Εκκλησία της Ιερουσαλήμ, που έκανε τους Χριστιανούς Εβραίους να βιαστούν να φύγουν και κανείς Χριστιανός Εβραίος δε σκοτώθηκε στον πόλεμο αυτόν. Το 68 μ.Χ. οι Ρωμαίοι επανήλθαν, πολιόρκησαν την Ιερουσαλήμ και το 70 μ.Χ. την κατέλαβαν καταστρέφοντάς την και καίγοντας το Ναό. Από τότε δημιουργήθηκε το πρώτο ρήγμα μεταξύ Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων. Οι μη Χριστιανοί θεώρησαν τη φυγή των Χριστιανών προδοσία σε μία δύσκολη στιγμή του έθνους τους. Επειδή, όμως, η καταστροφή της Ιερουσαλήμ είχε προφητευθεί από τον Ιησού, αυτό ήταν ένα πλεονέκτημα για τους Χριστιανούς Εβραίους, γιατί έτσι αποδείκνυαν πως ο Ιησούς ήταν πράγματι προφήτης του Θεού, και τα λόγια του βγήκαν αληθινά. Συνεπώς και η μεσσιανικότητα που ισχυριζόταν για τον εαυτό του πρέπει να ήταν αληθινή. Αυτό οδήγησε τότε πολλούς Εβραίους στη χριστιανική πίστη. Συνεπώς ύστερα από μία αρχική ψύχρανση στις σχέσεις Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων, οι σχέσεις τους άρχισαν να αποκατασταίνονται. Κατά τη δεύτερη περίοδο 132-135 μ.Χ. έγινε η δεύτερη εβραϊκή επανάσταση με ηγέτη τον Μπαρ Κοχμπά. Σ' αυτήν την επανάσταση, επειδή δεν υπήρχαν πια λόγοι να μη λάβουν μέρος, οι Εβραίοι Χριστιανοί αρχικά ενώθηκαν με τους ομοεθνείς τους, για να αποτινάξουν τον καταπιεστικό ρωμαϊκό ζυγό. Ο Μπαρ Κοχμπά φαινόταν γεννημένος ηγέτης, ήταν ψηλός, με μεγάλη μυϊκή δύναμη και επιβλητικό παράστημα. Το όνομά του σήμαινε: «Γιος του Άστρου».
Όσο η επανάσταση ήταν αμιγώς εθνική οι Χριστιανοί Εβραίοι πολέμησαν με τους μη Χριστιανούς κατά των Ρωμαίων. Αλλά καθώς η επανάσταση προόδευε, ο αρχιραβίνος Ακίμπα έκανε το τραγικό λάθος να αναγνωρίσει τον Μπαρ Κοχμπά ως τον αναμενόμενο Μεσσία. Αυτό είχε τραγικές συνέπειες. Οι χριστιανοί Εβραίοι λόγω της πίστης τους αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τον Μπαρ Κοχμπά ως Μεσσία και απομακρύνθηκαν από τους άλλους Εβραίους. Σταμάτησαν τον πόλεμο κατά των Ρωμαίων, γιατί ο πόλεμος είχε πάρει πλέον θρησκευτική χροιά, που αυτοί δεν αναγνώριζαν. Τελικά, και αυτός ο πόλεμος κατέληξε σε ήττα των Εβραίων με σχεδόν πλήρη ξεριζωμό από την Παλαιστίνη για 2.000 χρόνια. Αυτή η απόσχιση προκάλεσε ένα μεγάλο και τελειωτικό ρήγμα μεταξύ Χριστιανών και μη Χριστιανών Εβραίων. Κατάρες κατά των Ναζαρηνών (Χριστιανών) Εβραίων διαβάζονταν στις Συναγωγές και το Ταλμούδ έλεγε ότι οι Εβραίοι δεν έπρεπε να χαιρετούν τους Εβραίους Χριστιανούς ούτε να ζητούν βοήθεια από Χριστιανό Εβραίο γιατρό, ακόμα κι αν πέθαινε ο ασθενής.
Δυστυχώς, μετά το έτος 135 μ.Χ. οι εθνικοί Χριστιανοί δε συμπαραστάθηκαν με αγάπη και συμπάθεια στους Εβραίους αδελφούς τους. Το αντιεβραϊκό πνεύμα είχε διεισδύσει ευρέως στην Εκκλησία, και όσους Εβραίους αποφάσιζαν να ακολουθήσουν την πίστη του Ιησού τούς υποχρέωναν να αποκηρύξουν πλήρως την ιουδαϊκότητά τους. Να γίνουν σαν Εθνικοί μέχρι του σημείου να λάβουν εθνικά ονόματα. Έτσι οι Χριστιανοί Εβραίοι βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο πυρά. Αφενός τους καταδίωκαν και τους μισούσαν οι σαρκικοί αδελφοί τους που δεν πίστευαν στο Χριστό, αφετέρου και οι πνευματικοί αδελφοί τους από τα έθνη τούς πίεζαν να εγκαταλείψουν οτιδήποτε είχε σχέση με το έθνος τους. Είναι σαν να έλεγαν σ' εμάς τους Έλληνες: «Αν θέλετε να γίνετε Χριστιανοί, πρέπει να γίνετε Εβραίοι. Να αλλάξετε τα ονόματά σας σε εβραϊκά και μόνο τότε θα σας δεχτούμε σε χριστιανική Εκκλησία». Καταλαβαίνουμε την τραγωδία των Εβραίων Χριστιανών, οι οποίοι θα ήθελαν να ευαγγελίσουν το έθνος τους. Πώς θα έλκυαν τους ομοεθνείς τους στο Χριστό, αν δεν ήταν ενσωματωμένοι στο έθνος τους και δεν εμφάνιζαν με εβραϊκό τρόπο στους Εβραίους τον Ιουδαίο Ιησού από τη Ναζαρέτ; Ξέχασαν οι Εθνικοί Χριστιανοί τα λόγια του αποστόλου των Εθνών, που έλεγε: «Έγινα στους Ιουδαίους σαν Ιουδαίος, για να κερδίσω Ιουδαίους» (Α' Κορ.9:20).
Ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος έγινε περί το 136 μ.Χ., λίγο μετά την καταστροφή της 2ης εβραϊκής επανάστασης υπό τον Μπαρ Κοχμπά, μεταξύ του Απολογητή Ιουστίνου του Μάρτυρα[2] και ενός λόγιου Εβραίου, του Τρύφωνα. Ο διάλογος φαίνεται πως έγινε με αρκετά επιθετικό τόνο εκ μέρους του Ιουστίνου, κρίνοντας αυστηρά τους Εβραίους μέσα από τα βιβλία τους της Π. Διαθήκης. Ο διάλογος ήταν πολύ μεγάλος, αλλά σε ένα σημείο αναφέρονται τα εξής: «Και ο Τρύφωνας πάλι ζητούσε να μάθει: ‘Αν κάποιος ξέροντας ότι έτσι έχουν τα πράγματα, μαζί με το ότι γνωρίζει πως αυτός είναι ο Χριστός (δηλ. ο Ιησούς), και είναι φανερό ότι και έχει πιστέψει και υπακούει σ' αυτόν, θέλει όμως και αυτά να φυλάσσει (δηλαδή τα τυπικά του μωσαϊκού Νόμου), θα σωθεί;’
Και εγώ είπα: ‘Σύμφωνα με την άποψή μου, Τρύφωνα, λέω ότι τέτοιος άνθρωπος θα σωθεί, αν δεν αγωνίζεται να πείσει αυτούς που προέρχονται από τα έθνη και περιτμήθηκαν από την πλάνη να φυλάσσουν αυτά οπωσδήποτε (δηλαδή τα τυπικά του Νόμου), πράγμα που έπραττες κι εσύ στην αρχή της συζήτησης, αποφαινόμενος ότι δε θα σωθώ αν δε φυλάξω αυτά’.
Κι εκείνος ρώτησε: ‘Γιατί λοιπόν είπες: 'Σύμφωνα με την άποψή μου θα σωθεί τέτοιος άνθρωπος', αν δεν υπάρχουν άλλοι που να λένε ότι τέτοιοι άνθρωποι δε θα σωθούν;’
‘Υπάρχουν’, αποκρίθηκα εγώ, ‘ω Τρύφωνα, άνθρωποι που δεν τολμούν ούτε να έχουν επικοινωνία με ομιλία ή στα σπίτια με τέτοιους ανθρώπους (δηλαδή με Χριστιανούς που τηρούν και το μωσαϊκό Νόμο). Με αυτούς εγώ δε συμφωνώ. Αλλά αν αυτοί (που πιστεύουν στο Χριστό και τηρούν το μωσαϊκό Νόμο), λόγω αδύναμης γνώμης, μαζί με την ελπίδα σ' αυτόν το Χριστό και στις αιώνιες και από τη φύση τους δίκαιες πράξεις και ευσέβειες, θέλουν να φυλάσσουν κι όσες δύνανται τώρα από τις εντολές του Μωυσή, τις οποίες φρονούμε ότι έχουν διαταχθεί για τη σκληροκαρδία του λαού (Ισραήλ), και διαλέγουν να συζούν με τους Χριστιανούς και πιστούς όπως προείπα, χωρίς να προσπαθούν να τους πείσουν μήτε να περιτέμνονται όμοια όπως αυτοί μήτε να τηρούν το Σάββατο μήτε να τηρούν όσα άλλα υπάρχουν τέτοιου είδους, αποφαίνομαι ότι πρέπει να τους προσλαμβάνουμε και να κοινωνούμε σε όλα με αυτούς ως ομοσπλάχνους και αδελφούς.
Έλεγα, ω Τρύφωνα, εκείνους από το γένος σας που λένε ότι πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό, αν όμως αναγκάζουν να ζουν αυτούς που πιστεύουν από τα έθνη οπωσδήποτε σύμφωνα με το νόμο που διατάχθηκε μέσω του Μωυσή ή διαλέγουν να μην έχουν κοινωνία με αυτούς που έχουν τέτοιο τρόπο ζωής (εθνικό), όμοια και αυτούς δεν αποδέχομαι.
Εκείνοι που υπακούν σ' αυτούς και ζούνε με τρόπο που συμφωνεί με το μωσαϊκό Νόμο μαζί με τη φύλαξη της ομολογίας στο Χριστό του Θεού υποθέτω ότι ίσως σωθούν. Εκείνοι όμως που ομολόγησαν και αναγνώρισαν ότι αυτός είναι ο Χριστός και για οποιαδήποτε αιτία μετέβηκαν στο μωσαϊκό Νόμο, αφού αρνήθηκαν ότι αυτός είναι ο Χριστός, και δε μετανόησαν πριν από το θάνατό τους, αποφαίνομαι ότι καθόλου δε θα σωθούν. Ομοίως αποφαίνομαι ότι δε θα σωθούν όσοι από το γένος σας ζουν σύμφωνα με το Νόμο και δεν πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό πριν από το θάνατό τους, και μάλιστα εκείνοι που αναθεμάτισαν και αναθεματίζουν αυτούς που πιστεύουν σ' αυτόν το Χριστό, για να επιτύχουν τη σωτηρία και να απαλλαγούν από την τιμωρία στη φωτιά» (Διάλογος προς Τρύφωνα 47:1-4).
Βλέπουμε πως ο Ιουστίνος είχε πιο ανοιχτό πνεύμα από πολλούς Χριστιανούς των κατοπινών αιώνων, που σύμφωνα με τα λεγόμενά του υπήρχαν ήδη κατά την εποχή του, οι οποίοι δεν τολμούσαν «ούτε να έχουν επικοινωνία με ομιλία ή στα σπίτια» με Εβραίο-χριστιανούς.
Έτσι η Εβραίο-χριστιανική Εκκλησία άρχισε όλο και περισσότερο να μειώνεται, ώσπου σε κάποια στιγμή έπαψε πια να υπάρχει ως ξεχωριστή οντότητα μέσα στο σώμα της Εκκλησίας. Βεβαίως πάντοτε χριστιανοί Εβραίοι υπήρξαν διαμέσου των αιώνων. Είχαν όμως πλέον αφομοιωθεί με τις Εκκλησίες των Εθνικών, δε διακρίνονταν από τους άλλους Εθνικούς Χριστιανούς και η γνώμη τους δεν είχε ιδιαίτερη βαρύτητα.
Πιστεύω ότι ήταν λάθος αυτή η εξουδετέρωση της ύπαρξης των Εβραίων Χριστιανών. Κάθε δέντρο, όταν κόβεται από τη ρίζα του, αρχίζει να μαραίνεται. Έτσι συνέβη με τις Εκκλησίες των Εθνικών. Μπορεί να υπήρχαν πάντοτε οι «ιουδαΐζοντες» Χριστιανοί με τους οποίους έκανε τόσες μάχες ο απόστολος Παύλος και τους καταδίκασε η πρώτη χριστιανική Σύνοδος στην Ιερουσαλήμ, αλλά αυτό δε δικαιολογεί το γεγονός ότι οι υπόλοιποι Χριστιανοί από τα Έθνη θεωρούσαν όλους τους Εβραίους Χριστιανούς συλλήβδην ως ιουδαΐζοντες. Αν η παρουσία των Εβραίων Χριστιανών ήταν αισθητή μέσα στη Χριστιανική Εκκλησία διαμέσου των αιώνων, τότε πολλές αιρέσεις, δογματικές και θεολογικές πλάνες και παρεξηγήσεις που υπεισήλθαν στη χριστιανική διδασκαλία δε θα μπορούσαν να ριζώσουν.
Οι περισσότερες Οικουμενικές Σύνοδοι που έγιναν είχαν σκοπό να καθορίσουν την τριαδική φύση του Θεού καθώς επίσης τη φύση τού Ιησού Χριστού στη σχέση ανθρώπινη-θεϊκή του φύση. Οι Εβραίοι δεν είχαν τέτοιου είδους ανησυχίες. Αυτοί ήταν περισσότερο πρακτικοί στη νοοτροπία τους. Αυτό που τους ενδιέφερε ήταν να εφαρμόζουν τις αποκεκαλυμμένες εντολές του Θεού. Το βλέπουμε στο Δευτερονόμιο: «Τα κρυμμένα πράγματα ανήκουν στον Κύριο το Θεό μας. Τα αποκαλυμμένα όμως σε μας και στα παιδιά μας παντοτινά, για να εκτελούμε όλα τα λόγια αυτού του Νόμου» (29:29). Η Εκκλησία διαμέσου των αιώνων φθάρηκε μέσα σε απέραντες λογομαχίες και πικρές φιλονικίες, που μόνο κακό, εχθρότητες και διωγμούς επέφεραν στις σχέσεις μεταξύ των Χριστιανών, εξαιτίας των αιρέσεων που όλες βασίζονταν στην ελληνική φιλοσοφία. Γιατί με τους όρους της ελληνικής φιλοσοφίας προσπαθούσαν διάφοροι Χριστιανοί να εξηγήσουν τη φύση του Θεού κλπ. Οι Εβραίοι Χριστιανοί θα μπορούσαν να στρέψουν την προσοχή των εθνικών αδελφών τους σε πιο οικοδομητικά και σημαντικά πράγματα που o Θεός μάς αποκάλυψε στη Βίβλο, αποφεύγοντας να εξετάζουμε ό,τι ο Θεός δεν αποκαλύπτει. Επίσης βλέπουμε ότι στη θρησκευτική ζωή εντός του Ιουδαϊσμού υπήρχαν διάφορες αιρέσεις - όπως Φαρισαίοι, Σαδδουκαίοι, Εσσαίοι - οι οποίες έδειχναν ανοχή μεταξύ τους. Ποτέ η μια εβραϊκή αίρεση δεν προκάλεσε διωγμό στην άλλη. Εκτός από το διωγμό που επέφεραν στη λεγόμενη «αίρεση των Ναζωραίων», δηλαδή τους Χριστιανούς, επειδή αυτοί τους κατηγορούσαν ότι σκότωσαν το Μεσσία. Αλλά και στο διωγμό κατά των Χριστιανών Εβραίων σπάνια ο διωγμός έφτανε στο σημείο να σκοτωθεί ο διωκόμενος, όπως συνέβη με τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Οι Εκκλησίες των Εθνικών, αντίθετα, στους διωγμούς τους κατά των αιρετικών σκότωσαν χιλιάδες από αυτούς, πράγμα αντίθετο με το πνεύμα του Χριστού. Το σχετικά ανεκτικό θρησκευτικό πνεύμα των Εβραίων θα μπορούσαν να μεταδώσουν οι Χριστιανοί Εβραίοι στους Εθνικούς αδελφούς τους. Κάτι άλλο που θα είχε αποφευχθεί είναι η λατρεία των εικόνων, των αγίων και της Παρθένου Μαρίας. Μόνον ένας Πατέρας της Εκκλησίας αντιστάθηκε σθεναρά ενάντια σ' αυτές τις ειδωλολατρικές πλάνες. Ο Άγιος Επιφάνειος Σαλαμίνας Κύπρου (310/320-402 μ.Χ.), που ήταν Εβραίος. Γι' αυτόν έγραψε ο Χρήστου στην Πατρολογία του (τόμος Δ' σελ. 505): «Εκείνο που ήθελε πάση θυσία να επιτύχει ο Επιφάνειος διά των συγγραμμάτων αυτής της κατηγορίας ήταν η διαφύλαξη της χριστιανικής πίστης, όπως είχε διατυπωθεί από την αρχή μέχρι των ημερών του από τους προφήτες, τους αποστόλους και τους Πατέρες. Δεν είχε καμιά εκτίμηση προς την ελληνική σοφία αυτός ο πιθανώς Σημίτης Παλαιστίνιος[3] και στο σημείο αυτό βαδίζει στα ίχνη των παλιών αιρεσιολόγων. Οι αιρέσεις, όπως έλεγαν κι εκείνοι, έχουν τη ρίζα τους στην ελληνική φιλοσοφία, αλλά και κάπου αλλού, στον Ωριγένη δηλαδή, ο οποίος στηρίχτηκε στην ελληνική σκέψη... Μόνο λοιπόν θεμέλιο της χριστιανικής πίστεως είναι η Αγία Γραφή σε συνδυασμό με την παράδοση της Εκκλησίας, εφόσον ο Θεός έχει αποκαλυφθεί σ’ εμάς όχι μόνο στη Γραφή, αλλά και μέσα στην Εκκλησία. ‘Τα μεν εν Γραφαίς τα δε εν παραδόσεσι παρέδωκαν οι άγιοι Απόστολοι’». Βεβαίως όταν μιλά περί Παραδόσεως ο Επιφάνειος εννοεί την Αποστολική Παράδοση, όχι την Εκκλησιαστική που σε πολλά μέρη αποτελεί αχαλίνωτη φαντασία. Ο Επιφάνειος, που υπήρξε επίσκοπος Κύπρου, προς το τέλος της ζωής του έκανε μία Διαθήκη όπου όρκισε τους πιστούς της εκκλησίας του να μη δεχτούν ποτέ εικόνες στους ναούς και τα κοιμητήρια. Αναθεματίζονται όσοι παραβούν την προτροπή του. Γι' αυτό και μέχρι σχετικά πρόσφατα, δε θυμάμαι ποιον ακριβώς αιώνα, οι εκκλησίες της Κύπρου δεν είχαν εικόνες στους ναούς τους. Αν σε κάτι δεν περιέπεσαν ποτέ πια οι Εβραίοι μετά την επιστροφή τους από τη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία, αυτό ήταν η ειδωλολατρία. Οι Εβραίο-χριστιανοί, αν συνέχιζαν να υπάρχουν ως ιδιαίτερος κλάδος της Εκκλησίας με βαρύνουσα γνώμη, δε θα συμφωνούσαν ποτέ με τέτοιες πρακτικές που είναι ειδωλολατρία, όπως έκανε ο Επιφάνειος. Δυστυχώς και ο ίδιος ο Επιφάνειος παρόλο ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής, ήταν κι αυτός επηρεασμένος από τον αντισημιτισμό της Εκκλησίας, ώστε στο βιβλίο του «Πανάριον», όπου ασχολείται με όλες τις γνωστές αιρέσεις της εποχής του, γράφει ένα κεφάλαιο «Κατά Ναζαρηνών», που αναφερόταν καταδικάζοντας τους Εβραίους Χριστιανούς. Τη γνώμη του Επιφάνειου για τις αιρέσεις, που βασίζονται στην ελληνική φιλοσοφία συμμερίζομαι κι εγώ. Πράγματι, η διδασκαλία του αποστόλου Παύλου ότι το «Ευαγγέλιο είναι για τον Ιουδαίο πρώτα και μετά για τον Έλληνα» αντιστράφηκε. Από ένα σημείο και μετά το Ευαγγέλιο άρχισε να θεωρείται πως ανήκει στον Έλληνα πρώτα και τελευταία στον Εβραίο. Ξέχασαν ότι από τα 27 βιβλία της Κ. Διαθήκης όλα, εκτός από δύο, προέρχονται από Εβραίους. Έγραψαν ελληνικά, αλλά με την εβραϊκή σκέψη και νοοτροπία. Μόνο το Ευαγγέλιο του Λουκά και οι Πράξεις είναι γραμμένα από Έλληνα. Αλλά κι ο Λουκάς πιθανόν να ήταν προσήλυτος Ιουδαίος. Πάντως ήταν στενός συνεργάτης του αποστόλου Παύλου. Έτσι προσπάθησαν όλοι σχεδόν οι Πατέρες της Εκκλησίας να ερμηνεύσουν το Ευαγγέλιο με τις φιλοσοφικές γνώμες της εποχής τους και συχνά περιέπεσαν σε ανόητες υποθέσεις ή και αιρέσεις ακόμα, όπως η θεωρία της αποκαταλλαγής των πάντων, που ένθερμα υποστήριζε ο Ωριγένης, ο Γρηγόριος Νύσσας και άλλοι Πατέρες. Επίσης, το βιβλίο «Περί μυστικής Θεολογίας» του Ψευδο-Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, ψευδεπίγραφο του 5ου αιώνα επηρέασε αφάνταστα τη θεολογία των κατοπινών αιώνων. Ο Μάξιμος ο Ομολογητής το θεωρούσε γνήσιο, όπως και η 6η Οικουμενική Σύνοδος. Οι θεωρίες αυτού του συγγραφέα για το Θεό είναι επηρεασμένες από τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, πάντως συγγενεύουν περισσότερο με τον Πανθεϊσμό των Ανατολικών θρησκειών, Ινδουισμό, Βουδισμό, παρά με τον προσωπικό Θεό των Γραφών. Στο βιβλίο του Ψευδο-Διονυσίου «Περί Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας» βασίζεται και η λεγόμενη ειδική ιεροσύνη των Χριστιανών.
Επειδή το Ευαγγέλιο είναι «πρώτα για τον Ιουδαίο», θα δινόταν σωστότερη ερμηνεία σε πολλά σημεία της Καινής Διαθήκης που φαίνονται σκοτεινά. Οι Εβραίοι Χριστιανοί θα έδιναν τη σωστή ερμηνεία σε εδάφια που αργότερα κατάντησαν όπλο πνευματικής εξουσίας και πνευματικής καταπίεσης στα χέρια του κλήρου, όπως: «Θα σου δώσω τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών», «ό,τι δέσεις στη γη θα είναι δεμένο στον ουρανό και ό,τι λύσεις στη γη θα είναι λυμένο στον ουρανό» (Ματθαίος 16:19). «Αν σε κάποιους αφήσετε τις αμαρτίες, έχουν αφεθεί σ' αυτούς. Αν σε κάποιους τις κρατάτε, έχουν κρατηθεί» (Ιωάννης 20:23). Αυτές ήταν τυπικές ραβινικές εκφράσεις, που κάθε Εβραίος τις καταλάβαινε σωστά. Δεν είχαν καμιά σχέση με την άφεση αμαρτιών μέσω κάποιου υποτιθέμενου μυστηρίου εξομολόγησης. Απλά οι αρχηγοί της Συναγωγής με την έκφραση «δεσμείν και λύειν» εννοούσαν το δικαίωμα που είχαν να αποκόπτουν από την κοινωνία με τους πιστούς όσους συμπεριφέρονταν αντίθετα με το Νόμο. Αυτό το δικαίωμα το έδωσε ο Χριστός και στους Αποστόλους του και σε όλη την Εκκλησία ενάντια σε όσους συμπεριφέρονταν αντίθετα με τη διδασκαλία Του σε θέματα ηθικής και δόγματος (Ματθαίος 18:15-18).
Σήμερα πάντως φαίνεται ότι η χάρη του Θεού αρχίζει να επιστρέφει στο εβραϊκό έθνος. Μετά από πολλούς αιώνες πνευματικής τύφλωσης, αρκετοί Εβραίοι πιστεύουν στον Ιησού ως το Μεσσία τους. Στις ΗΠΑ οι «Μεσσιανικοί Ιουδαίοι», όπως ονομάζονται, είναι περίπου 120.000, ενώ στο Ισραήλ ανέρχονται σήμερα περίπου στους 6.000. Η αύξηση είναι τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς ότι στο Ισραήλ το 1930 υπήρχαν μόνο 30 Εβραίοι πιστοί στο Μεσσία. Η Εκκλησία παντού στον κόσμο πρέπει να προσεύχεται για την επιστροφή του Ισραήλ ως έθνους στην πίστη του Μεσσία, όπως προφητεύει ο Παύλος, γιατί αυτό θα βοηθήσει τον ταχύτερο ευαγγελισμό του κόσμου. Πάντοτε οι Εβραίοι που πιστεύουν στον Ιησού ως Μεσσία γίνονται θερμοί Χριστιανοί με μεγάλο ζήλο για ευαγγελισμό και διάθεση για μαρτυρία προς τα έξω. 'Η για να επαναλάβουμε τα λόγια του αποστόλου των Εθνών: «Αν η αποβολή τους επέφερε συμφιλίωση στον κόσμο, τι θα είναι πρόσληψή τους παρά ζωή από τους νεκρούς;» (Ρωμ.11:15). Είθε αυτό να γίνει σύντομα.[4]
Σπύρου Καραλή
Οφθαλμίατρου
Οφθαλμίατρου
[1] Οι Εθνικοί είναι σύμφωνα με την εβραϊκή ορολογία όλοι οι υπόλοιποι λαοί πλην του εβραϊκού.[2] Αποστολικός Πατέρας της Εκκλησίας, που έζησε περίπου από το 110-165 μ.Χ.[3] Στην αρχή του κεφαλαίου του για τον Επιφάνειο αναφέρει ότι πιθανώς προερχόταν από Εβραίους Χριστιανούς γονείς.[4] Οι πηγές για την ιστορία της Εβραϊκής Χριστιανικής Εκκλησίας προέρχονται από το βιβλίο του Εβραίο-Χριστιανού Arnold Fruchtenbaum «Hebrew Christianity: Its Theology, History & Philosophy» Ed. Ariel Press.
1/7/09
Το όνομα του Γιαχβέ στους έσχατους καιρούς
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’30 το άγιο Όνομα του Ουράνιου Πατέρα, του ΓΧΒΧ, άρχισε να κηρύττεται με ζήλο στον χριστιανικό κόσμο από κάποιους πιστούς οι οποίοι συνειδητοποίησαν τη μεγάλη σπουδαιότητά του. Οι πρωτοπόροι του κινήματος υπέρ του Αγίου Ονόματος ήρθαν γρήγορα αντιμέτωποι με το γεγονός ότι οι περισσότεροι μελετητές της Βίβλου αγνοούσαν το υπέρτατο όνομα, γιατί αυτό είχε εξαλειφθεί και αντικατασταθεί με το «ΚΥΡΙΟΣ». Αυτή η αντικατάσταση αποδίδεται σε παλαιούς μεταφραστές της Βίβλου που ακολουθούσαν δεισιδαιμονικές εβραϊκές παραδόσεις που απαγόρευαν τη χρήση του ονόματος του ΓΧΒΧ, για λόγους δήθεν υπερβολικής ευλάβειας.
Ελάχιστοι μεταφραστές γνώριζαν την εβραϊκή γλώσσα των πρωτότυπων κειμένων της Βίβλου, και επίσης απεχθάνονταν οτιδήποτε εβραϊκό, όπως δυστυχώς συμβαίνει και με πολλούς Χριστιανούς σήμερα. Λόγω της άγνοιας της εβραϊκής γλώσσας στηρίχτηκαν στην ελληνική μετάφραση της Π. Διαθήκης, γνωστής ως των Εβδομήκοντα.
Το Κείμενο των Εβδομήκοντα είχε το Όνομα του ΓΧΒΧ
Το αρχικό ελληνικό κείμενο της Π. Διαθήκης περιείχε το όνομα του Θεού[1] και ήταν γραμμένο με χρυσούς εβραϊκούς χαρακτήρες ανάμεσα στις ελληνικές λέξεις. Μεταγενέστεροι αντιγραφείς, αγνοώντας την εβραϊκή γλώσσα, αντικατέστησαν το όνομα του ΓΧΒΧ με τον απρόσωπο τίτλο «ΚΥΡΙΟΣ» (και σε μερικά σημεία με τη λέξη «Θεός»), έχοντας σαν δικαιολογητικό το ότι αν το Τετραγράμματο ήταν ιερό στα εβραϊκά, ανάλογα θα έπρεπε το ΓΧΒΧ να είναι ιερό και στα ελληνικά, και άρα να αντικατασταθεί με το «ΚΥΡΙΟΣ», όπως είχαν αρχίσει ήδη να κάνουν οι εβραίοι αντιγραφείς, αντικαθιστώντας το με το «Αντονάι» (που σημαίνει «Κύριος»). Η τακτική αυτή έγινε «ιερή παράδοση» για τους χριστιανούς μεταφραστές και αυτήν ακολούθησαν οι λατινικές μεταφράσεις, και αργότερα οι αγγλικές και οι υπόλοιπες.
Τα ονόματα δεν μεταφράζονται
Οι τίτλοι «ΚΥΡΙΟΣ» ή «Θεός» σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μεταγλώττιση του ονόματος του ΓΧΒΧ, γιατί το όνομα αυτό[2] είναι η ουσία της σημιτικής λέξης που δηλώνει την ύπαρξη. Το όνομα ΓΧΒΧ κυριολεκτικά σημαίνει «Αυτός Είναι» ή «Αυτός Υπάρχει» και δηλώνει ότι ο Δημιουργός Υπάρχει, και επειδή υπάρχει φέρει τα πάντα σε ύπαρξη. Και επειδή το ρήμα «Είμαι» στα εβραϊκά έχει τη σημασία και του «Γίνομαι», το όνομα ΓΧΒΧ δηλώνει ότι «Αυτός Γίνεται», με την έννοια ότι «Γίνεται Αυτό που έχει ανάγκη ο λαός Του», δηλαδή Ελευθερωτής (ΓΧΒΧ-Οσηέ), Θεραπευτής (ΓΧΒΧ-Ραφά), Οδηγός, κα.
Τα υποκατάστατα ονόματα και οι τίτλοι (όπως «ΚΥΡΙΟΣ») όμως δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως μεταφράσεις, γιατί δεν δηλώνουν την ίδια έννοια με την αρχική που έχει το ΓΧΒΧ, και αποκρύπτουν την υπέρτατη ιδιότητα του Δημιουργού.
Τα σημιτικά ονόματα σε όλη τη Βίβλο μεταγλωττίζονται (μεταφέρονται σε μία άλλη γλώσσα μέσω ίδιων ή παρόμοιων ήχων), κι αυτό ήταν και είναι πάντα η πρακτική όλων των μεταφραστών. Τα ονόματα παραμένουν τα ίδια στην άλλη γλώσσα, αλλά μπορεί να έχουν μία εθνική προφορά. Μπορεί κάποιος να ακούει ειδήσεις σε μία ξένη γλώσσα και εύκολα να αναγνωρίζει ως οικείες λέξεις ονομάτων όπως Ουάσιγκτον, Μπους, Γιέλτσιν, Λόντον, Αραφάτ, κ.α. Αυτά τα ονόματα δεν αλλάζουν από γλώσσα σε γλώσσα, δεν μεταφράζονται.
Οι μελετητές της Αγίας Γραφής είναι εξοικειωμένοι με σημιτικά ονόματα όπως Αντάμ, Ρουβήν, Νώε, Ρουθ, Δανιήλ, Μιχαήλ, Ιησούς. Αυτά τα ονόματα δε δημιουργούν πρόβλημα σε κανέναν και κανείς δεν υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να μεταφραστούν ή να χρησιμοποιούνται υποκατάστατα. Αλλά όταν ο άνθρωπος έρχεται στον Παντοδύναμο Θεό του Σύμπαντος, επαναστατεί ενάντια στην απλή και ξεκάθαρη διδασκαλία ότι το όνομα με το οποίο περιμένει να Τον θυμούνται όλες οι γενιές, το όνομα που αποκάλυψε στο λαό Του, είναι το ΓΧΒΧ (Έξοδος 3:15).
Τι συμβαίνει και το πιο σημαντικό όνομα από όλα τα γήινα και ουράνια ονόματα - το προσωπικό όνομα του Δημιουργού του Σύμπαντος - δεν εμφανίζεται στις διάφορες εκδόσεις της Βίβλου; Όπου απαντάται το άγιο όνομα «ΓΧΒΧ» έχει αντικατασταθεί με τον απρόσωπο τίτλο «ΚΥΡΙΟΣ». Αλλά η λέξη «ΚΥΡΙΟΣ» δεν είναι προσωπικό όνομα κανενός, είναι απλά ένας τίτλος που μπορεί να τον έχει οποιοσδήποτε, κάτι που συμβαίνει: Στη Βίβλο οι άγγελοι ονομάζονται «Κύριοι», αλλά και οι άνθρωποι προσφωνούνται με αυτόν τον τίτλο ευγενείας, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Άρα ο όρος «ΚΥΡΙΟΣ» δεν μπορεί να αποτελεί διακριτικό όρο, και πολύ περισσότερο προσωπικό όνομα οποιουδήποτε - πόσο μάλλον του Θεού.
Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν κυκλοφορήσει αρκετές εκδόσεις της Αγίας Γραφής στις οποίες εμφανίζεται το άγιο όνομα περίπου 7.000 φορές με τη μορφή Yahveh ή Yahweh ή Jehovah (κυρίως αγγλικές, όπως η Anchor Bible ή η Jerusalem Bible).
Η χρήση του ονόματος του ΓΧΒΧ γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτή από θεολόγους όλων των δογμάτων, αλλά και από τους ειλικρινείς πιστούς της Βιβλικής αλήθειας. Έτσι εύκολα κανείς μπορεί να δει το Άγιο Όνομα σε Βιβλικά σχολιαστήρια και εγκυκλοπαίδειες. Όλοι οι ειδικοί (θεολόγοι, αρχαιολόγοι, ιστορικοί) συμφωνούν πως το προσωπικό όνομα του Θεού θα έπρεπε στη Βίβλο να αναφέρεται ως «ΓΧΒΧ», και όχι ως «ΚΥΡΙΟΣ».
Ενώ το όνομα του Θεού έχει αφαιρεθεί κι αντικατασταθεί από τη Βίβλο, το σημιτικό όνομα του διαβόλου, το «Σατάν» (δηλαδή «αντικείμενος», «αντίθετος») παραμένει αμετάφραστο. Το όνομα «Σατάν» ή «Σατανάς» εμφανίζεται δεκάδες φορές σε όλες τις γλώσσες που έχει μεταφραστεί η Βίβλος, αλλά δυστυχώς το όνομα του ΓΧΒΧ έχει εξαλειφθεί και παραμένει άγνωστο στους αναγνώστες της Βίβλου.
Η διακονία του Ηλία στις έσχατες ημέρες
Όταν συνειδητοποιούμε τη σπουδαιότητα του Ονόματος του ΓΧΒΧ κάνουμε ότι μπορούμε για να το κάνουμε γνωστό στους ανθρώπους. Αφιερωνόμαστε στο να εκτελέσουμε την υπόσχεση του Σωτήρα μας Ιησού: «Θα αναγγέλλω το Όνομά Σου στους αδελφούς μου, στο μέσο της συνάξεως θα Σε δοξολογώ» (Ψαλμός 22:22).
Ο Σωτήρας μας έδωσε μαρτυρία για το ότι φανέρωσε το όνομα του Πατέρα ΓΧΒΧ (Ιωάννης 17:6) - άγνωστο στους Ιουδαίους της εποχής του, λόγω της απαγόρευσης προφοράς του τουλάχιστον τρεις αιώνες πριν.
Το έργο που άρχισε ο Μεσσίας, της γνωστοποίησης του ονόματος του Θεού, διακόπηκε μετά τους Αποστόλους, κι αποκαθίσταται και πάλι στις μέρες μας, στους έσχατους καιρούς. Αυτό το έργο είναι η προφητευμένη αποστολή του Ηλία πριν έρθει η μεγάλη ημέρα του ΓΧΒΧ (Μαλαχίας 3:5) γιατί στα εβραϊκά ο «Ηλίας» είναι «Ελί-Για», που σημαίνει «Θεός μου ο Για». Και όπως θυμόμαστε από την εξιστόρηση των Γραφών ο προφήτης Ελί-Για (Ηλίας) είχε σαν αποστολή την διακήρυξη ότι ο ΓΧΒΧ είναι ο αληθινός Θεός, στον οποίο έπρεπε να επιστρέψουν οι Ισραηλίτες, οι οποίοι είχαν πέσει στην ειδωλολατρία του Βάαλ (που σημαίνει «Κύριος»).
«Το Όνομά Του είναι ΓΧΒΧ - και λοιπόν;»
Οι θεολόγοι και οι κληρικοί όλων των δογμάτων παραδέχονται ότι ο Θεός έχει προσωπικό όνομα, και αυτό είναι το ΓΧΒΧ, αλλά θέλουν να αγνοούν τις προτροπές της Βίβλου σχετικά με τη σπουδαιότητα της χρήσης του. Αυτοί οι ίδιοι θα αισθάνονταν προσβεβλημένοι αν κάποιος τους απευθυνόταν με τις λέξεις «Ε, εσύ», ή «άνθρωπε», ιδιαίτερα αν γνώριζαν το όνομά τους - ή ακόμα θα τους στενοχωρούσε πολύ αν τους προσφωνούσε «Κύριε» κάποιος φίλος ή συγγενής τους. Ωστόσο, δείχνουν ακριβώς την ίδια στάση, όταν λένε ότι δεν έχει σημασία το να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού.
Πολλοί ειλικρινείς χριστιανοί που ισχυρίζονται ότι είναι πλήρως υπάκουοι σε ότι λέει η Βίβλος, συχνά έχουν δυσκολία όταν πρέπει να επικαλεστούν το Άγιο Όνομα του ΓΧΒΧ. Πολλές φορές αρνούνται πεισματικά να προσευχηθούν ή να ψάλλουν ύμνους με το όνομα του ΓΧΒΧ. Μπορεί να φέρουν όλων των ειδών τις δικαιολογίες προσπαθώντας να αποδείξουν ότι το όνομα του Πατέρα δεν είναι σημαντικό.
Το Όνομα είναι το Πρόσωπο
Συχνά ακούγεται σαν δικαιολογία: «Δεν λατρεύω ένα όνομα, αλλά ένα Πρόσωπο», και εννοούν ότι δεν χρειάζεται ένα ιδιαίτερο όνομα για να επικαλούμαστε τον Ουράνιο Πατέρα μας, ή για να δηλώσουν ότι οποιοσδήποτε τίτλος είναι δεκτός.
Είναι όμως έτσι; Όχι! Ο ΓΧΒΧ ποτέ δεν επέτρεψε να Τον επικαλούνται με όποιο όνομα ήθελαν οι άνθρωποι! Μας έχει δώσει εντολή να επικαλούμαστε το μοναδικό Όνομα που μας έχει αποκαλύψει. Και αυτό το όνομα είναι ΓΧΒΧ! Το Όνομα που ενσωματώνει όλα όσα Αυτός Είναι και όλα όσα Αυτός Γίνεται σ’ αυτούς με τους οποίους έχει συνάψει σχέση Διαθήκης να είναι Θεός τους, και εκείνοι λαός Του (Β' Χρονικών 7:14, Αποκάλυψη 21:3).
Όταν οι άνθρωποι θεληματικά αρνούνται να επικαλούνται το όνομα του ΓΧΒΧ κι επιμένουν να το αντικαθιστούν με έναν απλό τίτλο, στην ουσία αρνούνται ότι ο ΓΧΒΧ είναι ο Θεός τους και ότι αυτοί είναι λαός Του. Όταν αρνούμαστε να επικαλούμαστε το όνομα του ΓΧΒΧ είναι σαν να επαναστατούμε εναντίον Του, αφού Αυτός είπε ότι με αυτό το όνομα θα Τον θυμούνται ΟΛΕΣ οι γενιές (Έξοδος 3:15).
Συχνά ακούμε στις εκκλησίες για το πως «πρέπει να έχουμε προσωπική σχέση με τον Θεό». Πώς όμως μπορεί κάποιος να έχει προσωπική σχέση φιλίας με κάποιον, και να μην γνωρίζει το όνομά του ή να μην του απευθύνεται με το όνομά του; Πολύ περισσότερο βέβαια κάτι τέτοιο, η ανάπτυξη μιας προσωπικής σχέσης χωρίς όνομα, δεν μπορεί να συμβαίνει με τον Ουράνιο Πατέρα του!
Αντιρρήσεις που αποδεικνύονται ανίσχυρες
Υπάρχουν άλλα παρόμοια επιχειρήματα και δικαιολογίες, όπως: «Πρέπει να προφέρω ένα ορισμένο εβραϊκό όνομα για να έχω σχέση με το Θεό;», αναιρούνται όταν σκεφτούμε πως ο Δημιουργός όλων των πραγμάτων έχει επίσης δημιουργήσει τη γλώσσα των ανθρώπων, ώστε αυτή να προφέρει το όνομά Του. Οι ίδιοι αυτοί χριστιανοί που προβάλλουν αυτό το επιχείρημα όμως επιμένουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να επικαλούνται τον Υιό του Θεού με το όνομα Ιησούς. Γιατί; Το Ιησούς δεν είναι και αυτό ένα εβραϊκό όνομα, (μεταγλώττιση του Γιεχοσούα); Γιατί να μην σταματήσουν να χρησιμοποιούν το όνομα Ιησούς και να το αντικαταστήσουν στην Κ. Διαθήκη με τον τίτλο «Σωτήρας»; Γιατί να μην αντικατασταθούν και τα άλλα εβραϊκά ονόματα που απαντώνται στη Βίβλο με τις αντίστοιχες μεταφράσεις τους; Για παράδειγμα το Δανιήλ με το «Ισχυρός Θεός», το Αβραάμ με το «Πατέρας Πλήθους»...; Έτσι αποδεικνύεται πόσο ασυνεπείς είναι όσοι προβάλλουν το λανθασμένο επιχείρημα του ότι δε χρειάζεται η εβραϊκή προφορά του ονόματος του Θεού.
Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι δεν γράφονται τα φωνήεντα στην εβραϊκή γλώσσα, άρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την ακριβή προφορά του αγίου Ονόματος. Για σκεφτείτε όμως για μία στιγμή! Δεν υπάρχουν φωνήεντα σε ολόκληρη την εβραϊκή Βίβλο, από τη Γένεση μέχρι τον Μαλαχία, και όμως οι μεταφραστές ήξεραν την προφορά των ονομάτων και των λέξεων.
Μερικοί ισχυρίζονται ότι η σωστή προφορά του Ονόματος έχει χαθεί. Η Εγκυκλοπαίδεια Judaica λέει ότι το Όνομα δε χάθηκε ποτέ (τόμος 7, σ. 680). Η προφορά είναι «ΓΧΒΧ» στα αραμαϊκά-εβραϊκά μετά την Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία, και «Γιάουε» στα εβραϊκά προ της αιχμαλωσίας.
Ο αντάρτης άνθρωπος ψάχνει για όλων των ειδών τις δικαιολογίες για να δικαιώσει την απείθεια και ανυπακοή του, αντί να υποταχθεί με ταπεινοφροσύνη στον Δημιουργό και να εισέλθει σε μία στενή σχέση μαζί Του, μέσω του αποκαλυμμένου προσωπικού Του Ονόματος.
Στους πιστούς έχει δοθεί το όνομά Του
Ο απόστολος Παύλος μας αποκαλύπτει ότι ολόκληρη η πνευματική οικογένεια του Υψίστου θα φέρει το όνομα του ΓΧΒΧ, όπως λέει στους Εφεσίους 3:14-15: «Κλίνω τα γόνατά μου στον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Οποίου το Όνομα φέρει ολόκληρη η οικογένεια του ουρανού και της γης». Πώς θα μπορέσουν οι άνθρωποι να πάρουν το όνομα του ΓΧΒΧ στη βασιλεία Του, όταν τώρα αρνούνται να υπακούσουν στην ξεκάθαρη εντολή Του; Μήπως τότε θα αποκτήσουν οι πιστοί αγάπη για το όνομα του ΓΧΒΧ, ενώ τώρα το απεχθάνονται;
Μιλώντας για τους τελευταίους καιρούς, η Βίβλος αποκαλύπτει ότι όλη η ανθρωπότητα θα αναγνωρίσει το όνομα του Θεού ως ΓΧΒΧ. Έρχεται η εποχή όταν ο Ιησούς θα σταλεί πίσω στη γη για να υποτάξει κάθε ανταρσία και αμαρτία και να κυβερνήσει με ράβδο σιδηρά (Αποκάλυψη 2:26-27).
Ο προφήτης Μαλαχίας (1:6) έγραψε για εκείνους που μισούν και απορρίπτουν το Όνομά Του: «...ιερείς που περιφρονούν το όνομά Μου, και λέτε, ‘Πότε περιφρονήσαμε το όνομά Σου;’»
Δοξάστε Τον με το όνομά Του, ΓΧΒΧ !
Δεν προσφέρουμε πλέον θυμίαμα και ζώα σε θυσίες, αλλά την υπακοή μας μέσω πνευματικών θυσιών: «Και εσείς, ως λίθοι ζωντανοί, οικοδομείσθε σε πνευματικό οίκο, άγιο ιερατείο, για να προσφέρετε πνευματικές θυσίες, ευπρόσδεκτες στον Θεό, μέσω του Ιησού Χριστού» (Α' Πέτρου 2:5).
Το Εβραίους 13:15-16 μας δείχνει ότι η «θυσία της δοξολογίας» προς τον Θεό είναι ο «καρπός από τα χείλη μας που ομολογούν το Όνομά Του». Το να ομολογούμε το όνομα του ΓΧΒΧ, είναι λοιπόν σαν να προσφέρουμε μία πνευματική θυσία προς Αυτόν!
Προσέξτε επίσης ότι σ' αυτό το εδάφιο δεν λέει να ομολογούμε το «πρόσωπό» Του, τον χαρακτήρα Του ή τα έργα Του, ή ακόμα να Τον ομολογούμε ως Κύριο, λέει να ομολογούμε το όνομά Του!
Το όνομα του ΓΧΒΧ στους εθνικούς
Ομολογούμε το όνομά Του; Δεν λέει ο προφήτης (Μαλαχίας 1:11) ότι η θυσία της δοξολογίας θα προσφέρεται από εκείνους που ομολογούν το Όνομά Του; Η εντολή του Θεού είναι όλα τα έθνη να ομολογούν και να επικαλούνται το όνομά Του, το ΓΧΒΧ: «Γιατί από την ανατολή του ήλιου μέχρι τη δύση του, το όνομά Μου θα μεγαλύνεται μεταξύ των Εθνών [Εθνικών]. Και σε κάθε τόπο θα προσφέρεται θυμίαμα στο όνομά Μου, και καθαρή θυσία. Γιατί το όνομά Μου θα μεγαλύνεται μεταξύ των εθνών, λέει ο ΓΧΒΧ των Δυνάμεων».
Θυμηθείτε ότι το θυμίαμα είναι σύμβολο της προσευχής, Αποκάλυψη 8:3-4. Πρέπει να επικαλούμαστε το όνομα του Γιαχβέ στις προσευχές μας. Είναι μία καθαρή θυσία, όχι μολυσμένη με ειδωλολατρικά ονόματα ανθρώπινης επινόησης.
Μας αφήνει έκπληκτους το γεγονός ότι ο Θεός σε αυτό το μικρό εδάφιο στον Μαλαχία, αναφέρεται τρεις φορές στο όνομά Του! Δεν λέει ότι το πρόσωπό Του θα είναι μεγάλο μεταξύ των Εθνικών, δεν λέει ότι ο χαρακτήρας, η δύναμή Του ή η σοφία Του θα μεγαλύνονται μεταξύ των Εθνικών, αλλά δίνει έμφαση στο όνομά Του. Ενώ βέβαια και τα άλλα χαρακτηριστικά Του θα είναι μεγάλα, είναι πολύ σημαντικό ότι το όνομά του, το ΓΧΒΧ, θα είναι το πρώτιστο.
Επιπλέον, ο ΓΧΒΧ στιγματίζει τους ιερείς (που έχουν οριστεί για να διδάσκουν γνώση, Λευιτικό 10:11) και τους προειδοποιεί ότι αν δεν δώσουν δόξα στο όνομά Του θα τους καταντροπιάσει, θα τους καταστήσει ανάξιους (Μαλαχίας 2:3). Αυτό είναι μία προειδοποίηση για τους σύγχρονους κληρικούς, που έχουν την ευθύνη να διδάξουν τη γνώση του ΓΧΒΧ στο λαό Του.
Όσοι είναι ευλογημένοι με αυτή τη γνώση (Δευτερονόμιο 17:9-11), που περιλαμβάνει και τη γνώση του Αγίου Ονόματος, πρέπει να δίνουν δόξα στο όνομα του ΓΧΒΧ. Ο απόστολος Πέτρος λέει ότι όλοι οι πιστοί αποτελούν βασιλικό ιερατείο (Α' Πέτρου 2:9). Ο Ιωάννης λέει ότι είμαστε βασίλειο ιερέων (Αποκάλυψη 5:10). Έτσι, η αρχαία καταδίκη που προφέρεται στον Μαλαχία δεν αφορά μόνο αυτούς που κηρύττουν και διδάσκουν τον Λόγο, αλλά και όλους τους πιστούς.
Η παραπλάνηση στο τέλος και η σωτηρία μέσω του Ονόματος
Η προφητεία λέει ότι πρέπει να περιμένουμε πολλούς πλάνους που θα υποκρίνονται πως είναι ελευθερωτές της ανθρωπότητας. Ο Σωτήρας μας, ο Ιησούς, προειδοποίησε ότι πολλοί ψευδόχριστοι θα έρχονταν κι έδωσε ένα χαρακτηριστικό τους: ότι θα έρχονταν στο όνομά τους, και όχι στο όνομα του Πατέρα όπως εκείνος ήρθε - οι ψευδόχριστοι θα δόξαζαν το όνομά τους και όχι το όνομα του ΓΧΒΧ (Ιωαν.5:43).
Ο κόσμος γενικά δεν αναγνωρίζει ότι ο Ιησούς («Ο ΓΧΒΧ είναι σωτηρία») ήρθε στο όνομα του ΓΧΒΧ και συνεπώς ότι πάλι θα έρθει στο όνομα του ΓΧΒΧ. Οι προφήτες αποκαλύπτουν ξεκάθαρα ότι στους έσχατους καιρούς θα υπάρχει η ανάγκη για εμπιστοσύνη στο όνομα του ΓΧΒΧ: «Ο ήλιος θα μεταστραφεί σε σκοτάδι και το φεγγάρι σε αίμα, πριν να έρθει η ημέρα του Γιαχβέ η μεγάλη και επιφανής. Και όποιος επικαλεστεί το όνομα του ΓΧΒΧ θα σωθεί, επειδή στο όρος Σιών και στην Ιερουσαλήμ θα είναι σωτηρία, όπως έχει πει ο ΓΧΒΧ και στους υπόλοιπους, που θα προσκαλέσει ο ΓΧΒΧ» (Ιωήλ 2:31-32)
Προσέξτε ότι η σωτηρία επαγγέλλεται για εκείνους που θα επικαλεστούν το όνομα του ΓΧΒΧ, όχι εκείνους που θα επικαλεστούν το πρόσωπό Του, τον χαρακτήρα Του, τη δύναμή Του. Η επίκληση του Ονόματός Του θα φέρει την επαγγελλόμενη σωτηρία!
Ο Ψαλμός 91 ασχολείται με τον θάνατο, την καταστροφή και τον διωγμό που θα έρθει σε πολλούς στο τέλος των καιρών. Ο ΓΧΒΧ υπόσχεται προστασία στον λαό Του. Αυτός είναι το καταφύγιο μας και το φρούριο μας (εδ.2). Θα δούμε την ανταμοιβή των ασεβών (εδ.8).
Για εκείνους που μένουν αληθινά πιστοί και Τον αγαπούν και γνωρίζουν το όνομά Του, ο ΓΧΒΧ λέει: «Επειδή έθεσε την αγάπη του σε Μένα, γι' αυτό και Εγώ θα τον λυτρώσω, θα τον θέσω στα υψηλά, επειδή γνώρισε το όνομά Μου» (Ψαλμός 91:14).
Όταν Τον επικαλούμαστε, ο ΓΧΒΧ θα απαντήσει και θα είναι μαζί μας όταν βρισκόμαστε σε δυσκολία για να μας ελευθερώσει και να μας δείξει τη σωτηρία Του. Θα το κάνει αυτό για εκείνους που γνωρίζουν και επικαλούνται το όνομά Του.
Είναι ξεκάθαρο από όλες αυτές τις βιβλικές αναφορές ότι ο ΓΧΒΧ περιμένει από εμάς να επικαλούμαστε το ένδοξο και θαυμαστό όνομά Του.
Ο Ψαλμός 83 αναφέρει για τα έθνη που θα επιτεθούν εναντίον του Ισραήλ: «Γέμισε τα πρόσωπά τους με ντροπή, ώστε να ζητήσουν το όνομά Σου, ω ΓΧΒΧ» (εδ.16).
Όταν ο ΓΧΒΧ δει ότι οι αμαρτίες των ανθρώπων φτάνουν στο πλήρες, θα καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη. Εκείνοι που θα μείνουν ζωντανοί θα γεμίσουν με ντροπή και θα ζητήσουν τον ΓΧΒΧ, από τον Οποίοι θα έρθει η σωτηρία τους.
Το ανθρώπινο γένος πρέπει να ζητήσει τον ΓΧΒΧ με το όνομά Του, όταν θα κινείται με την ισχυρή θαυματουργική δύναμή Του για να σώσει τους ανθρώπους του από τις παγίδες του εχθρού. Πολλοί θα ακολουθήσουν σατανικούς πλάνους που θα υπόσχονται ανακούφιση από τα βάρη της ζωής καθώς τα προβλήματα θα αυξάνουν. Μέχρι τότε ο κόσμος θα έχει πλήρως εξαπατηθεί από τον Άνθρωπο της Ανομίας που θα υπόσχεται ειρήνη και σωτηρία. Αυτός όμως, ο Αντίχριστος, - σε αντίθεση με τον αληθινό Χριστό, τον Μεσσία Γιεχοσούα που ύψωνε το όνομα του ΓΧΒΧ - «θα ανοίξει το στόμα του σε βλασφημία κατά του Θεού, για να βλασφημήσει [δυσφημήσει] το όνομά Του και τη σκηνή Του και εκείνους που κατοικούν στον Ουρανό» (Αποκάλυψη 13:6)
Και οι περισσότεροι των ανθρώπων, όπως από τώρα κάνουν, «βλασφήμησαν το όνομα του Θεού ... και δεν μετανοήσαν ώστε να Τον δοξάσουν» (Αποκ.16:9)
Είναι μόνο μέσω της επέμβασης του ΓΧΒΧ που τα πράγματα θα ομαλοποιηθούν. Τότε θα αποδοθεί στον ΓΧΒΧ η τιμή και η ευχαριστία και το ύψιστο Όνομά Του θα γίνει γνωστό, καθώς διαβάζουμε: «ώστε να γνωρίσουν οι άνθρωποι ότι Εσύ, του Οποίου το όνομα είναι ΓΧΒΧ, είσαι ο Μόνος Ύψιστος πάνω από όλη τη γη» (Ψαλμός 83:18).
Μέσω της μεγάλης δύναμής Του και των θαυμάτων Του ο ΓΧΒΧ θα ελευθερώσει το λαό Του, όπως έκανε με τον αρχαίο Ισραήλ στην Αίγυπτο. Οι κάτοικοι της γης τότε θα μάθουν ότι μόνον Εκείνος, που το όνομά Του είναι ΓΧΒΧ, θα έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους. Στο όνομα του ΓΧΒΧ υπάρχει ασφάλεια και απελευθέρωση - «Θα είμαι ότι ο λαός Μου χρειάζεται»
Εκείνοι που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ
Οι Γραφές ξεκάθαρα διακηρύττουν ότι τα έθνη θα επικαλούνται τα ονόματα άλλων θεών, ενώ θα έπρεπε να επικαλούνται τον ΓΧΒΧ.
Το όνομά Του θα κερδίζει ολοένα και περισσότερο σπουδαιότητα όσο προχωράμε προς το τέλος του κόσμου αυτού και προς την αρχή του καινούργιου κόσμου της Βασιλείας του Θεού πάνω στη γη. Η κακία θα αφθονεί και η ανταρσία ενάντια στον ΓΧΒΧ, τους νόμους Του, και το όνομά Του θα πολλαπλασιάζονται. Αλλά επίσης θα υπάρχει ένα ταπεινό, αφιερωμένο υπόλοιπο το οποίο θα γνωρίζει τη σπουδαιότητα του ονόματος του ΓΧΒΧ και θα σέβεται το όνομα αυτό, όπως ο προφήτης Μαλαχίας (3:16-17) φανερώνει: «Τότε αυτοί που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ μιλούσαν μεταξύ τους, και ο ΓΧΒΧ πρόσεχε και άκουγε, και γράφτηκε ένα βιβλίο ενθύμησης, μπροστά Του γι’ αυτούς που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ, και που σέβονταν το όνομά Του. Και θα είναι δικοί μου λέει ο ΓΧΒΧ των Δυνάμεων κατά την ημέρα εκείνη, όταν Εγώ ετοιμάσω τα πολύτιμά μου, και θα τους σπλαχνιστώ όπως ο άνθρωπος σπλαχνίζεται τον γιο του που τον δουλεύει».
Ο ΓΧΒΧ θα εργαστεί θαύματα και θα φέρει κρίση δίκαιης ανταπόδοσης στο τέλος. Θα σώσει τον λαό Του, και θα δείξει ιδιαίτερη προσοχή σε εκείνους που Τον γνωρίζουν και επικαλούνται το όνομά Του. Αυτό μας το βεβαιώνει και η Αποκάλυψη: «Σε ευχαριστούμε ΓΧΒΧ Θεέ Παντοδύναμε, Εσύ ο Οποίος Είσαι και Ήσουν και θα Είσαι, γιατί έλαβες τη δύναμή σου τη μεγάλη και βασίλευσες, και τα έθνη οργίστηκαν, και ήρθε η οργή Σου, και ο καιρός των νεκρών να κριθούν και να αποδώσεις την αμοιβή στους δούλους Σου τους προφήτες και στους αγίους που φοβούνται το όνομά Σου, στους μικρούς και τους μεγάλους, και να καταστρέψεις εκείνους που καταστρέφουν τη γη».
Εκείνοι που δεν γνωρίζουν τον ΓΧΒΧ και δεν επικαλούνται το Όνομά Του θα πλανηθούν πλήρως από τις απάτες που ο Σατανάς έχει σχεδιάσει για τους τελευταίους καιρούς. Θα υποστούν όμως την οργή του Θεού όπως διαβάζουμε στον Ψαλμό 79:6: «Έκχεε την οργή Σου πάνω στα έθνη που δεν Σε γνώρισαν, και πάνω στα βασίλεια που δεν επικαλέστηκαν το όνομά Σου».
Γίνεται μία έκκληση και για βοήθεια και για συγχώρεση, ώστε τα ελέη και οικτιρμοί του ΓΧΒΧ να διατηρήσουν τον λαό Του για τη δόξα του Ονόματός Του: «Βοήθησέ μας, ω Θεέ της σωτηρίας μας, για τη δόξα του Ονόματός Σου. Και ελευθέρωσέ μας, και καθάρισε τις αμαρτίες μας, χάριν του ονόματός Σου» (Ψαλμός 79:9).
Η προστασία που παρέχει ο ΓΧΒΧ επαληθεύεται στο Παροιμίες 18:10: «Το όνομα του ΓΧΒΧ είναι ισχυρός πύργος, ο δίκαιος τρέχει σ' αυτόν και είναι ασφαλής». Το όνομα του ΓΧΒΧ ενσωματώνει όλη την παντοδυναμία, σοφία, σωτηρία, έλεος, και χάρη που Αυτός παρέχει σε όσους Τον αγαπούν και επικαλούνται υπάκουα το όνομά Του.
Ο Λαός Μου θα γνωρίσει το Όνομά Μου
Ισραηλίτης είναι αυτός που νικάει και κρατάει όλες τις εντολές με τη βοήθεια του Πνεύματος του ΓΧΒΧ που κατοικεί μέσα Του.
«Γι' αυτό ο λαός Μου θα γνωρίσει το όνομά Μου, θα γνωρίσει εκείνη την ημέρα ότι Εγώ Είμαι που μιλάω, να, Εγώ» (Ησαΐας 52:6). Το 52ο κεφάλαιο του Ησαΐα ξεκάθαρα μιλάει για την επιστροφή του ΓΧΒΧ στη Σιών, στο τέλος των καιρών (εδ.8). Ασχολείται με τη μεσσιανική βασιλεία που θα ακολουθήσει, φέρνοντάς μας έτσι στην προσοχή τη σπουδαιότητα της διακήρυξης του Ονόματός Του, ακόμα και αν άλλοι το βλασφημούν (εδ.5,7). Το να γνωρίζουμε το όνομά Του είναι αυτό που δίνει την ταυτότητα στον λαό Του, γιατί αποκαλείται «ο λαός του ΓΧΒΧ»: «Αν ο λαός Μου, ο οποίος αποκαλείται με το Όνομά Μου, ταπεινώσουν τον εαυτό τους, και προσευχηθούν, και ζητήσουν το πρόσωπό Μου, και στραφούν μακριά από τους πονηρούς τους δρόμους, τότε Εγώ θα ακούσω από τον ουρανό, και θα συγχωρήσω την αμαρτία τους, και θα θεραπεύσω τη γη τους» (Β' Χρον.7:14). Όπως και οι Απόστολοι βεβαίωσαν ο Θεός επισκέφθηκε τα έθνη για να πάρει από αυτά λαό για το όνομά Του (Πράξεις 15:15).
Εκείνοι που Τον απορρίπτουν, που απορρίπτουν το όνομά Του, και τις εντολές Του, θα χαθούν. Τα έργα Του για πάντα θα χαραχτούν στις διάνοιες όλων των ανθρώπων, και θα γνωρίσουν ότι το όνομά Του είναι ΓΧΒΧ, Αυτός που πάντα είχε τον έλεγχο, και Αυτός που τώρα θα εγκαταστήσει μία βασιλεία δικαιοσύνης πάνω στη γη.
Η Εκκλησία των τελευταίων χρόνων θα τιμάει το Όνομα του ΓΧΒΧ και του Γιεχοσούα
Η Αποκάλυψη, το τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής, μας δίνει αλήθειες-κλειδιά για τη σπουδαιότητα των ονομάτων του Πατέρα ΓΧΒΧ και του Υιού Γιεχοσούα (Ιησού). Στα εδ.2:3,13 ο Κύριός μας επαινεί τις εκκλησίες της Εφέσου και της Περγάμου που έχουν κρατήσει το όνομά Του και έχουν υποφέρει γι' αυτό. Οι πιστοί της εκκλησίας της Φιλαδέλφειας επαινούνται πολύ επειδή δεν αρνήθηκαν το όνομά Του (3:8).
Προσέξτε επίσης ότι ο Ιησούς υπόσχεται ιδιαίτερα προνόμια σ' εκείνους τους πιστούς που νικούν:
«Αυτόν που νικάει θα τον κάνω στύλο στο Ναό του Θεού μου ... και θα γράψω επάνω του το όνομα του Θεού μου, και το όνομα της πόλεως του Θεού μου, της Νέας Ιερουσαλήμ, η οποία κατεβαίνει από τον ουρανό από τον Θεό μου, και θα γράψω επάνω του το όνομά μου το νέο» (Αποκάλυψη 3:8).
«Και κοίταξα, και να, το Αρνίο στεκόταν πάνω στο όρος Σιών, και μαζί Του εκατόν σαράντα τέσσερις χιλιάδες, οι οποίοι είχαν το όνομα του Πατέρα του γραμμένο στα μέτωπά τους» (Αποκάλυψη 14:1)
Στο τέλος οι λυτρωμένοι θα ψάλλουν την ωδή που έψαλλε ο Μωυσής στον ΓΧΒΧ και την ωδή του Αρνίου: «Μεγάλα και θαυμαστά τα έργα Σου, ΓΧΒΧ Θεέ παντοδύναμε. Δίκαιες και αληθινές οι οδοί Σου, Βασιλιά των εθνών. Ποιος δεν θα Σε φοβηθεί, ΓΧΒΧ, και δεν θα δοξάσει το όνομά Σου; Γιατί Εσύ είσαι ο μόνος Άγιος, και όλα τα έθνη θα έρθουν να προσκυνήσουν μπροστά Σου, γιατί οι δίκαιες κρίσεις Σου έγιναν γνωστές» (Αποκάλυψη 15:4).
Και τέλος, όταν ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του Θεού μέσω του Χρισμένου Του Βασιλιά, του Ιησού, και ο θρόνος του Θεού και του Αρνίου θα στηθεί μέσα στη Νέα Ιερουσαλήμ, «οι δούλοι Του θα δουν το πρόσωπό Του, και το όνομά Του θα είναι πάνω στα μέτωπά τους ... και ο ΓΧΒΧ ο Θεός θα τους φωτίζει» (Αποκάλυψη 22:4).
Καθώς τιμούμε και ομολογούμε το όνομα του ΓΧΒΧ και του Σωτήρα Του, του Γιεχοσούα, αυτός θα ομολογήσει το όνομά μας μπροστά στον Πατέρα Του (Αποκ.3:5)
Το όνομα του αγαπημένου μας Ουράνιου Πατέρα γράφεται πάνω στα μέτωπά μας όταν βαπτιζόμαστε στο όνομα του Γιεχοσούα, που σημαίνει «Ο ΓΧΒΧ είναι σωτηρία». Ζώντας ζωή υπακοής στις εντολές Του θα λυτρωθούμε ως πρωτογεννήματα της αναστάσεως των νεκρών και θα έρθουμε στη σωτηρία, μέσα στην οικογένειά Του (Αποκ.14:4).Ευχόμαστε να είστε ανάμεσα σε εκείνους που αγαπούν, τιμούν, και επικαλούνται το Άγιο Όνομα που δίνει σωτηρία.
[1] Γνωστό ως «Τετραγράμματον», από τα τέσσερα γράμματα με τα οποία γραφόταν στην εβραϊκή γλώσσα.
[2] Το όνομα αυτό προέρχεται από το εβραϊκό ρήμα «εχγιέ», το οποίο σημαίνει «είμαι».
Ελάχιστοι μεταφραστές γνώριζαν την εβραϊκή γλώσσα των πρωτότυπων κειμένων της Βίβλου, και επίσης απεχθάνονταν οτιδήποτε εβραϊκό, όπως δυστυχώς συμβαίνει και με πολλούς Χριστιανούς σήμερα. Λόγω της άγνοιας της εβραϊκής γλώσσας στηρίχτηκαν στην ελληνική μετάφραση της Π. Διαθήκης, γνωστής ως των Εβδομήκοντα.
Το Κείμενο των Εβδομήκοντα είχε το Όνομα του ΓΧΒΧ
Το αρχικό ελληνικό κείμενο της Π. Διαθήκης περιείχε το όνομα του Θεού[1] και ήταν γραμμένο με χρυσούς εβραϊκούς χαρακτήρες ανάμεσα στις ελληνικές λέξεις. Μεταγενέστεροι αντιγραφείς, αγνοώντας την εβραϊκή γλώσσα, αντικατέστησαν το όνομα του ΓΧΒΧ με τον απρόσωπο τίτλο «ΚΥΡΙΟΣ» (και σε μερικά σημεία με τη λέξη «Θεός»), έχοντας σαν δικαιολογητικό το ότι αν το Τετραγράμματο ήταν ιερό στα εβραϊκά, ανάλογα θα έπρεπε το ΓΧΒΧ να είναι ιερό και στα ελληνικά, και άρα να αντικατασταθεί με το «ΚΥΡΙΟΣ», όπως είχαν αρχίσει ήδη να κάνουν οι εβραίοι αντιγραφείς, αντικαθιστώντας το με το «Αντονάι» (που σημαίνει «Κύριος»). Η τακτική αυτή έγινε «ιερή παράδοση» για τους χριστιανούς μεταφραστές και αυτήν ακολούθησαν οι λατινικές μεταφράσεις, και αργότερα οι αγγλικές και οι υπόλοιπες.
Τα ονόματα δεν μεταφράζονται
Οι τίτλοι «ΚΥΡΙΟΣ» ή «Θεός» σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μεταγλώττιση του ονόματος του ΓΧΒΧ, γιατί το όνομα αυτό[2] είναι η ουσία της σημιτικής λέξης που δηλώνει την ύπαρξη. Το όνομα ΓΧΒΧ κυριολεκτικά σημαίνει «Αυτός Είναι» ή «Αυτός Υπάρχει» και δηλώνει ότι ο Δημιουργός Υπάρχει, και επειδή υπάρχει φέρει τα πάντα σε ύπαρξη. Και επειδή το ρήμα «Είμαι» στα εβραϊκά έχει τη σημασία και του «Γίνομαι», το όνομα ΓΧΒΧ δηλώνει ότι «Αυτός Γίνεται», με την έννοια ότι «Γίνεται Αυτό που έχει ανάγκη ο λαός Του», δηλαδή Ελευθερωτής (ΓΧΒΧ-Οσηέ), Θεραπευτής (ΓΧΒΧ-Ραφά), Οδηγός, κα.
Τα υποκατάστατα ονόματα και οι τίτλοι (όπως «ΚΥΡΙΟΣ») όμως δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως μεταφράσεις, γιατί δεν δηλώνουν την ίδια έννοια με την αρχική που έχει το ΓΧΒΧ, και αποκρύπτουν την υπέρτατη ιδιότητα του Δημιουργού.
Τα σημιτικά ονόματα σε όλη τη Βίβλο μεταγλωττίζονται (μεταφέρονται σε μία άλλη γλώσσα μέσω ίδιων ή παρόμοιων ήχων), κι αυτό ήταν και είναι πάντα η πρακτική όλων των μεταφραστών. Τα ονόματα παραμένουν τα ίδια στην άλλη γλώσσα, αλλά μπορεί να έχουν μία εθνική προφορά. Μπορεί κάποιος να ακούει ειδήσεις σε μία ξένη γλώσσα και εύκολα να αναγνωρίζει ως οικείες λέξεις ονομάτων όπως Ουάσιγκτον, Μπους, Γιέλτσιν, Λόντον, Αραφάτ, κ.α. Αυτά τα ονόματα δεν αλλάζουν από γλώσσα σε γλώσσα, δεν μεταφράζονται.
Οι μελετητές της Αγίας Γραφής είναι εξοικειωμένοι με σημιτικά ονόματα όπως Αντάμ, Ρουβήν, Νώε, Ρουθ, Δανιήλ, Μιχαήλ, Ιησούς. Αυτά τα ονόματα δε δημιουργούν πρόβλημα σε κανέναν και κανείς δεν υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να μεταφραστούν ή να χρησιμοποιούνται υποκατάστατα. Αλλά όταν ο άνθρωπος έρχεται στον Παντοδύναμο Θεό του Σύμπαντος, επαναστατεί ενάντια στην απλή και ξεκάθαρη διδασκαλία ότι το όνομα με το οποίο περιμένει να Τον θυμούνται όλες οι γενιές, το όνομα που αποκάλυψε στο λαό Του, είναι το ΓΧΒΧ (Έξοδος 3:15).
Τι συμβαίνει και το πιο σημαντικό όνομα από όλα τα γήινα και ουράνια ονόματα - το προσωπικό όνομα του Δημιουργού του Σύμπαντος - δεν εμφανίζεται στις διάφορες εκδόσεις της Βίβλου; Όπου απαντάται το άγιο όνομα «ΓΧΒΧ» έχει αντικατασταθεί με τον απρόσωπο τίτλο «ΚΥΡΙΟΣ». Αλλά η λέξη «ΚΥΡΙΟΣ» δεν είναι προσωπικό όνομα κανενός, είναι απλά ένας τίτλος που μπορεί να τον έχει οποιοσδήποτε, κάτι που συμβαίνει: Στη Βίβλο οι άγγελοι ονομάζονται «Κύριοι», αλλά και οι άνθρωποι προσφωνούνται με αυτόν τον τίτλο ευγενείας, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Άρα ο όρος «ΚΥΡΙΟΣ» δεν μπορεί να αποτελεί διακριτικό όρο, και πολύ περισσότερο προσωπικό όνομα οποιουδήποτε - πόσο μάλλον του Θεού.
Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν κυκλοφορήσει αρκετές εκδόσεις της Αγίας Γραφής στις οποίες εμφανίζεται το άγιο όνομα περίπου 7.000 φορές με τη μορφή Yahveh ή Yahweh ή Jehovah (κυρίως αγγλικές, όπως η Anchor Bible ή η Jerusalem Bible).
Η χρήση του ονόματος του ΓΧΒΧ γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτή από θεολόγους όλων των δογμάτων, αλλά και από τους ειλικρινείς πιστούς της Βιβλικής αλήθειας. Έτσι εύκολα κανείς μπορεί να δει το Άγιο Όνομα σε Βιβλικά σχολιαστήρια και εγκυκλοπαίδειες. Όλοι οι ειδικοί (θεολόγοι, αρχαιολόγοι, ιστορικοί) συμφωνούν πως το προσωπικό όνομα του Θεού θα έπρεπε στη Βίβλο να αναφέρεται ως «ΓΧΒΧ», και όχι ως «ΚΥΡΙΟΣ».
Ενώ το όνομα του Θεού έχει αφαιρεθεί κι αντικατασταθεί από τη Βίβλο, το σημιτικό όνομα του διαβόλου, το «Σατάν» (δηλαδή «αντικείμενος», «αντίθετος») παραμένει αμετάφραστο. Το όνομα «Σατάν» ή «Σατανάς» εμφανίζεται δεκάδες φορές σε όλες τις γλώσσες που έχει μεταφραστεί η Βίβλος, αλλά δυστυχώς το όνομα του ΓΧΒΧ έχει εξαλειφθεί και παραμένει άγνωστο στους αναγνώστες της Βίβλου.
Η διακονία του Ηλία στις έσχατες ημέρες
Όταν συνειδητοποιούμε τη σπουδαιότητα του Ονόματος του ΓΧΒΧ κάνουμε ότι μπορούμε για να το κάνουμε γνωστό στους ανθρώπους. Αφιερωνόμαστε στο να εκτελέσουμε την υπόσχεση του Σωτήρα μας Ιησού: «Θα αναγγέλλω το Όνομά Σου στους αδελφούς μου, στο μέσο της συνάξεως θα Σε δοξολογώ» (Ψαλμός 22:22).
Ο Σωτήρας μας έδωσε μαρτυρία για το ότι φανέρωσε το όνομα του Πατέρα ΓΧΒΧ (Ιωάννης 17:6) - άγνωστο στους Ιουδαίους της εποχής του, λόγω της απαγόρευσης προφοράς του τουλάχιστον τρεις αιώνες πριν.
Το έργο που άρχισε ο Μεσσίας, της γνωστοποίησης του ονόματος του Θεού, διακόπηκε μετά τους Αποστόλους, κι αποκαθίσταται και πάλι στις μέρες μας, στους έσχατους καιρούς. Αυτό το έργο είναι η προφητευμένη αποστολή του Ηλία πριν έρθει η μεγάλη ημέρα του ΓΧΒΧ (Μαλαχίας 3:5) γιατί στα εβραϊκά ο «Ηλίας» είναι «Ελί-Για», που σημαίνει «Θεός μου ο Για». Και όπως θυμόμαστε από την εξιστόρηση των Γραφών ο προφήτης Ελί-Για (Ηλίας) είχε σαν αποστολή την διακήρυξη ότι ο ΓΧΒΧ είναι ο αληθινός Θεός, στον οποίο έπρεπε να επιστρέψουν οι Ισραηλίτες, οι οποίοι είχαν πέσει στην ειδωλολατρία του Βάαλ (που σημαίνει «Κύριος»).
«Το Όνομά Του είναι ΓΧΒΧ - και λοιπόν;»
Οι θεολόγοι και οι κληρικοί όλων των δογμάτων παραδέχονται ότι ο Θεός έχει προσωπικό όνομα, και αυτό είναι το ΓΧΒΧ, αλλά θέλουν να αγνοούν τις προτροπές της Βίβλου σχετικά με τη σπουδαιότητα της χρήσης του. Αυτοί οι ίδιοι θα αισθάνονταν προσβεβλημένοι αν κάποιος τους απευθυνόταν με τις λέξεις «Ε, εσύ», ή «άνθρωπε», ιδιαίτερα αν γνώριζαν το όνομά τους - ή ακόμα θα τους στενοχωρούσε πολύ αν τους προσφωνούσε «Κύριε» κάποιος φίλος ή συγγενής τους. Ωστόσο, δείχνουν ακριβώς την ίδια στάση, όταν λένε ότι δεν έχει σημασία το να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού.
Πολλοί ειλικρινείς χριστιανοί που ισχυρίζονται ότι είναι πλήρως υπάκουοι σε ότι λέει η Βίβλος, συχνά έχουν δυσκολία όταν πρέπει να επικαλεστούν το Άγιο Όνομα του ΓΧΒΧ. Πολλές φορές αρνούνται πεισματικά να προσευχηθούν ή να ψάλλουν ύμνους με το όνομα του ΓΧΒΧ. Μπορεί να φέρουν όλων των ειδών τις δικαιολογίες προσπαθώντας να αποδείξουν ότι το όνομα του Πατέρα δεν είναι σημαντικό.
Το Όνομα είναι το Πρόσωπο
Συχνά ακούγεται σαν δικαιολογία: «Δεν λατρεύω ένα όνομα, αλλά ένα Πρόσωπο», και εννοούν ότι δεν χρειάζεται ένα ιδιαίτερο όνομα για να επικαλούμαστε τον Ουράνιο Πατέρα μας, ή για να δηλώσουν ότι οποιοσδήποτε τίτλος είναι δεκτός.
Είναι όμως έτσι; Όχι! Ο ΓΧΒΧ ποτέ δεν επέτρεψε να Τον επικαλούνται με όποιο όνομα ήθελαν οι άνθρωποι! Μας έχει δώσει εντολή να επικαλούμαστε το μοναδικό Όνομα που μας έχει αποκαλύψει. Και αυτό το όνομα είναι ΓΧΒΧ! Το Όνομα που ενσωματώνει όλα όσα Αυτός Είναι και όλα όσα Αυτός Γίνεται σ’ αυτούς με τους οποίους έχει συνάψει σχέση Διαθήκης να είναι Θεός τους, και εκείνοι λαός Του (Β' Χρονικών 7:14, Αποκάλυψη 21:3).
Όταν οι άνθρωποι θεληματικά αρνούνται να επικαλούνται το όνομα του ΓΧΒΧ κι επιμένουν να το αντικαθιστούν με έναν απλό τίτλο, στην ουσία αρνούνται ότι ο ΓΧΒΧ είναι ο Θεός τους και ότι αυτοί είναι λαός Του. Όταν αρνούμαστε να επικαλούμαστε το όνομα του ΓΧΒΧ είναι σαν να επαναστατούμε εναντίον Του, αφού Αυτός είπε ότι με αυτό το όνομα θα Τον θυμούνται ΟΛΕΣ οι γενιές (Έξοδος 3:15).
Συχνά ακούμε στις εκκλησίες για το πως «πρέπει να έχουμε προσωπική σχέση με τον Θεό». Πώς όμως μπορεί κάποιος να έχει προσωπική σχέση φιλίας με κάποιον, και να μην γνωρίζει το όνομά του ή να μην του απευθύνεται με το όνομά του; Πολύ περισσότερο βέβαια κάτι τέτοιο, η ανάπτυξη μιας προσωπικής σχέσης χωρίς όνομα, δεν μπορεί να συμβαίνει με τον Ουράνιο Πατέρα του!
Αντιρρήσεις που αποδεικνύονται ανίσχυρες
Υπάρχουν άλλα παρόμοια επιχειρήματα και δικαιολογίες, όπως: «Πρέπει να προφέρω ένα ορισμένο εβραϊκό όνομα για να έχω σχέση με το Θεό;», αναιρούνται όταν σκεφτούμε πως ο Δημιουργός όλων των πραγμάτων έχει επίσης δημιουργήσει τη γλώσσα των ανθρώπων, ώστε αυτή να προφέρει το όνομά Του. Οι ίδιοι αυτοί χριστιανοί που προβάλλουν αυτό το επιχείρημα όμως επιμένουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να επικαλούνται τον Υιό του Θεού με το όνομα Ιησούς. Γιατί; Το Ιησούς δεν είναι και αυτό ένα εβραϊκό όνομα, (μεταγλώττιση του Γιεχοσούα); Γιατί να μην σταματήσουν να χρησιμοποιούν το όνομα Ιησούς και να το αντικαταστήσουν στην Κ. Διαθήκη με τον τίτλο «Σωτήρας»; Γιατί να μην αντικατασταθούν και τα άλλα εβραϊκά ονόματα που απαντώνται στη Βίβλο με τις αντίστοιχες μεταφράσεις τους; Για παράδειγμα το Δανιήλ με το «Ισχυρός Θεός», το Αβραάμ με το «Πατέρας Πλήθους»...; Έτσι αποδεικνύεται πόσο ασυνεπείς είναι όσοι προβάλλουν το λανθασμένο επιχείρημα του ότι δε χρειάζεται η εβραϊκή προφορά του ονόματος του Θεού.
Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι δεν γράφονται τα φωνήεντα στην εβραϊκή γλώσσα, άρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την ακριβή προφορά του αγίου Ονόματος. Για σκεφτείτε όμως για μία στιγμή! Δεν υπάρχουν φωνήεντα σε ολόκληρη την εβραϊκή Βίβλο, από τη Γένεση μέχρι τον Μαλαχία, και όμως οι μεταφραστές ήξεραν την προφορά των ονομάτων και των λέξεων.
Μερικοί ισχυρίζονται ότι η σωστή προφορά του Ονόματος έχει χαθεί. Η Εγκυκλοπαίδεια Judaica λέει ότι το Όνομα δε χάθηκε ποτέ (τόμος 7, σ. 680). Η προφορά είναι «ΓΧΒΧ» στα αραμαϊκά-εβραϊκά μετά την Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία, και «Γιάουε» στα εβραϊκά προ της αιχμαλωσίας.
Ο αντάρτης άνθρωπος ψάχνει για όλων των ειδών τις δικαιολογίες για να δικαιώσει την απείθεια και ανυπακοή του, αντί να υποταχθεί με ταπεινοφροσύνη στον Δημιουργό και να εισέλθει σε μία στενή σχέση μαζί Του, μέσω του αποκαλυμμένου προσωπικού Του Ονόματος.
Στους πιστούς έχει δοθεί το όνομά Του
Ο απόστολος Παύλος μας αποκαλύπτει ότι ολόκληρη η πνευματική οικογένεια του Υψίστου θα φέρει το όνομα του ΓΧΒΧ, όπως λέει στους Εφεσίους 3:14-15: «Κλίνω τα γόνατά μου στον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Οποίου το Όνομα φέρει ολόκληρη η οικογένεια του ουρανού και της γης». Πώς θα μπορέσουν οι άνθρωποι να πάρουν το όνομα του ΓΧΒΧ στη βασιλεία Του, όταν τώρα αρνούνται να υπακούσουν στην ξεκάθαρη εντολή Του; Μήπως τότε θα αποκτήσουν οι πιστοί αγάπη για το όνομα του ΓΧΒΧ, ενώ τώρα το απεχθάνονται;
Μιλώντας για τους τελευταίους καιρούς, η Βίβλος αποκαλύπτει ότι όλη η ανθρωπότητα θα αναγνωρίσει το όνομα του Θεού ως ΓΧΒΧ. Έρχεται η εποχή όταν ο Ιησούς θα σταλεί πίσω στη γη για να υποτάξει κάθε ανταρσία και αμαρτία και να κυβερνήσει με ράβδο σιδηρά (Αποκάλυψη 2:26-27).
Ο προφήτης Μαλαχίας (1:6) έγραψε για εκείνους που μισούν και απορρίπτουν το Όνομά Του: «...ιερείς που περιφρονούν το όνομά Μου, και λέτε, ‘Πότε περιφρονήσαμε το όνομά Σου;’»
Δοξάστε Τον με το όνομά Του, ΓΧΒΧ !
Δεν προσφέρουμε πλέον θυμίαμα και ζώα σε θυσίες, αλλά την υπακοή μας μέσω πνευματικών θυσιών: «Και εσείς, ως λίθοι ζωντανοί, οικοδομείσθε σε πνευματικό οίκο, άγιο ιερατείο, για να προσφέρετε πνευματικές θυσίες, ευπρόσδεκτες στον Θεό, μέσω του Ιησού Χριστού» (Α' Πέτρου 2:5).
Το Εβραίους 13:15-16 μας δείχνει ότι η «θυσία της δοξολογίας» προς τον Θεό είναι ο «καρπός από τα χείλη μας που ομολογούν το Όνομά Του». Το να ομολογούμε το όνομα του ΓΧΒΧ, είναι λοιπόν σαν να προσφέρουμε μία πνευματική θυσία προς Αυτόν!
Προσέξτε επίσης ότι σ' αυτό το εδάφιο δεν λέει να ομολογούμε το «πρόσωπό» Του, τον χαρακτήρα Του ή τα έργα Του, ή ακόμα να Τον ομολογούμε ως Κύριο, λέει να ομολογούμε το όνομά Του!
Το όνομα του ΓΧΒΧ στους εθνικούς
Ομολογούμε το όνομά Του; Δεν λέει ο προφήτης (Μαλαχίας 1:11) ότι η θυσία της δοξολογίας θα προσφέρεται από εκείνους που ομολογούν το Όνομά Του; Η εντολή του Θεού είναι όλα τα έθνη να ομολογούν και να επικαλούνται το όνομά Του, το ΓΧΒΧ: «Γιατί από την ανατολή του ήλιου μέχρι τη δύση του, το όνομά Μου θα μεγαλύνεται μεταξύ των Εθνών [Εθνικών]. Και σε κάθε τόπο θα προσφέρεται θυμίαμα στο όνομά Μου, και καθαρή θυσία. Γιατί το όνομά Μου θα μεγαλύνεται μεταξύ των εθνών, λέει ο ΓΧΒΧ των Δυνάμεων».
Θυμηθείτε ότι το θυμίαμα είναι σύμβολο της προσευχής, Αποκάλυψη 8:3-4. Πρέπει να επικαλούμαστε το όνομα του Γιαχβέ στις προσευχές μας. Είναι μία καθαρή θυσία, όχι μολυσμένη με ειδωλολατρικά ονόματα ανθρώπινης επινόησης.
Μας αφήνει έκπληκτους το γεγονός ότι ο Θεός σε αυτό το μικρό εδάφιο στον Μαλαχία, αναφέρεται τρεις φορές στο όνομά Του! Δεν λέει ότι το πρόσωπό Του θα είναι μεγάλο μεταξύ των Εθνικών, δεν λέει ότι ο χαρακτήρας, η δύναμή Του ή η σοφία Του θα μεγαλύνονται μεταξύ των Εθνικών, αλλά δίνει έμφαση στο όνομά Του. Ενώ βέβαια και τα άλλα χαρακτηριστικά Του θα είναι μεγάλα, είναι πολύ σημαντικό ότι το όνομά του, το ΓΧΒΧ, θα είναι το πρώτιστο.
Επιπλέον, ο ΓΧΒΧ στιγματίζει τους ιερείς (που έχουν οριστεί για να διδάσκουν γνώση, Λευιτικό 10:11) και τους προειδοποιεί ότι αν δεν δώσουν δόξα στο όνομά Του θα τους καταντροπιάσει, θα τους καταστήσει ανάξιους (Μαλαχίας 2:3). Αυτό είναι μία προειδοποίηση για τους σύγχρονους κληρικούς, που έχουν την ευθύνη να διδάξουν τη γνώση του ΓΧΒΧ στο λαό Του.
Όσοι είναι ευλογημένοι με αυτή τη γνώση (Δευτερονόμιο 17:9-11), που περιλαμβάνει και τη γνώση του Αγίου Ονόματος, πρέπει να δίνουν δόξα στο όνομα του ΓΧΒΧ. Ο απόστολος Πέτρος λέει ότι όλοι οι πιστοί αποτελούν βασιλικό ιερατείο (Α' Πέτρου 2:9). Ο Ιωάννης λέει ότι είμαστε βασίλειο ιερέων (Αποκάλυψη 5:10). Έτσι, η αρχαία καταδίκη που προφέρεται στον Μαλαχία δεν αφορά μόνο αυτούς που κηρύττουν και διδάσκουν τον Λόγο, αλλά και όλους τους πιστούς.
Η παραπλάνηση στο τέλος και η σωτηρία μέσω του Ονόματος
Η προφητεία λέει ότι πρέπει να περιμένουμε πολλούς πλάνους που θα υποκρίνονται πως είναι ελευθερωτές της ανθρωπότητας. Ο Σωτήρας μας, ο Ιησούς, προειδοποίησε ότι πολλοί ψευδόχριστοι θα έρχονταν κι έδωσε ένα χαρακτηριστικό τους: ότι θα έρχονταν στο όνομά τους, και όχι στο όνομα του Πατέρα όπως εκείνος ήρθε - οι ψευδόχριστοι θα δόξαζαν το όνομά τους και όχι το όνομα του ΓΧΒΧ (Ιωαν.5:43).
Ο κόσμος γενικά δεν αναγνωρίζει ότι ο Ιησούς («Ο ΓΧΒΧ είναι σωτηρία») ήρθε στο όνομα του ΓΧΒΧ και συνεπώς ότι πάλι θα έρθει στο όνομα του ΓΧΒΧ. Οι προφήτες αποκαλύπτουν ξεκάθαρα ότι στους έσχατους καιρούς θα υπάρχει η ανάγκη για εμπιστοσύνη στο όνομα του ΓΧΒΧ: «Ο ήλιος θα μεταστραφεί σε σκοτάδι και το φεγγάρι σε αίμα, πριν να έρθει η ημέρα του Γιαχβέ η μεγάλη και επιφανής. Και όποιος επικαλεστεί το όνομα του ΓΧΒΧ θα σωθεί, επειδή στο όρος Σιών και στην Ιερουσαλήμ θα είναι σωτηρία, όπως έχει πει ο ΓΧΒΧ και στους υπόλοιπους, που θα προσκαλέσει ο ΓΧΒΧ» (Ιωήλ 2:31-32)
Προσέξτε ότι η σωτηρία επαγγέλλεται για εκείνους που θα επικαλεστούν το όνομα του ΓΧΒΧ, όχι εκείνους που θα επικαλεστούν το πρόσωπό Του, τον χαρακτήρα Του, τη δύναμή Του. Η επίκληση του Ονόματός Του θα φέρει την επαγγελλόμενη σωτηρία!
Ο Ψαλμός 91 ασχολείται με τον θάνατο, την καταστροφή και τον διωγμό που θα έρθει σε πολλούς στο τέλος των καιρών. Ο ΓΧΒΧ υπόσχεται προστασία στον λαό Του. Αυτός είναι το καταφύγιο μας και το φρούριο μας (εδ.2). Θα δούμε την ανταμοιβή των ασεβών (εδ.8).
Για εκείνους που μένουν αληθινά πιστοί και Τον αγαπούν και γνωρίζουν το όνομά Του, ο ΓΧΒΧ λέει: «Επειδή έθεσε την αγάπη του σε Μένα, γι' αυτό και Εγώ θα τον λυτρώσω, θα τον θέσω στα υψηλά, επειδή γνώρισε το όνομά Μου» (Ψαλμός 91:14).
Όταν Τον επικαλούμαστε, ο ΓΧΒΧ θα απαντήσει και θα είναι μαζί μας όταν βρισκόμαστε σε δυσκολία για να μας ελευθερώσει και να μας δείξει τη σωτηρία Του. Θα το κάνει αυτό για εκείνους που γνωρίζουν και επικαλούνται το όνομά Του.
Είναι ξεκάθαρο από όλες αυτές τις βιβλικές αναφορές ότι ο ΓΧΒΧ περιμένει από εμάς να επικαλούμαστε το ένδοξο και θαυμαστό όνομά Του.
Ο Ψαλμός 83 αναφέρει για τα έθνη που θα επιτεθούν εναντίον του Ισραήλ: «Γέμισε τα πρόσωπά τους με ντροπή, ώστε να ζητήσουν το όνομά Σου, ω ΓΧΒΧ» (εδ.16).
Όταν ο ΓΧΒΧ δει ότι οι αμαρτίες των ανθρώπων φτάνουν στο πλήρες, θα καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη. Εκείνοι που θα μείνουν ζωντανοί θα γεμίσουν με ντροπή και θα ζητήσουν τον ΓΧΒΧ, από τον Οποίοι θα έρθει η σωτηρία τους.
Το ανθρώπινο γένος πρέπει να ζητήσει τον ΓΧΒΧ με το όνομά Του, όταν θα κινείται με την ισχυρή θαυματουργική δύναμή Του για να σώσει τους ανθρώπους του από τις παγίδες του εχθρού. Πολλοί θα ακολουθήσουν σατανικούς πλάνους που θα υπόσχονται ανακούφιση από τα βάρη της ζωής καθώς τα προβλήματα θα αυξάνουν. Μέχρι τότε ο κόσμος θα έχει πλήρως εξαπατηθεί από τον Άνθρωπο της Ανομίας που θα υπόσχεται ειρήνη και σωτηρία. Αυτός όμως, ο Αντίχριστος, - σε αντίθεση με τον αληθινό Χριστό, τον Μεσσία Γιεχοσούα που ύψωνε το όνομα του ΓΧΒΧ - «θα ανοίξει το στόμα του σε βλασφημία κατά του Θεού, για να βλασφημήσει [δυσφημήσει] το όνομά Του και τη σκηνή Του και εκείνους που κατοικούν στον Ουρανό» (Αποκάλυψη 13:6)
Και οι περισσότεροι των ανθρώπων, όπως από τώρα κάνουν, «βλασφήμησαν το όνομα του Θεού ... και δεν μετανοήσαν ώστε να Τον δοξάσουν» (Αποκ.16:9)
Είναι μόνο μέσω της επέμβασης του ΓΧΒΧ που τα πράγματα θα ομαλοποιηθούν. Τότε θα αποδοθεί στον ΓΧΒΧ η τιμή και η ευχαριστία και το ύψιστο Όνομά Του θα γίνει γνωστό, καθώς διαβάζουμε: «ώστε να γνωρίσουν οι άνθρωποι ότι Εσύ, του Οποίου το όνομα είναι ΓΧΒΧ, είσαι ο Μόνος Ύψιστος πάνω από όλη τη γη» (Ψαλμός 83:18).
Μέσω της μεγάλης δύναμής Του και των θαυμάτων Του ο ΓΧΒΧ θα ελευθερώσει το λαό Του, όπως έκανε με τον αρχαίο Ισραήλ στην Αίγυπτο. Οι κάτοικοι της γης τότε θα μάθουν ότι μόνον Εκείνος, που το όνομά Του είναι ΓΧΒΧ, θα έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους. Στο όνομα του ΓΧΒΧ υπάρχει ασφάλεια και απελευθέρωση - «Θα είμαι ότι ο λαός Μου χρειάζεται»
Εκείνοι που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ
Οι Γραφές ξεκάθαρα διακηρύττουν ότι τα έθνη θα επικαλούνται τα ονόματα άλλων θεών, ενώ θα έπρεπε να επικαλούνται τον ΓΧΒΧ.
Το όνομά Του θα κερδίζει ολοένα και περισσότερο σπουδαιότητα όσο προχωράμε προς το τέλος του κόσμου αυτού και προς την αρχή του καινούργιου κόσμου της Βασιλείας του Θεού πάνω στη γη. Η κακία θα αφθονεί και η ανταρσία ενάντια στον ΓΧΒΧ, τους νόμους Του, και το όνομά Του θα πολλαπλασιάζονται. Αλλά επίσης θα υπάρχει ένα ταπεινό, αφιερωμένο υπόλοιπο το οποίο θα γνωρίζει τη σπουδαιότητα του ονόματος του ΓΧΒΧ και θα σέβεται το όνομα αυτό, όπως ο προφήτης Μαλαχίας (3:16-17) φανερώνει: «Τότε αυτοί που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ μιλούσαν μεταξύ τους, και ο ΓΧΒΧ πρόσεχε και άκουγε, και γράφτηκε ένα βιβλίο ενθύμησης, μπροστά Του γι’ αυτούς που φοβόνταν τον ΓΧΒΧ, και που σέβονταν το όνομά Του. Και θα είναι δικοί μου λέει ο ΓΧΒΧ των Δυνάμεων κατά την ημέρα εκείνη, όταν Εγώ ετοιμάσω τα πολύτιμά μου, και θα τους σπλαχνιστώ όπως ο άνθρωπος σπλαχνίζεται τον γιο του που τον δουλεύει».
Ο ΓΧΒΧ θα εργαστεί θαύματα και θα φέρει κρίση δίκαιης ανταπόδοσης στο τέλος. Θα σώσει τον λαό Του, και θα δείξει ιδιαίτερη προσοχή σε εκείνους που Τον γνωρίζουν και επικαλούνται το όνομά Του. Αυτό μας το βεβαιώνει και η Αποκάλυψη: «Σε ευχαριστούμε ΓΧΒΧ Θεέ Παντοδύναμε, Εσύ ο Οποίος Είσαι και Ήσουν και θα Είσαι, γιατί έλαβες τη δύναμή σου τη μεγάλη και βασίλευσες, και τα έθνη οργίστηκαν, και ήρθε η οργή Σου, και ο καιρός των νεκρών να κριθούν και να αποδώσεις την αμοιβή στους δούλους Σου τους προφήτες και στους αγίους που φοβούνται το όνομά Σου, στους μικρούς και τους μεγάλους, και να καταστρέψεις εκείνους που καταστρέφουν τη γη».
Εκείνοι που δεν γνωρίζουν τον ΓΧΒΧ και δεν επικαλούνται το Όνομά Του θα πλανηθούν πλήρως από τις απάτες που ο Σατανάς έχει σχεδιάσει για τους τελευταίους καιρούς. Θα υποστούν όμως την οργή του Θεού όπως διαβάζουμε στον Ψαλμό 79:6: «Έκχεε την οργή Σου πάνω στα έθνη που δεν Σε γνώρισαν, και πάνω στα βασίλεια που δεν επικαλέστηκαν το όνομά Σου».
Γίνεται μία έκκληση και για βοήθεια και για συγχώρεση, ώστε τα ελέη και οικτιρμοί του ΓΧΒΧ να διατηρήσουν τον λαό Του για τη δόξα του Ονόματός Του: «Βοήθησέ μας, ω Θεέ της σωτηρίας μας, για τη δόξα του Ονόματός Σου. Και ελευθέρωσέ μας, και καθάρισε τις αμαρτίες μας, χάριν του ονόματός Σου» (Ψαλμός 79:9).
Η προστασία που παρέχει ο ΓΧΒΧ επαληθεύεται στο Παροιμίες 18:10: «Το όνομα του ΓΧΒΧ είναι ισχυρός πύργος, ο δίκαιος τρέχει σ' αυτόν και είναι ασφαλής». Το όνομα του ΓΧΒΧ ενσωματώνει όλη την παντοδυναμία, σοφία, σωτηρία, έλεος, και χάρη που Αυτός παρέχει σε όσους Τον αγαπούν και επικαλούνται υπάκουα το όνομά Του.
Ο Λαός Μου θα γνωρίσει το Όνομά Μου
Ισραηλίτης είναι αυτός που νικάει και κρατάει όλες τις εντολές με τη βοήθεια του Πνεύματος του ΓΧΒΧ που κατοικεί μέσα Του.
«Γι' αυτό ο λαός Μου θα γνωρίσει το όνομά Μου, θα γνωρίσει εκείνη την ημέρα ότι Εγώ Είμαι που μιλάω, να, Εγώ» (Ησαΐας 52:6). Το 52ο κεφάλαιο του Ησαΐα ξεκάθαρα μιλάει για την επιστροφή του ΓΧΒΧ στη Σιών, στο τέλος των καιρών (εδ.8). Ασχολείται με τη μεσσιανική βασιλεία που θα ακολουθήσει, φέρνοντάς μας έτσι στην προσοχή τη σπουδαιότητα της διακήρυξης του Ονόματός Του, ακόμα και αν άλλοι το βλασφημούν (εδ.5,7). Το να γνωρίζουμε το όνομά Του είναι αυτό που δίνει την ταυτότητα στον λαό Του, γιατί αποκαλείται «ο λαός του ΓΧΒΧ»: «Αν ο λαός Μου, ο οποίος αποκαλείται με το Όνομά Μου, ταπεινώσουν τον εαυτό τους, και προσευχηθούν, και ζητήσουν το πρόσωπό Μου, και στραφούν μακριά από τους πονηρούς τους δρόμους, τότε Εγώ θα ακούσω από τον ουρανό, και θα συγχωρήσω την αμαρτία τους, και θα θεραπεύσω τη γη τους» (Β' Χρον.7:14). Όπως και οι Απόστολοι βεβαίωσαν ο Θεός επισκέφθηκε τα έθνη για να πάρει από αυτά λαό για το όνομά Του (Πράξεις 15:15).
Εκείνοι που Τον απορρίπτουν, που απορρίπτουν το όνομά Του, και τις εντολές Του, θα χαθούν. Τα έργα Του για πάντα θα χαραχτούν στις διάνοιες όλων των ανθρώπων, και θα γνωρίσουν ότι το όνομά Του είναι ΓΧΒΧ, Αυτός που πάντα είχε τον έλεγχο, και Αυτός που τώρα θα εγκαταστήσει μία βασιλεία δικαιοσύνης πάνω στη γη.
Η Εκκλησία των τελευταίων χρόνων θα τιμάει το Όνομα του ΓΧΒΧ και του Γιεχοσούα
Η Αποκάλυψη, το τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής, μας δίνει αλήθειες-κλειδιά για τη σπουδαιότητα των ονομάτων του Πατέρα ΓΧΒΧ και του Υιού Γιεχοσούα (Ιησού). Στα εδ.2:3,13 ο Κύριός μας επαινεί τις εκκλησίες της Εφέσου και της Περγάμου που έχουν κρατήσει το όνομά Του και έχουν υποφέρει γι' αυτό. Οι πιστοί της εκκλησίας της Φιλαδέλφειας επαινούνται πολύ επειδή δεν αρνήθηκαν το όνομά Του (3:8).
Προσέξτε επίσης ότι ο Ιησούς υπόσχεται ιδιαίτερα προνόμια σ' εκείνους τους πιστούς που νικούν:
«Αυτόν που νικάει θα τον κάνω στύλο στο Ναό του Θεού μου ... και θα γράψω επάνω του το όνομα του Θεού μου, και το όνομα της πόλεως του Θεού μου, της Νέας Ιερουσαλήμ, η οποία κατεβαίνει από τον ουρανό από τον Θεό μου, και θα γράψω επάνω του το όνομά μου το νέο» (Αποκάλυψη 3:8).
«Και κοίταξα, και να, το Αρνίο στεκόταν πάνω στο όρος Σιών, και μαζί Του εκατόν σαράντα τέσσερις χιλιάδες, οι οποίοι είχαν το όνομα του Πατέρα του γραμμένο στα μέτωπά τους» (Αποκάλυψη 14:1)
Στο τέλος οι λυτρωμένοι θα ψάλλουν την ωδή που έψαλλε ο Μωυσής στον ΓΧΒΧ και την ωδή του Αρνίου: «Μεγάλα και θαυμαστά τα έργα Σου, ΓΧΒΧ Θεέ παντοδύναμε. Δίκαιες και αληθινές οι οδοί Σου, Βασιλιά των εθνών. Ποιος δεν θα Σε φοβηθεί, ΓΧΒΧ, και δεν θα δοξάσει το όνομά Σου; Γιατί Εσύ είσαι ο μόνος Άγιος, και όλα τα έθνη θα έρθουν να προσκυνήσουν μπροστά Σου, γιατί οι δίκαιες κρίσεις Σου έγιναν γνωστές» (Αποκάλυψη 15:4).
Και τέλος, όταν ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του Θεού μέσω του Χρισμένου Του Βασιλιά, του Ιησού, και ο θρόνος του Θεού και του Αρνίου θα στηθεί μέσα στη Νέα Ιερουσαλήμ, «οι δούλοι Του θα δουν το πρόσωπό Του, και το όνομά Του θα είναι πάνω στα μέτωπά τους ... και ο ΓΧΒΧ ο Θεός θα τους φωτίζει» (Αποκάλυψη 22:4).
Καθώς τιμούμε και ομολογούμε το όνομα του ΓΧΒΧ και του Σωτήρα Του, του Γιεχοσούα, αυτός θα ομολογήσει το όνομά μας μπροστά στον Πατέρα Του (Αποκ.3:5)
Το όνομα του αγαπημένου μας Ουράνιου Πατέρα γράφεται πάνω στα μέτωπά μας όταν βαπτιζόμαστε στο όνομα του Γιεχοσούα, που σημαίνει «Ο ΓΧΒΧ είναι σωτηρία». Ζώντας ζωή υπακοής στις εντολές Του θα λυτρωθούμε ως πρωτογεννήματα της αναστάσεως των νεκρών και θα έρθουμε στη σωτηρία, μέσα στην οικογένειά Του (Αποκ.14:4).Ευχόμαστε να είστε ανάμεσα σε εκείνους που αγαπούν, τιμούν, και επικαλούνται το Άγιο Όνομα που δίνει σωτηρία.
[1] Γνωστό ως «Τετραγράμματον», από τα τέσσερα γράμματα με τα οποία γραφόταν στην εβραϊκή γλώσσα.
[2] Το όνομα αυτό προέρχεται από το εβραϊκό ρήμα «εχγιέ», το οποίο σημαίνει «είμαι».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)